Թեմա – «Leadership Styles of the 21st Century’s Most Influential Businessmen or Women. – 21-րդ դարի ամենաազդեցիկ գործարար մարդկանց առաջնորդության ոճերը»
Սովորող՝ Էլեն Կարապետյան, 11-րդ դասարան
Ղեկավար՝ Սիլվա Հարությունյան
Գրախոսող՝ Յուրա Գանջալյան
Աշխատանքի կառուցվածքը համապատասխանում է հետազոտական աշխատանքին ներկայացված պահանջներին՝ տիտղոսաթերթ, բովանդակություն, ներածական մաս, հիմնական մաս, եզրակացություն, օգտագործված աղբյուրներ:
Ներածական մասում պարզաբանվում է, թե ինչու է ընտրվել այս թեման հետազոտական աշխատանքի համար: Էլեն Կարապետյանը ընտրել է այս թեման, որովհետև հենց գործարար առաջնորդողի դերում է նա պատկերացնում իր ապագան, և իր համար հետաքրքիր է, թե առաջնորդության ինչ ոճերով են աշխատել աշխարհում հայտնի մեծ գործարարները: Նա հույս է հայտնում, որ այս հետազոտական աշխատանքը կօգնի իրեն հաջողակ լինելու իր ապագա աշխատանքում: Նա ուզում է ծրագրավորող դառնալ և այդ պատճառով էլ օրինակ է բերում ծրագրավորմամբ մեծ հաջողությունների հասած Մարկ Ցուկենբերգին, Բիլ Գեյթսին և Լարի Փեյջին:
Արդյոք ո՞ր առաջնորդության ոճերով են աշխատել մեծ հաջողությունների հասած գործարարները՝ ավտորիտար, ժողովրդավարական, ազատական, փոխակերպման, գործարքային և ծառայողական:
Այսպիսով՝ հետազոտական աշխատանքի նպատակն է դառնում պարզել, թե առաջնորդության որ ձևերն են ամենաաարդյունավետները:
Հիմնական մասը. գլուխ առաջին
Ավտորիտար առաջնորդությունը (ղեկավարությունը) առաջնորդության ոճ է, որտեղ առաջնորդը լիովին վերահսկում է որոշումների կայացումը և հազվադեպ է հաշվի առնում թիմի անդամների կարծիքը: Ղեկավարության այս ոճում առաջնորդը որոշումներ է կայացնում՝ առանց ուրիշների կողմից համաձայնություն կամ հաստատում ակնկալելու, և թիմի անդամներից ակնկալվում է, որ կհետևեն հրահանգներին՝ առանց հարցեր տալու կամ կարծիք հայտնելու: Ավտորիտար առաջնորդները հաճախ ուժեղ անհատականություններ են լինում: Էլենը նշում է, որ այդպիսի ուժեղ անհատականություն է եղել Հենրի ֆորդը՝ ավտոմոբիլային արդյունաբերության առաջամարտիկը: Հենրի Ֆորդը գործել է 19-րդ դարի վերջին և 20-րդ դարի սկզբին: Այն ժամանակ աշխատակիցների մեծ մասի կրթությունը բավարար չի եղել: Այդ է պատճառը, որ Հենրի Ֆորդի ավտորիտար ղեկավարման ոճը արդարացված է եղել իր ժամանակաշրջանի համար: Նա ինքն էր աշխատանքի արդյունավետությունը բարձրացնելու համար առաջարկություններ անում:
Այս գլխում տրվում են նաև ավտորիտար ղեկավարման թերությունները: Դա կարող է հանգեցնել թիմի անդամների նորարարության և ստեղծականության բացակայությանը, քանի որ նրանց հնարավորություն չի տրվում առաջարկել այլընտրանքային գաղափարներ: Ղեկավարության այս ոճը կարող է նաև ստեղծել բացասական աշխատանքային միջավայր, աշխատողները կարող են թերագնահատված և նույնիսկ չգնահատված զգալ:
Աշխատանքում համեմատվել են ավտորիտար ղեկավարությամբ աշխատող Հենրի Ֆորդի և Սթիվ Ջոբսի ոճային տարբերությունները: Էական տարբերություններ չկան: Երկուսն էլ ավտորիտար ոճով ղեկավարներ են բնորոշվում: Նշվում է, որ Հենրի ֆորդը իր ուշադրությունը կենտրոնացրել էր միայն աշխատանքի արդյունավետության բարձրացման վրա, իսկ Սթիվ Ջոբսը՝ նորարարության և դիզայնի վրա: Այդ տարբերությունները տարբեր ոլորտների ղեկավարման պատճառով է առաջացել (ավտոմոբիլաշինություն և տեղեկատվական բարձր տեխնոլոգիաներ), բայց ղեկավարման ընդհանուր ոճը նույնն է՝ այդ պատճառով էլ կարծում եմ, որ ավելորդ էր այդ համեմատությունը հետազոտական աշխատանքում:
Գլուխ երկրորդ. ժողովրդավարական առաջնորդություն կամ ղեկավարություն
Նշվում է, որ Ժողովրդավարական ղեկավարությունը առաջնորդության ոճ է, որտեղ առաջնորդը ներգրավում է թիմի անդամներին որոշումների կայացման գործընթացում և ակնկալում է նրանց կարծիքն ու առաջարկությունները: Ժողովրդավար առաջնորդը գնահատում է համագործակցությունը, բաց հաղորդակցությունը և կոնսենսուսի ստեղծումը: Միակողմանի որոշումներ կայացնելու փոխարեն, ժողովրդավար առաջնորդը խրախուսում է թիմի բոլոր անդամների մասնակցությունն ու ներդրումը:
Այնուհետև աշխատանքում նշվում է ժողովրդավար առաջնորդների մի քանի անուն:
Կարծում եմ, որ սխալ է ժողովրդավար առաջնորդությունը միայն դրական կողմերով մեկնաբանելը: Իսկ եթե աշխատակիցների մեծ մասը չի փայլում փորձագիտական գիտելիքներով ու կարողություններով, և նրանց տված կարծիքներն ու առաջարկությունները սխալ են, կամ էլ պարզապես ուզում են հաճոյանալ ղեկավարին, ի՞նչ կլինի կազմակերպության վիճակը ու դրա ապագան:
Գլուխ երրորդ. ազատ կամ ազատական ղեկավարումը ղեկավարության ոճ է, որի դեպքում ղեկավարը որդեգրել է ձեռնպահ (չեզոք) մոտեցում և թույլ է տալիս թիմի անդամներին որոշումներ կայացնել և կատարել առաջադրանքներ՝ առանց ղեկավարության կամ վերահսկողության:
Նշված է, որ ընդհանուր առմամբ, ազատ ղեկավարման արդյունավետությունը կախված է իրավիճակից և թիմի անդամների կարողություններից: Թեև դա կարող է լինել արժեքավոր առաջնորդության ոճ որոշակի պայմաններում, այն չի կարող լինել լավագույն մոտեցումը բոլոր իրավիճակներում: Առաջնորդության այս ոճով գործարարներից է Ֆեյսբուքի հիմնադիր Ցուկերբերգը: Ընդհանուր առմամբ, Ցուկերբերգի առաջնորդության ոճը հաջողակ է եղել Facebook-ի աճի և նորարարության խթանման գործում, բայց նաև քննադատվել է որոշակի ոլորտներում բավարար վերահսկողություն և հաշվետվողականություն չապահովելու համար: Օրինակ՝ չի վերահսկվում ապատեղեկատվությունը Ֆեյսբուքում:
Գլուխ չորրորդ. փոխակերպվող առաջնորդություն
Առաջնորդության ոճ է, որի դեպքում առաջնորդը ոգեշնչում և դրդում է իր հետևորդներին հասնել ավելի մեծ հաջողությունների՝ ստեղծելով ընդհանուր տեսլական և խրախուսելով անհատական աճն ու զարգացումը: Ղեկավարության այս ոճը կենտրոնանում է աշխատանքի դրական մշակույթի ստեղծման վրա, որը հիմնված է համագործակցության, նորարարության և ստեղծագործության վրա: Չունի թերություն:
Գլուխ հինգերորդ. գործարքային առաջնորդություն
Առաջնորդության ոճ է, որը կենտրոնանում է կատարողականի դիմաց պարգևների և պատիժներ կիրառելու վրա: Բիլ գեյթսն է օգտագործել այս ոճը:
Գլուխ վեցերորդ. Ծառայողական առաջնորդությունը
Ծառայողական ղեկավարությունը առաջնորդության ոճ է, որի դեպքում առաջնորդը գերադասում է հաճախորդների կարիքներն ու բարեկեցությունը, քան իրենցը: Ղեկավարության այս մոտեցումը հիմնված է այն համոզմունքի վրա, որ առաջնորդի դերը իրենց թիմի անդամներին և հաճախորդներին ծառայելն է, այլ ոչ թե հակառակը:
Գլուխ յոթերորդ. հայ գործարարները և մեր դպրոցի ղեկավարման ոճը
Նշված է Հրանտ Վարդանյանի մասին առ այն, որ նա եղել է հաջողակ գործարար, բայց հստակ չի նշված, թե ինչ ոճի ղեկավար է եղել նա:
Նշված է նաև Խաչատուր Սուքիասյանի և նրա հիմնած Սիլ Կոնցեռնի մասին, բայց նորից հստակ չի նշված նրա գործարար ոճի մասին:
Քրք Քրքորյանի մասին էլ է գրված, բայց նորից առանց ոճի: Այստեղից կարելի է եզրակացնել, որ հայ գործարարն ուրիշ է: Նրա ղեկավարման ոճը չի համընկնում գիտականորեն սահմանված որևէ ոճին:
Մխիթար Սեբաստացի կրթահամալիրի ղեկավարության մասին
Էլենը գրել է, որ կրթահամալիրի ղեկավարման սկզբունքն այն է, որ վստահվում է դպրոցների ղեկավարներին, և բոլոր աշխատակիցներին որոշումներ կայացնելու հարցում և խրախուսվում են նրանց աշխատանքն ու առաջարկությունները: Նա բաց է փոփոխությունների և նոր գաղափարների համար: Դա նշանակում է, որ նա դեմոկրատ առաջնորդ է՝ տրանսֆորմացիոն ղեկավարի հակումներով։
Ես իմ կողմից կարող եմ ավելացնել, որ մեր կրթահամալիրը նաև գործարքային ղեկավարման ոճ ունի: Երբ մի որևէ կարևոր և հաջողված նախագիծ է իրականացվում, դասավանդողը պարգևատրվում է: Դասավանդողը և սովորողները պարգևատրվում են նաև նաև անվանական մրցանակներով. և հակառակը՝ դասավանդողը և սովորողը նկատողություն են ստանում, եթե թերացումներ են լինում իրենց գործունեության մեջ:
Վերջում Էլենը գրել է խարիզմատիկ ղեկավարի ոճի մասին:
Խարիզմատիկ առաջնորդությունը առաջնորդության ոճ է, որտեղ առաջնորդն օգտագործում է իր անձնական հմայքը և գրավչությունը՝ ոգեշնչելու և մոտիվացնելու իրենց հետևորդներին: Խարիզմատիկ առաջնորդները հաճախ նկարագրվում են որպես մագնիսական անհատականություն, հաղորդակցման ուժեղ հմտություններ և ազդեցիկ տեսլական արտահայտելու կարողություն, որը գրավում է իրենց հետևորդների երևակայությունը:
Եզրակացություն
Եզրակացության մեջ Էլենը նորից կրկնում է բոլոր ոճերի առավելությունները և թերությունները և այնուամենայնիվ, որոշում է, որ ինքը հետևելու է հիմնականում ժողովրդավարական ոճին՝ ընդունելով, որ երբեմն կարելի է փոխել ոճը՝ ըստ տարբեր իրավիճակների:
Խորը և համակողմանի հետազոտական աշխատանք է:
Թեմա «Mental Health – Հոգեկան առողջություն»
Սովորող՝ Արաքս Քալիճյան, 11-րդ դասարան
Ղեկավար՝ Նունե Այդինյան
Գրախոսող՝ Յուրա Գանջալյան
Աշխատանքի կառուցվածքը համապատասխանում է հետազոտական աշխատանքին ներկայացված պահանջներին՝ տիտղոսաթերթ, բովանդակություն, ներածական մաս, հիմնական մաս, եզրակացություն, օգտագործված աղբյուրներ:
Ներածական մասում նշված է, որ բավարար չափով ուշադրություն չի դարձվում հոգեկան առողջությանը, քանի որ մարդիկ, ընտանիքները խուսափում են այդ մասին խոսելուց: Գովելի է, որ ներածական մասը լիովին ինքնուրույն է գրված, բայց չեն գրված այն խնդիրները, որոնք հետազոտվելու են աշխատանքում և հստակ չի նշված նաև հետազոտական աշխատանքի նպատակը: Ներածական մասում նաև չհիմնավորված հայտարարություն է արված այն մասին, որ Հայաստանի հոգեկան առողջության հետ կապված արձանագրություն չունենք: Այս գրառումը ցույց է տալիս, որ սովորողը բավարար հետևողականությամբ չի հետազոտել համացանցը: Եթե բավարար հետաքրքրություն ցուցաբերված լիներ, ապա համացանցում հայտնաբերված կլինեին այս փաստաթղթերը՝ 1. «Հայաստանի Հանրապետությունում հոգեկան առողջության պահպանման և բարելավման 2014- 2019թթ. ռազմավարության կատարումն ապահովող միջոցառումների իրականացման վերաբերյալ» , 2. Հոգեկան առողջության խնդիրներ ունեցող անձանց խնամքի և սոցիալական սպասարկման այլընտրանքային ծառայությունների տրամադրման հայեցակարգ»,3. Կկարգավորվի հոգեկան առողջության և մտավոր խնդիրներ ունեցող անձանց տնային պայմաններում խնամքի ծառայությունների տրամադրումը. նախագիծ
Կարելի էր Google-ի որոնման պատուհանում հայերեն գրել «Հոգեկան առողջություն» բառակապակցությունը: Այդտեղ կհայտնվեր հայերեն հոդված, որը ունի այս բաժինը՝ «Իրավիճակը Հայաստանում»: Այդտեղ մանրամասն արձանագրված է ամեն ինչ:
Ես 5 րոպե փնտրեցի և գտա նաև անգլերեն մի շատ հետաքրքիր ու մեծածավալ հոդված մեզ հետաքրքրող հարցի մասին «Why Are Reforms in Armenia’s Mental Health Sector Being Delayed?»
Հայաստանում գոյություն ունի նաև հոգեկան առողջության պահպանման ազգային կենտրոն: Կարելի էր չէ՞ այդ կազմակերպություն գնալ և մի փոքր տեղեկատվություն ստանալ այս հետազոտական աշխատանքի համար:
Հիմնական մասը
Ի տարբերություն ներածական մասի՝ հիմնական մասի ենթավերնագրերը հուշում են, որ Արաքս Քալիճյանը բավականին հետազոտական աշխատանք է կատարել՝ հիմնականում օգտվելով անգլիալեզու աղբյուրներից և ցանկանում է գտնել հոգեկան առողջությանը վերաբերող և իրեն հետաքրքրող այս հարցադրումների պատասխանները՝
Ի՞նչ է հոգեկան առողջությունը:
Հոգեկան առողջություն ընդդեմ հոգեկան հիվանդության
Ի՞նչ է հոգեկան հիվանդությունը:
Ընդհանուր հոգեկան առողջության խնդիրների տեսակները
Հոգեկան առողջության հետ կապված իմ փորձը
Հոգեկան առողջությունը երեխաների, դեռահասների, մեծահասակների և տարեցների մոտ
Հոգեկան առողջության իրազեկման ամիս
Հոգեկան առողջությունը Հայաստանում
Հարցազրույցներ
Ի՞նչ է հոգեկան առողջությունը
Արաքս Քալիճյանը հարցադրում է անում. ո՞րն է «հոգեկան առողջություն» և «հոգեկան հիվանդություն» հասկացությունների տարբերությունը, որից հետո՝ օգտվելով անգլիալեզու աղբյուրներից՝ տրամաբանված բացատրություններ է տվել իր իսկ բարձրացված հարցին:
Աշխատանքում տրված են հոգեկան հիվանդության ախտանշանները և այն ազդակները, որոնք ռիսկային են հոգեկան հիվանդության առաջացման համար:
Հետաքրքիր են նաև այն պնդումները, թե ինչպես կանխարգելել հոգեկան հիվանդությունների առաջացումը: Այս ամենը վերցված են մասնագիտական հոդվածներից, և ես չեմ ուզում և չեմ էլ կարող որևէ ձևով կասկածել դրանց հավաստիությանը: Ինձ համար հատկապես հետաքրքիր էր այն գրառումը, որտեղ ասվում է՝ «Շշալցված զգացմունքներ. սա տեխնիկապես հոգեկան հիվանդություն չէ, բայց այն կարող է ավելի մեծ խնդիր դառնալ, եթե ուշադրության չարժանացնել: Դա այն է, երբ դուք ճնշում եք ձեր ներքին զգացմունքները…Դա նման է եռացող կաթսայի կափարիչը փակելուն»: Շատ հետաքրքիր այլ մտքերի մասին էլ կարելի է կարդալ հետազոտական աշխատանքում: Օրինակ՝ այն մասին, թե ինչպես են կարող սեփական թերարժեքության բարդույթի դրսևորումները վերաճել հոգեկան հիվանդության և ինչպե՞ս է կարելի կանխարգելել այդ: Կամ էլ՝ ինչպե՞ս է կարելի օգնել այն մարդուն, ով հակված է ինքնավնասման կամ ինքնասպանության:
Լիովին ինքնուրույն և հետաքրքիր բացահայտումներով է գրված հիմնական մասի այս հատվածը՝ «Հոգեկան առողջության հետ կապված իմ փորձառությունը»: Այս հատվածը ընթերցելուց հետո հասկացա, թե ինչ գերզգայուն և ուրիշի նկատմամբ որքան կարեկցող ու ապրումակցային բնավորության տեր է Արաքս Քալիճյանը:
Առանձին ենթավերնագրերով ներկայացված են երեխաների, դեռահասների, միջին տարիքի և մեծահասակների ու ծերերի հոգեկան առողջության խնդիրները:
Մի խոսքով՝ սա հոգեկան առողջության մասին 32 էջի վրա գրված լիարժեք մի հետազոտական աշխատանք է, որը կարող է բավարարել տվյալ հարցով հետաքրքրվողների հետաքրքրությունը:
Արաքսը նաև հարցազրույց է ունեցել ամերիկահայ հոգեբույժ Ջորջ Սաբոնջյանի հետ ու ձայնագրել նրա խոսքը: Ջորջ Սաբոնջյանը, հաշվի առնելով Արաքս Քալիճյանի տարիքը, բարձր է գնահատել Արաքսի հետազոտական աշխատանքի մասնագիտական կողմը:
Թեմա «Lingua-cultural analysis of English humour Անգլիական հումորի լեզվամշակութային վերլուծություն»
Սովորող՝ Սերլի Շաջանյան
Ղեկավար՝ Իրինա Ապոյան
Գրախոսող՝ Յուրա Գանջալյան
Աշխատանքի կառուցվածքը համապատասխանում է հետազոտական աշխատանքին ներկայացված պահանջներին՝ տիտղոսաթերթ, բովանդակություն, ներածական մաս, հիմնական մաս, եզրակացություն, օգտագործված աղբյուրներ:
Ներածական մասում նշված են խնդիրները, որոնց լուծումով է պայմանավորված հետազոտական աշխատանքի նպատակը:
Սույն հետազոտության նպատակն է բացահայտել անգլիական մշակույթի ազդեցությունը անգլիական հումորի ձևավորման գործում՝ հաշվի առնելով նրա լեզվական առանձնահատկությունները։
Սույն հոդվածի նպատակին հասնելու համար առաջ են քաշվել հետևյալ խնդիրները.
- Լեզվամշակութային տեսանկյունից կատարել հումորի հասկացության մանրակրկիտ ուսումնասիրություն
- Բացահայտել հումորի և ծիծաղի ինչպես սոցիալական, այնպես էլ առողջարար օգուտները
- Ուսումնասիրել մշակութային իրազեկությունը հումորը հասկանալու համար
- Դիտարկել անգլիական հումորի լեզվամշակութային առանձնահատկությունները՝ համեմատելով ամերիկյան և հայկական հումորի հետ
- Մատնանշել անգլիական հումորի մշակութային հատուկ թեմաներ
Հետազոտական աշխատանքի արդիականությունը այն է, որ կարևոր է հասկանալ դիմացինի միտքը. արդյո՞ք նա կատակում է, թե լուրջ է խոսում: Անգլիական հումորն այնքան նուրբ է, որ հաճախ դժվար է լինում տարբերել կատակը լուրջ խոսքից:
Հիմնական մասը
Հիմնական մասում Սերլին հումորի տեսակների սահմանումներ է տալիս, բայց դրանք քիչ են լուսաբանվում օրինակներով: Չորս տեսակներից են՝
Աֆիլիատիվ հումորը ուրիշներին զվարճացնելու միջոց է՝ հարաբերությունները հեշտացնելու համար: Այն դրական է և ներառական։ Սա ներառում է անեկդոտներ պատմել այն բաների մասին, որոնք բոլորը կարող են ծիծաղելի համարել: Նպատակն է օգտագործել հումորը՝ մարդկանց համախմբելու և ուրախ տրամադրություն ստեղծելու համար:
Ագրեսիվ հումորը
Ագրեսիվ հումորը հումորի օգտագործումն է ուրիշներին նվաստացնելու համար՝ որպես նրանց շահարկելու միջոց: Մարդկանց ծաղրելու համար է ագրեսիվ հումորը:
Ինքնանվաստացնող հումոր
Երբ մարդ ինքն իրեն է հիմար վիճակի մեջ դնում, ինքն իրեն է ծաղրում ու նվաստացնում է, նախքան դա ուրիշները կանեն:
Ինքնազարգացնող հումոր երբ մարդը ինքն իր վրա է ծիծաղում՝ առանց ինքնանվաստացման:
Անգլիացիները եղանակի մասին շատ են հումորով խոսում: Այսպիսի հումորի օրինակ է սա. «Մեր մոտ անցյալ չորեքշաբթի կեսօրից հետո ամառ էր»: Նկատի ունեն, որ Անգլիայում եղանակը միշտ մռայլ է, և երբ մի քանի ժամ արևոտ է լինում, ասում են, որ ամառ է:
Հետազոտական աշխատանքի թերի կողմն այն է, որ հումորի տեսակների մասին լուրջ սահմանումներ է տալիս՝ առանց օրինակների, կամ էլ շատ քիչ օրինակներով:
Աշխատանքում խոսվում է այն մասին, որ անգլիացիների հումորը ինտելեկտուալ է և նուրբ: Անգլիական մշակույթի առանձնահատկությունը այն է, որ յուրաքանչյուր խոսքում թաքնված հումոր կա: Օրինակ՝ Անգլիայում գիտեն, որ Էսսեքսի մարդիկ մի քիչ ուշ հասկացող են: Մեկը հարցէ տալիս. «Ինչպես ծիծաղեցնել Էսսեքսի աղջկան չորեքշաբթի օրը»: Պատասխանը սա է. «Անեկդոտ պատմել նրան երեքշաբթի օրը»:
Անգլիացիները հումորներ ունեն իրենց թագավորական ընտանիքի մասին, եղանակի մասին, սպորտի և թեյախմության մասին:
Աշխատանքում համեմատվում է ամերիկյան հումորը անգլիականի հետ: Հումորների տարբերությունները նրանց դասիարակության արդյունքն է: Օրինակ՝ ասում են, որ ամերիկացիները այնպես են դաստիարակվում, որ նրանցից շատերը կարծում են, որ իրենք են լինելու երկրի հաջորդ նախագահը, իսկ անգլիացիները շատ ավելի ինքնամփոփ են և ոչ հոխորտացող:
Սերլին իր աշխատանքը եզրափակում է Գյումրիի, Լոռվա և Գեղարքունիկի հումորների օրինակներով:
Սերլի Շաջանյանը հասել է իր հետազոտական աշխատանքի նպատակին. նկարագրել է անգլիական հումորի տեսակները, տվել դրանց սահմանումները, որոնք լուսաբանել է որոշ օրինակներով: Ես ավելին էի սպասում այս վերնագրով հետազոտական աշխատոնքից: Օրինակ՝ որքան ավելի հետաքրքիր ու գրավիչ կլիներ աշխատանքը, եթե տասնյակ հումորներ վերլուծվեին՝ ճշգրտելով դրանց տեսակը, ոլորտը, մշակութաբանական և լեզվական առանձնահատկությունները :