Հոկտեմբեր ամսվա իմ հաշվետվությունը

1. Թարգմանություններ և խմբագրական աշխատանք mskh.am-ի անգլերեն էջում

The teachers’ day was marked on top of Hatis

Our first pedagogical autumn camp day

English Seminar For Non-English Specialists

Որոշ փոքր կրճատումներով տնօրենի 4 օրագրային գիր եմ թարգմանել, որոնք վերաբերում են Երուսաղեմ կատարած ուխտագնացությանը.

This is a Pilgrimage, not an Experience or just Another Pedagogical Experience with Davit

This is Jerusalem, but it Seems to be Armenia..

The Dead Sea is Hereafter Alive

A Simple Formula to Acquire the Spiritual Integrity of a Christian

2. Ընդլայնել ու ավարտին եմ հասցրել իմ «Ուսումնական նյութ» ուսումնասիրությունը, որը հրապարակվեց Դպիրում:

3. Սեպտեմբերի վերջին շաբաթվա ընթացքում անցկացվեց իմ առաջադրանքներով կազմված անգլերենի սեպտեմբերյան ֆլեշմոբը, որի արդյունքները ամփոփեցի հոկտեմբերի առաջին օրերին:
4. Կազմակերպել ու անցկացրել եմ անգլերենի հոկտեմբերյան ֆլեշմոբը:

Ամփոփել եմ անգլերենի հոկտեմբերյան ֆլեշմոբի արդյունքները

5. Շաբաթը երկու անգամ շարունակել եմ անգլերենի դասընթացը կրթահամալիրի դասավանդողների հետ:

Դասընթացի մշտական մասնակիցներն են՝

Մանիկ Պողոսյանը, Հասմիկ Նալբանդյանը, Մերի Գրիգորյանը, Տաթև Աբրահամյանը, Հասմիկ Ղազարյանը (դասվար), Հասմիկ Թոփչյանը, Մենուա Հարությունյանը, Իվետա Ջանազյանը, Էմանուել Ագջոյանը, Անահիտ Գևորգյանը, Բաբկեն Փաշինյանը:

6. Դասավանդողների աշնանային ճամբարի ընթացքում դասավանդողների ավելի ընդլայնված լսարանի համար վարել եմ ամենօրյա «խորհրդատվության ժամ»:

Իմ բլոգում հրապարակել եմ աշնանային ճամբարի ընթացքում իմ անհատական աշխատանքային պլանը և խորհրդատվության ժամի ծրագիրը:

Անգլերենի հոկտեմբերյան ֆլեշմոբի արդյունքները

1-3-րդ դասարաններ՝ 83

Նախ պետք է շնորհավորեմ 1-3-րդ դասարանցի մասնակիցներին իրենց առաջին CV-ն անգլերեն գրելու առիթով: Դա մի կարողություն է, որն ամբողջ գիտակցական կյանքում պետք է գալու: Ցանկանում եմ, որ Ձեր ուսումնական, աշխատանքային ու անձնական կյանքով անընդհատ հարստացնեք Ձեր այս առաջին CV-ները:

Դպրոց-պարտեզի մասնակիցների թիվը`32, որոնցից առավելագույն 10 գնահատական են ստացել հետևյալ սովորողները՝ 

1. Վիկտորյա Հովհաննիսյան
2. Հրանտ Խաչատրյան 3-րդ դասարան
3. Մարիաննա Գրիգորյան 2-րդ դասարան
4. Դավիթ Հովհաննիսյան 2-րդ դասարան
5. Սեդա Ստեփանյան 3-րդ դասարան
6. Սարգիս Սարգսյան 2-րդ դասարան
7. Ավետ Ղամսարյան 2-րդ դասարան
8. Քեթրին Եփրեմյան 3-րդ դասարան
9. Էմմա Ազարումյան
10. Անիտա Գրիգորյան 3-րդ դասարան

Նոր դպրոցի մասնակիցների թիվը՝ 24, որոնցից առավելագույն 10 գնահատական են ստացել հետևյալ սովորողները՝

1. Միլենա Բաբայան 3-րդ դասարան
2. Սոֆի Նահապետյան 3-րդ դասարան
3. Գուրգեն Աբրահամյան 2-րդ դասարան
4. Վահան Դանիելյան 3-րդ դասարան
5. Ստեփան Հարությունյան 3-րդ դասարան
6. Անի Բաղդասարյան 3-րդ դասարան
7. Դավիթ Թադևոսյան 1-ին դասարան
8. Էրիկ Կակոյան 3-րդ դասարան
9. Էմիլ Սողոմոնյան 1-ին դասարան
10. Նարե Աշուղյան 2-րդ դասարան

Հիմնական դպրոցի մասնակիցների թիվը՝ 21, որոնցից առավելագույն 10 միավոր են ստացել հետևյալ սովորողները՝

1. Աստղիկ Ալեքսանյան 3-րդ դասարան
2. Կորյուն Գաբոյան 2-րդ դասարան
3. Արտյոմ Զաքարյան 3-րդ դասարան
4. Անահիտ Ալեքսանյան 3-րդ դասարան
5. Տարոն Մկրտչյան 3-րդ դասարան
6. Իրինա Գյուրջինյան 3-րդ դասարան

Գեղարվեստի դպրոցի մասնակիցների թիվը՝ 8, որոնցից առավելագույն 10 գնահատական են ստացել հետևյալ սովորողները՝

1. Դանիել Մարկոսյան 1-ին դասարան
2. Արամ սարգսյան 1-ին դասարան
3. Հասմիկ Սարգսյան 3-րդ դասարան
4. Կարեն Ասլանյան 1-ին դասարան

10 է ստացել նաև դպրոցի անունը չնշած մեկ սովորող՝

Էրիկ Աղախանյան

Պետք է ասեմ, որ մնացած բոլոր մասնակիցներն էլ լավ են գրել: Ուզում եմ նշել միայն մի սխալի մասին, որն ընդհանուր էր շատերի համար: Լեզուների, ուսումնական առարկաների անունները անգլերենում մեծատառով են գրում:

Սովորողների անուններ, ովքեր չեն նշել դպրոցները

Դավիթ Բաբաջանյան  – 9,5

Արեգ Մարկոսյան  9

Տիգրան Գալստյան, թերի է արված

Ստելլա Ղոսալմյան 9,5

Մեկ մասնակից այլ դպրոցից

Էմմա Ավդալյան Վարդկես Պետրոսյանի անվան Թիվ 51 դպրոց – 9,5

 

4-5-րդ դասարաններ

Դպրոց- պարտեզի մասնակիցների թիվը՝ 26, որոնցից առավելագույն 10 միավոր են ստացել հետևյալ սովորողները՝

1. Հովհաննես Աճեմյան 4-րդ դասարան
2. Աշոտ Բադեյան 5-րդ դասարան
3. Մարիաննա Մանուկյան 5-րդ դասարան
4. Եվա Սահրադյան 4-րդ դասարան

Նոր դպրոցի մասնակիցների թիվը՝ 17, որոնցից առավելագույն 10 միավոր են ստացել հետևյալ սովորողները՝

1. Մարիա Աբրահամյան 4-րդ դասարան
2. Արթենի Ջանիկյան 5-րդ դասարան

Հիմնական դպրոցի մասնակիցների թիվը՝ 12, որոնցից որևէ մեկը առավելագույն 10 միավոր չի ստացել:

 Գեղարվեստի դպրոցի մասնակիցների թիվը՝ 10, որոնցից առավելագույն 10 միավոր են ստացել հետևյալ սովորողները՝

1. Տարոն Անտոնյան 4-րդ դասարան
2. Հրաչյա Աբգարյան 5-րդ դասարան

Իսկ սրանք այն մասնակիցներն են, ովքեր չեն նշել իրենց դպրոցների անունները:

Դավիթ Մկրտչյան

Էդուարդ Սարգսյան

Մարգարիտ Պետրոսյան

Սյուզաննա Գրիգորյան

Անդրե Վիրաբյան 4-րդ,

Արեն հակոբյան

 

6-8-րդ դասարաններ

Այս դասարանների մասնակիցներին կարող եմ շնորհավորել առաջին անգամ ձայնարկություններով առաջադրանք կատարելու և դրանք սովորելու կապակցությամբ: Չէ՞ որ ձայնարկությունները համ ու հոտ են տալիս հաղորդակցությանը:

Միջին դպրոցի մասնակիցների թիվը՝ 35, որոնցից առավելագույն 10 միավոր են ստացել հետևյալ սովորողները՝  

1. Էդգար Սարգսյան 6-րդ դասարան
2. Էլեն Աբգարյան 7-րդ դասարան
3. Նարե Մելքոնյան 6-րդ դասարան
4. Մարիամ Գրիգորյան 7-րդ դասարան
5. Սերգեյ Բոյախչյան 8-րդ դասարան
6. Մանե Բոյախչյան 6-րդ դասարան
7. Գոհար Արղության 6-րդ դասարան
8. Ալեքս Մանթաշյան 6-րդ դասարան

Ուրախալի է նշել 6-րդ դասարանցիների ակտիվությունը: 35 մասնակիցներից 19-ը 6-րդ դասարանցիներ են:

9-12-րդ դասարանցիներ

Ավագ դպրոցի մասնակիցների մեջ դրականորեն առանձնանում ու հիացնում են  10-րդցիները: Դեռ ամառային 9-րդ դասարանի քննությունների ընթացքում էի նրանց մասին գրել, որ արտակարգ սովորողներ են իրենց հայերենի, պատմության, մաթեմատիկայի և բնագիտական առարկաների իմացությամբ, քննական միջավայրում իրենց վարքագծի լրջությամբ, իսկ հիմա էլ հիացա իրենց անգլերենի լեզվական գիտելիքներով ու կարողություններով: Առաջադրանքների մեջ ընդգրկված հարցերի մեծ մասը պահանջում էին ստեղծագործական մոտեցումներ: Զարմանալ կարելի է, թե ինչ հնարամիտ պատասխաններ են գրում տարբեր իրավիճակներին համապատասխան՝ գործածելով լեզվական ճիշտ կառուցվածքներ:

Ավագ դպրոցի մասնակիցների թիվը՝ 28, որոնցից 16-ը 10-րդցիներ են և որոնցից էլ առավելագույն 10 միավոր են ստացել հետևյալ սովորողները՝

1. Մերի Երանոսյան 10-րդ դասարան
2. Հուրի Իսկանյան 10-րդ դասարան
3. Դիանա Տատինցյան 10-րդ դասարան
4. Դավիթ Գևորգյան 10-րդ դասարան
5. Աստղ Կիրակոսյան 10-րդ դասարան
6. Մարգարիտա Մանվելյան 10-րդ դասարան
7. Դավիթ Ստեփանյան 10-րդ դասարան
8. Անուշիկ Նիկողոսյան 10-րդ դասարան

 

Մնացած բոլոր մասնակիցները կարող են իրենց արդյունքների մասին իմանալ անգլերեն դասավանդողներից:

Իմ անհատական աշխատանքային պլանը հոկտեմբերի 24-28-ի մանկավարժական աշնանային ճամբարի օրերին

1. Մասնակցություն դասավանդողների առավոտյան ընդհանուր պարապմունքին – Մայր դպրոց

2. Անգլերենի հոկտեմբերյան ֆլեշմոբի աշխատանքների ստուգումն ու ամփոփումն եմ իրականացնելու: Մեդիակենտրոն

3. Մանկավարժական ճամբարի բոլոր օրերին վարելու եմ խորհրդատվության ժամ բոլոր այն դասավանդողների համար, ովքեր կցանկանան մանկավարժական հոդվածների անգլերենից հայերեն թարգմանելու, ինչպես նաև՝ մեր կրթահամալիրը և իրենց աշխատանքը ներկայացնող անգլերեն պրեզենտացիա պատրաստելու որոշակի հմտություններ ձեռք բերել: Խոհրդատվության ժամերին պատրաստ եմ նաև պատասխանելու դասավանդողների անգլերենի հետ կապված բոլոր հարցերին: Ամեն օր ժամը 13:00-14:00, Էմանուել Ագջոյանի կաբինետ

4. Դասավանդողների խմբի հետ անգլերեն լուսաբանելու ենք ճամբարի աշխատանքները: Նյութերը տեղադրվելու են դասավանդողների բլոգներում և կայքի անգլերեն էջում: Մեդիակենտրոն, տուն-առցանց

5. Խմբագրելու եմ խորհրդատվության ժամին արված թարգմանությունները: Մեդիակենտրոն, տուն

Յուրա Գանջալյան

Հոկտեմբերի 24-28-ի մանկավարժական աշնանային ճամբարում իմ խորհրդատվության ժամի ծրագիրը

Խորհրդատվության ժամը լինելու է 13:00-14:00-ին Էմանուել Ագջոյանի կաբինետում:

 

Ծրագրի նպատակը.

Խորհրդատվության ժամերը նպատակաուղղված են լինելու անգլերեն մանկավարժական տեքստերի հասկանալուն, անգլերեն մանկավարժական տեքստերը հայերեն թարգմանելու որոշ հմտությունների և կրթահամալիրը ու սեփական աշխատանքը անգլերեն ներկայացնելու որոշ կարողությունների ձևավորմանը:

Խորհրդատվության ընթացքը, գործունեությունները.

Խորհրդատվության ընթացքում դասավանդողների հետ հաղորդակցվելու եմ անգլերեն՝ աշխատելով որքան հնարավոր է հասկանալի լինել:

Հոկտեմբերի 24-ին

ա. Սկսում ենք ամենապարզից. ուսումնասիրում ենք կայքի անգլերեն էջը: Գտնում ենք լեզվական առումով ոչ շատ բարդ նյութեր, որոնք ունեն իրենց հայերեն տեքստերը: Դասավանդողներին առաջարկվում է թարգմանել այդ նյութերը հայերեն՝ չնայելով բնագրին: Վերջում համեմատվում են բնագրերը և դասավանդողների թարգմանությունները:

բ. Դասավանդողներին ծանոթացնում եմ «Glossary of Pedagogy – մանկավարժական բառարան» կայքով աշխատելու նրբություններին:

Հոկտեմբերի 25-ին և 26-ին

ա. Դասավանդողներին առաջարկում եմ գրանցվել ամերիկյան մանկավարժական  Education Week և Quora կայքերում`ընտրելով իրենց հետաքրքրող բնագավառներն ու թեմաները: Գրանցվելուց հետո նրանք ընտրում են մի հոդված և սկսում են թարգմանել: Կարող են աշխատել խմբերով: Կատարված թարգմանությունները հրապարակվում են դասավանդողների բլոգներում:

Հոկտեմբերի 27-ին և 28-ին

Դասավանդողների խմբի հետ անգլերեն լուսաբանելու ենք ճամբարի աշխատանքները և նյութերը տեղադրվելու են դասավանդողների բլոգներում և կայքի անգլերեն էջում:

Խորհրդատվության մասնակիցները Power Point ծրագրով պրեզենտացիա են պատրաստում կրթահամալիրի և իրենց աշխատանքի մասին: Աշխատանքները տեղադրվում են իրենց բլոգներում և կայքի անգլերեն էջում:

 

Յուրա Գանջալյան

Balance in Love – Հավասարակշռությունը սիրո մեջ

Well balanced state keeps our world and life in order. The nature is kept in balance by the laws of nature: the law of gravitation, the law of preserving energy, the law of rejecting vacuum and so on. And if on our planet any physical object is unbalanced, the laws of nature immediately bring it to the state of balance. For example, if we throw a stone high up into the air, the force of gravitation will bring it back to the ground, and rolling for a while, it will stand still and well balanced.

The life on our planet physically would be impossible without the nature laws established on it.

On the other hand, Man has established his own laws of coexistence. These laws are supposed to keep our souls in the state of balance, and to my mind, Love is the most effective impulse for doing it: Love towards our parents and close relations and even towards strangers, Love towards our beloved one, Love towards our occupation, Love towards our home-town and country. However, people very often don’t realize this simple truth and occasionally become negative impulses for unbalancing the souls of others. For example, a scene in a market for fruit and vegetables in Yerevan:

“How much are these oranges?”

“800 drams a kilo.” (nearly 2 $)

“What?, 800 drams for these juiceless, rotten oranges?”

At this point both the seller and the buyer are upset, nervous and depressed. They are in a stressful situation. Their souls are unbalanced. If time travel were possible I would get them back and conduct the conversation in this way:

“How much are these oranges?”

“800 drams a kilo.”

“ What? 800 drams a kilo? Then they must be very juicy, tasty and sweet. But would you cut down the price a little?”

“ Sure..”

Now both the buyer and the seller are full of positive impulses and, therefore, are trying to please each other. They are full of love and respect and are ready to transfer it to other people needing love and respect.

What great things in our life would have been done if people had loved and respected the importance of one another a little more! Politicians would have loosened the tension on the hot spots on our planet; charity-mongers wouldn’t have advertised every tea-kettle in nursery homes; every child would have been brought up in a loving family atmosphere.

When in the 1960s the famous Armenian actor Mher Mkrtchyan was being shot in the film “Aibolit 66” in India, there happened something which might be a sort of lesson for selfish, proud, self conceited, self centered  and arrogant people. Mher Mkrtchyan was coming back to the hotel very tired after a day of hard work. The shooting of the film had taken place in a swamp area. So he was tired and decided to take a taxi. Most of the taxis in that city were rickshaws then. (a two-wheeled oriental man pulled carriage)  Mher Mkrtchyan’s rickshaw was being pulled by a thin pale boy of sixteen. The weak boy could hardly pull the rickshaw. Despite his overwhelming efforts the little boy every now and then turned his head back and smiled to Mher Mkrtchyan. Mher couldn’t stand it any longer. He was feeling discomfort. And he wouldn’t have been our favourite Mher if he hadn’t restored the state of his love balance. Suddenly he stopped the rickshaw, got off it, took the boy in his arms, put him on the seat of the carriage and began pulling the rickshaw himself. He was pulling the rickshaw and every now and then was turning his head back and smiling to the pleasantly astonished pale boy. Our Mher was happy again. His soul was in triumph; it was balanced in love: a natural state of being for our great actor.

Yura Ganjalyan

Հավասարակշռությունը սիրո մեջ

Հավասարակշռված վիճակն է պահում մեր աշխարհն ու կյանքը իր բնականոն կարգի մեջ:  Բնության մեջ ամեն ինչ հավասարակշռում են բնության օրենքները. տիեզերական ձգողականության օրենքը, էներգիայի պահպանման օրենքը, վակուումը չհանդուրժելու օրենքը և այլն: Եվ եթե մեր մոլորակի վրա որևէ ֆիզիկական մարմին հավասարակշռությունից դուրս է գալիս, բնության օրենքներով ուղղորդվող ուժերն անմիջապես բերում են դրան հավասառակշռության վիճակի մեջ: Օրինակ, եթե մենք մի քար նետենք վեր, տիեզերական ձգողականության ուժը ետ կբերի նրան դեպի գետին և, մի քիչ գլորվելով, այն կանշարժանա՝ լավ հավասարակշռված վիճակում:

Մեր մոլորակի վրա կյանքն անհնարին կլիներ առանց նրա վրա հաստատված բնության օրենքների: Մյուս կողմից էլ  մարդն է հաստատել համակեցության իր սեփական օրենքները: Այս օրենքները կոչված են հավասարակշռության մեջ պահելու մեր հոգիները, իսկ Սերը դա անելու ամենաուժեղ ազդակն է. Սերը  մեր ծնողների, հարազատների,  մոտիկ ու հեռու բարեկամների և նույնիսկ անծանոթների հանդեպ, Սերը մեր  սիրելիի հանդեպ,  Սերը մեր աշխատանքի, Սերը մեր քաղաքի ու երկրի հանդեպ: Այնուամենայնիվ, մարդիկ շատ հաճախ չեն գիտակցում այս պարզ ճշմարտությունը և երբեմն ուրիշների հոգիները անհավասարակշռող բացասական ազդակներ են դառնում:

Օրինակ` մի տեսարան Երևանի շուկաներից մեկում.

– Ի՞նչ արժեն այս նարինջները:

– 800 դրամ:

– Ի՞նչ, 800 դրամ այս սմքած, հոտած նարինջների համա՞ր:

Այս պահին և՛ վաճառողը, և՛ գնորդը վրդովված, նյարդայնացած ու ընկճված են: Նրանց հոգիներն անհավասարակշռված են: Եթե ժամանակի մեքենան իրական  լիներ, ես մի քանի վայրկյան ժամանակի սլաքը ետ կտանեի ու կուղղորդեի նրանց երկխոսությունն այսպես.

– Ի՞նչ արժեն այս նարինջները:

– 800 դրամ:

-Ի՞նչ, 800 դրամ մեկ կիլոգրամի համա՞ր: Դրանք պետք է որ շատ հյութեղ ու քաղցր լինեն: Բայց չէի՞ք կարող մի փոքր իջեցնել գինը:

-Իհարկե՛ կարող եմ:

Այժմ և՛ գնորդը, և՛ վաճառողը լի են դրական ազդակներով, և այդ պատճառով էլ փորձում են գոհացնել իրար: Նրանց հոգիները լի են սիրով ու հարգանքով և նրանք պատրաստ են փոխանցել  հոգու այդ երանելի դրությունը այլ մարդկանց, ովքեր նույնպես սիրո ու հարգանքի կարիք ունեն:

Ի՜նչ լավ գործեր արված կլինեին կյանքում, եթե մարդիկ մի փոքր ավելի շատ սիրած ու հարգած լինեին միմյանց կարևորությունը: Քաղաքական գործիչները հնարներ կգտնեին մեր մոլորակի թեժ կետերում լարվածությունը թուլացնելու համար, բարեգործներն իրենց արած բարեգործություններից առավել չէին գովազդի իրենց բարեգործությունները, յուրաքանչյուր երեխա սիրո ջերմությունը կզգար տանը, դպրոցում ու բակում:

Երբ 1960-ական թվականներին հայ մեծ դերասան Մհեր Մկրտչյանը Հնդկաստանում նկարահանվում էր «Այբոլիտ 66» ֆիլմում, մի միջադեպ եղավ, որը կարող էր դաս լինել եսասեր, հպարտ, ինքնահավան, եսակենտրոն և ամբարտավան մարդկանց համար:  Մհեր Մկրտչյանը հյուրանոց էր վերադառնում այդ օրվա հոգնեցուցիչ նկարահանումներից հետո: Ֆիլմի նկարահանումներն այդ օրը եղել էին ճահճոտ տեղանքում: Նա շատ հոգնած էր և որոշեց տաքսի նստել: Այդ քաղաքում այն ժամանակ տաքսիների մեծամասնությունը ռիկշաներ էին, որոնց մեկնությունը բացատրական բառարանում այսպիսին է. «մարդաքարշ երկանիվ արևելյան շարժակազմ, որը ծառայում է, որպես տաքսի»: Մհեր Մկրտչյանի ռիկշան քաշում էր մոտ 16 տարեկան մի գունատ ու վտիտ պատանի:  Թույլ տղան հազիվ էր քաշում ռիկշան: Չնայած գերլարում պահանջող ճիգերին, փոքրիկ տղան մերթընդմերթ շրջում էր իր գլուխը և ժպտում էր ՄհերՄկրտչյանին, կարծես, հասկացնելով, որ ինքը ուժեղ է և կարող է քաշել և պետք չէ, որ պարոնը ուրիշ ռիկշա նստի: Մհերն այլևս չկարողացավ համբերել: Նա շատ անհարմար էր զգում: Եվ նա չէր լինի մեր սիրելի Մհերը, եթե նա սիրով չվերականգներ իր հոգու հավասարակշռությունը:  Հանկարծ նա կանգնեցրեց ռիկշան, իջավ դրանից ու մինչև տղան կհասկանար, թե ինչ է կատարվում, բարձրացրեց նրան ու նստեցրեց ռիկշայի նստատեղին: Ու Մհերը սկսեց ինքը քաշել ռիկշան: Նա քաշում էր ռիկշան և մերթ ընդ մերթ գլուխը շրջում էր ու ժպտում էր հաճելիորեն ապշած տղային: Մեր Մհերը վերագտավ իր ուրախությունը: Նրա հոգին ցնծության մեջ էր. այն հավասարակշռված էր սիրո մեջ` մեր մեծ արտիստի համար բնական մի հոգեվիճակ:

Յուրա Գանջալյան

Ուսումնական նյութ

Կրթահամալիրի մանկավարժական աշխատողների օգոստոսյան սեմինարներից մեկի ժամանակ դասավանդողներն ուզում էին հստակ պարզաբանում ստանալ այն մասին, թե ինչը կարող է ժամանակակից ուսումնական նյութ համարվել: Սկսեցի ուսումնասիրել ու այդ հարցի պատասխանը գտնել անգլալեզու և հայկական աղբյուրներում, ինչպես նաև «Տիգրան Հայրապետյան» գրադարանի ենթակայքում և կրթահամալիրի դասավանդողների բլոգներում: Էլեկտրոնային ուսումնական նյութերի հայկական ամենամեծ աղբյուրը «Հայկական կրթական միջավայր. Պաշարների շտեմարան»-ն է: Հնարավոր չէր ուսումնասիրել այդ շտեմարանում հրապարակված հարյուրավոր նյութերը: Պատահական ընտրությամբ արված ուսուսումնասիրությունն էլ բավական էր, որպեսզի հասկանայի, որ այստեղ տարբեր առարկայական դասագրքերի մի քիչ ձևափոխված կրկնություններն են: Օրինակ, մոտավոր պատկերացում կազմելու համար, թե ինչպիսին են այս շտեմարանում հրապարակված «Հայոց լեզու» ուսումնական առարկայի ուսումնական նյութերը, մեջբերեմ Power Point ծրագրով կազմված «Բայի սեռը» ուսումնական նյութի մեկ էջը՝ չնշելով հեղինակին.

Բայի սեռ

Բայի սեռը ցույց է տալիս գործողության հարաբերությունը ենթակայի և նրան առնչվող առարկայի հետ:

Բայն ունի երեք սեռ՝

Ներգործական, կրավորական և չեզոք:

Մի քանի նույնանման կանոնային «ուսումնական նյութեր» կարդալուց հետո համոզվեցի, որ հայկական կրթական իրականության մեջ ավելի առաջադեմ են «Մխիթար Սեբաստացի» կրթահամալիրում ստեղծված էլեկտրոնային ուսումնական նյութերը, որոնք գրեթե ամբողջությամբ ներառում են ՏՀՏ-ների ժամանակակից հնարավորությունները:

Նախ պետք է ասեմ, որ անգլերենում օգտագործվում է TLM (Teaching/Learning Material) հապավումը, որն իր մեջ ներառում է և ուսուցանելը և ուսանելը: Որոշ մանկավարժներ օգտագործում են միայն Teaching Material տերմինը, որը բառացի նշանակում է «ուսուցողական նյութ» և դասավանդողներն օգտագործում են այն ուսուցանելու համար: Դրան հակառակ՝ «Learning Material» -ը սովորողներն օգտագործում են ինքնակրթության համար: Teaching/Learning Materials տերմինի լրիվ իմաստը տալիս է մեր հայերենի «ուսումնական նյութ»-ը: Իրոք որ փառավոր լեզու է հայերենը:

Ուսումնական նյութերի տեսակները

1. Թեմայի ուրվագիծը

Նախքան մի որևէ թեմայի դասավանդումը սովորողներին է տրվում թեմայի ուրվագիծը: Թեմայի ուրվագիծը ընդգրկում է հետևյալ բաղադրիչները՝

• Սովորողին մատչելի ձևով բացատրվում է, թե ինչ գիտելիք և կարողություններ է նա ձեռք բերելու տվյալ թեման ուսումնասիրելուց հետո
• Գործունեությունների ժամանակացույցը
• Թեմայի յուրացման գնահատման կարգը

Անսովոր և ուսանելի է այս մոտեցումը. Փաստորեն սա սովորողին ուղղված դասի պլան է՝ ամենակարևոր և ամենաարդյունավետ դասի պլանը: Դասը սովորողինն է, ուրեմն դասի պլանն էլ պետք է սովորողինը լինի: Սա ուսումնասիրվող թեմայի արժևորման ուսումնական նյութ է:

2. Ուսումնական կայքեր

Անդառնալիորեն անցել են այն ժամանակները, երբ ուսուցիչը գիտելիքի, կարողությունների ձեռքբերման միակ աղբյուրն էր: Գիտելիքի ձեռքբերման անսպառ աղբյուր է համացանցը: Օրինակ, Բրիտանական խորհրդի կայքը անգլերեն դասավանդողի և տարատարիք սովորողների համար գիտելիքների և լեզվական կարողությունների ձեռքբերման անընդհատ թարմացվող աղբյուր է: Այստեղ կան և′ տեսադասեր և′լեզվական կառուցվածքների վարժություններ և գիտելիքների ու կարողությունների ուսուցողական հարցաշարեր:

MathTv.com կայքում դասավանդողները, ծնողները և սովորողները կարող են լսել և դիտել, թե ինչպես է մաթեմատիկայի մի հմուտ մասնագետ բացատրում իրենց հետաքրքրող մաթեմատիկական երևույթը:

Աշխարհագրությամբ հետաքրքրվողները կարող են օգտվել Geography.com կայքից:

Մի իսկական հեռավար դպրոց է https://www.quora.com/ կայքը, որտեղ կարելի է ընտրել քեզ հետաքրքրող ուսումնական առարկան ու քո առաջ կբացվի  հետաքրքրություններիդ մի ամբողջ աշխարհ:

3. Վեբ-ֆորումներ

Վեբ-ֆորումները լրացուցիչ կրթության, ինքնակրթության յուրօրինակ տեղեկատվական աղբյուրներ են ավագ դպրոցի բոլոր այն սովորողների համար, ովքեր արդեն հաստատապես որոշել են իրենց ապագա մասնագիտությունը: Սա ընտրած մասնագիտության մեջ արդեն հաջողություններ ձեռք բերած մասնագետների հետ առցանց շփումների, քննարկումների, հետաքրքրող հարցերի պատասխանները անմիջապես նրանցից իմանալու մեծ հնարավորություն է: Ընտրած ապագա մասնագիտության Վեբ-ֆորումներին մասնակցելու համար հարկ է, նախ և առաջ, օտար լեզուներ լավ սովորել, որովհետև հայերեն ֆորումներ գրեթե չկան: Ես գիտեմ միայն, որ գոյություն ունի հայերեն «Մայրենի լեզվի դասեր» ֆորումը Ֆեյսբուքում:

4. Դասագրքեր, առանձին տեքստեր, ընթերցարաններ

21-րդ դարի դասավանդողը չի կարող կառչել դասավանդվող առարկայի մի որևէ դասագրքին և ամբողջ ուսումնական աշխատանքը սահմանափակել տվյալ դասագրքում եղած թեմաներով: Յուրաքանչյուր թեմայի համար կարող են գործածվել  մի քանի էլեկտրոնային դասագրքեր, կամ էլ առանձին դասագրքերից վերցված տեքստեր, որոնք լավ են բացատրում ուսումնասիրվող տվյալ թեման: Սովորողներն էլ ազատ պետք է լինեն և համացանցից այնպիսի տեքստեր գտնեն, որոնք հակադրվում են դասագրքի շարադրանքին, կասկածող հարցադրումներ են անում:

Իր ուսումնական բլոգում բնապահպանության և աշխարհագրության յուրահատուկ էլեկտրոնային դասագրքեր է ստեղծել Էմանուել Ագջոյանը:

Մնայուն արժեք ներկայացնող ուսումնական նյութ է «What is it? – Ի՞նչ է սա»  անգլերեն-հայերեն պատկերազարդ բառարանը, որը ստեղծվել է կրթահամալիրի անգլախոսների ակումբի սովորողների ներգրավմամբ: Համաշխարհային պատմության այլընտրանքային դասագիրք են ստեղծում կրթահամալիրի Ավագ դպրոցի սովորողները Աշոտ Տիգրանյանի ղեկավարությամբ:

5. Պատճենահանված բաժանվող նյութեր

Դրանք մի որևէ թեմայի սեղմ բացատրություններն են, որոնք օգնում են սովորողներին ավելի լավ հասկանալ բացատրվող նյութը: Երբ սովորողը իր ձեռքի տակ ունենում է պատճենահանված նյութը, նա ուշադրությունը կենտրոնացնում է հասկանալու վրա, այլ ոչ թե գրի առնելու այն, ինչը դասավանդողն ասում է:

Բաժանվող նյութերը կարելի է նաև էլեկտրոնային փոստով ուղարկել սովորողներին:

6. Տեսողական դիդակտիկ նյութեր

Դիագրամներ

Գրաֆիկներ

Քարտեզներ

Լուսանկարներ

Կարելի է սովորողներին ոգևորել, որպեսզի իրենք ստեղծեն գրաֆիկներ, քարտեզներ, տեսողական այլ նյութեր՝ մի որևէ նյութի ընթերցումից հետո կամ ուսումնական ճամփորդությունից առաջ և հետո: Դրանք նույնպես կարող են ուսումնական նյութեր համարվել:

7. Դասախոսության ձայնագրություն, տեսաֆիլմեր և տեսադասեր

Եթե նախկինում գիտա-մանկավարժական ամսագրի խմբագիրն էր որոշում մի որևէ ուսուցչի առաջավոր փորձի մասին հոդվածի ճակատագիրը, ապա այժմ հենց ինքը ուսուցիչը կարող է ձայնագրել, նկարահանել իր խոսքը և տեղադրել https://www.youtube.com/ կայքում:

Նախակրթարանային և կրտսեր դպրոցի սովորողների և դաստիարակ-դասվարների համար ծիսական խաղերգերի տեսաֆիլմերի մեծ հավաքածու է ստեղծել կրթահամալիրի երաժշտության դասավանդող Մարինե Մկրտչյանը:

8. Ֆլեշմոբ

Մեր կրթահամալիրում արդեն երկրորդ ուսումնական տարին է, ինչ անցկացվում են ամենամսյա ֆլեշմոբեր «հայոց լեզու», «մաթեմատիկա», «բնագիտություն», «պատմություն», «Շախմատ», «անգլերեն» ուսումնական առարկաներից:

Ֆլեշմոբերի առաջադրանքները չեն նմանեցվում առարկայական քննությունների,  օլիմպիադաների առաջադրանքներին, ընդհակառակը`դրանք պարզեցվում և հնարավորինս մոտեցվում են կյանքի պահանջներին, լինում են ուսանելի և կիրառելի կյանքում: Մեր մաթեմատիկայի ֆլեշմոբի առաջադրանքները զարգացնում են տրամաբանական մտածողությունը, այլ ոչ թե՝ պահանջում տարբեր մաթեմատիկական բանաձևերի իմացություն և կիրառում: Նույն կերպ էլ պատմական տարեթվերի մեխանիկական հիշողություն չեն պահանջում մեր պատմության ֆլեշմոբի առաջադրանքները: Անգլերենի սեպտեմբերյան ֆլեշմոբի նպատակն էր սովորողների մոտ հետաքրքրություն ձևավորել և զարգացնել հատկապես հաղորդակցական կարողությունները, քանի որ լեզուն, նախ և առաջ, հաղորդակցության միջոց է:

Չնայած այն անվերապահ պնդմանը, որ օտար լեզուների դասավանդման ժամանակակից մոտեցումը պետք է լինի հաղորդակցականը, ամբողջ աշխարհում շատ քիչ աշխատանք է արված հաղորդակցական կարողությունները ստուգող-զարգացնող առաջադրանքների ստեղծման ուղղությամբ: Անգլերենի քերականության տարբեր բաժինների լավ իմացությունը, ինչպես նաև, ընթերցելով հասկանալու կարողությունները ստուգող քննությունը գերազանց հանձնած սովորողը երբեմն շփոթվում է և չգիտի ինչպես արտահայտվել իրական կյանքում հանդիպող իրավիճակներում, երբ պետք է լինում դիմացինին քաջալերել, հանդիմանել, նրանից ներողություն խնդրել, ուշադրություն հրավիրել, ներել, շնորհավորել տարբեր առիթներով, շնորհակալությունը արտահայտել և պատասխանել շնորհակալությանը, ցավակցել, նրա հետ համաձայնվել կամ չհամաձայնվել, կասկած ու զարմանք, կարծիք ու խորհուրդ, ափսոսանք ու գոհունակություն արտահայտել: Փաստորեն այս նախագծով, ֆլեշմոբային թեթև ու ուրախ ոգով օտար լեզուն՝անգլերենը, որքան հնարավոր է ակադեմիական ոլորտից հեռացվում և մոտեցվում է իրական կյանքին:

9. Ուսումնական խաղեր, խաղ-գործունեություններ

Կարծում եմ, որ ամբողջ աշխարհի 5-6 տարեկանների դաստիարակների համար ուսանելի խաղ-գործունեություն է մեր կրթահամալիրում երկու տարի առաջ մեկնարկ տրված «Տառթխիկ. ուրախ այբբենարան» նախագիծը:

Դպրոց-պարտեզի դաստիարակների համար հետաքրքիր կլինի կարդալ Մարինե Մարտիրոսյանի «5 տարեկանների խաղ-ուսուցում-գործունեություն» հոդվածը:

Նախակրթարանի և կրտսեր դպրոցի սովորողների և դաստիարակ-դասվար-դասավանդողների համար բավականաչափ ուսումնական խաղեր են հավաքված Բզեզ և Պարտեզ ամսագրերի խաղադարաններում, ինչպես նաև  http://mocak.am/ կայքում:

Կարծում եմ, որ Դպիրի 24-րդ համարում հրապարակված իմ Լեզվական խաղեր հոդվածում նկարագրված լեզվական խաղերը հիմա էլ հետաքրքիր կլինեն իրենց ինտերակտիվությամբ, հաղորդակցական մոտեցմամբ: Դրանք կարող են գործածվել նաև մայրենիի դասերին:

Օգտագործված գրականություն

Instructional Materials: Definition, Examples & Evaluation

“TLM – Teaching/Learning Materials” By Beth Lewis

Variety in teaching materials

Teaching resources

http://dpir.mskh.am/

A Cheerful Version of Tumanyan’s Giqor in English

I don’t want, I don’t want you to take our son to that dishonest world.

-I will take Gikor to Tiflis, and he will become a real man. What will he do here in the village? Will he become a shephard like me?

In the morning Gikor’s mother, sisters and brothers were seeing Hambo and Gikor off. There was not any taxi in sight, moreover there wasntt any Yandex taxi. There was not any bus either. So Hambo and Gikor put their rucksacks on their shoulders and set off to Tiflis.

-Dad, I am tired, I am hungry and thirsty.

-Dear Gikor, have a little more patience and walk to that oak-tree. WE will sit under that oak tree, have rest and eat bread and cheese. There is also a spring of mountainious water there.

When they got to that big oak tree, they stopped and sat down in the shade of the tree. Hambo took a big piece of bread and cheese, black caviar with butter and lamb chops out of his rucksack. (գառան մսով կոտլետներ) They ate bread and cheese with butter and black caviar. Gikor wanted to drink water from the spring but at that moment Hambo told him that he had brought two bottles of Coca. Gikor didn’t want to drink that artificial drink and said that he would miss their pure spring water. Then they continued walking. It was getting dark. They stopped at Hambo’s old friend over the night.

-Where are you going to, Hambo.

-We are going to Tiflis. I want my son to become servant and then he will open his own business.

-That is the right decision.

When they got to Tiflis it was already afternoon. They went to the market. There were a lot of people in the market. They were buying and selling fruits and vegetables. They were also bargaining.

-How much are these apples?

-Ten.

-You don’t say so! They are too expensive. Cut down the price.

-How much can you give?

-Five rubles.

-You are robbing me. I can give you for 6 rubles.

-That’s a deal.

-Ծտի վանդակ, ծտի վանդակ, an Armenian Kinto was shouting..

Անգլերենի սեպտեմբերյան ֆլեշմոբի արդյունքները

Անգլերենի սեպտեմբերյան ֆլեշմոբին մասնակցել է 247 սովորող և  2 դասավանդող: 1-3-րդ դասարանների համար նախատեսված առաջադրանքները կատարել է 101 սովորող (B4 Դպրոց-պարտեզ 45, Հիմնական դպրոց՝ 29, Նոր դպրոց՝ 20, Գեղարվեստ՝ 6):

Առավելագույն 10 գնահատական են ստացել հետևյալ սովորողները.

Բ4 Դպրոց -պարտեզից

Ալեն Սարգսյան 3-րդ դաս

Նորայր Գևորգյան

Անիտա Գրիգորյան -3-րդ դաս.

Սոնա Շահսուվարյան 3-րդ դաս

Հրանտ Խաչատրյան 3-րդ դաս.

Գոհարիկ Սանոյան 2-րդ դաս.

Հիմնական դպրոցից

Իրինա Գյուրջինյան  3-րդ դաս.

Կորյուն Գաբոյան 2-րդ դաս.

Արման Փանոսյան  3-րդ դաս.

Մերի Խաչատրյան 1-ին դաս

Հայկ Սարգսյան 3-րդ դաս.

Նոր դպրոցից

Նարե Աշուղյան 2-րդ դաս.

Գեղարվեստից

Սամվել Պետրոսյան 1-ին դաս.

4-5-րդ դասարանների համար նախատեսված առաջադրանքները կատարել 106 սովորող (B4 Դպրոց-պարտեզ 48, Նոր դպրոց  26, Հիմնական 23, Գեղարվեստ 4)

Առավելագույն 10 գնահատական են ստացել հետևյալ սովորողները՝

Բ4 Դպրոց-պարտեզից

Սիլվի Կարապետյան 4-րդ դաս.

Միքայել Մարգարյան 5-րդ դաս

Մարիաննա Մանուկյան  5-րդ դաս.

Մարկ Սիմոնյան 5-րդ դաս.

Հիմնական դպրոցից

Դավիթ Մկրտչյան 5-րդ դաս.

Նոր դպրոցից

Գևորգ Հովհաննիսյան 5-րդ դաս.

Գեղարվեստից.

Դավիթ Արտենյան 5-րդ դաս.

Լուիզա Արտենյան  5-րդ դաս

ԱՄՆ-ից Միքայել Սահակյանը

6-8-րդ դասարանների համար նախատեսված առաջադրանքները կատարել է 14 սովորող և մեկ դասավանդող

Առավելագույն 10 գնահատակ են ստացել հետևյալ սովորողները`

Մանե Բոյախչյան 6-րդ դաս.

Սերգեյ Բոյախչյան 8-րդ դաս.

Նարե Մելքոնյան 6-րդ դաս.

Մարկ Միքայել  6-րդ դաս.

Բաբկեն Փաշինյան  դասավանդող

9-12-րդ դասարանների համար նախատեսված առաջադրանքները կատարել է 27 սովորող և մեկ դասավանդող:

Առավելագույն 10 գնահատական են ստացել հետևյալ սովորողները՝

Դավիթ Գևորգյան 10-րդ դասարան

Պետք է ասել, որ շատ էին նաև 9 և 9,5 ստացող սովորողները: Հաջորդ ֆլեշմոբը կլինի հոկտեմբերի 21-ին:

Բոլոր մասնակիցների արդյունքները ուղարկվել են դպրոցների ղեկավարներին և անգլերեն դասավանդողներին:

Իսկ այստեղ հասանելի են սեպտեմբերյան ֆլեշմոբի առաջադրանքները: