Թեմա « How has the use of drones changed surveillance and warfare methods? Ինչպե՞ս է անօդաչու թռչող սարքերի օգտագործումը փոխել հետախուզական հսկողության և պատերազմ վարելու մեթոդները»
Հեղինակ՝ Սերգեյ Հայրիյան, 12-րդ դասարան
Ղեկավար՝ Նունե Այդինյան
Գրախոսող՝ Յուրա Գանջալյան
Հետազոտական աշխատանքի կառուցվածքը անթերի է՝ տիտղոսաթերթ, բովանդակություն, ներածական մաս իր բարձրացրած խնդիրներով և հետազոտական աշխատանքի նպատակով, հիմնական մաս, եզրակացություն և օգտագործված աղբյուրներ:
Ներածական մաս
Գրված է, որ անօդաչու թռչող սարքերի օգտագործումը մարտական գործողությունների ընթացքում հեղափոխություն է արել հակառակորդի նկատմամբ հետախուզական հսկողության և պատերազմ վարելու մեթոդների մեջ: Հետազոտական աշխատանքի նպատակն է բացահայտել ԱԹՍ-երի առավելությունները և թերի կողմերը՝ բացատրելով, թե ինչպես է ավելանում ճշգրիտ հարվածների քանակը, ինչպես նաև դրանց կողմից թույլ տրված միջազգային իրավական նորմերի խախտումները (քաղաքացիական շինությունները և քաղաքացիներին ճշգրիտ հարվածներով թիրախավորելը):
Հիմնական մասում մանրամասն նկարագրվում է ԱԹՍ-երի արտադրության պատմությունը տարբեր երկրներում ու տարբեր ժամանակներում:
Նկարագրելով 2020 թվականի 44-օրյա պատերազմը՝ նշվում է, որ Ադրբեջանը օգտագործում էր թուրքական արտադրության Բայրաքթար TB2 սարքերը, որոնք ճշգրիտ հարվածներ էին հասցնում հայկական դիրքերին և զինտեխնիկային: Միևնույն ժամանակ՝ նշելով ԱԹՍ-երի օգտագործման միջազգային իրավական նորմերի խախտումները, Սերգեյ Հայրիյանը, մի ինչ-որ անգլիալեզու աղբյուրից օգտվելով՝ նշում է, որ հակամարտության ընթացքում երկու կողմերն էլ մեղադրվում էին քաղաքացիական տարածքները թիրախավորելու մեջ, ինչի հետևանքով հարյուրավոր խաղաղ բնակիչներ են զոհվել: Այդ 44-օրյա պատերազմի ընթացքում Հայաստանը չի օգտագործել ԱԹՍ-եր, իսկ պատերազմն էլ եղել է Արցախի տարածքում: Ի՞նչ ադրբեջանցի խաղաղ բնակիչներ են զոհվել:
Հետազոտական աշխատանքի թերություններից է նաև այն, որ որևէ հետազոտություն չի արվել այն մասին, թե ինչ է հիմա արվում Հայաստանում այս ուղղությամբ: Չէ՞ որ Հայաստանում արդեն ստեղծել և արտադրում են հետախուզական, ինչպես նաև հարվածային անօդաչու թռչող սարքեր:
ԱԹՍ-երի դրական և բացասական կողմերը
Ճշգրիտ հարվածներ հասցնելը հակառակորդին. Անօդաչու սարքերը կարող են համալրվել բարձր ճշգրիտ սենսորներով և զինամթերքով, ինչը թույլ է տալիս ճշգրիտ հարվածներ հասցնել թշնամու ռազմական թիրախներին՝ նվազագույնի հասցնելով կողմնակի (այլ շինությունների և խաղաղ քաղաքացիներին) հասցվող վնասը:
Հետախուզական հսկողություն. ԱԹՍ-երը կարող են իրական ժամանակում ապահովել օդային հետախուզություն՝ հավաքելով արժեքավոր տեղեկություններ թշնամու դիրքերի և տեղաշարժերի մասին:
Կրճատում է զինվորական անձնակազմի կորստի ռիսկը. անօդաչու սարքերը կարող են շահագործվել հեռակա կարգով՝ նվազեցնելով զինվորական անձնակազմի հրազենային վիրավորումների թիվը կամ մահվան վտանգը:
Ծախսերի արդյունավետություն. Անօդաչու թռչող սարքերը հաճախ ավելի ծախսարդյունավետ են, քան ավանդական ռազմական տեխնիկան և մարտավարությունը, քանի որ դրանց շահագործման համար ավելի քիչ ռեսուրսներ և անձնակազմ են պահանջում:
Թերությունները:
Խոցելիություն հաքերային հարձակումների նկատմամբ. դրոնները խոցելի են կիբերհարձակումների նկատմամբ, ինչը կարող է վտանգել արդյունավետ գործելու նրանց կարողությունը:
Կողմնակի շինությունների և խաղաղ բնակիչների վնաս հասցնելը, եթե ճիշտ չեն օգտագործվում:
Մարդկային դատողության բացակայություն. Դրոնները որոշումներ կայացնելու համար հիմնվում են նախապես ծրագրավորված ալգորիթմների և օպերատորների վրա, ինչը կարող է հանգեցնել սխալների և թյուրիմացությունների:
Էթիկական և իրավական մտահոգություններ. անօդաչու թռչող սարքերի օգտագործումը էթիկական և իրավական մտահոգություններ է առաջացնում, մասնավորապես՝ նպատակային անձնավորված սպանությունների և չարամիտ հնարավորությունների հետ կապված:
Եզրակացության մեջ Սերգեյը նորից նշում է ռազմական դրոնների գլխավոր առավելությունները և նշում է, որ միջազգային կազմակերպությունները պետք է կարգավորում մտցնեն խաղաղ բնակչության նկատմամբ ԱԹՍ-երի չարամիտ օգտագործման դեմ:
Թեմա «Internet Slang – Համացանցային սլենգ»
Հեղինակ՝ Վիկտորյա Իսրայելյան, 11-րդ դասարան
Ղեկավար՝ Անժելա Մովսիսյան
Գրախոսող՝ Յուրա Գանջալյան
Հետազոտական աշխատանքի կառուցվածքը անթերի է՝ տիտղոսաթերթ, բովանդակություն, ներածական մաս իր բարձրացրած խնդիրներով և հետազոտական աշխատանքի նպատակով, հիմնական մաս, եզրակացություն և օգտագործված աղբյուրներ:
Ներածական մասում Վիկտորյա Իսրայելյանը նշում է, որ իր հետազոտական աշխատանքի ընդհանուր նպատակն է վերլուծել սլենգային միավորների առանձնահատկությունները, դրանց դասակարգման եղանակները և կիրառման պատճառները։ Այս նպատակին հասնելու համար պետք է իրականացվեն հետևյալ խնդիրները.
Փորձ է կատարվում սահմանել սլենգը որպես ընդհանուր հասկացություն
- Սլենգի տարբեր դասակարգումների և մոտեցումների քննարկում.
- Սլենգային միավորների սոցիալական և ոճական սահմանների բացահայտումը
- Սլենգային միավորների գործառույթների բացահայտումը տեքստում
Հիմնական մասի առաջին գլուխը վերնագրված է «Սլենգը որպես խոսակցական լեզվի մի մաս»: Վիկտորյան նշում է, որ սլենգը վերաբերում է լեզվի մի տեսակի, որը չափազանց ոչ պաշտոնական է որոշակի իրավիճակներում օգտագործելու համար: Հաճախ սլենգային տերմինները համարվում են գռեհիկ կամ վիրավորական՝ քաղաքավարի զրույցներում օգտագործելու համար: Այնուամենայնիվ, ժամանակի ընթացքում շատ սլենգային արտահայտություններ դարձել են մեր բառապաշարի մի մասը, քանի որ դրանք ավելի հաճախ են օգտագործվում:
Գրախոսողի իմ իրավունքով ուզում եմ մեկնաբանել սլենգի և ժարգոնի տարբերությունը, քանի որ հայերենում օգտագործվում է միայն «ժարգոն» տերմինը և հայ մարդու համար սլենգը անծանոթ բառ է: Հայերենում «ժարգոն» տերմինը հիմնականում ասոցացվում է սոցիալական որոշ խավերին հատուկ խոսելաձևին, բառապաշարին, (գողական ժարգոն, վարորդական ժարգոն, առևտրականի ժարգոն) որն անհարմար կլինի օգտագործել հասարակական պատշաճ շրջապատում: Դրան հակառակ՝ սլենգը ավելի ընդունված և ոչ գռեհիկ է հնչում: Օրինակ՝ երիտասարդների մեջ ընդունված է «թույն» բառը օգտագործել «շատ լավ» իմաստով՝ «թույն տեսաֆիլմ է»:
Վիկտորյան գրում է, որ անգլերեն սովորողները պետք է նաև անգլերենի սլենգային արտահայտությունները սովորոեն, եթե ցանկանում են իրենց կրթությունը շարունակել անգլիախոս երկրներում:
Երկրորդ գլխում համապատասխան աղբյուրներից օգտվելով՝ բերված են սլենգի և ժարգոնի բազմաթիվ օրինակներ, որոնք օգտակար կլինեն անգլերեն ուսումնասիրողների համար:
Անգլերենին բնորոշ սլենգային միավորներ են ստացվում նաև որոշ արտահայտություններ կրճատ ասելով: Օրինակ՝
“going to”, “want to” and “have got to” are substituted by “gonna’, “wanna” and “gotta”;
“I don’t wanna go there”
“I’m gonna give you a buzz”
“You gotta find this guy”
“because” is replaced by “coz”: “coz I saw them with my own eyes”,
“cuz” : “cuz I don’t wanna hang out with you”
“cus” : “cus I really wanna rock with you”
“cause” : “cause I need you”;
“about” is substituted by “ ‘bout”
“What is this all shit ‘bout?”
Այնուամենայնիվ, պետք այս գրախոսության վերջում մի կարևոր միտք արտահայտեմ, որն արժեքավոր խորհուրդ կարելի է համարել մեր Ավագ դպրոցի սովորողների համար:
Խորհուրդ եմ տալիս ձեզ չխոսել անգլերեն սլենգային արտահայտություններով: Ուր էլ գնաք, որտեղ էլ որոշեք շարունակել ձեր կրթությունը, միշտ աշխատեք խոսել ճիշտ անգլերենով՝ զերծ մնալով սլենգային բառերից ու արտահայտություններից: Ինձ համար ամենևին ընդունելի չէ, երբ սովորողը դպրոցում իր ուսուցչի հետ խոսելիս ասում է՝ «I wanna …I gonna…I gotta… »: Դա գռեհիկ է հնչում:
Գիտե՞ք որ եվրոպական զարգացած երկրներում (Դանիա, Գերմանիա, Շվեդիա, Ֆրանսիա) բանկերում, լուրջ օֆիսներում, զբոսաշրջության, ինչպես նաև՝ սպասարկման ոլորտում աշխատանքի չեն ընդունում բնիկ անգլիացիներին, ամերիկացիներին հենց միայն այն պատճառով, որ նրանք հաճախ են խոսելիս օգտագործում սլենգային արտահայտություններ: Գնահատեք այն լեզուն, որը ձեզ սովորեցրել են դպրոցում: Դա մաքուր անգլերենն է, որը հարգանքի է արժանանում կրթական հաստատություններում, պետական հիմնարկներում, լուրջ օֆիսներում, բանկերում՝ ամեն տեղ, որտեղ հարգում են քաղաքավարությունը, բարեկրթությունը և գրագիտությունը: