Անգլերենի պարապմունք դասավանդողների հետ հունիսի 7-ին. սկսնակների խումբ

Մասնակիցներ՝ Վարդան Կարապետյան, Անժելա Բլեյան, Տաթև Աբրահամյան, Արուսյակ Մաթևոսյան, Մարիամ Քալանթարյան, Մարիամ Մխիթարյան

Lesson 9

Hello, Vardan!

Hello, Angela! How are you?

I am fine, thank you. And how are you?

I am fine too. Angela, what can you do?

I can speak, read and write in English a little. It is difficult for me to speak Russian.

Can you ride a bicycle?

I can ride a bicycle, but it is difficult for me to ride a bicycle in the streets because there are so many cars. Can you swim?

I can swim, but it is difficult for me to swim in the mountainous river. Thre are so many big stones.

I can speak, read and write in English a little, too. I can ride a horse but I can do it only when I go to our village Kornidzor.

Lesson 10, page 69

New words and expressions – նոր բառեր և արտահայտություններ

just below the words – հենց բառերից ներքև

black and white striped – սև ու սպիտակ շերտավոր (զոլավոր)

to get shade from the sun – պատսպարվել արևից ստվերում

outside – դրսում

canvas – քաթան, քաթանե ծածկ

wear – հագնել, կրել

She is wearing a striped dress. Նա հագել է զոլավոր շրջազգեստ:

towel – սրբիչ

run – վազել, run down the street – վազել փողոցն ի վար: run up the street – վազել փողոցն ի վեր: run down the steps – վազել աստիճաններով ներքև

In summer all women wear thin dresses because it is hot.

bathing suit – լողազգեստ

Հանդիպում անգլերեն դասավանդողների հետ հունիսի 2-ին

Թեմա՝ «2021-2022 ուստարվա անգլերենի առարկայական ծրագրերի լրամշակում՝ ըստ նոր ընդունված պետական չափորոշիչների և հեղինակային մանկավարժության կրթական ծրագրի»:

Ավագ դպրոցի անգլերենի առարկայական նոր ծրագրի մշակման ուղղություններ. պատասխանատուներ՝ Սիլվա Հարությունյան, Իրինա Ապոյան, Հերմինե Գևորգյան

Դպրոց-պարտեզի անգլերենի առարկայական նոր ծրագրի մշակման ուղղություններ. պատասխանատու՝ Աննա

Գանջալյան, Անի Մրտեյան և Վալենտինա Թումանյան:

Հայկական խոհանոց – Armenian Cuisine

Ուսումնական նյութ Քոլեջի «Զբոսաշրջության ծառայությունների կազմակերպում» մասնագիտությունը սովորողների համար:

When tourists come to a foreign country, apart from historical monuments, places of interest, accommodations, they are very much interested in the national cuisine of the given country. I think the most delicious Armenian dish is dolma. It is made either with cabbage or vine leaves. The following ingredients are used while making dolma: ground beef, rice, parsley, some salt, red and black ground pepper. Everything is mixed and this stuffing is wrapped either with cabbage or vine leaves. Very little amount of water is added in to the pot and dumplings are covered with a plate.

The next dish which can be offered to the tourists is harissa. The following ingredients are used: chicken or lamb but without bones and then with wheat. When it is served, some butter is added.

Spas is a kind of soup made from yogurt (matsun), wheat, some butter and coriander. While cooking spas you should always stir until it boils.

Khash.. the ingredients are: beef feet, matsun, garlic. Khash is eaten with Armenian national bread lavash. It is preferrable to eat khash and drink vodka. The table for khash is laid with lavash, reddish, greens and pickled peppers.( ծիծակ).

Armenian Barbecue (Khorovats)y.ganjalyan

Անգլերենի դաս-առաջադրանք Միջին դպրոցի հեռավար ուսումնառությամբ սովորողների համար

I.Ընտրեք այս երկու վերնագրերից մեկը և գրեք մի կարճ շարադրություն: a) I am happy because the school year is coming to an end. b) I am not happy because the school year is coming to an end.

II. Օգտագործեք այս նախադասությունները ճիշտ տեղերում` ի պատասխան ներկայացվածներին: Use the following sentences in their right places in answer to the given ones.

I am sorry.

You should go to bed early.

You can use an English explanatory dictionary.

Take this pill.

Let me read it.

1.I have got a headache.

…..

2. I don’t understand this English word.

…..

3. I am always late for my classes in the mornings.

….

4. I have received a strange message.

….

5. Yesterday our pet dog was run over by a car.

III. Ստուգում ենք լսելով հասկանալու կարողությունը: Լսե՛ք այս երկխոսությունը, որը տեղի է ունենում գրադարանում. https://learnenglishteens.britishcouncil.org/skills/listening/beginner-a1-listening/library-giving-personal-information հետո պատասխանեք առաջարկվող հարցերին

1.Lucy’s surname is

a) More

b) Moor

c) Moore

She is in class

a) 1c

b) 1b

c) 4b

Lucy is

13

14

15

The librarian asks for Lucy’s

a) address

b) photo

c) passport

IV Write down possible questions to the given answers or possible answers to the given questions, in the result of which we will have a dialogue. Գրեք հնարավոր հարցեր տրված պատասխաններին, կամ հնարավոր պատասխաններ՝ տրված հարցերին և արդյունքում կունենանք մի երկխոսություն.

1. …

My name is John Smith.

2…….

I am from the USA.

3. ….

I am staying at the Mariot Hotel.

4. ….

What foreign languages do you speak?

5. ….

Do you have free breakfast every day?

Առաջադրանքը կատարել են՝

Մարիա Ազնաուրյանը – մայիսի 6-ին: Պատասխանել եմ հաջորդ օրը:

Գոհարինե Ազնաուրյանը – մայիսի 7-ին: Պատասխանել եմ հաջորդ օրը:

Drinking Fountains in Yerevan: Pulpulaks

A teaching material for the College students of the department “Organization of tourism services”.

A Pulpulak is a fountain of drinking water for public use. It is a well-known fact that drinking water is sold in almost every country. Bottled drinking water is sold in Armenia as well but very few Armenians buy water because we have pure running water in our flats and houses, and pulpulaks of drinking mountain spring water in the streets, squares and parks of Yerevan and other towns in Armenia. In fact, these pulpulaks can be considered the most significant visiting card for the tourists coming to Armenia. During the summer time the temperature in Yerevan very often reaches 40 degrees above zero, and what can be more pleasant than drinking mountain spring fresh and cold water from these pulpulaks?

Pulpulaks are often used by people to appoint meetings and by couples as dating locations. For example, the Yotnaghbyur Pulpulak in the Republic Square.

There is a beautiful monument to Sayat Nova, Armenian medieval poet and composer, with a pulpulak on it.

For the citizens of Yerevan and Armenia these pulpulaks are a casual sight, but when tourists visit our country, the first things that draw their attention are these fountains of drinking water.

Անգլերենի դաս-առաջադրանք Ավագ դպրոցի հեռավար ուսումնառությամբ սովորողների համար

A text for reading and expressing your own opimion about it

A long time ago, robots belonged to science fiction. Children loved looking at movies with robots. Today, robots are real, and they are helping us. In the future, we will all have robots. They will vacuum the floor, wash the dishes, perhaps even drive our cars. I even think one day we’ll have robot friends. In Japan today, robot engineers are making robots to help old people and to keep them company. It’s still early days. I’d say we are another 20 to 30 years away from robots being everywhere in our lives. What will happen to us when the world is full of robots? There’ll be no jobs. McDonalds will be full of smiling robots. Maybe one day we won’t be able to tell robots and humans apart. Maybe they’ll take over the world.

Answer the questions

Can you bring an example of a phenomenon that once could be considered a material for science fiction book but now it is a reality?

Do you think that robots are used in Armenian industry now?

Do you think that robots will replace people in the jobs in Armenia in the nearest future?

Let’s enlarge our vocabulary

rather – բավականին, սպասվածից ավելին

This film is rather interesting. Այս ֆիլմը բավականին (սպասվածից ավելի) հետաքրքիր է:

rather than – ավելի շուտ (скорее всего) երբ նախապատվություն ես տալիս մի բանի.

His hair is dark brown rather than black. Նրա մազերը ավելի շուտ մուգ շագանակագույն են, քան՝ սև:

I’d prefer to go on holiday in July rather than in August. Ես կնախընտրեի արձակուրդ գնալ ավելի շուտ հուլիսին, քան օգոստոսին:

I decided to send him an email rather than telephone. Ես որոշեցի, որ ավելի լավ է նրան նամակ գրել, քան զանգահարել:

I always prefer using a good explanatory dictionary, rather than using the Google translator. Ես միշտ նախընտրում եմ ավելի շուտ օգտագործել մի լավ բացատրական բառարան, քան՝ Google Translator-ը:

would rather – Սովորաբար գործածվում է առաջին դեմքի հետ՝ «լավ կլիներ, որ…» իմաստով:

“What car would you rather buy?”

“I‘d rather buy an Opel. The spare parts are very cheap and it is rather durable.” Լավ կլիներ Opel գնեի: Պահեստամասերը շատ էժան են և բավականին դիմացկուն ավտոմեքենա է:

Երբ would rather-ից հետո ենթական փոխվում է, այդ դեպքում բայը անցյալ ժամանակով է օգտագործվում:

“May I play the piano?”

“I’d rather you didn’t play now. The baby is sleeping.” Լավ կլիներ, որ չնվագեիր: Երեխան քնած է:

Երբ ենթական փոխվում է և դրան էլ գումարած խոսքը անցյալում կատարված գործողության մասին է, Past Perfect է օգտագործվում:

I would rather you hadn’t taken that bribe. Լավ կլիներ, որ դու այդ կաշառքը վերցրած չլինեիր:

Translate the following sentences into English

1.Անցյալ փետրվարը բավականին ցուրտ էր:

2.Խաչիկ դաշտենցի «Ռանչպարների կանչը-Villagers’ Call» ավելի շուտ արձակ բանաստեղծություն է, քան՝ վեպ:

3. Լավ կլիներ, որ ես իսպաներեն նույնպես սովորեի:

4. Լավ կլիներ, որ դու իսպաներեն նույնպես սովորեիր:

5. Լավ կլիներ, որ փոխեիր շարժիչի յուղը:

6. Լավ կլիներ, որ շարժիչի յուղը փոխած լինեիր:

tough – որպես ածական՝ պինդ, չմաշվող, դիմացկուն, անկոտրուն, խիստ,

Rucksacks need to be made of tough material. Ուսապարկերը պետք է պինդ (դիմացկուն) նյութից կարվեն:

The government has adopted new tough traffic rules. Կառավարությունն ընդունել է փողոցային երթևեկության խիստ կանոններ:

When the government is tough, the opposition is constructive. Երբ կառավարությունը անկոտրուն է, ընդդիմությունը կառուցողական է:

Translate the following sentences into English.

1. Լավ կլիներ, որ ընդդիմությունը ավելի անկոտրուն լիներ:
2. Լավ կլիներ, որ կառավարությունը ավելի խիստ պատիժներ կիրառեր ալկոհոլ օգտագործած վարորդների համար: կիրառել – apply, պատիժ – punishment
3. Նույնիսկ անկոտրուն տղամարդիկ են երբեմն լաց լինում:

Canal – արհեստական ջրանցք Channel – բնական ջրանցք, նեղուց

Choose the right word.

The Suez (Channel, Canal) was built during the years of 1859-1869.

The English (Channel, Canal) separates France from England.

diary – օրագիր, dairy – կաթնամթերք

Sour-cream, butter, cheese and yogurt are (dairy, diary) products.

Every day he makes notes in his (diary, dairy).

operator – a person who operates machines, cameraman – a person who shoots films

The (cameraman, operator) didn’t know which text to enter.

The success of a film depends much on the accurate work of the (cameraman, operator).

auditorium – a hall where speeches are made or lectures are delivered, audience – spectators at a public event such as aplay, concert, lecture…

This (audience, auditorium) has wonderful acoustics.

It was an attentive (audience, auditorium).

oppress – ճնշել, depress – վհատեցնել, suppress – զսպել, թաքցնել

The lecture was so boring that I couldn’ (depress, suppress, oppress) unwilling yawns.

In the 1950’s black people were (depressed, oppressed, suppressed) in the USA.

Monotonous drizzling (suppresses, oppresses, depresses) me.

incident – an event, occurence (միջադեպ), accident – an unfortunate occurence causing a harm (վթար)

I will always remember that interesting (incident, accident).

He will always remember that (incident, accident) as a result of which he became lame.

Now I want to find out whether you know how to turn the direct speech into the indirect speech.

1. She says to me, “Every time I see you I remember my childhood.”
2. He said to me, “Every time I see you I remember my school years.”
3. She said, “Mom, where are my slippers?”
4. The teacher said, “Do not use calculators.”
5. The doctor asked me, “Does it hurt you here?”

Առաջադրանքը կատարել են՝

Սոնա Բալայանը – ապրիլի 6-ին: Պատասխանել եմ նույն օրը:

Հայկ Խաչատրյանը – ապրիլի 6-ին: Պատասխանել եմ հաջորդ օրը:

Ջուլիետա Պապիկյանը – ապրիլի 6-ին: Պատասխանել եմ հաջորդ օրը:

Ինգա Գրիգորյանը – ապրիլի 7-ին: Պատասխանել եմ հաջորդ օրը:

Ալեն Գևորգյանը – ապրիլի 8-ին: Պատասխանել եմ նույն օրը:

Հրակ Քոսպեքեանը – ապրիլի 8-ին: Պատասխանել եմ ապրիլի 10-ին:

Ռուզան Գասպարյանը – ապրիլի 11-ին: Պատասխանել եմ ապրիլի 13-ին:

Մանե Սարգսյանը – ապրիլի 13-ին: Պատասխանել եմ նույն օրը:

Վահե Սարգսյանը – ապրիլի 14-ին: Պատասխանել եմ ապրիլի 17-ին:

Արամ Հովհաննիսյանը – ապրիլի 17-ին: Պատասխանել եմ հաջորդ օրը:

Դանղյան Արսեն – ապրիլի 19-ին: Պատասխանել եմ ապրիլի 22-ին:

Անգլերենի պարապմունք դասավանդողների հետ ապրիլի 5-ին. սկսնակների խումբ

Հաղորդակցվում ենք անգլերեն – We are communicating in English

“Who are you?”

“I am Vardan Karapetyan.”

“What are you, Vardan?”

“I am a History teacher. I also teach Social Studies.(հասարակագիտություն)”

“How are you, Vardan?”

“I am very well, thank you, and how are you?”

“I am very well too.”

“Vardan, how many students are there in your class?”

“There are 25 students in my class.”

“How many boys and how many girls are there in your class?”

“There are thirteen girls and twelve boys in my class.”

“Are all the students present (ներկա) today?”

“Some of the students are present, some are absent.(բացակա)”

Let’s do some Mathematics – Եկեք մի քիչ մաթեմատիկա անենք անգլերեն

Գումարում – Addition

2+2=4 Two plus two equals four. Կամ Two and two is four.

Yes, that’s right. (ճիշտ)

2+3=6

No, that’s not right. That’s wrong. (սխալ)

Հանում – Subtraction

5-3=2 Five minus three equals two. կամ` Three from five is two.

Հրահանգներ – Commands

“Come in, please.” Ներս մտեք, խնդրեմ:

“Come into the room, please.” Մտեք սենյակ, խնդրեմ:

Go out – Դուրս գնացեք:

Go out of the room. Դուրս գնացեք սենյակից.

Take – վերցնել

Take a seat, please. Նստեք, խնդրեմ:

Take the book. Վերցրե’ք գիրքը:

Take the book to the library. Տարե’ք գիրքը գրադարան:

Give the book to Nonna.

Where is the book now?

The book is in the library now.

Put – դնել

Put something into something – Դնել ինչ-որ բան ինչ-որ բանի մեջ:

Put the book into the bag – Դրեք գիրքը պայուսակի մեջ:

Take something out of something. Հանել ինչ-որ բան ինչ-որ բանի միջից:

Give me your notebook, please.

My notebook is in my car. Take the key (բանալի), go to the car, open the door of the car, take the notebook out of the car, lock (կողպել) the door of the car and come here.

Put your money into your pocket (գրպան). Take the money out of your pocket.

This is arobbery. Your life or money! – Սա կողոպուտ է: Կյանքդ, կամ՝ փողերդ:

My money is in Armeconombank. Go to the bank and take it.

Սովորողի գործունեության գնահատումը, երբ ուսումնառությունը նախագծային է

Քաղվածք Ավագ դպրոցի անգլերենի առարկայական ծրագրից

Գնահատումը հիմնվում է սովորողի կատարած նախագծային աշխատանքի վրա` հաշվի առնելով հետևյալ բաղադրիչները և դրանց հատկացվող միավորները.

Թեմատիկ բառապաշարի ճիշտ գործածումը – առավելագույնը 2 միավոր

Լեզվական կառուցվածքների ճիշտ գործածումը – առավելագույնը  2 միավոր

Վերջնական արդյունքի (հոդված, Power point ծրագրով ներկայացում, տեքստով տեսանյութ, ձայնագրւթյուն) բովանդակության և նախագծի նպատակի համապատասխանությունը – առավելագույնը 3 միավոր

Ստացած առավելագույն 7 միավորին սովորողը հնարավորություն ունի ավելացնելու ևս 3 միավոր՝

ինքնուրույն կատարած թարգմանություններով և հետազոտական աշխատանքներով – 1 միավոր,

ուսումնական ճամփորդություններով ու դրանց անգլերեն լուսաբանումներով – 1 միավոր,               

մասնակցելով ստուգատեսներին ու ֆլեշմոբներին -1միավոր,

Առաջարկություն

Օտար լեզվի իմացության գնահատումը միջազգային չափանիշներին համապատասխանեցնելու նպատակով առաջարկում եմ՝

Յուրաքանչյուր սովորողի օտար լեզվի իմացության մակարդակը 3 անգամ գնահատել ըստ լեզուների իմացության համաեվրոպական սանդղակների (A1, A2, B1, B2).

կրթական առաջին աստիճանի վերջում (կրտսեր դպրոցից հիմնական դպրոց տեղափոխվելիս)

Կրթական երկրորդ աստիճանի վերջում (հիմնական դպրոցից արհեստագործական ուսումնարաններ, միջին մասնագիտական ուսումնական հաստատություններ, ավագ դպրոցներ տեղափոխվելիս)

Կրթական երրորդ աստիճանի վերջում (ավագ դպրոցը, միջին մասնագիտական ուսումնական հաստատությունը ավարտելիս)

Հայերենից անգլերեն մանկավարժական տերմինների, տեքստերի թարգմանական դժվարությունների հաղթահարման ուղիներ

• Glossary of education terms (A–C)
• Glossary of education terms (D–F)
• Glossary of education terms (G–L)
• Glossary of education terms (M–O)
• Glossary of education terms (P–R)
• Glossary of education terms (S)
• Glossary of education terms (T–Z)

ՀՀ ԿԳՄՍՆ. Հեռավար կրթության հարթակներ, ռեսուրսներ

Ուսումնասիրեցի նախարարության առաջարկած «Հեռավար կրթության հարթակներ, ռեսուրսներ» ուղեցույցը: Ուղեցույցը իր բովանդակությամբ և գործնական խնդիրների լուծումներով արդիական կարող է լինել Հայաստանի հանրապետության հանրակրթական դպրոցներում հեռավար-առցանց կրթության կազմակերպման համար: Ուղեցույցում մանրամասն նկարագրվում է, թե ինչպես պետք է Google classroom և Microsoft Teams հարթակներում ուսուցիչները կազմեն իրենց առցանց-հեռավար սովորողների խմբերը ըստ դասարանների և ուսումնական առարկաների, ինչպե՞ս պետք է տրվեն առաջադրանքները և ինչպե՞ս պետք է ստուգվեն դրանք ու ինչպե՞ս է պահպանվում հետադարձ կապը: Այս ամենը լավ յուրացնելու և արդյունավետ կերպով իրականացնելու համար բավականին մեծ դժվարություններ պետք է հաղթահարեն հանրապետության դպրոցների սովորողներն ու ուսուցիչները:

Բոլորովին այլ է իրավիճակը մեր կրթահամալիրի դպրոցներում, որտեղ բոլոր դասավանդողները և սովորողները ունեն անհրաժեշտ տեխնիկական միջոցները և ամենակարևորը՝ ուսուցումը, ուսումնառությունը բլոգային է:

Կրթահամալիրի բոլոր դպրոցների դասավանդողները և սովորողները Teams հարթակով և ուսումնական բլոգներով հաջողությամբ իրականացնում են առցանց-հեռավար ուսուցումը: Ուսումնական բլոգը բացի վերը նշված հետադարձ կապից՝ կրթական այնպիսի հնարավորություններ է ապահովում, որոնք չունեն և չեն կարող ունենալ առաջարկվող հարթակները. հանրակրթության փակ համակարգից անցում դեպի բաց համակարգ,

բլոգի արխիվային նյութերի ուսումնասիրմամբ տեսանելի է դառնում տարբեր ուսումնական առարկաներից սովորողի գիտելիքների և կարողությունների զարգացումը ուսումնառության տարիների ընթացքում,

դասավանդողների փորձի փոխանակում՝ միմյանց բլոգային հրապարակումների ընթերցումներով,

իրական ու շոշափելի է դառնում անհատականացված ուսուցումը,

դասավանդողները և սովորողները հնարավորություն են ստանում բովանդակության սպառողից դառնալ բովանդակության ստեղծող,

ուսումնական բլոգը սովորող-դասավանդող-դպրոց-ծնող կապն ապահովող հարթակ է:

Այս բոլոր նշված հնարավորություններից բացի ուսումնական բլոգը հնարավորություն է տալիս դասավանդողին առցանց դասի ընթացքում հետևել սովորողների բլոգային հրապարակումներին՝ առանց առցանց կապից կտրվելու: Բլոգը հնարավորություն է տալիս նաև առկա-առցանց միաժամանակյա հիբրիդային դաս վարել: Օրինակ՝ Քոլեջի իմ «Զբոսաշրջության ծառայությունների կազմակերպում» մասնագիտությունը սովորողների խմբի մի մասը առկա է սովորում, մի մասը՝ հեռավար-առցանց: Դասացուցակով նախատեսված ժամին Քոլեջի իմ դասասենյակում համակարգիչով բացում եմ Microsoft Teams հարթակի տվյալ խմբի պատուհանը և զանգ եմ ուղարկում առցանց սովորողներին: Նրանք միանում են և ամբողջ ուսումնական պարապմունքին լիարժեք ներկա են լինում: Նրանց խոսքը համակարգիչի միջոցով լսելի է դառնում նաև բոլոր առկա սովորողներին: Իմ համակարգիչի վրա բաց եմ պահում առցանց և առկա սովորողների բլոգների համապատասխան հրապարակումները: Իմ խոսքը միաժամանակ լսելի է և’ առկա, և’ հեռավար սովորողների համար:

Որպես եզրակացություն կարող եմ ասել, որ ցանկացած արտակարգ իրավիճակում իր կենսահաստատ արդյունավետությունն է ցույց տալիս մեր հեղինակային մանկավարժությունը: Հարկավոր է միայն հետևողական ու բարեխիղճ լինել:

Քոլեջի «Զբոսաշրջության ծառայությունների սպասարկում» մասնագիտությամբ սովորողների նոյեմբերի 2-16-ի իրականացվելիք նախագծերը

Նպատակը.

Սովորողները ձեռք են բերում Հայաստանի տեսարժան վայրերը, պատմամշակութային հուշարձանները զբոսաշրջիկներին անգլերեն ներկայացնելու կարողություններ:

Մասնակիցներ.

Քոլեջի «Զբոսաշրջության ծառայությունների կազմակերպում» մասնագիտությամբ 3-4-րդ կուրսի սովորողներ՝ Միլենա Շամոյան, Գոհար Ջհանգիրյան, Անուշ Սերգեյան, Արփի Մարգարյան, Ռուզան Մարգարյան, Ժաննա Մկրտչյան, Անի Պետրոսյան, Անդրանիկ սադաղյան

Հետազոտական աշխատանք

Սովորողները համացանցում որոնողական աշխատանք են կատարում, որպեսզի գտնեն տեղեկություններ Գեղարքունիքի մարզում գտնվող պատմամշակութային հուշարձանների մասին.

1. Սևանավանք

2.Հայրավանք

3.Բերդկունքի ամրոցը

Նախագծի վերջնական արդյունքը.

Սովորողները հայերեն և անգլերեն ուսումնական նյութեր են պատրաստում Սևանավանքի, Հայրավանքի և Բերդկունքի ամրոցի մասին մասին: Ուսումնական նյութերը հրապարակվում են սովորողների բլոգներում: Լավագույն նյութերը կհրապարակվեն Քոլեջի ենթակայքում, կրթահամալիրի կայքի անգլերեն էջում:

Հոկտեմբերի 19-23 և 26-30 Քոլեջի սովորողների հետ կատարած երկշաբաթյա աշխատանքի հաշվետվություն

Քոլեջի «Զբոսաշրջության ծառայությունների կազմակերպում» բաժնի 3-1 և 4-րդ կուրսի ուսանողների հետ ըստ դասացուցակի հաջողությամբ անցկացրել եմ անգլերենի առցանց պարապմունքները հոկտեմբերի 20-ին, 21-ին (երկու պարապմունք), 23-ին, 27-ին, 28-ին(երկու պարապմունք) և 30-ին: 

Առաջին շաբաթվա ընթացքում ուսանողների հետ ստեղծել ենք «Էկոտուրիզմը Հայաստանում. Ենոքավան» ուսումնական նյութը երկու լեզվով՝ Հայերեն և անգլերեն: Առցանց դասերի ընթացքում սովորողները ձեռք են բերել էկոտուրիզմի մասին անգլերեն հաղորդակցվելու կարողություն:

Ուսումնառության երկրորդ շաբաթվա ընթացքում ուսանողները հեռավար ուսումնառության համար նախատեսված դաս-ռաջադրանքներ են կատարել:

Բանավոր հաղորդակցական կարողությունները զարգացնելու համար աշխատել ենք նաև Conversation Questions կայքում առաջարկվող թեմաներով:

Միլենա Շամոյան

Գոհար Ջհանգիրյան

Անի Պետրոսյան

Նինել Աղանյան

Արփի Մարգարյան

Դասավանդողների անգլերենի ուսումնառության ուղեցույցը

Սկսնակների խումբ.

Իմ նպատակն է մի քանի ամսվա ընթացքում հաղթահարել անգլերենի իմացության A2-B1 մակարդակը, որը նշանակում է այն, որ կարողանալու եմ լսելով հասկանալ, խոսել, ընթերցելով հասկանալ և գրել կենցաղային թեմաներով բովանդակությամբ տեքստեր, վարել և մասնակցել զրույցների, ունենալ մոտ 300 բառի ակտիվ և մոտ 600 բառի ընկալողունակ բառապաշար:

Օգտագործվող գրականություն և մեդիա աղբյուրներ

C. E. Eckersley Essential English for Foreign Students Book 1

English for beginners

Դասավանդողներ՝ Մարիամ Քալանթարյան, Մարիամ Մխիթարյան

 

Անգլերենի իմացության A2 – B1 մակարդակ ունեցող դասավանդողների խումբ

Իմ նպատակն է զարգացնել անգլերենի իմ հաղորդակցական կարողությունները այն աստիճանի, որ կարողանամ անգլերենը օգտագործել որպես գործիք՝ զարգացնելու համար իմ մասնագիտական կարողությունները.

• օգտվել անգլերեն մասնագիտական գրականությունից
• կարողանալ անգլերեն գրավոր և բանավոր ներկայացնել կրթահամալիրում իրականացվող հեղինակային կրթական ծրագրի հիմնական դրույթները, 
• անգլերեն մասնագիտական զրույց ունենալ, ներկայացնել սեփական մանկավարժական մոտեցումները ու կատարած նախագծերը:

Օգտագործվող մեդիա աղբյուրներ

Անգլերենի դասընթաց դասավանդողների համար

Դասավանդողներ՝ Սոնա Փափազյան, Լուսինե Պետրոսյան, Քրիստինե Շահբազյան, Նելլի Գեղամյան, Արմինե Մնացականյան, Լիանա հակոբյան, Լուսինե Ներսեսյան

 

 

Հոկտեմբեր ամսվա իմ հաշվետվությունը

Թարգմանչական և խմբագրական աշխատանք

Աշոտ Բլեյանի հոկտեմբերի 4-ի գիրը:

Խմբագրել եմ Ջոն Հոլթի «Լուրջ խաղ» գրքի Սուսան Հովհաննիսյանի թարգմանությունը (9 էջ)

Անգլերենի ակումբի հետ աշխատանք

Կազմել եմ անգլերենի ակումբի աշխատանքային պլանը հոկտեմբեր-դեկտեմբեր ամիսների համար

Հոկտեմբերի 21-ին ժամը 15:15-16:00 կազմակերպել և վարել եմ անգլերենի առցանց պարապմունք ոչ անգլերեն դասավանդողների համար: Ներկա էին՝ Լիանա Հակոբյանը, Նելլի Գեղամյանը, Արմինե Մնացականյանը, Լուսինե Պետրոսյանը, Քրիստինե Շահբազյանը: Հաջորդ պարապմունքին խմբին միանալու են Սոնա Փափազյանը և Լուսինե Ներսեսյանը: Այդպես է լինելու յուրաքանչյուր չորեքշաբթի:

Քրիստինե Շահբազյանի աշխատանքը

Նելլի Գեղամյանի աշխատանքը

Յուրաքանչյուր երկուշաբթի ուսպարապմունք սկսնակների խմբի հետ. հոկտեմբերի 26-ին ժամը 11:00:

Մարիամ Քալանթարյան և Մարիամ Մխիթարյան

Անգլերենի հեռավար գրական ակումբի անդամների ընթերցանության նյութը հոկտեմբեր ամսվա համար եղել է Է.Հեմինգուեի «Կատուն անձրևի տակ – Cat in the Rain» պատմվածքը:

Վալենտինա Թումանյանի վերլուծությունը.

Անի Մրտեյանի վերլուծությունը

Սերինե Դավթյանի վերլուծությունը

Հերմինե Գևորգյանի վերլուծությունը

Իրինա Ապոյանի վերլուծությունը

Համակարգել եմ անգլերենի հոկտեմբերյան ֆլեշմոբը

Հոկտեմբերյան ֆլեշմոբի առաջադրանքները կազմել են՝

2-3-րդ դասարաններ – Անի Մրտեյան

4-5-րդ դասարաններ – Աննա Գանջալյան

6-8-րդ դասարաններ – Յուրա Գանջալյան . Կազմել եմ նաև ֆլեշմոբի Google ձևաթղթերը

9-12-րդ դասարաններ – Հերմինե Գևորգյան

Կրթահամալիրի կայքի անգլերեն էջի սպասարկում

Աշխատանք Քոլեջում

Ստեղծված ուսումնական նյութերը

Էկոտուրիզմը Հայաստանում – Ecotourism in Armenia

Կարմրավոր եկեղեցի – Karmravor Church

Բյուրականի աստղադիտարանը

Հոկտեմբերի 19-23-ի առցանց դասերի ծրագիրը

Նախագիծ և դաս-առաջադրանքներ Ավագ և Միջին դպրոցների հեռավար ուսումնառությամբ սովորողների համար

Դաս-առաջադրանք Ավագ դպրոցի համար՝ հոկտեմբերի 28-ին

Դաս առաջադրանք Ավագ դպրոցի համար՝ հոկտեմբերի 18-ին

Դաս-առաջադրանք Միջին դպրոցի համար՝ հոկտեմբերի 18-ին

Դաս-առաջադրանք Միջին դպրոցի համար հոկտեմբերի 4-ին

Նախագիծ՝ «Սովորում ենք գրել» Դաս-առաջադրանք Ավագ դպրոցի համար հոկտեմբերի 4-ին:

Ջոն հոլթ

Լուրջ խաղ

Անգլերենից թարգմանել է Սուսան Հովհաննիսյանը

10. Ուսումնառությունն առանց ուսուցման

Այս գլխի նյութերի մեծ մասը կարող էր 7-րդ գլխում լինել՝ «Ուսումնառությունն աշխարհում»:

 Ես սա այստեղ տեղադրեցի՝ մեկ այլ տեսակետ արտահայտելու համար:

 Այնտեղ ես խոսում էի այն երեխաների (և ուրիշների) մասին, որոնք իրենց ուսումնառությունը ստանում են դպրոցից դուրս: Այստեղ ես խոսում եմ առանց ուսուցման ուսումնառության մասին՝ սովորել անելով, կասկածելով, ինչ-որ բաներ պարզելով, և հաճախ, ուսման ընթացքում, դիմակայելով ուսուցմանը, երբ լավ նկատառումներ ունեցող մեծահասակները փորձում են անվերապահ պնդումներ անել:

 Անգլիայից Ջուդի Մաքքայիլի նամակը շատ լավ է նկարագրում ուսումնառության այս տեսակը. «Ինձ համար, իրոք, դժվար է բացատրել մարդկանց, թե ես ինչպես եմ սովորեցնում երեխաներին:

 Խնդիրը ծագում է հիմնական հասկացությունից, որ շատ մարդիկ չեն կարողանում ըմբռնել՝ այն, որ երեխաները, փաստորեն, իրենք իրենց են սովորեցնում: Ես անհնարին եմ համարում որևէ կարգի ֆորմալ դասեր տալը՝ և′ ժամանակը խնայելու առումով, և′ իմ «ապրիր և թույլ տուր, որ ուրիշներն էլ ապրեն» սկզբունքի պատճառով:

Վերջերս մտածեցի ինքնուրույն սկսել բազային բնագիտության կանոնավոր դասեր սովորել, որպեսզի կարողանամ ավելի լավ սովորեցնել երեխներին, բայց երեք օրից դա ձախողվեց, որովհետև ինձ միշտ թվում էր, որ ավելի կարևոր բան ունեի անելու, քան սովորելն էր:

 Այսպիսով, ես շարունակում եմ բանեցնել իմ հիմնական տեխնիկան, որն է՝ պարզապես հարցերին պատասխանել որքան հնարավոր է լավ և երեխաներին օգնել տեղեկություններ կորզել, երբ ուզում են: Այդուհանդերձ, ինձ հետաքրքրում է, թե որքան արագ են երեխաները ոգևորվում իմ իսկական խանդավառություններից և առանց որևէ մեկի որևէ միտման, սկսում սովորել:

Անցյալ ամառ ես այցելեցի Թեյթի պատկերասրահը (մեծ արվեստի փանգարան Լոնդոնում) մի աղջկա հետ, որը հենց նոր էր ավարտել արվեստի պատմության մեկամյա դասընթացը:

Նա վարակեց ինձ իր խանդավառությամբ, և այդ օրը ես ներկա գտնվեցի սլայդներով ընթացող դասախոսությանը, և անահավատալի է, բայց զննեցի Թեյթի այդ օրվա օրացույցով սահմանված բոլոր միջոցառումները (անվճար)՝ ամեն տեսակի դասախոսություններ, ֆիլմեր, հատուկ ցուցահանդեսներ և ուղեկցորդով շրջայցեր:

Այդ օրվանից ի վեր ես միայն մեկ անգամ եմ վերադարձել Թեյթ, բայց մի երկու գիրք էի տուն բերել և մեծ բաղձանքով շրջանակի մեջ էի  առել բոլոր միջոցառումները, որ կայցելեի, եթե կարողանայի:

(Հաջորդ շաբաթ ես գնալու եմ Ագլիական ազգային օպերայում «Ջուլիետայի» բեմադրությանը, որն առնչվում է սյուրռեալիզմի թեմայով Թեյթում իմ դիտած ֆիլմին և այցելած դասախոսությանը): Անցյալ ամիս մեր տասնութամյա զարմուհին եկավ մեզ հետ մնալու և ինքն ու Քոլինը արդեն երեք, թե չորս անգամ Թեյթ են այցելել: Քոլինը նկարչական գիրք է վերցրել գրադարանից (առաջներում երբևէ չէր հատքրքրվում նկարչությամբ): Եվ տղաները հաճախ թերթում են գրքի էջերը՝ ուսումնասիրելով նկարները:

Մենք շատ քննարկումներ ենք ունենում Թեյթում աղջիկների տեսածների թեմայով: Քոլինն ինձ նշումներ է անում դասախոսություններին:

Այսպիսով, ինչ-որ մի նոր բան է մուտք գործել մեր կյանք, և դա՝ ամբողջովին պատահական:

Խորհուրդ մի տուր իմաստունին

Ինչպես շատերը գիտեն՝ ըստ ջութակ նվագել սովորեցնելու Սուզուկիի մեթոդի, գոնե նախկինում այդպես էր ընդունված, երեխայի ծնողները, երբ երեխան դեռ տակավին մանուկ է, սկսում են նվագել նրա համար, և հաճախ էլ ջութակի ձայնագրությունների հեշտ կտորներ են լսել տալիս նրան, որի արդյունքում երեխան ինքնուրույն սովորում է ջութակ նվագել 3 տարեկանում:

Քեյթի Ջոնսոնը և ես հաճախ ենք խոսել Սուզուկիի մեթոդի մասին (նամակներում):

Վերջերս նա գրեց. «Անցյալ դեկտեմբերին դուք խնդրեցիք ինձ տեղյակ պահել ձեզ, թե ինչպես են ընթանում Սուզուկիի մեթոդով ջութակի դասերն իմ երկու տարեկան դստեր հետ:

Այդ ժամանակ ես իրականում տուն չէի բերել 1,16 (ամենափոքր չափսի ջութակը. իրանը առանց պարանոցի 9 դյույմ, մոտ 23 սմ) չափսի ջութակ, բայց ինքնապաշտպանության համար պիտի մեկը տայի՝ հեռու պահելու իրեն մանկական անկարողությունից առաջացող պոռթկումներից, երբ հայրս ու ես նվագում էինք:

Մանկական անկարողունակության նրա այս փուլը կենդանի ապացույցն է այն բանի, թե ինչու Սուզուկիի մեթոդով կրտսեր ջութակահարների դասարան չի կազմակերպվում մինչև երեք տարեկանը: Բայց ես կարծում եմ, որ վաղ տարիքում կարելի է ավելին անել, քան պարզապես ձայնագրություն դնելը:

 Առանց երկար մտածելու, մի օր, երբ զայրույթի պոռթկումը սկսվեց մեր դուետի ժամանակ, ես պարզապես առաջարկեցի նրան նվագել իր սեփական ջութակը, այն փոքրիկը, որ դրված էր այնտեղ՝ անկյունում:

Նա մի հայացք գցեց ինձ վրա, ասես ասելով.
– Օ, այո, բայց իհարկե:

Եվ նախքան դուետի ավարտը նա գլխի էր ընկել, թե ինչպես բացել արկղիկը, հանել էր ջութակը, և աղեղը լարերի վրայով մի քանի անգամ վերուվար արել:

Անցած չորս ամսվա ընթացքում, հենց որ տեսնում էինք նման մեծ սխալ նրա կողմից, կամ հայրս կամ ես (ով ավելի մոտ էր)շատ արագ մոտենում էինք և ցույց տալիս նրան նվագելու ավելի լավ տարբերակ, ինչպես մենք էինք դա անում:

Իհարկե, նա պետք է մի քանի կանոն սովորեր. քարշ չտալ իր գործիքը տնով մեկ`մանավանդ այն մակերևույթներին, որտեղ գորգ չկար, չբռնել աղեղի մազերից (այլապես այն ոչ մի ձայն չի արձակի լարերի վրա), և այլն: Մենք զարմացել էինք, թե որքան արագ նա սովորեց հարգել իր գործիքը: Նա նույնիսկ աղեղին բևեկնախեժ է քսում:

Նվագելու տեխնիկան նրան դեռ հասու չէ՝ միաժամանակ դեռ միայն մի լարի վրա, բայց արդեն ճիշտ դիրքով է բռնում ջութակը և ժամանակի ընթացքում կզարգացնի աղեղը լարերի վրա մինչև վերջ սահեցնելու կարողությունը:

Մենք զարմացել էինք, երբ մեր գյուղի բարեկամները եկան մեզ այցելության, և մեր ամաչկոտ փոքրիկ դուստրը հանեց իր ջութակը և սկսեց իր ձևով նվագել մի լքիը սենյակ մեծահասակների առջև:

Մենք բոլորս հպարտ էինք, բայց ոչ այնքան հպարտ, որքան ինքն էր:

Կարծում եմ կարևոր բանը, որ հայրս ու ես շատ արագ հասկացանք, այն էր, որ ընկալենք այն պահը, երբ նա օգնության կարիք ունի, կենտրոնանալ դրա վրա արագ, հետո նրան մենակ թողնել, որ փորձի:

Գովասանքը կիրառվում է, բայց ոչ այն չափով, որ չափով որ հայրս ու ես գովում ենք իրար:

 Մենք նվագում ենք հաճույքի համար: Կարծում եմ՝ նա նույնպես: ա չի դիմանում, երբ իրեն «դաս» են տալիս:: Օգնությունը որը մի քանի վայրկյան է տևում, չափազանց երկար է նրա համար, կամ էլ, երբ դա արվում է արվում է ձայնի սխալ տոնայնությամբ, առաջ է բերում «ոչ-ոչեր», որին հետևում է իր ջութակը մի կողմ դնելը և բարկանալը:

Այս տարիքում մի գեղեցիկ բաժանարար գիծ կա երջանկության և արցունքների միջև:

 Երբ նա ուզենա, եթե ուզենա, մենք կգնանք լավ մասնագետի մոտ»:

Մի մայր գրում է ուսուցմանը դիմակայող մեկ ուրիշ երեխայի մասին. «Իմ դուստրը (երեք տարեկան) խոհանոցում ինքն իրեն գումարում ու հանում է սովորում փոքրիկ հաշվիչով, ինչը ես չեմ քաջալերում, և ամեն անգամ, երբ նրան մի փոքր ակնարկում եմ այդ մասին, բարկանում է, բայց երբ ես նրան մենակ եմ թողնում և աչքիս տակով հետևում եմ նրան, տեսնում եմ, թե ինչպես է նա 3 + 5 = 8 կարգի  խնդիրներ լուծում:

Տարիներ առաջ ես մասնակցեցի կաթոլիկ մանկավարժների մի հավաքի, որտեղ մի իմաստուն, ծիծաղելի ծեր մարդու զեկույց լսեցի, ով ամբողջ կյանքում կյանքում ուսուցչություն էր արել: Նրա հնչեցրած մի միտքը բոլորիս ծիծաղեցրեց և այդ օրվանից ի վեր դա մեխվել է իմ հիշողության մեջ.

 – Վրդովեցուցիչ է իմաստունին խորհուրդ տալը:

Այո, դա այդպես է, որովհետև վիրավորական է, և փոքր երեխաները խորհուրդ տալու (թեկուզև սիրով ու հոգատարությամբ ասված) այս արտահայտությունը ընդունում են որպես անվստահություն և արհամարանք՝ նույնիսկ, եթե մենք դա չենք էլ զգում:

Տարիներ առաջ ես բարձրաձայն կարդում էի մի փոքրիկ երեխայի համար, որը դեռ կարդալ չգիտեր՝ հավանաբար երեք կամ չորս տարեկան: Բարձրաձայն կարդալիս ես այն մտքին էի, որ իմ կարդացած բառերի տակով մատս շարժելով կարող եմ ավելի պարզեցնել գրավոր և բանավոր ասված բառերի միջև կապը՝ ուսուցանելու մի փոքրիկ ու աննկատ հնարավորություն:

Առանց դրա մասին որևէ բան ասելու, և որքան հնարավոր է սովորական, ես սկսեցի դա անել:

Երկար չտևեց, որ երեխան հասկանա, որ այն, ինչ սկսվել էր իբրև պատմության գեղեցիկ, ընկերական ու ջերմ հաղորդում, փոխվել է ուրիշ մի բանի, որ իր նախագիծը ինչ որ կախարդությամբ՝ դարձել է իմ  նախագիծը:

Որոշ ժամանակ անց, առանց որևէ բառ ասելու, նա վերցրեց իմ ձեռքը և շատ քաղաքավարի հեռացրեց այն էջից ու դրեց իմ կողքին՝ այնտեղ, որտեղ պետք է լիներ:

Ես թողեցի «սովորեցնելը» և վերադարձա նրան, ինչն ինձ խնդրվել էր անել՝ կարդալ այդ պատմությունը:

Մի հայր գրում է. «Հարցասեր երեխայի համար անհնարին է դինոզավրերի թեմայի մեջ խորասուզվել՝ առանց հետաքրքրվելու և սովորելու, թե որքան մեծ էին նրանք (չափումները), որոշակի տարածքում թափառող դինոզավրերի քանակը (թվաբանություն), որտեղ էին ապրում (աշխարհագրություն), ինչ պատահեց նրանց (պատմություն) և այլն»: Դինոզավրերի մասին հոր գիտելիքների սպառումից հետո, որը բավականին արագ եղավ, առաջացավ շատ ընթերցելու անհրաժեշտությունը:  Կարճ ասած, անհնարին է շատ բան իմանալ դինոզավրերի կամ այլ բաների մասին՝ առանց զուգընթաց սովորելու և կիրառելու նախնական գիտելիքներն ու մտավոր կարողությունները:

Ի վերջո, սա է պատճառը, որ «հիմունքները» մենք կոչում ենք հենց «հիմք» բառով և մտահոգվել, որ երեխան ինչ-որ բանի մասին կսովորի առանց սովորելու և կիրառելու հիմունքները նույն է, որ անհանգստանանք, որ նա որոշել է տուն կառուցել՝ սկսելով տանիքից:

Իհարկե, բարդ աշխատանք է մեզ հարմարեցնելը երեխայի հետաքրքրություններին:

Նրանք ամեն առավոտ արթնանում են հետաքրքրված, բայց ավաղ` հազվադեպ հետաքրքրված որոշակի թեմաներով, որոնց մասին մենք ենք պատրաստ խոսելու, կամ նախընտրում ենք, որ նրանք հետաքրքրվեն, և երբ նրանց մի բան իմանալու գայթակղությունը չի համընկնում մեր նպատակին, մենք ճնշում ենք այն: Ժամանակի կորուստ է և արագորեն փոխակերպվում է մտավոր բռնության, երբ փորձում ենք երեխային ուղղորդել դեպի այն թեմաները, որոնք դուք կարծում եք, որ ինքը պիտի սովորի:

Իհարկե, երեխայի հետաքրքրություններով առաջ շարժվելը կարող է, ինչպես վերջերս դա եղավ մեր ընտանիքում, հանգեցնել վեց ամբողջ օր տիեզերքի հետազոտության:

Բայց եթե դուք պարզապես համբերատար ու դիտարկող լինեք, կգա ժամանակը, երբ երեխան, որովհետև գիտակցում է, որ տեղին է սովորել իր հիմնական հետաքրքրության մասին, համարյա ինքնուրույն (ինքնաբերաբար է ստացվում) կավելացնի հրթիռի վերամբարձ ուժը, կբազմապատկի վառելիքի բեռնումը, կտարբերակի էլիպսները շրջաններից և այլն:

Փակ պահեք ձեր բերանը, երբ ձեր կարիքը չկա, և պատրաստ եղեք օգնելու, երբ պետք եք:

Երեխան կսովորի:

Հավանաբար պատճառը, որ այդքան մեծահասակներ՝ ներառյալ ինձ, խոստովանում եմ ինքս ինձ, այդքան դժվարությամբ են ետ կանգնում երեխաներին «օգնելուց», այն է, որ տեսնում ենք, թե որքան լավ են նրանք կարողանում առանց մեզ, ինչը խոցում է մեր ինքնասիրությունը:

Ինչպե՞ս կարող է իմ անբան երեխան այդքան սովորել առանց ինձ նման իմաստունի դասերի:

Մենք փորձում ենք մխրճվել երեխայի հպարտության զգացմունքի մեջ և շատ հաճախ, մասնավորապես դպրոցներում, մեզ դա հաջողվում է: Արդյունքները հոգեբանորեն և մտավոր առումով աղետալի են զոհերի համար:

Մեկ այլ հայր գրում է. «Ես կարդացել եմ ձեր գրած գրքերը, և նրանց ու Բոբի միջև (չորս տարեկան) ես ինքս ինձ համար գտել եմ՝ ուսուցանելու լավագույն ձևն օրինակ բերելն է, իսկ սովորելու լավագույն ձևը՝ անելը:

Բոբը շարունակաբար ասում է մեզ.
– Ես չեմ ուզում իմանալ դա, – երբ մենք փորձումե նք սովորեցնել նրան մի բան, որ ինքը չի ուզում սովորել): Լինդան ու ես տպավորված ենք, թե որքան արագ է նա գիտելիք վերցնում, բայց ամենաշատը տպավորումէ ինձ նրա լոկ նստելու և մտածելու կարողությունը: Ես երբևէ չեմ իմացել, որ փոքր երեխաներն անում են այդ, մինչև որ Բոբն ինձ ցույց չտվեց:

Նա նաև կրկնում ու կրկնում է գիտելիքը, մինչև հիշի:

Մենք նրան պառկեցնում ենք երեկոյան իննին և հաճախ տասնմեկին լսում ենք, թե ինչպես է խոսում ինքն իր հետ՝ նորից ու նորից անդրադառնալով այն բաներին, որոնք ուզում է հասկանալ: Հենց այսպես նա սովորեց այբուբենը և մինչև հարյուր քսանինը հաշվելը: Դա նրա սիրելի թիվն է, և նա հաշվում է նորից ու նորից, մինչև դրան հասնելը:  Ինչ-որ կերպ նա ըմբռնել է այն գաղափարը, որ թիվը նշանակում է առարկաների բազմություն, և ես զարմացած եմ, որ նա սովորել է հանման գործողությունը այդքան արագ ու ամբողջական:

Ես փորձել եմ թույլ տալ Բոբին ու Դեյվիդին սովորել այն, ինչ ուզում են իրենց սահմանած հերթականությամբ, բայց երբեմն դժվար է նրանց չսովորեցնելը:

Մի պատմություն կա, որ ինձ դուր է գալիս, որովհետև դա միակ անգամն էր, որ ես հաջողությամբ ուսուցանեցի, երբ Բոբը հետաքրքրված չէր: Երբ Բոբը սովորում էր հաշվել, նա ինձ հարցրեց, թե որն է  գալիս հարյուր տասներեքից հետո: Ես չպատասխանեցի նրա հարցին, փոխարենը՝ հարցրի նրան, թե որնէ գալիս տասներեքից հետո:

 Ես համառեցի, և նա ի վերջո ասաց.
– տասնչորսն է գալիս տասներեքից հետո, իսկ ի՞նչն է գալիս հարյուր տասներեքից հետո, – հարցրեց նա շատ վրդովված:

 Ես անմիջապես ասացի.
– հարյուր տասնչորս:

 Սկզբում նա զզվանքի զգացողություն ունեցավ, քանի որ ես առաջին անգամ չէի պատասխանել նրա հարցին, բայց հետո նա հասկացավ, թե ես ինչ էի արել: Նա քմծիծաղ տվեց ու փակեց երեսը»:

Մի ամառ ես այցելեցի մի ութ տարեկան ընկերոջ ու իր մայրիկին: Նրանք ապրում էին մի փոքրիկ տանը՝ մի փոքրիկ կողմնային փողոցում, որն ավելի շատ ծառուղու էր նման:

 Մեքենաներն այնտեղ հազվադեպ են գալիս, այնպես որ երեխաները կարող են ապահով խաղալ:

Փողոցի մի մասում բարձր տախտակե ցանկապատներ կան երկու կողմից էլ, որը լավ տեղ է փոքր գնդակախաղերի համար:

 Իմ փոքրիկ բարեկամը  ու նրա ընկերները հաճախ բեյսբոլի իրենց տարբերակն են խաղում այնտեղ:

Որպես զարկիչ նրանք օգտագործում են մի բարակ փայտիկ՝ մոտ 1 մետր երկարությամբ: Գնդակը խաղահրապարակի գնդակ է՝ մոտ 15 սմ տրամագծով: Կանոնները տարածքին կատարելապես համապատասխանում են. այդ փայտիկով ոչ ոք չի կարող գնդակն այդ ցանկապատներից բարձր նետել:

Իմ ժամանման օրը, ճաշից հետո, նա հարցրեց ինձ, թե արդյոք մենք կարող ենք զարկիչով գնդակին խփելու պարապմունք անել:

Ես ասացի իհարկե, և մենք մոտ քառասւնհինգ րոպե տևողությամբ պարապմուքն ունեցանք ծառուղում: Հաջորդ առավոտյան նախաճաշից հետո նա նորից խնդրեց, և մենք մի ժամ էլ ավել պարապեցինք: Նա շատ զգույշ էր զարկիչով գնդակը դեպի ինձ խփում: Ես ապշած էի, թե որքան դժվար էր այդ լպրծուն գնդակը այդ բարակ փայտով խփելը:

Այս պատմության մեխը նրանում է, որ ես անում էի մի բան, որից շատ գոհ էի, որ կարծում եմ չէի անի հինգ տարի առաջ: Մեր համարյա երկու ժաամանոց խաղի ընթացքում ես չասացի մարզչական կամ խորհրդի մեկ բառ:

Բառերը մեկ անգամից ավելի լեզվիս ծայրին էին՝ մեկը, երբ նա փորձում էր խփել մի ձեռքով (նա ավելի լավ խփեց, քան ես կարծում էի), մեկ անգամ էլ, երբ նա փորձեց խփել ձեռքերը խաչաձևած (նա ինքնուրույն դադարեց դա անել) և ժամանակ առ ժամանակ, երբ նա անուշադիր էր դառնում, չէր նայում գնդակին և այլն:

 Բայց ես միշտ բառերը խեղդում էի իմ կոկորդում՝ ինքս ինձ ասելով.
–  Նա չի խնդրել քեզ մարզչություն անել, նա խնդրել է քեզ խաղալ: Այնպես որ պապանձվիր և խաղա:

Երբեմն, իրականում, շատ հաճախ, երբ ուժեղ հարված էր կատարում անկյունային գծից, ես զարմանքի, կամ, նույնիսկ, ահազանգի բառեր էի արձակում, եթե գնդակը գալիս էր ուղիղ դեպի ինձ: Մնացած դեպքերում մենք մեր գործը լռելյայն էինք անում՝ Կալիֆոռնիայի արևի ներքո:

Ես այդ ամենը և ոչ պակաս էլ՝  լռությունը, հաճույքով եմ հիշում:

Հուսով եմ մյուս անգամ կկարողանամ նույնքան լուռ մնալ:

Օնտարիոյից մի մայր նկարագրում է մի արտակարգ օր, երբ ինքն ու մի ուրիշ մայրիկ թույլ տվեցին երեխաներին առաջնորդել խաղալը. «Անցյալ աշուն մենք շաբաթը երկու անգամ հանդիպումներ էինք ունենում այն դպրոցականների խմբի հետ, ովքեր տանն էին ուսումնառությունը ստանում: Մեծ մասամբ երկուսից չորս տարեկան աղջիկներ էին, մի հինգ տարեկան աղջիկ, և մի վեց տարեկան տղա: Բոլորը միասին մոտավորապես տասներկու երեխա էին: Հիանալի խումբ էր: Այս օրն ամենալավն եմ հիշում այդ ժամանակից: Մենք սկսեցինք նկարել, կավով աշխատել և խաղալ տան առջևի բակում:

Երբ մոտեցավ ճաշի ժամը, որոշեցինք պիկնիկ անել սոճու փոքրիկ անտառում: Սա հաճելի եղանակին արվող սիրելի գործունեություններից մեկն էր:

Սոճու փոքրիկ ծառերը տասներկու տարեկան են և փոքրիկ երեխաների բարձրանալու և երևակայական աշխարհ ստեղծելու հարմար չափս ունեն:

Մեր ուտելու ընթացքում ես փոքրիկ կանաչ բույսեր նկատեցի աշնան շագանակագույն, կարմիր, նարնջագույն տերևների մեջ:

Ես ավելի մոտիկից նայեցի փոքրիկ բույսերին, և առաջարկեցի, որ երեխաները մոտենան ինձ ու օգնեն գտնել մեր շուրջն աճող տարբեր փոքրիկ բույսեր:

Մենք գտանք իմ սիրելի գարնանային կանաչները՝ թրթնջուկ և պղպեղախոտ, նաև որոշ երեքնուկներ և մի քանի բւյսեր, որոնք մեզ ծանոթ չէին:

Մենք պոկեցինք կանաչ բույսերը և շատ գոհ էինք մեր հայտնագործությամբ: Շուտով սկսվեց «առյուծները ոռնում են անտառում» խաղը:

Մյուս մայրիկն ու ես նստեցինք մի փոքր հանգհստանալու: Մի երեխա (երեք տարեկան) մնաց մեզ հետ՝ բույսերին նայելով:

Նա շատ խելոք երեխա էր և հաճախ էր մնում մենակ՝ երկար ժամանակ կլանված իր հետաքրքրություններով, մինչ մյուս երեխաները շատ հեշտությամբ շփվում ու խաղում էին և խոսում իրար հետ: Երբեմն ես մտածում էի, թե արդյո՞ք նրան օգնություն է հարկավոր մյուսներին ճանաչելու, թե արդյո՞ք ինքը միայնակ էր ու վախեցած իր այդ միայնակությունից:

Բայց նրան ուշադիր զննելուց հետո ես հասկացա, որ ինքն իրականում միանգամայն երջանիկ էր մենակ: Նա համարյա չէր խոսում դպրոցում, բայց ես գիտեի, որ նա կարողանում է խոսել, որովհետև լսել էի, թե ինչպես էր խոսում իր ավագ քրոջ հետ՝ ամբողջովին ազատ:

Այսպիսով, ես հիացմունք ապրեցի, երբ նա սկսեց խոսել ինձ հետ բույսերի մասին:  Մենք շատ դանդաղ նայեցինք բազմաթիվ փոքրիկ բույսերի, և նա քաղեց մի քանիսը՝ արմատները մոտիկից զննելու համար:

Հետո նա նայեց մեռած տերևների տարբեր շերտերին: Նա մի կողմ հրեց բոլորովին նոր, պայծառ ճռճռան տերևները իր նուրբ մատիկով, հաջորդը՝ փափուկ շագանակագույն տերևներն էին, հետո՝ անփայլ սևերը, հետո ցեխոտները:

Մենք խոսում էինք այս մասին՝ քննարկելով բույսերի ու հողի կախարդանքը:

Երբ ավարտեցինք, շարժվեցինք մաիանալու մյուսներին, որոնք առաջնորդեցին մեզ սոճիների միջով դեպի ճահճի ծայրը՝ եղեգները և սև գորշ ցեխն ու ջուրը:

Ինչ-որ մեկը հանեց կոշիկներն ու շատ կարճ ժամանակ անց բոլորն էլ հանեցին իրենց կոշիկներն ու գուլպաները: Ջրի շլմփոցներ, երգելու ու խինդով լեցուն ձայներ էին լսվում:

Ինչ-որ մեկն ընկավ ու ցեխոտեց շալվարը: Ես մտածեցի՝ ի՞նչ կմտածեն նրա ծնողները:

Նրանք ակնհայտորեն չափազանց մեծ բերկրանք էին ապրում, և հնարավոր չէր կանգնեցնել նրանց: Շուտով բոլորը հանում էին իրենց շորերը ու դնում մամուռի վրա՝ եղեգների տակ:

 Եվ ուրախ պարը շարունակվում էր:

 Իմ նկարագրած փոքրիկ աղջիկը միացել էր մյուս բոլորին՝ շատ խանդավառ տեսքով:

Մի երեխա հեռու էր կանգնել ցեխաջրից ու ջրից: Նրան չէին խանգարում ցեխաջրի մեջ պարող մյուս երեխաները, բայց ակնհայտորեն դա նրան չէր էլ հետաքրքրում:

 Ճահճի հետազոտումը շարունակվեց մինչև եկավ չորանալու, հագնվելու և տուն գնալու ժամանակը:

Ես մտածում էի այդ օրվա մասին ու տարակուսում, թե ինչպես կարձագանքեն ծնողներից շատերը: Որոշ ծնողներ, միգուցե, թույլ չտային մերկ խաղը ցեխաջրի մեջ, մյուսները, հավանաբար թույլ կտային: Որոշ ծնողներ, հավանաբար, կմտածեին, որ շատ բան չի էլ պատահել այդ օրը, քանի որ ժամանակի մեծ մասն անց են կացրել՝ երկար զբոսնելով:

Բայց ես ուրախ էի, որ մյուս մայրիկը, որն այնտեղ էր, ինձ նման ուզում էր հետևել փոքրիկ երեխաների արկածներին, և ես սիրեցի այդ օրը: Իմ ավելի վաղ նկարագրած աղջիկը միացավ մյուս բոլորին ու խաղաց նրանց հետ»:

Հայտնաբերելով

                Մի երեք տարեկան երեխա տեղափոխվել է մի նոր տուն և նոր տանիքում խաղացել է արևի տակ: Նա իջնումէ ներքև՝ ընթրելու և երբ վերադառնում է, գտնում է մի մթնած ու փոխված աշխարհ: Զարմանքով լի հայացքով նա ասում է.
– Մեծ ստվեր է շուրջբոլորը:

 Մի այլ երեք տարեկան տեսնում է լուսնի վրայով սահող մի բարակ ամպ: Նա ուշադիր նայում է, հետո ասում ինքն իրեն.
– Սառույցի նման, սառույցի նման:

Այս երեխայի տեսակետը մեջբերված է Կոլորադոյի (Բոուլդեր) «Աշխարհայացք» կոչվող ամսագրում, կրկնվել է Հաննա Կըրչների կողմից, որը Լեհաստանում գրում էր բժիշկ Յանուշ Կորշակի մասին. «Նա միշտ շեշտում էր, որ մեծահասակների անհասկանալի ամենօրյա արտահայտությունները սովորելու միջոցով՝ երեխան փորձում է խորամուխ լինել կյանքի առեղծվածի մեջ: Աշխարհի մասին երեխայի կցկտուր և ոչ ամբողջական իմացությունը՝ սերտ կապված երևակայության հետ, ստեղծում է մի հատուկ «կախարդական գիտակցություն», որը, ինչպես հայտնի է դարձել քսաներորդ դարում, գոյություն ունի երեխաների և պարզունակ մարդկանց շրջանում, և կարող է ասոցացվել այն ամենի հետ, ինչից ծագում է պոեզիան:

Նա հետո բերումէ Կորշակի այս գեղեցիկ մեջբերումը «Ինչպես սիրել երեխային» գրքից (որը դեռևս թարգմանված չէ անգլերեն). մի երեխա ասում է.
– Ասում են, որ մեկ լուսին կա, և , այդուհանդերձ, այն կարելի է ամենուր տեսնել:

• Լսիր, ես կկանգնեմ դարպասի ետևում, իսկ դու մնա այգում:

 Նրանք կողպում են դարպասը:

– Լավ, այգում լուսին կա՞:

– Այո:

-Այստեղ նույնպես:

Նրանք փոխում են իրենց տեղերը և մեկ անգամ ևս ստուգում:

 Հիմա նրանք համոզված են, որ պետք է, որ երկու լուսին լինի:

Եվ, այդուհանդերձ, նրանք վաղ թե ուշ ինքնուրույն հասկանում են, որ կա միայն մեկ լուսին:

Եվ Թի Գիզին պատմում է այս գեղեցիկ պատմությունը. «Երբ Դենայլը վեց կամ յոթ տարեկան էր, պառկած էր իմ անկողնում՝ մտածելով փողի մասին և հետաքրքրվում էր, թե ինչպես մեկ դոլարը պիտի բաժանվի երեք երեխայի մեջ:

 Նա մի որոշ ժամանակ մտածեց այդ մասին ու ասաց.
– Դու կարող ես բաժանել այն տաս ցենտանոցների և յուրաքանչյուրին տալ երեք հատ, մեկ տաս ցենտանոց մնում է, բաժանիր այն պենիների և յուրաքանչյուրին տուր երեք պենի, և ես կստանամ ավելցուկ պենին:

Այդ ամբողջը նա արեց ինքնուրույն, ես ոչ մի բացատրություն կամ առաջարկ չեմ արել»:

Երբ ես առաջին անգամ դաս էի տալիս հինգերորդ դասարանում, մինչև կոտորակների մասին որևէ բան «սովորեցնելը» կամ նույնիսկ բառ հիշատակելը, ես նրանց սրա նման մի հարց էի տալիս.
-Եթե երեք կոնֆետ ունեք և ուզում եք դրանք հավասարապես բաժանել հինգ մարդու միջև, ինչպե՞ս կանեք այդ: Նրանց մեծ մասը մտածում էր սա անելու մեկ կամ մի քանի տարբերակի մասին: Բայց կոտորակներն անցնելուց և սովորելուց հետո, երբ պետք էր մտածել սրա մասին, իբրև մի խնդրի, որը պիտի լուծվի կոտորակներ օգտագործելով, նրանց մեծ մասն արդեն չէր կարողանում անել դա: Իրականության և սթափ մտքի ու հնարամտության փոխարեն հիմա նրանք «կանոններ» ունեին, որոնք իրենք հազվադեպ էին կարողանում պահպանել կամ հիշել, թե ինչպես կիրառել:

Քանի որ այդքան շատ մարդկանց համար «սովորելն» այն է, ինչ կատարվում է դպրոցում, կամ ինչ ենթադրվում է, որ պիտի կատարվի այնտեղ, ես երևի այլ բառեր օգտագործեմ նկարագրելու համար, թե ինչ ենք մենք՝ մարդիկս անում՝ իբրև մեր ապրելու բնական մաս:

Տեղին է այստեղ օգտագործել «Հայտնաբերել» բառը: Մի ընթերցող պատմում է հայտնաբերելու այս շարունակական գործընթացի մասին:

«Ես ուսուցմանն ի ծնե չենթարկվողի մի ծաղրանկար եմ: Գուցե ինչ-որ բան ես վերցրել եմ հորս նմանակելուց, քանի որ նկատել եմ, որ նա մինչ օրս ունի նույն հատկությունները:

Նա շատ արագ է սովորում, բայց անասելի դիմակայում է, երբ իրեն սովորեցնում են:

Ես սկսեցի տեսնել, թե որքան է այս սովորեցնելուն չենթարկվելը լցրել իմ կյանքը, երբ մոտ մեկ տարի առաջ սկսեցի մտածել, թե որքա՞ն պարզորոշ հիշում իմ մանկությունից:

Հավանաբար ամենացայտուն օրինակը դաշնամուր նվագել սովորելն էր:

Ասում են, որ ես սկսել եմ անկանոն ձևով խփել դաշնամուրի ստեղներին երբ չորս տարեկան էի:

Մի օր իմ հայրիկը հոգնեց աղմուկից և նման մի բան ասաց.

– Եթե դու պատրաստվում ես նվագել, ինչո՞ւ չէս ինչ-որ կարգին բան նվագում:

Ես այլևս չնվագեցի, մինչև որ իմ ծնողները դուրս չգնացին, և երբ նրանք վերադարձան այդ կեսօրին, ես արդեն մեղեդիներ էի ընտրում:

Մեկ տարում ես «Լուռ գիշերն» էի նվագում Սուրբ ծննդյան եկեղացական արարողություններին:

Այնքան շատ բան է եղել սրա նման:

Ես սկսել եմ նկարել մոտ չորս տարեկանում՝ մատիտը սխալ պահելով: Մարդիկ ասում էին, որ այդպես ես երբեք չեմ կարողանա նկարել:

Տասնյակ նկարներ վաճառելուց հետո էլ ես մատիտը նույն ձևով եմ բռնում, քանի որ այլ կերպ այն հաստատուն չի թվում իմ ձեռքում: Երբ տասներկու տարեկանում ես ուզեցի գրքեր գրել, հայրս մի հին գրամեքենա տվեց ու մենակ թողեց ինձ: Ես սոովրեցի բավականին արագ մեքենագրել աջ ձեռքի մի մատով: Հետո սկսվեցին լողի դասերը, որոնք ստիպեցին ինձ մշտապես ատել լողը: Մի երկու տարի հետո, երբ ես ուզեցի լողալ ընկերներիս հետ, ես ցատկեցի ջուրը և լողացի այնպես, կարծես միշտ էլ այդպես լողացել եմ:

Ես իմ ավտոմեքենայի վրա ինքնուրույն սովորեցի ավտոմեքենայի մեխանիկան՝ երբ տարիներ շարունակ ինձ ասել էին, որ շատ ցածր են ավտոմեխանիկային վերաբերող իմ կարողությունները:  

Ես երկու ամսում ատաղձագործի լավ աշակերտ դարձա՝ կառուցելով մեկուկես տուն մի ատաղձագործի հետ միասին:

Ես զարմացրի նրանց բոլորին (բացի ծնողներիցս, որոնք լսում էին), երբ իրավաբանական ֆակուլտետի նախաավարտական տարում տեղափոխվեցի ինժեների մագիստրոսական աշխատանքի, վերջ դնելով պնդմանը, թե արվեստասեր-գրքասեր տեսակները չեն կարողանում յոլա գնալ թվերի հետ:

Ինչպե՞ս էի ես հաղթահարում դպրոցներում սովորելու դժվարությունները: Միայն մի ձևով. գրոհելով: Մոտ հինգերորդ դասարնում իմ ծնողները մեզ՝ երեխաներիս ապահովեցին «Ոսկե գիրք-հանրագիտարանով»:

Ես խանդավառությամբ ընդունեցի խանութից եկած յուրաքանչյուր գիրք: Դրանից ոչ շատ ժամանակ անց ինձ ընթերցանությունից ստուգեցին դպրոցում և հայտնաբերեցին, որ ես հինգ տարով առաջ եմ իմ դասարանից: Ավելին, «Ոսկե գիրք-հանրագիտարանը» ինձ երկու անգնահատելի բան տվեց, որը մեծապես ազատեց ինձ դպրոցի պարտադրած անիմաստ աշխատանքից: Մեկն այն էր, որ ես հանրագիտարանից սովորեցի բնագիտության, պատմության, աշխարհագրության և նկարչության շատ ասպեկտների հետ աշխատելու ձևեր, այնպիսի ձևեր, որոնց վրա ես մինչև հիմա «հենվում եմ» քննությունների ժամանակ, նույնիսկ տասներորդ դասարանում: Ավելին, այն սովորեցրեց ինձ հասկանալ, թե ինչպես է աշխարհը գործում, ու կարողացա հասկանալ այն, ինչը փաստորեն չգիտեի:

Ես վերհիշում եմ, թե ինչ էի անում հինգերորդ դասարանում՝ ավելի շատ ազատ ժամանակ ունենալու համար, որպեսզի ուսումնասիրեմ ինքնաթիռները, ինչի մեջ ես խորամուխ էի եղել որպես ուսումնական առարկա:

Ուսուցիչն ուզում էր, որ մենք շաբաթական հինգ նոր բառ սովորենք, որը ենթադրաբար մեր բառապաշարային դասն էր (հեղինակի ծանոթագրությունը. երբևէ որևէ մեկը նման կերպ սովորե՞լ է բառեր): Խնդիրն այն էր, որ ես չէի կարողանում կայուն տեմպով ուսումնասիրել նոր բառերը:

Այսպիսսով մի օր, ես վերցրի երկու հարյուր քիչ հանդիպող բառերի բառարանը և արեցի մեկ տարվա հանձնարարությունը մեկ հոգեմաշ մղումով: Հետո ես վերադարձա նոր ու պատմական բառեր կլանելուն՝ որպես իմ կողմից գրվող ինքնաթիռների մասին նոր գրքի մի մաս:

Երբ ես դպրոց վերադարձա՝ այն ավարտելու համար, նորից հասկացա, որ պետք է որոշակի դասընթացներ անցնեմ ու որոշակի ուսումնասիրություններ անեմ, որպեսզի կարողանամ ազատ ժամանակ ունենալ զբաղվելու մի ոլորտով, որը դպրոցում ոչ ոք նույնիսկ չէր հասկանում:

Դա աշխատեց:

Անգլերենի հեռավար և առցանց դասերի կազմակերպումը Քոլեջի «Զբոսաշրջության ծառայությունների կազմակերպում» մասնագիտությունը սովորողների համար. հոկտեմբերի 19-23

Հոկտեմբերի 16

Ուպարապմունքի կազմակերպումը՝ հեռավար:

Սովորողները նախօրոք հանձնարարված կապակցող բառերի ցանկից 20 նախադասություն են կազմում հայերեն և անգլերեն: Աշխատանքներն ուղարկում են ինձ:

Առաջադրանք հոկտեմբերի 19-ի առցանց դասի համար.

Համացանցից օգտվելով՝ սովորողները մի ուսումնական նյութ են պատրաստում «Էկոտուրիզմը Հայաստանում»:

Հոկտեմբերի 20

Ժամը 11:00-12:30

Ուսպարապմունքի կազմակերպումը՝ առցանց Teams հարթակում: Առցանց դասի ընթացքում սովորողները կարդում են իրենց ստեղծած նյութերը էկոտուրիզմի մասին: Միասին կազմում ենք մի ընդունելի տեքստ անգլերեն թարգմանելու համար:

Առաջադրանք հոկտեմբերի 20-ի առցանց դասի համար: Սովորողները անգլերեն են թարգմանում ստեղծված էկոտուրիզմի մասին տեքստը:

Հոկտեմբերի 21

Ժամը 11:00-12:30

Ուսպարապմունքի կազմակերպման ձևը՝ առցանց:

Միասին ընթերցում և խմբագրում ենք թարգմանական առաջադրանքը:

Առաջադրանք հոկտեմբերի 22-ի առցանց դասի համար: Ստեղծված անգլերեն տեքստը ներկայացվում է երկխոսության ձևով:

Հոկտեմբերի 23

Ժամը 10:10-11:50

Ուսպարապմունքի կազմակերպման ձևը՝ առցանց:

Անգլերեն քննարկում. թեման՝ «Էկոտուրիզմը Հայաստանում»:

Յուրա Գանջալյանի աշխատաժամանակը 2020-2021 ուստարվա առաջին ուսումնական շրջանի համար

Անգլերենի հեռավար ուսուցում – 12 դասաժամ և չնորմավորված աշխատանք տանը՝ մոտ 12 ժամ

Անգլերենի դասավանդում ըստ դասացուցակի – 6 դասաժամ Քոլեջի «Զբոսաշրջության ծառայությունների կազմակերպում» մասնագիտությամբ սովորողներ՝ 3-րդ և 4-րդ կուրսեր – Քոլեջում

Ուսումնական նախագծեր Քոլեջի ուսանողների հետ

Քոլեջի «Զբոսաշրջության ծառայությունների կազմակերպում» մասնագիտությամբ սովորողներ՝3-րդ և 4-րդ կուրսեր. Հայաստանի տեսարժան վայրերը, պատմամշակութային հուշարձանները ներկայացնող անգլերեն և հայերեն տեքստերի կազմում ուսանողների հետ.  

Կրթահամալիրային նախագծեր

mskh.am-ի անգլերեն էջի սպասարկում – շաբաթական 4 ժամ

Դպիր-ի անգլերեն էջի սպասարկում      3 ժամ

Այլոց փորձի ուսումնասիրում                  3 ժամ

Հեռավար ուսուցման առաջադրանքների կազմում – 3

Մենթորական աշխատանք                        2 ժամ

Անգլերեն ֆլեշմոբների համակարգում – 2

Սեպտեմբեր ամսվա հաշվետվությունը

Թարգմանական աշխատանք

Հրապարակում Դպիրում – Առկա-առցանց հիբրիդային դասարաններ

Ուղեկցող նամակով անգլերեն եմ թարգմանել հանրավեի թերթիկը

Խմբագրում եմ Սուսան Հովհաննիսյանի թարգմանությունը (առայժմ 6 էջ)

Կրթահամալիրի կայքի անգլերեն էջի սպասարկում

Մենթորական աշխատանք – Նոր ընդունվող հետևյալ դասավանդողների հետ՝ Տաթևիկ Միրզոյան (մեկ շաբաթ ամեն օր մեկ ժամ), Անի Հակոբյան, Վալենտինա Թումանյան, Սերինե Դավթյան

Անգլերենի ակումբի հետ աշխատանք

• Ստեղծվել է անգլերենի գրական ակումբ: Գրական ակումբի առաջին ընթերցումը եղել է Էռնեստ Հեմինգուեյի «Ծերունին կամրջի մոտ» պատմվածքը: Նախատեսված էր սեպտեմբերի 18-ին կազմակերպել առցանց հավաք, բայց այդ օրը բոլորը գնացին թեստավորման: Հեռավար իրենց գրառումներն են ուղարկել Իրինա Ապոյանը, Հայկուհի Հովհաննիսյանը:
• Արդեն անգլերենի դասընթացի երկրորդ պարապմունքն եմ անցկացրել սկսնակների համար: Խմբում ընդգրկված են Մարիամ Մխիթարյանը, Մարիամ Քալանթարյանը և Սաթենիկ Սիմոնյանը:

Համակարգել եմ անգլերենի սեպտեմբերյան ֆլեշմոբը

Առաջադրանքները կազմել են՝

2-3-րդ դասարաններ – Աննա Գանջալյանը

4-5-րդ դասարաններ – Անի Մրտեյան

6-8-րդ դասարաններ – Յուրա Գանջալյան

9-12-րդ դասարաններ – Սիլվա Հարությունյան

Աշխատանք Քոլեջում

Ստեղծել եմ 2 ուսումնական նյութ (անգլերեն և հայերեն) «Զբոսաշրջության ծառայությունների կազմակերպում» մասնագիտությունը սովորողների համար

Սուրբ Մեսրոպ Մաշտոց եկեղեցի – S. Mesrop Mashtots Church

Սաղմոսավանք – Saghmosavank

Նախագիծ և դաս-առաջադրանքներ Ավագ և Միջին դպրոցների հեռավար ուսումնառությամբ սովորողների համար

Ավագ դպրոց

Սեպտեմբերի 17-ին

Սեպտեմբերի 22-ին

Միջին դպրոց

Սեպտեմբերի 22-ին

Սեպտեմբերի 17-ին

Սեպտեմբերի 15-ին

Անգլերենի ակումբի աշխատանքի մասին. տեղեկանք սեպտեմբերի 22-ի մասնաժողովի համար

• Ստեղծվել է անգլերենի գրական ակումբ: Գրական ակումբի առաջին ընթերցումը եղել է Էռնեստ Հեմինգուեյի «Ծերունին կամրջի մոտ» պատմվածքը: Նախատեսված էր սեպտեմբերի 18-ին կազմակերպել առցանց հավաք, բայց այդ օրը բոլորը գնացին թեստավորման: Հեռավար իրենց գրառումներն են ուղարկել Իրինա Ապոյանը, Հայկուհի Հովհաննիսյանը:
• Արդեն անգլերենի դասընթացի երկրորդ պարապմունքն եմ անցկացրել սկսնակների համար: Խմբում ընդգրկված են Մարիամ Մխիթարյանը, Մարիամ Քալանթարյանը և Սաթենիկ Սիմոնյանը:
• Մենթորական աշխատանք եմ կատարել Տաթևիկ Միրզոյանի, Անի Հակոբյանի, Սերինե Թումանյանի հետ:

Օտար լեզուների առարկայական նոր չափորոշիչների և ծրագրերի մասին

Օտար լեզվի առարկայական նոր չափորոշիչները և ծրագրերը

2010 թվականի սեպտեմբերին Եվրոխորհրդի ժամանակակից լեզուների եվրոպական կենտրոնի հրավերով Ավստրիայի Գրաց քաղաքում մասնակցեցի «Սովորողների գրավոր խոսքի գնահատումը» միջազգային բանաժողովին, որին մասնակցում էին Եվրոպայի 30 երկրների անգլերենի առաջատար ուսուցիչներ: Աշխատանքային սեմինարների ընթացքում մշակեցինք հանրակրթական դպրոցի տարրական դասարանների գրավոր խոսքին վերաբերող չափորոշիչներ: Սեմինարավարը խորհուրդ տվեց մեզ տուն վերադառնալուն պես նույն ոգով շարունակել այդ աշխատանքը հանրակրթության բոլոր երեք աստիճանների համար՝ հաշվի առնելով խոսքային գործունեության չորս բաղադրիչները՝ ընթերցելով հասկանալը,  լսելով հասկանալը, խոսելը և գրելը:

Մոտ 2-3 ամիսների ինտենսիվ աշխատանքի արդյունքում 2011-ի Դպիրյան մի համարում հրապարակվեց իմ «Անգլերեն սովորողներին ներկայացվող ընդհանրական որակական պահանջներ» վերնագրով ծավալուն աշխատանքը, որը փաստորեն Հայաստանում «օտար լեզու» ոլորտի՝ տվյալ դեպքում անգլերենի, առաջին  հանրակրթական եռաստիճան  չափորոշիչներն էին ըստ լեզուների իմացության (իրազեկության) համաեվրոպական համակարգի սանդղակների`A1, A2, B1, B2, C1 և C2: Իմ մշակած չափորոշիչները վերջանում էին B1 մակարդակով, քանի որ Հայաստանում հանրակրթության օտար լեզվի իմացության մակարդակը միշտ էլ սահմանվել է B1-ը:

Արդեն երրորդ օրն է, ինչ ուսումնասիրում եմ «Օտար լեզվի առարկայական նոր չափորոշիչները և ծրագրերը» և խորապես գիտակցում եմ այն հսկայածավալ աշխատանքը, որն իրականացրել է հեղինակը (կամ ստեղծագործական խումբը):  Անընդունելի է մի կես ժամով աչքի անցկացնել ամիսներ և, միգուցե, տարիներ տևած աշխատանքը, թվացյալ մի սխալ միտք գտնել ու քննադատել այն՝ այդպիսով սին պատրանք ստեղծել, թե դու ավելի լավ ես պատկերացնում ամեն ինչ:

Ի տարբերություն այլ ուսումնական առարկաների, օտար լեզուների առարկայական չափորոշիչների և ծրագրերի համար հիմք է հանդիսացել Լեզուների իմացության համաեվրոպական համակարգը, որը մշակել են Եվրոխորհրդի լավագույն գործող մասնագետները: Այդ պատճառով էլ որակային առումով ընդունելի է:

Կառուցվածքը սկզբունքորեն նոր է՝ տրամաբանական զարգացումներով.

1. Օտար լեզու դասավանդման նպատակը և խնդիրները
2. Նպատակի ու խնդիրների ձևակերպումներից հետո ինձ համար նորություն էր ո՚չ թե լեզվական կարողությունների շարադրանքը, այլ այն կարողունակությունների ձևակերպումները, որոնց ձևավորմանն են միտված լինելու օտար լեզվի դասընթացները: Այսինքն՝ օտար լեզվի դասագրքերի բովանդակային հանձնարարականներ են տրվում: Օրինակ՝ առաջին հայացքից անտեղի ու ավելորդ են թվում «տեղեկատվական հոսքի մեջ կողմնորոշվելու հմտություն և մեդիագրագիտություն», «ինքնավար սովորելու և աշխատելու հմտություններ», «հասարակության կյանքի (մշակութային, պետաիրավական և տնտեսական ոլորտներ) ճանաչում և անկողմնակալ ընկալում» ձևակերպումները: Հեղինակն այն միտքն է առաջ քաշում, որ դասագրքերում նման բովանդակությամբ տեքստեր լինեն, որպեսզի սովորողը կարողանա հաղորդակցվել այդ թեմաներին բնորոշ թեմատիկ բառապաշարով, տերմիններով:
3. Այնուհետև ավելի մանրամասն տրվում են այդ կարողունակությունների ձևակերպումները ըստ կրթական աստիճանների՝ տարրական, միջին և ավագ:
4. Իսկ հիմա քննարկենք չափարոշչային ամենակարևոր փոփոխությունը, որն առաջարկվում է այս նոր փաստաթղթով: Այստեղ է, որ ես ոչ մի կերպ չեմ համաձայնվում հեղինակի (հեղինակների հետ):

Ինչպես արդեն նշել եմ, իմ մշակած չափորոշիչները վերջանում էին B1 մակարդակով, քանի որ Հայաստանում հանրակրթության օտար լեզվի իմացության վերջնարդյունքը՝ մակարդակը միշտ էլ սահմանվել է B1-ը: Նոր համակարգով առաջարկվում են հետևյալ մակարդակները ըստ կրթական աստիճանների՝

Տարրական դպրոց

4-րդ դասարանում ուսումնառության վերջնարդյունքները հավասարեցվում են A1 մակարդակին:

6-րդ դասարանում ուսումնառության վերջնարդյունքները հավասարեցվում են A2 մակարդակին: (Այժմյան չափորոշիչներով և գործող առարկայական ծրագրով A2 մակարդակին սովորողները հասնում են միջին դպրոցի վերջում և այդ մակարդակով 9-րդ դասարանի վերջում ավարտական քննություն են տալիս:

Միջին դպրոց 

9-րդ դասարանում ուսումնառության վերջնարդյունքները հավասարեցվում են B1 մակարդակին: Այժմյան չափորոշիչներով և գործող ծրագրերով սովորողները B1 մակարդակով ավագ դպրոցի ավարտական և համալսարանների ընդունելության քննություն են տալիս 12-րդ դասարանում:

Ավագ դպրոց 

12-րդ դասարանում ուսումնառության վերջնարդյունքները հավասարեցվում են լեզվական B2 մակարդակին: Կարծում եմ, որ B2 մակարդակը տրամաբանական կլիներ, եթե միջնակարգ կրթությունը պարտադիր չլիներ (ավագ դպրոցում սովորելը պարտադիր չլիներ): B2 մակարդակը անգլերենի AELTS միջազգային քննության 6 միավորն է (կամ էլ TOEFL-ի 90-ը), որով ընդունվում են աշխարհի ցանկացած համալսարան: Համեմատության համար ասեմ, որ Բրյուսովի անվան համալսարանի ավարտական կուրսի ուսանողների մեծ մասը հենց այդ մակարդակն ունի: Մեր կրթական օրենքը պահանջում է, որ միջին դպրոցն ավարտողը սովորի նաև ավագ դպրոցում՝ անկախ այն բանից, թե արդյոք ինչ մոտիվացիա ունի սովորելու. ուզու՞մ է կրթությունը շարունակել համալսարանում, թե՞ ոչ: Այս պայմաններում ուտոպիա է բոլորին պարտադրել օտար լեզվի B2 մակարդակը:

5. Օտար լեզուների առարկայական չափորոշիչներ

Մանրամասն ներկայացված են կրթական եռաստիճան չափորոշիչները՝ հաղորդակցություն, մշակույթ, քննական և հետազոտական միտք, ինքնություն բաժիններով: Ներկայացման ձևը, լեզուն, առանձնացված ուղղությունները  ճշգրիտ և հավաստի են:

6. Նույնպիսի մանրամասնությամբ և սկզբունքային հետևողականությամբ ներկայացված են առարկայական չափորոշիչների հիման վրա կազմված առարկայական ծրագրերը ըստ դասարանների և ըստ հաղորդակցություն, մշակույթ, քննական և հետազոտական միտք, ինքնություն բաժինների: Կրթության կազմակերպման այսպիսի բարեխիղճ աշխատանքը նախարարության կողմից նորություն է հայ իրականության մեջ:

7. Օտար լեզուների առարկայական ծրագրի բովանդակային միջուկը ըստ դասարանների

Ներկայացվում են ուսումնասիրվող թեմաները իրենց ժամաքանակներով: Ըստ դասարանների ներկայացված են տվյալ թեմաներին առնչվող հարցերը, հնարավոր բովանդակային քննարկումները, ինչպես նաև միջառարկայական կապերը ըստ դասարանների: Առաջին անգամն եմ տեսնում այսպիսի լայնածավալ, խիստ անհրաժեշտ ու պատասխանատվության զգացումով արված աշխատանք իմ բնագավառում հայի կողմից:

8. Վերջում առանձին առանձին տրված են անգլերենի, ֆրանսերենի, գերմաներենի «հնչյունաբանությունը, բառապաշարը և քերականությունը ըստ դասարանների»: Այս առումով հատուկ վերաբերմունք է տրված ռուսերենին: Ռուսերենի ծրագիրը գրված է ամբողջությամբ ըստ դասարանների՝ իր բովանդակային միջուկի թեմաներով, հնչյունաբանությամբ, բառապաշարով և քերականությամբ:   

Իմ առաջարկությունը.

1. Դիմել հեղինակին (հեղինակներին), որպեսզի մի մակարդակ ներքև իջնեն՝ կրթական աստիճանների վերջնարդյունքները շարադրելիս: Հիմա մեր դպրոցների սովորողները և դասավանդողները, մեր ընդհանուր մշակույթով պատրաստ չենք, որ միջնակարգ դպրոցի ավարտական մակարդը լինի B2-ը:
2. Ճիշտ է, մեր կրթահամալիրը հեղինակային մանկավարժություն է իրականացնում, իսկ մեր դասավանդողներն էլ այդ մանկավարժության հեղինակներն են, բայց, այնուամենայնիվ, առաջարկում եմ, որ օտար լեզվի մեր դասավանդողները ուշադիր ուսումնասիրեն այս լայնածավալ կրթական փաստաթուղթը: Վստահ եմ, որ շատ այստեղ նրանք կարևոր մտքեր, գաղափարներ, գործունեության տեսակներ կգտնեն, որոնք օգտակար կլինեն իրենց աշխատանքում: Ես ընդամենը երեք օր եմ կարդացել, ուսումնասիրել, բայց գտնում եմ, որ դեռ շատ բան կա քաղելու այստեղից:

Առցանց հանդիպում տնօրենի հետ. ժամանակացույց

Հունիս ամսվա ընթացքում տնօրենի հետ անգլերեն և այլ օտար լեզու դասավանդողների առցանց հանդիպումների ժամանակացույցը.

Հունիսի 2-ին

Անահիտ Մելքոնյան

Տաթևիկ Ալեքսանյան

Լուսինե Բուշ

Հունիսի 9-ին

Սիլվա Հարությունյան

Իրինա Ապոյան

Հերմինե Գևորգյան

Հունիսի 16-ին

Անժելա Մովսիսյան

Կարինե Թևոսյան

Ռինա Շագինյան

Հունիսի 23-ին

Դիանա Նազարյան

Մարիամ Սարդարյան

Բելլա Աբրահամյան

Հունիսի 30-ին

Ռուզաննա Սարգսյան

Լիլիթ Սարգսյան

Յուրա Գանջալյան

Անհատական հեռավար առաջադրանք անգլերենից Համիկ Դարբինյանի համար

1. Շատ հաճախ են սովորողները ածականներ գործածում իրենց նախադասություններում: Օրինակ՝ «Shoghik is a beautiful girl. –Շողիկը գեղեցիկ աղջիկ է:  Aram is a slow reader. Արամը դանդաղ ընթերցող է»: Իսկ ինչպե՞ս կարելի է ասել. «Շողիկը գեղեցիկ է երգում»: Այսինքն՝ ինչպե՞ս է կատարում գործողությունը: Եթե ուզում ենք ասել, թե ինչպես է նա կատարում գործողությունը, պետք է «beautiful» ածականի վրա ավելացնել ly մասնիկը:

Shoghik sings beautifully. 

How does Shoghik sing? She sings beautifully

Vahag is a dangerous driver. Վահագը վտանգավոր վարորդ է:

Vahag drives dangerously. Վահագը վտանգավոր է վարում:

How does Vahag drive?  He drives dangerously.

Առաջադրանք

Թարգմանել նախադասությունները անգլերեն.

1. Սուսանը հանդարտ (quiet) խոսող է:
2. Սուսանը հանդարտ է խոսում:
3. Լևոն Ջավախյանը գերազանց (excellent) գրող (writer) է:
4. Լևոն Ջավախյանը գերազանց է գրում:
5. Նրանք աղմկոտ (noisy) երեխաներ են:
6. Երեխաները աղմկոտ խաղում են բակում:
7. Հասմիկը վատ խոհարար է:
8. Հասմիկը վատ է պատրաստում (cook):

1. too, also, as well, either – չորս բառ, որոնք բոլորն էլ նշանակում են ‹‹նույնպես››: Ինչպե՞ս ճիշտ օգտագործել դրանք:

 

too և as well բառերը դրվում են նախադասության վերջում և չեն օգտագործվում ժխտական նախադասություններում:

Vardan is a good swimmer. Hakob is a good swimmer too. Կամ՝ Hakob is a good swimmer as well.

‹‹also›› բառը դրվում է նախադասության ենթակայից հետո:

Vardan speaks English very well. Hakob also speaks English very well. Եթե նախադասության ստորոգյալը կազմված է to be բայով, ապա also բառը դրվում է to be բայից հետո:

Tom is a good dentist. Michael is also a good dentist.

either բառը ‹‹նույնպե›› իմաստով օգտագործվում է միայն ժխտական նախադասություններում և դրվում է վերջում:

Jim isn’t a good driver. Mike isn’t a good driver either.

Առաջադրանք.

 

Օգտագործեք too, also և as well:  Սկզբում արտագրեք տրված նախադասությունը, իսկ հետո գրեք նորը՝ ենթակա դարձնելով փակագծի միջինը:

 

Tim is a very good driver. (Sam)

Our teacher speaks English quite well. (My father)

They are clever students. (Susan)

Mike is a bad driver. (They)

Jim and Jack like playing basket-ball. (Andrew)

She doesn’t drink tea in the mornings. (They)

Ներկայացրեք ձեր երկու ընկերներին անգլերեն` օգտագործելով too, also, as well և either բառերը:

 

 

Կրթահամալիրի մանկավարժական աշխատողին ուղղված հարցաթերթիկ. Օտար լեզու դասավանդողներ

Ժամը 12:40-ին սկսում եմ ամփոփել հարցաթերթիկի պատասխանները:

Կրթահամալիրում 27 օտար լեզու դասավանդող է աշխատում: Ստացվել է 21 պատասխան:

Հարցաթերթիկը լրացրած դասավանդողների

100%-ը  հրապարակել է ընտանեկան նախագծերը իրենց բլոգներում ըստ շաբաթների:

Որպես ամենօրյա լուսաբանում հրապարակումները կազմում են 66,7%-ը:

Հեռավար-առցանց ուսուցման ընտանեկան նախագծերը հրապարակված են շաբաթական ամփոփման էջով՝ 90,5%-ը:

Ինքնակրթության նախագծերը հրապարակված են բլոգների 42,9%-ում: Ինքնակրթության նախագծերը հրապարակված չեն 46,7%-ում: Մնացած դասավանդողները գրել են, որ մշտապես կարդում են մասնագիտական հոդվածներ, դիտում տեղեկատվական նորություններ համացանցում:

Դասավանդողների 56,5%-ը նշել է, որ ինքնակրթության նախագծերի արդյունքը հրապարակել է բլոգում, իսկ 43,5%-ը արդյունքը չի հրապարակել:

Բովանդակային ուսումնասիրություն անելու դեպքում հնարավոր կլինի պարզել, թե ինչպես են որոշել ինքնակրթության արդյունքում ստեղծվածը և հրապարակել բլոգում: Հեռավար-առցանց ուսումնառության ընթացքում շատ դասավանդողներ յուրացրեցին համակարգչային նոր ծրագրեր Microsoft Teams, Zoom և այլն:

Դասավանդողների 85,7%-ը վարել է առցանց պարապմունքներ: Տեսագրվել են բոլոր առցանց պարապմունքների 42,9%-ը:

Բոլոր դասավանդողները (100%) հրապարակել են իրենց հեռավար առարկայական առաջադրանքները:

Բոլոր դասավանդողներն էլ ներգրավված են եղել կրթահամալիրային նախագծերում՝ «Զատիկ», «Ձոն մայրիկին», «Ֆլեշմոբ»:

Բոլորի մոտ բլոգը հեշտ ընթեռնելի է:

Առաջարկություն

Լավ կլիներ, որ հարցաթերթիկում մի առանձին կետով նշված լիներ հեռավար-առցանց-ընտանեկան ուսումնառության ընթացքում դասավանդողների գրած հոդվածները, թարգմանությունները, Սեբաստացի TV-I ելույթները: Պետք էր նշել Դպիրի աննախադեպ աշխուժացումը:

 

 

 

Անգլերենի դաս-առաջադրանք Քոլեջի «գործավար» մասնագիտությամբ ուսանողների համար.

Letter writing

Informal Letters  – ոչ պաշտոնական նամակներ

Dear Tom,  Ոչ պաշտոնական նամակի սկզբում դիմում ենք անունով առանց Sr., Ms., Mrs.,: Անունից հետո ստորակետ է դրվում և բուն նամակը սկսվում է նոր տողից:

Beginning-Սկիզբը.   նամակը սկսելու արտահայտություններ.

Եթե վերջերս ստացած նամակի պատասխանէ գրվում՝ «It was nice to hear from you recently. կամ՝ Thanks for your letter. I am sorry for haven’t been in touch for a long time. Կամ եթե դիմացինից երկար ժամանակ լուր չեք ունեցել, ապա՝ It’s ages since I have heard from you. I hope you are well.»

Asking about well-being – որպիսությունը հարցնելը

How are the things? կամ՝ How is it going?

Referring to the letters just received – Ստացված նամակի մասին արձագանք.

Եթե ստացված նամակում ուրախ լուր է եղել, ապա՝ Glad to hear that … կամ՝ Great news about…,Referring to previous letters

Եթե տխուր լուր է եղել, ապա՝ Sorry to hear that …

If we have news to tell – Եթե լուր ունեք հայտնելու.

I thought you might be interested that ….

Have you heard that …

Apologizing – ներողություն խնդրելը

I am writing to apologize for missing your party. I caught the flu. 

Invitation – Հրավիրելը.

We are having a party on May 10, and we would like you to join us. Please let me know if you can’t come.

Request – Խնդրանք.

I am writing to ask you for help. Could you …?

I would be grateful if you could help…

Շնորհակալագիր, շնորհավորագիր. 

I am writing to thank you for your hospitality, for the present….

I really appreciated your help.

I congratulate you on the occasion of your engagement. Շնորհավորում եմ քեզ նշանադրության առիթով:

I congratulate you on the occasion of finishing High School, (on graduating from the University, on getting the Master’s degree).

Making suggestions – Առաջարկություն անելը.

I suggest accepting that invitation. I suggest that you agree about that appointment.

Endings – Վերջաբանը.

Բարևիր … Say hello to…, give my love to …, remember me to your father…

Ամենավերջում.

Lots of love,

ձեր անունը

Yours,

անունը,

Best wishes,

ձեր անունը

 

Task – Առաջադրանք.

Write three informal letters.

Առաջադրանքը կատարել է Մարիամ Տեր-Գալստյանը:

 

Ավագ դպրոցի 10-րդ դասարանցիների բլոգների ուսումնասիրությունը ապրիլի 8-ի դրությամբ

Ուսումնասիրել եմ Ավագ դպրոցի 10-1 (27 սովորող) և 10-2 (26 սովորող) դասարանների սովորողների հանրակրթական ուսումնական առարկաներիից առաջադրանքների, նախագծերի կատարման ցուցանիշները՝ ըստ մանկավարժության կենտրոնի ուղարկած excel ֆայլի և Գևորգ Հակոբյանի նշած պահանջների:

7 հանրակրթական ուսումնական առարկաներից առաջադրանքների և նախագծերի կատարման մասին վերջին հրապարակումները ցույց տվեցին, որ սովորողների 60%-ը (իսկ եթե հաշվի չառնենք մաթեմատիկան, որի առաջադրանքները սովորաբար տետրերում են կատարում՝ ապա 70%-ը) ներգրավված է եղել հեռավար-առցանց-ընտանեկան դպրոցի գործունեության մեջ: Կարծում եմ, որ սա բարձր ցուցանիշ է: Կից ներկայացվում է excel ֆայլը:

10-1 դասարանի սովորող Հայկ Ավետիսյանի բլոգում բացակայում են հրապարակումների ամսաթվերը:

10-3, 10-4, 10-5 դասարանների վերաբերյալ ուսումնասիրությունը կատարում է Լիլիթ Յախինյանը:

Cooperation between the Teacher and Family School will Foster the Solution to the Key Objective of Pedagogy

After reading Simone Kern’s article entitled Why Learning at Home Should be More Self-directed – and Less Structured, I translated it into Armenian for our Pedagogical Magazine Dpir. Here is what Ashot Bleyan, the director of Yerevan “Mkhitar Sebastatsi” Educational Complex has written in his diary after reading the Armenian translation of Simone Kern’s article. Simone Kern’s article was like a quick response to the “Mkhitar Sebastatsi” educational community, to each already operating family-home school with its distance-online organization. Simone Kern’s article is an important methodological guide for each of our family-home school. We can continue our American colleague, react with our nowadays experience-solutions how I was playing with my two-year-old daughter Astghik with a ball for almost an hour…and I am sure our ball game was a real “scientific discovery” for her.     

From now on, hundreds of our educators who are already mentoring teachers for home schools, will observe thousands of our students’ educational blogs and set apart the successful family projects, successfully completed distance learning tasks promoting skills in biology, mathematics, social science, and verbal culture, and at the same time, embracing the arts, finding time for play and movement…

Yerevan “Mkhitar Sebastatsi” Educational Complex with its four school-gardens (elementary schools and pre-school institutions together), a Middle School, a High School have already recreated nearly 2000 schools at home – the two thousand families of the students.       

Today, a state of emergency has been declared in the Republic of Armenia and in most countries. All over the world, people have stopped working and have to stay at home in self-isolation. Despite all this, there is something very important here! It is our children’s education that should not be stopped, which should be organized at home now. In different countries of the world, now there are two approaches concerning organizing education at home: should it be through online lessons conducted by teachers or through distance learning tasks? There is a big difference between them.

Online education is organized through different types of computer programs. At a designated time, a teacher teaches an online lesson, and his or her students participate in the lesson at home, in front of their computers. But this is a repetition of full-time teacher-centered lesson where only very fast thinking students can be active, and about eighty percent of the class remain silent. Every teacher knows that the key task of pedagogy is to discover the potential of every child, teenager and adolescent. That potential cannot be revealed only through online lessons with two-three-four fast thinking students taking an active part. What about the others who can’t think fast? Everyday online lessons may promote inferiority complex in most of the students. On the other hand, distance learning tasks may be beneficial for everybody – for gifted students, for the students having special needs for education, for the fast and slow thinkers, and for the parents and teachers to achieve the key objective of pedagogy: discovering the potential of every child, teenager, and adolescent.

For centuries, this main task of pedagogy has been placed on the shoulders of the school. Parents, especially fathers, have always had the excuse “I am busy working and earning money. There is no time to deal with children”. Now, due to the pandemic, everybody is at home, and parents are given a unique opportunity to participate in their children’s education. And that opportunity has been given by the coronavirus. There is no evil without good. And this home schooling shouldn’t be done in haste forcing our children to acquire the knowledge and skills of all the school subjects according to the school curriculum so that they can meet the requirements of the, so called, standards. In case we do that we will miss that unique opportunity to get to know our children better. Home schooling now shouldn’t be directed to standardized tests. It should be based on love – parents’ love towards children, children’s love towards their parents, love towards favorite occupation, and love towards favorite school subject. It is time for the child to do what he really wants to do, what he/she really loves doing. Now the schoolchildren are not learning rules or formulas to pass their exams. They are studying, investigating or learning something because they can’t help doing it.

That is why, Ashot Bleyan, the director of Yerevan “Mkhitar Sebastatsi” Educomplex, considers the home school to be the school of laughter and happiness. Four components of students’ activities have been adopted by the teachers of the Educomplex, students and all the 2000 families of our students:

• Participation in the Educomplex projects

On these Holy Week days our Elementary school children are engaged in making Easter attributes with their family members.

Here are two videos made in the home schools of the Zozanyans and the Simonyans     

• Family projects

Every day in hundreds of our school families are implemented family projects in which the mothers or elder siblings become teachers for the primary and pre-school school children.

Examples of family projects

In our first video Roza Khachatryan, a ninth grader of our High School, is teaching her younger brother to say the colors in English. In fact, it is the “Learner – teacher” project being implemented at home. In the second Video the five-year-old Emmanuel Shahvazyan’s mother, Melania Thomas, is teaching her son the fruit names and colors. This family project is coordinated by the EFL teacher: Haykuhi Hovhannisyan

• Organizing self-education

Reading books and discussing them with parents is a real pleasure.

Students are free to be engaged in any activity they are interested in. For example, Julia Asryan, a 9th grader of our High School, and her sister Rebecca have studied Armenian customs and superstitions and have made a video film about it: Customs and Superstitions in Armenia 

• Completing the distance learning tasks assigned by the teachers of various school subjects

All the teachers and students of our Educomplex have their educational blogs. Teachers publish weekly distance learning assignments (tasks) on their blogs. The students do these tasks on their blogs, publish them and send the links to their teachers. There are teachers who also organize online lessons which only have organizational and informative character.

Summing up all this, I can say that the cooperation between the teacher and the family school in this difficult period of self-isolation, will help make a big step in revealing the potential and inner love of the child.

 

Yura Ganjalyan

EFL teacher at Yerevan “Mkhitar Sebastatsi” Educational Complex

Դաս-առաջադրանք անգլերենից 5-րդ դասարանցիների համար

I. Շատ հաճախ է պատահում, երբ ուզում եք ասել «ես նույնպես» կամ ավելի կարճ՝ «ես էլ..» Ահա թե ինչպես են անգլերենում արտահայտվում նման իրավիճակներում: I like apricots. – So do I. Իմ եղբայրն էլ –So does my brother,  I can speak Russian. – So can I. Իմ քույրն էլ –So can my sister. I am Armenian. – So am I.

1. She speaks two foreign languages.

Իմ հայրն էլ:

2. He can swim very well.

Ես նույնպես:

3. I am tired.

Ուսուցիչը նույնպես:

4. I will miss you.

Ես էլ:

5. My brother goes to kindergarten.

Իմ կրտսեր քույրը նույնպես:

1. Գիտե՞ք, որ «like» բառը նաև նման լինել է նշանակում: Օրինակ, «I like apricots. Ես սիրում եմ ծիրան: My brother is like me. He also likes apricots. Իմ եղբայրը ինձ նման է: Նա նույնպես ծիրան է սիրում:» Պատասխանեք հարցերին՝ ըստ հայերեն գրվածի:
2. What do elephants like?

Փղերը խոտ են սիրում:

2. What are elephants like? Փղերը շատ մեծ են:
3. What do dogs like? Շները ոսկոր են սիրում:
4. What are dogs like: Շները գայլերի նման են:
5. What do mice like? Մկները պանիր են սիրում:
6. Ինչի նման են մկները: Մկները շատ փոքր են:

III. Կարդացեք այս նախադասությունները և յուրաքանչյուր նախադասությունից հետո գրեք ձեր արձագանքը: Արձագանքեք կամ «ես նույնպես»-ով, կամ գրեք մի այլ բան:

I like to read books in summer. – Իսկ ինձ դուր է գալիս ճամփորդել ամռանը: (Ես նույնպե:)

I like to swim in Lake Sevan in summer.

I do mathematics in the mornings.

I like to play snowballs in winter.

 

Ապրիլի 4-ի մանկխորհրդի նիստին ներկայացվող իմ առաջարկությունները

Կեղծիքը սկսվում է այն ժամանակ, երբ սկսվում է սովորողի աշխատանքի գնահատումը գնահատականներով: Կարծում եմ, որ պետք չէ գնահատականով ամփոփել այս հեռավար ուսուցման ժամանակաշրջանը: Սովորողները կսկսեն զբաղվել իրենց չսիրած գործունեությամբ, կամ էլ՝ արագ արագ արտատպումներ կանեն: Խոսեցինք, պայմանավորվեցինք, որ սովորողի ներուժը, ձգտումները, սիրած զբաղմունքը բացահայտելու ժամանակաշրջանն է: Օրինակ՝ ես բացահայտել եմ, որ որոշ սովորողների սիրած զբաղմունքը իրենց կրտսեր քույր-եղբայրների հետ զբաղվելն է՝ «սովորող սովորեցնող» նախագծի նման:

Ես այսօր Արևելյան դպրոց-պարտեզի, Ավագ դպրոցի մի քանի սովորողների բլոգներն եմ նայել: Դրանք բազմազան են՝ ըստ հետաքրքրությունների: Ամեն ինչ այնքան վատ չէ, ինչպես կարծում ենք: Օրինակ՝ ակնկալում էի, որ դպրոց-պարտեզի սովորողների բլոգները հեղեղված կլինեն միայն Զատիկի համար պատրաստության ընտանեկան նախագծերով: Բայց ո՚՚չ, կար Ջանի Ռոդարիի «Խեցգետնի» մասին հեքիաթի քննարկումը և այլ շատ հետաքրքիր բաներ: Ավագ դպրոցում աչքի անցկացրեցի 9-ի 4-ի բլոգները: Այդտեղ իմ Նարեն է սովորում. Հետաքրքրությունների նույն բազմազանությունը, անսպասելի վերնագրերով շարադրություններ և այլն: Իսկ կայքում հիմնականում Զատիկն է: Որքան բազմազան է Մարիետ Սիմոնյանի սովորողների ընթերցանական հետաքրքրությունները Միջին դպրոցում:

Հիմա մեր կայքը լեռնային արագահոս գետակի նման է: Մի նյութ ես տեղադրում, սուրճ խմում ու տեսնում ես, որ նյութդ արդեն անհետացել է: Այն երկրորդ էջում է: Իսկ որքան աշխատանք կար այդ նյութի ստեղծման ընթացքում, նախագծային նախապատմությունում: Իսկ սովորոների, դասավանդողների, սովորողների բլոգների նյութերը: Հիմա շատ ավելի աշխատանք է արվում, քան առկա ուսուցման ժամանակ:

Դիտարկողների աշխատանքը ապրիլի 6-10-ին:  

Իմ աշխատանքը ավելի արդյունավետ դարձնելու համար կցանկանայի այսուհետ դիտարկել օտար լեզու դասավանդողների հեռավար-առցանց-ընտանեկան դպրոցի հետ կապված աշխատանքը, քանի որ դա անում եմ ամեն օր:

Ավելի կոնկրետ ու մանրամասն կգրեմ Սուսան Մարկոսյանի նոր ուղարկած հարցադրումները ուշադիր կարդալուց հետո:

Իմ աշխատանքային պլանը ապրիլի 1-ին

9:00-10:00 էլ. փոստի ստուգում, նամակների պատասխանում

10:00-12:00 Քոլեջի «Զբոսաշրջության ծառայությունների կազմակերպում» խմբի և կրթահամալիրի հեռավար ուսուցմամբ անգլերեն սովորողների առաջադրանքների ստուգում:

Դիտարկում եմ կերպարվեստի, դիզայներ տեխնոլոգների, Վիգեն Ավետիսի Քանդակի դպրոցի և Խաղողի գինու դպրոցի բլոգները:

Ստուգել եմ Էրիկա Ասատրյանի (հեռավար), Գոհար Ջհանգիրյանի, Միլենա Շամոյանի աշխատանքները:

13:00-14:00 – mskh.am-ի կայքի սպասարկում

14:00-15:00 – Մասնակցություն Հերմինե Անտոնյանի առցանց դասին

15:00-16:00 – Մանկավարժական խորհուրդ

15:30-21:00 – Աշխատանք ընտանեկան դպրոցի մասին անգլերեն հոդվաի վրա:

Մարտ ամսվա իմ հաշվետվությունը

Թարգմանություններ 

Հայերենից անգլերեն եմ թարգմանել Աշոտ Բլեյանի 3-րդ բաց նամակը ամենքին:

Անգլերենից հայերեն եմ թարգմանել «Support to Armenian-Turkey normalisation process – Աջակցություն Հայաստան-Թուրքիա կարգավորման գործընթացին» նախագիծ ներկայացնելու հայտի ձևաթուղթը`մոտ 3,5 էջ: Ուղարկել եմ Մարթա Ասատրյանին:

Համակարգել եմ անգլերենի և ռուսերենի մարտյան ֆլեշմոբները

Անգլերենի ֆլեշմոբ

Առաջադրանքները կազմել են՝

2-3-րդ դասարաններ – Անի Մրտեյան

4-5-րդ դասարաններ – Լիանա Ասատրյան

6-8-րդ դասարաններ – Տաթևիկ Ալեքսանյան

9-12-րդ դասարաններ – Անժելա Մովսիսյան

Առաջադրանքները խմբագրել և Google ձևաթղթերում եմ հրապարակել:

Ռուսերենի ֆլեշմոբ

2-3-րդ դասարաններ – Դիանա Ղազարյան

4-5-րդ դասարաններ – Վիկտորյա Հովսեփյան

6-8-րդ դասարաններ – Ժաննա Հակոբյան

9-12-րդ դասարաններ – Անի Ավետիսյան

Առաջադրանքները Google ձևաթղթերում է հրապարակել Դիանա Ղազարյանը

 

Մարտի 11-ի մանկավարժական ակումբի համար՝ հոդված-ուսումնասիրություն «Ամենամսյա ֆլեշմոբները որպես հեղինակային մանկավարժության բաղադրիչ»

Ներկրթահամալիրային ուսումնասիրություններ

Ուսումնասիրել եմ մաթեմատիկա, ֆիզիկա, քիմիա, կենսաբանություն և աշխարհագրություն դասավանդողների բլոգներում հրապարակված առաջադրանքները՝ նախատեսված մարտի 2-6-ի առցանց-հեռավար ուսուցման համար: Ուսումնասիրության արդյունքները ուղարկել եմ մանկավարժության կենտրոնին՝ չհրապարակելով իմ բլոգում:

Իմ բլոգում հրապարակել եմ այս հոդվածը, որը նաև հրապարակվել է կրթահամալիրի կայքի առաջին էջում «Առցանց-հեռավար ուսուցման դաս-առաջադրանքները. մարտի 16-20» 

Մարտի 23-27-ի մանկավարժական առցանց-հեռավար ճամբար. 

օտար լեզու դասավանդողների խմբի առցանց սեմինար-պարապմունքների վարում: 

Մարտի 23-ի հաղորդումը

Մարտի 24-ի հաղորդումը

Մարտի 25-ի հաղորդումը

Մարտի 26-ի հաղորդումը

Կրթահամալիրի կայքի անգլերեն էջի սպասարկում

Կրթահամալիրի Ավագ և Միջին դպրոցների հեռավար ուսուցմամբ սովորողների հետ աշխատանք

Առաջադրանք Ավագ դպրոցի սովորողների համար՝ մարտի 3-ին

Միջին դպրոց՝ մարտի 5-ին

Միջին դպրոց՝ մարտի 13-ին

Ավագ դպրոց՝ մարտի 14-ին

Աշխատանք Քոլեջում 

Մարտի 2-6-ի առցանց-հեռավար աշխատանք

Մարտի 16-20-ը առցանց-հեռավար աշխատանք 

Հեռավար դաս-առաջադրանք 

Հեռավար դաս-առաջադրանք քննարկման համար

 

Անգլերենի հեռավար դաս-առաջադրանք Քոլեջի «Զբոսաշրջության ծառայությունների կազմակերպում» մասնագիտությամբ սովորողների համար. մարտի 20-ին

Սիրելի ուսանողներ, կատարելով նախորդ առաջադրանքը՝ դուք արդեն անգլերեն եք թարգմանել Գեղարդավանքի մասին տեքսը և ծանոթ եք տեքստի մասնագիտական բառապաշարին, Գեղարդավանքի մասին հիմնական տեղեկատվությանը: Հիմա այդ նույնը ներկայացվում է էքսկուրսավար-զբոսաշրջիկ երկխոսությամբ, որը ավելի հաղորդակցական է: Կարդացեք երկխոսությունը և հեռախոսային դերախաղով հաղորդակցվեք իրար հետ: Մարտի 23-ին կմիանանք Microsoft Teams ծրագրով և առցանց դաս կկազմակերպենք այս երկխոսությամբ:

Geghard Monastery: a dialogue between a travel agent and a tourist.

Guide: “Today we are going to see the Geghard Monastic Complex. It is in a picturesque place and the monastery is worth seeing. All the tourists are taken there when they visit Armenia.”

Tourist: “Is it far from Yerevan?”

Guide: “It is in Kotayk province, about 40 km to the south-east of Yerevan.”

Tourist: “Shall we have to climb up a mountain? Is the monastery off the main roads? What kind of shoes and clothes shall we put on?”

Guide: “No, you don’t need to put on any special clothes or shoes. Put on your everyday clothes and shoes. The monastery is not offroad.”

Now we are in the territory of the Geghard Monastic Complex. 

Tourist: Look, there is an open-air market here. What are these?

Guide: These are called “Sujukh”. They are made of nuts, flour, grape juice, sugar and flavoured with cinnamon. They are very tasty. But I advise that you should buy them after visiting the monastery.

Tourist: Oh, what a beautiful church it is! When was it built?

Guide: The exact timing of Geghard’s construction is not known.  It is said that it was founded by St. Gregory the Illuminator in the 4th century.  Originally, the monastery was called Ayrivank, or the Monastery of the Caves.  There were about 140 caves in the area where hermits lived.  Many of the caves have collapsed due to earthquakes.

Tourist: Yes, you are right. That door on the rock looks like a door to the cave.

Guide: According to a legend, a sister and brother from a noble family decided to leave secular life and build a church in that area.  It was difficult for them to choose a suitable place for the church.  There were rocks everywhere and they asked God to help them.  When they woke up in the morning, they saw their pickaxe stuck in the rock, and with their diligent labour they gradually opened a temple in the rock, where lived until their last days. This church was later called the Holy Mother of God. So the Holy Mother of God Church is the oldest in the Geghard Monastic Complex.

Tourist: I guess, this is the main church here.

Guide: You are right. The Catholic Church is the main church of the Geghard Monastic Complex. It was built in the 13th century.  Under the north wall of the church, there is a miraculous water source that has been worshipped since pagan times. In the 13th century the spear, with which a Roman soldier had stabbed the crucified Jesus, was brought to Ayrivank. It was because of that relic spear that Ayrivank was renamed Geghard. The Armenian word for “spear” is “Geghard”. Now, this relic spear is preserved in the Museum of the Mother Cathedral in Echmiadzin.

Tourist: Thank you very much for the explanation. Now, let’s go back to that open-air market. I can’t help tasting that Armenian Sujukh.

 

Դաս-առաջադրանք Միջին դպրոցի հեռավար ուսուցմամբ սովորողների համար. մարտի 5-ին

Թեմա. ածականների համեմատական կառուցվածքները

as + ածական + as -այնքան որքան.

Այս կառուցվածքով համեմատվում են միանման հատկանիշ ունեցող գոյականները:

Yerevan is as beautiful as Tbilisi. Երևանն այնքան գեղեցիկ է, որքան Թբիլիսին:

Echmiatsin is as far from Yerevan as Ashtarak. Էջմիածինն այնքան հեռու է Երևանից, որքան Աշտարակը:

not so +ածական + as – ոչ այնքան, որքան

Gyumri is not so large as Yerevan.  Գյումրին այնքան մեծ չէ, որքան Երևանը:

There are not so many old buildings in Yerevan as there are in Gyumri. Երևանում այնքան շատ հին շենքեր չկան, որքան Գյումրիում:

twice as big as – երկու անգամ ավելի մեծ, քան. three times (five times, ten times) as big as  – երեք անգամ (հինգ անգամ, տաս անգամ) ավելի մեծ, քան ….

Moscow is about ten times as big as Yerevan. Մոսկվան մոտ տաս անգամ ավելի մեծ է, քան Երևանը:

There was three times as much snow in Tsaghkadzor last year than there is this year. Անցյալ տարի Ծաղկաձորում երեք անգամ ավելի շատ ձյուն կար, քան այս տարի:

the + ածականի համեմատական աստիճան + the + ածականի համեմատական աստիճան

որքան … այնքան 

The sooner the better. Որքան շուտ, այնքան լավ:

The more books you read the more things you will learn: Որքան շատ գրքեր կարդաս, այնքան շատ բան կսովորես:

get + ածական – ածականին բայական իմաստ է տալիս:

black – սև —–  get black – սևանալ

short – կարճ —– get short — կարճանալ, get shorter – ավելի կարճանալ

Առաջադրանք.

I. Translate into English

1. Վիեննան այնքան հին քաղաք չէ, որքան Հռոմը:
2. Արամը նույնքան բարձրահասակ է, որքան Դավիթը:
3. Իմ կարծիքով քիմիան այնքան հետաքրքիր չէ, որքան ֆիզիկան:
4. Քերականությունը այնքան հետաքրքիր է, որքան գրականությունը:
5. Անցյալ տարի մի քանի անգամ ավելի ցուրտ էր, քան այս տարի:
6. Իմ բանկային հաշվի (bank account) վրա երկու անգամ ավելի շատ փող կա, քան քո հաշվի վրա:
7.  Որքան շատ ենք սովորում, այնքան շատ ենք իմանում

որքան շատ ենք իմանում, այնքան շատ ենք մոռանում

Որքան շատ ենք մոռանում, այնքան քիչ ենք իմանում,

Ինչու՞ սովորել:

8. Աշնանը օրերը կարճանում են, իսկ գիշերները՝ երկարում:

9. Գարնանը օրերը երկարում են, իսկ գիշերները՝ կարճանում:

Մարտի 2-6-ը. առցանց աշխատանք Քոլեջի «Զբոսաշրջության ծառայությունների կազմակերպում» մասնագիտությամբ ուսանողների հետ. Syunik Province – Սյունիքի մարզ

Շարունակում ենք «Հայաստանի պատմամշակութային հուշարձանների և տեսարժան վայրերի ներկայացումը անգլերեն և հայերեն» նախագիծը:

Առաջարկվում է դուրս գրել տեքստում հանդիպող անծանոթ բառերը և թարգմանել տեքստը հայերեն: Տեքստի բովանդակությունը երկխոսությամբ ներկայացնել երևակայական զբոսաշրջիկի հետ:

Syunik Province is in the south of Armenia. It borders with Iran in the south, with the Nakhchivan Autonomous Republic of Azerbaijan in the west, Vayots Dzor Province in the north and the Nagorno-Karabakh Republic in the east.

Syunik is a mountainous region with high mountains and mountainous rivers. The highest mountain here is Kaputjugh and the River Vorotan is the biggest.

Kapan is the administrative center of the province. Kajaran, Goris, Sisian, Meghri are other important towns in Syunik.

The places of interest in Syunik.

The ropeway “Ta Tever” is the longest in the world. It connects the Monastic Complex Tatev with the village Halidzor.  It goes over the mountains and gorges and there are places where the ropeway is about 380 meters above the ground. The length of the ropeway is 5,7 km.

Tatev Monastery

Tatev Monastery was built in the 9th century. It is about 217 km to the south of Yerevan. It is situated near the village of Tatev, on the right bank of the River Vorotan. The monastic complex had an important defensive role in the middle ages.

Sky Observatory – 7,500 years old

 

“Carahunge” or “Zorats Karer” (also known as the Armenian Stonehenge) is a circle of big stones with holes in them. They are located some 200km from the Armenian capital Yerevan, not far from the town of Sisian. The holes (4-5 cm diameters) in the stones are directed to the sky like telescopes. Armenian “Carahunge” is 2000 years older than the famous Stonehenge in England. Prof. P.M. Herouni (1998) dated the structure to around 5,500 BC. There are 222 stones.

 

Անժելա Շամոյանի թարգմանությունը

Միլենա Շամոյանի թարգմանությունը

Անի Պետրոսյանի թարգմանությունը

Արփի Մարգարյանի թարգմանությունը

Սկսում ենք կատարել անգլերենի 2020-ի փետրվարյան ֆլեշմոբի առաջադրանքները

2-3-րդ դասարաններ – Միլենա Մանուչարյան

4-5-րդ դասարաններ – Լիլիթ Սարգսյան

6-8-րդ դասարաններ – Յուրա Գանջալյան

9-12-րդ դասարաններ – Հերմինե Գևորգյան

Դաս-առաջադրանք հեռավար ուսուցմամբ 5-րդ դասարանցիների համար. փետրվարի5-ին

1. Դիտեք այս նկարներով պատմությունը և պատասխանեք հարցերին

https://learnenglishkids.britishcouncil.org/en/short-stories/circus-escape

1. Where did Billy go with his parents?
2. Who was the first to come on to the circus ring?
3. What animals gave a show in the circus ring?
4. What were the clowns wearing? –Ի՞նչ էին հագել ծաղրածուները:
5. What was the small elephant’s name?
6. Where did Minny go?
7. How did he save Billy?

Բոլոր պատասխաններն առկա են ֆիլմում:

2. Մաթեմատիկան անգլերեն

2+3=5  2 plus 3 is 5  կամ` 2 and 3 is 5:

6-2=4    6 minus 2 is 4  կամ`  2 from 6 is 4

3×5=15    5 times 3 is 15

15:3=5     15 divided into 3 is 5

Նույն ձևով կատարեք այս գործողությունները՝ անգլերեն բարձրաձայն մտածելով և գրելով

1. 4+3=
2. 7-3=
3. 7×3=
4. 21:3=
5. Հիմա բոլորը Հայաստանում ուզում են, որ գարուն գա: Նկարագրեք գարունը 5-6 նախադասությամբ:

 

Անգլերենի դաս-առաջադրանք 5-րդ դասարանի հեռավար սովորողների համար.հունվարի 31

1. Գնումների ցուցակ – Shopping List

A shopping list in autumn.

2 kilos of apples, 2 kilos of grapes, 3 kilos of potatoes, 1 cabbage, 2 beetroots (բազուկ), half a kilo of carrots

Օգտվելով ցուցակում նշված բառակապակցություններից թարգմանեք այս գնորդ – վաճառող երկխոսությունը անգլերեն

Գնորդ – Բարև ձեզ, ի՞նչ արժե խնձորը: (How much are the apples?)

Վաճառող – 300 դրամ մեկ կիլոգրամի համար:

Գնորդ – Տվեք ինձ 2 կիլոգրամ խնձոր:

Վաճառող – Ահա, խնդրեմ: (Here you are.)

Գնորդ – Ի՞նչ արժե գազարը:

Վաճառող – 200 դրամ մեկ կիլոգրամի համար:

Գնորդ – Տվեք ինձ կես կիլոգրամ գազար:

 

Վաճառող – Ահա, խնդրեմ:

Գնորդ – Խաղողը քաղցր է՞: (անգլերենում խաղողը միշտ հոգնակի թվով գործածեք)

Վաճառող – Այո, խաղողը շատ քաղցր է: (sweet)

Գնորդ – Տվեք ինձ 2 կիլոգրամ խաղող, մեկ կաղամբ, երկու բազուկ և 3 կիլոգրամ կարտոֆիլ:

Վաճառող – Ահա, խնդրեմ:

Գնորդ – Որքա՞ն պետք է վճարեմ: How much must I pay?

Վաճառող – 2000 դրամ: (thousand-հազար)

 

Արդյո՞ք ես 21-րդ դարի ուսուցիչ եմ

Ինչպիսի՞ն պետք է լինի 21-րդ դարի ուսուցիչը և ես՝ ինքս, բավարարու՞մ եմ 21-րդ դարի ուսուցչին ներկայացվող պահանջներին

Վերջին ժամանակների մանկավարժական հոդվածներում հաճախ է հանդիպում «21-րդ դարի ուսուցիչ» հասկացությունը: Իսկ արդյո՞ք դրվել է նման հարցադրում, կամ էլ խորհել են նման հասկացության մասին նախորդ դարերում: Որքան էլ փնտրենք Google-ի բազմալեզու էլեկտրոնային հանրագիտարաններում, չենք կարող գտնել «18-րդ դարի ուսուցիչ», «19-րդ դարի ուսուցիչ», «20-րդ դարի ուսուցիչ» բառակապակցությունները,  որովհետև հարյուրավոր տարիներ գրեթե անփոփոխ են եղել նրանց գործունեության ձևերը: Ուսուցիչը բացատրել է նոր նյութը դասարանում, սովորողները նույն նյութը կարդացել են տանը, տնային աշխատանք են կատարել, եկել են դպրոց, պատասխանել են դասը, ուսուցիչը ուղղել է սխալները, ամփոփել է հին դասը ու բացատրել նորը: Այդպես եղել է միշտ: Ուսուցիչը միշտ էլ աշակերտի համար եղել է տեղեկատվության միակ ու «հուսալի» աղբյուրը, «ամենագետը»: Հիմա արդեն փոխվել են ժամանակները: Արդեն 20 տարի ապրում ենք 21-րդ դարում և ուսուցչի աշխատանքը միանգամայն այլ երևույթ է:

Իսկ ի՞նչ է նշանակում՝ լինել 21-րդ դարի ուսուցիչ:

Նա վարում է աշակերտակենտրոն և անհատականացված ուսումնական պարապմունքներ:

20-րդ դարի վերջերին կազմակերպվող մանկավարժական սեմինարներին էլ էին սեփական փորձի վրա չհիմնված վերացական հասկացություններով խոսում այս երկու մոտեցումների մասին, բայց դրանք անհրաժեշտություն են դարձել 21-րդ դարում: Անհրաժեշտություն են դարձել, որովհետև առկա է իրականացնելու հնարավորությունը: Համացանցը ողողված է միևնույն թեման բարդության տարբեր աստիճաններով բացատրված նյութերով՝ տեքստերի, տեսադասերի, տեսանելի գիտափորձերի միջոցով: Յուրաքանչյուր սովորող աշխատում է իր համակարգիչով իր կարողություններին համապատասխան նյութի վրա՝ իր ընդունակություններին, նյութի ընկալման միայն իրեն համապատասխան ժամանակում: Գրեթե չեն լսվում  բոլոր սովորողներին ուղղված ուսուցչի խոսքն ու հարցերը: Գրեթե չեն երևում հարցերին պատասխանող արագ մտածող սովորողների միևնույն ձեռքերը: Ամենացածր ու ամենաբարձր ակադեմիական ընդունակություններով օժտված սովորողները միևնույն չափով զբաղված ու կարևորված են զգում ուսումնական պարապմունքի ընթացքում:

Հիմա ինքներս մեզ հարց տանք. իմ վարած ուսումնական պարապմունքին միևնույն չափով զբաղված ու կարևորվա՞ծ են զգում տարբեր կարողություններով ու ակադեմիական ընդունակություններով օժտված սովորողները:

Նրա սովորողները ուսումնառության ընթացքում բովանդակության սպառողից վերածվում են բովանդակության ստեղծողի:

Կրթահամալիրի կայքը, «Դպիր» մանկավարժական էլեկտրոնային ամսագիրը, կրթահամալիրի դպրոցների, ուսումնական կենտրոնների ու լաբորատորիաների ենթակայքերը, դասավանդողների ու սովորողների բլոգները  հարմար, հասանելի, թափանցիկ հարթակ են ստեղծող դասավանդողի ու սովորողի համար: Երբ բացում ենք կրթահամալիրի կայքի առաջին էջը, անընդհատ շարժվող փոխակրիչի նման մեկը մյուսի հետևից հրապարակվում են սովորողների կամ դասավանդողների բլոգներում ստեղծված նյութերը: Պատկերը մի քիչ այլ է դառնում, երբ ուսումնասիրվում են բոլոր դասավանդողների ու բոլոր սովորողների բլոգները, Դպիրում հրապարակված հոդվածները: Հիմա եկեք հարցեր ուղղենք ինքներս մեզ.

• իմ սովորողների բլոգներում գերակշիռ մաս են կազմում իրե՞նց ստեղծած նյութերը, թե՞ արտատպումները,
• ուսումնական շրջանի վերջում ամփոփու՞մ եմ սովորողների ձեռք բերած  կարողությունները,
• իմ բլոգը բացողը կարո՞ղ է այնտեղ գտնել իմ ստեղծած ուսումնական նյութերը, իմ սովորողների իրականացրած նախագծերի արդյունքները,
• ե՞րբ է վերջին անգամ Դպիրում հրապարակվել իմ մեթոդական մշակումը, թարգմանությունը:

Նա անընդհատ կառչած չէ մի որևէ դասագրքից:      

Նա և իր սովորողները ավելի շատ են օգտվում համացանցից, որովհետև դասագրքերը սահմանափակ են իրենց մեջ արծարծված թեմաներով, նպատակաուղղված են որոշակի նախնական գիտելիքներ և կարողություններ ունեցող սովորողների համար և հեղինակների կարծիքով բավարարում են որոշակի տարիքային խմբի սովորողների հետաքրքրությունները: Մյուս կողմից էլ՝ տարբեր են սովորողների ընկալողունակության աստիճանները և անսահմանափակ են նրանց հետաքրքրությունները ու ուսումնառության կարիքները:

Նա նախագծային ուսուցում է իրականացնում:

21-րդ դարում կրթական առաջադեմ համակարգեր ունեցող երկրները սկսել են ավելի շատ ուշադրություն դարձնել սովորողների այն կարողությունների զարգացմանը, որոնք անհրաժեշտ են լինելու իրենց ապագա աշխատանքային գործունեության ընթացքում: Այդ կարողությունները լավագույն ձևով զարգանում են նախագծային ուսուցմամբ: Այդ կարողություններն են՝ սեփական ներուժին ու նախասիրություններին համաձայն ընտրություն կատարելը, համագործակցային ու փոխօգնության մթնոլորտում թիմային աշխատանքը, տևական ժամանակ (մեկ շաբաթից մինչև մեկ կիսամյակ կամ մեկ ակադեմիական տարի) մի որևէ խնդրի լուծման վրա աշխատելը, վերլուծական ու քննադատական մտածողության զարգացումը, վերջնական արդյունքի (արտադրանքի) ստեղծումը իրական սպառողի համար, կամ էլ՝ նախագծի նշանակության մասին պատմող պրեզենտացիայի, տեսաֆիլմի ցուցադրումը իրական հանդիսատեսին:

Վերջին տարիներին մեր կրթահամալիրում առաջնահերթ մանկավարժական մոտեցումներից է եղել նախագծային ուսուցումը: Իրականացվել և իրականացվում են բազմաթիվ ուսումնական առարկայական, միջառարկայական համագործակցային, միջազգային կրթամշակութային, ինչպես նաև՝ հանրային նախագծեր: Այդուհանդերձ, խնդրում եմ մեր դասավանդողներին նորից ուշադիր կարդալ վերը նշված նախագծային ուսուցմամբ զարգացող կարողությունների շարքը, որպեսզի ներքին ինքնավստահությամբ ասել. «Ես 21-րդ դարի ուսուցիչ եմ»:

 

 

 

 

 

Օտար լեզու դասավանդողների սեմինար պարապմունքը 2020-ի հունվարի 15-ին

Հունվարի 15, ժամը 15:15, Ավագ դպրոց – 3.2

Սեմինար պարապմունքի ծրագրում ընդգրկված են հետևյալ հարցերը

• համագործակցային նախագծերը բովանդակություն են տալիս օտար լեզվի ուսուցմանը. իրենց համագործակցային նախագծերն են ներկայացնում դասավանդողները.
• կրթահամալիրային նախագիծ՝ «Բնակավայրն առանց ճաղերի». նախագծի մասին պատմող նյութերի թարգմանությունը հայերենից օտար լեզուներ, դրանց հրապարակումը կրթահամալիրի կայքում, սոց-ցանցերում. առաջարկում են դասավանդողները:
• Մասնակցություն հունվարյան ստուգատեսներին՝ ձմեռային մարզական, բնագիտատեխնիկական, Դիջիթեք 2020. ներկայացնում են դասավանդողները:
• Հոդվածի քննարկում. «Արդյո՞ք ես 21-րդ դարի ուսուցիչ եմ»

  

 

Անգլերենի առաջադրանք 5-րդ դասարանի հեռավար սովորող Համիկ Դարբինյանի համար

Dear Hamik, when I was a little boy my most favourite (սիրելի) holiday was the New Year. I liked it very much. When the New Year came I got presents from Santa. I liked the presents but most of all (ամենից շատ) I liked the New Year’s gata (գաթա) baked by my mother. I also liked the peaceful (խաղաղ), kind (բարի) and loving (սիրով լի) atmosphere (մթնոլորտը) at home. The coming of the New Year was especially (հատկապես) beautiful when it snowed on the 31st of December. We went out and played snowballs, made a snowman. We were really happy.

Now answer my questions.

Which is your most favourite holiday?

Do you get Christmas presents? What kind of (ինչպիսի) Christmas presents do you like?

Which is your most favourite New Year food?

Does it snow in the country where you are living now? Ձյուն գալի՞ս է այն երկրում, որտեղ դու ապրում ես հիմա:

What winter games do you like to play?

Անգլերենի առաջադրանք Ավագ դպրոցի հեռավար ուսուցմամբ սովորողների համար. 8-ը հունվարի

I.Կարդալ տեքստը և ընտրել հարցերի ճիշտ պատասխանը

Read the text and choose the right answer to the questions

The Smartest Animal

Once there was a farmer in Lori. Every morning and every evening he plowed (վարում էր) his field with his buffalo (եզ).

One day a wolf saw the farmer and his buffalo working. The wolf was surprised to see a big animal listening to a small animal. He wanted to know more about the buffalo and the man.

After the man had gone home, the wolf spoke to the buffalo. “You are so big and strong. Why do you do everything that the man tells you?” the wolf asked. The buffalo answered, “Oh, the man is very intelligent (խելացի).” The wolf asked, ”Can you tell me how intelligent the man is?” “No, I can’t tell you,” said the buffalo, “but you can ask the man.”

So the next day, the wolf said to the man, “Can I see your intelligence?” The man answered, “It’s at home.” “Can you go home and get it?” asked the wolf. “Yes,” said the man, “but I am afraid that you will kill my buffalo when I am not here. Can I tie you to a tree?”

After the man had tied the wolf up, he didn’t go home to get his intelligence. He took his stick (ճիպոտ) and began hitting the wolf. He was hitting and saying, “Now you know my intelligence. Can you see it?”

 

1.The wolf was surprised to see a big animal listening to a small animal

1. a) because in animal world big animals usually obey small ones
2. b) small animals usually obey big ones
3. c) animals don’t obey one another

 

2.The buffalo admitted the man’s superiority because

1. a) the man was very clever
2. b) the man was very strong
3. c) the man was from Lori

 

3. The wolf didn’t understand that intelligence
4. a) was something that couldn’t be seen
5. b) was eaten with mutton
6. c) was usually owned by buffaloes

 

4. The moral of the fable is:
5. a) an early bird catches the worm
6. b) if you have strength you don’t need any intelligence
7. c) you don’t have to be very strong if you are very intelligent

 

1. Use the correct form of intelligent in each of the sentences.

Օգտագործեք intelligent բառի ճիշտ ձևերը տրված նախադասություններում:

intelligent, intelligence, intelligently

1.The man in the story was very —- .

2. He acted very —- when he tied up the wolf.
3. The buffalo knew about the man’s —- .
4. It was not very —- of the wolf to let the man tie him up.

III. Choose the correct additions to fill in the gaps

Ընտրեք ճիշտ ձևերը իրենց տեղերում:

Last summer I …1… to Ujan to spend my vacations there. My grandmother …2… me very warmly. The best time …3… to Ujan is, of course, August when peaches are ripe. They are so juicy and delicious in the orchards of Ujan. I had a very good time there with my village friends. Every day we went to the river and …4… there. I was sorry to return to Yerevan when it was time to start a new school year.

 

1. a) was going b) went c) have gone
2. a) met b) will meet c) is meeting
3. a) is going b) to go    c) goes
4. a) swim b) is swimming c) swam

 

1. Choose the correct words or word combinations.

Ընտրեք ճիշտ բառերն ու բառակապակցությունները:

1.  I feel very well because I went to bed early … .

a) this evening b) tonight c) last night

2.  My mother will come home at 6 o’clock … evening.

a) in this b) this c) on this

3. The sun …. In the East.

a) rises always b) is always rising c) always rises

4. What …. On Sundays?

a) do Mary usually does b) Mary usually does c) does Mary usually do

 

1. Match the lines of the columns Համապատասխանեցրեք թվով նախադասությունները տառերով նախադասություններին

 

1. I am very tired	a. I haven’t got a single free minute
2. I am very busy	b. If only you could give me a glass of water
3. I am very thirsty	c. I am exhausted
4. I am free now	d. I can be at your disposal

Սովորողների պատասխանները՝

Մինդելի Դիանան պատասխանել է հունվարի 9-ին: Մեկ սխալ էր արել: Պատասխանել եմ նույն օրը:

Աշոտ Հովհաննիսյանը պատասխանել է հունվարի 10-ին: Մեկ սխալ էր արել: Պատասխանել եմ հունվարի 11-ին:

Էրիկա Ասատրյանը պատասխանել է հունվարի 10-ին: Անթերի աշխատանք է: Պատասխանել եմ հունվարի 11-ին:

Մանե Սարգսյանը պատասխանել է հունվարի 11-ին: Նույն օրը պատասխանել եմ:

Ալեն Գևորգյանը պատասխանել է հունվարի 11-ին: Անթերի աշխատանք է: Պատասխանել եմ նույն օրը:

Վահե Հովհաննիսյանը պատասխանել է հունվարի 13-ին. Պատասխանել եմ հունվարի 15-ին:

Անի Ազատյանը պատասխանել է հունվարի 14-ին: Պատասխանել եմ հունվարի 16-ին:

Նելլի Գևորգյանը պատասխանել է հունվարի 17-ին: Պատասխանել եմ նույն օրը:

Ջուլիետա Պապիկյանը պատասխանել է հունվարի 17-ին: Պատասխանել եմ նույն օրը:

Ավետիս Տետեյանը պատասխանել է հունվարի 18-ին: Ես պատասխանել եմ հունվարի 19-ին:

Արսեն Մկրտչյանը՝ հունվարի 27-ին. պատասխանել եմ հունվարի 28-ին:

Յուրա Գանջալյանի 2019-2020 ուստարվա ուսումնական երկրորդ շրջանի (հունվար) աշխատաժամանակը

Անգլերենի հեռավար ուսուցում – 12 դասաժամ, չնորմավորված աշխատանք գրադարանում և տանը

Անգլերենի դասավանդում ըստ դասացուցակի – 12 դասաժամ Քոլեջի «Զբոսաշրջության ծառայությունների կազմակերպում» մասնագիտությամբ սովորողներ՝2-րդ, 3-րդ և 4-րդ կուրսեր – Քոլեջում

Ուսումնական նախագծեր Քոլեջի ուսանողների հետ

Քոլեջի «Զբոսաշրջության ծառայությունների կազմակերպում» մասնագիտությամբ սովորողներ՝2-րդ, 3-րդ և 4-րդ կուրսեր. Հայաստանի տեսարժան վայրերը, պատմամշակութային հուշարձանները ներկայացնող անգլերեն և հայերեն տեքստերի կազմում ուսանողների հետ. Լոռու մարզ:

 

Մասնագիտական բառարան-տեղեկատուի ստեղծում Քոլեջի «Զբոսաշրջության ծառայությունների կազմակերպում» մասնագիտությամբ ուսանողների հետ:

Կրթահամալիրային նախագծեր

mskh.am-ի անգլերեն էջի սպասարկում – շաբաթական 2 ժամ

Դպիր-ի անգլերեն էջի սպասարկում      3 ժամ

Այլոց փորձի ուսումնասիրում                  3 ժամ

Հեռավար ուսուցման առաջադրանքների կազմում – 3

Մենթորական աշխատանք                        2 ժամ

Ռուսերեն և անգլերեն ֆլեշմոբների համակարգում – 2

 

 

Մասնագիտական բառարան- տեղեկատու

Նախագիծ

Մասնագիտական եռալեզու բառարան-տեղեկատու

Ուսանողների հետ ստեղծում ենք զբոսաշրջության ոլորտին առնչվող մասնագիտական եզրույթների եռալեզու՝ հայերեն-անգլերեն-ռուսերեն բառարան և տեղեկատու։

Մասնագիտական բառարան

Այն ընդգրկում է հետևյալ բաժիննները

• Զբոսաշրջության տեսակները
• Հյուրանոցներ, հյուրանոցային տնտեսություն
• Բնության զբոսաշրջություն և բնական ռեսուրսներ
• Վերականգնողական և առողջարանային ռեսուրսներ
• Մշակութային ռեսուրսներ (թանգարաններ, տոներ և այլն)

Աշխատանքի փուլերը

1. Բացատրական պատկերավոր բառարան
   Զբոսաշրջության տարբեր ոլորտներին առնչվող բառարաններից հանել և խմբավորել մասնագիտական եզրույթները՝ ըստ ոլորտների և ստեղծել բացատրական բառարան՝ լրացնելով բառահոդվածներին համապատասխան նկարներով։
2. Հայաստանի զբոսաշրջային ռեսուրսների տեղեկատու (եռալեզու)

Բառարանի յուրաքանչյուր բաժնի համար գտնել Հայաստանում դրանց իրագործման հնարավորություները և ստեղծել «Հայաստանի զբոսաշրջային ռեսուրսների տեղեկատու»՝ պարբերաբար լրացնելով այն.

• Կոնկրետ հասցեներով և առաջարկվող ծառայությունների նկարագրությամբ,
• Ուսումնական ճամփորդություններից ստացած սեփական տպավորություններով,
• Հարցազրույցներով,
• Նկարներով, տեսանյութերով։

Գայանե Թերզյան

Յուրա Գանջալյան

Մարիամ Քալանթարյան

Տիգրանուհի Ներսեսյան

Լիլիթ Սարգսյան

 

2019-ի «Մխիթար Սեբաստացի» մրցանակի համար թեկնածուի ներկայացում

Արդեն երկրորդ ուսումնական տարին է, ինչ Քոլեջի «Զբոսաշրջության ծառայությունների կազմակերպում» մասնագիտությամբ 4-րդ կուրսի ուսանող Անժելա Շամոյանը ակտիվորեն մասնակցում է իր ընտրած մասնագիտության անգլերենի դասընթացի հայերեն և անգլերեն տեքստերի կազմման աշխատանքներին: Ստեղծագործական հեղինակային աշխատանքի արդյունքում շաբաթ առ շաբաթ, ամիս առ ամիս համացանցը հարստանում է Հայաստանի տեսարժան վայրերը ներկայացնող հայերեն և անգլերեն զբոսաշրջիկ-էքսկուրսավար երկխոսություններով, մատչելի ու գրավիչ լեզվով  գրված տեքստերով: Տեքստերի թարգմանությունները հայերենից անգլերեն կամ անգլերենից հայերեն արել է Անժելա Շամոյանը:  Օրինակ, եթե Google-ի որոնման համակարգում գրենք «Pagan Temple Garni – Գառնիի հեթանոսական տաճարը», ապա մի քանի այլ տեղեկատվական նյութերի մեջ կգտնենք նաև Անժելա Շամոյանի կատարած թարգմանությունը: Այդ մասնագիտական դաս-տեքստերի թիվն արդեն 13-ն է:

Կարծում եմ, որ Քոլեջի «Զբոսաշրջության ծառայությունների կազմակերպում» մասնագիտությամբ 4-րդ կուրսի ուսանող Անժելա Շամոյանը արժանի թեկնածու է 2019-ի «Մխիթար Սեբաստացի» մրցանակի համար: Այդ մրցանակի համար նա վերափոխված  Քոլեջի առաջին թեկնածուն կլինի:

«Զբոսաշրջության ծառայությունների կազմակերպում» մասնագիտության անգլերեն դասընթացի հայերեն և անգլերեն տեքստերը:

 

 

 

Տրված է 2019-ի անգլերենի հոկտեմբերյան ֆլեշմոբի մեկնարկը

Սկսում ենք կատարել անգլերենի հոկտեմբերյան ֆլեշմոբի առաջադրանքները:

2-3-րդ դասարաններ. առաջադրանքը կազմել է Լիանա Ասատրյանը

4-5-րդ դասարաններ. Անի Մրտեյան

6-8-րդ դասարաններ. Յուրա Գանջալյան

9-12-րդ դասարաններ. Յուրա Գանջալյան

 

Էլինա Մանուկյան. անգլերենի դասավանդող Ավագ դպրոցում

Էլինա Մանուկյանը մասնակցել է վերապատրաստման դասընթացներին, բացել է իր ուսումնական բլոգը և սեպտեմբերի մեկից դասավանդում է անգլերեն Ավագ դպրոցում: Հոկտեմբերի 14-ին, 6-րդ ժամին ներկա էի 10-րդ դասարանի անգլերենի ուսումնական պարապմունքին, որտեղ նա էր դասավանդում: Միայն անգլերեն խոսք էր լսվում ամբողջ ուսումնական պարապմունքի ընթացքում: Ըստ իրականացվող նախագծի քննարկվում էր Չարլզ Դիկենսի «Մեծ հույսեր – Great Expectations» վեպի առաջին երեք գլուխները: Էլինայի անգլերեն խոսքը գրագետ էր, արտասանությունը՝ հստակ, միտքը՝ տրամաբանական: Հարցերն այնպիսին էին, որ սովորողներին մտածել էին պարտադրում, ինչը համապատասխանում է ավագ դպրոցում սովորողների տարիքային առանձնահատկություններին, վերացական մտածողության կարողության զարգացման պահանջներին:

Ավագ դպրոցի 10-րդ դասարանները տարբերվում են այլ դասարաններից, նախ և առաջ, նրանով, որ սովորողները տարբեր դպրոցներից են՝ լեզվական տարբեր կարողություններով: Այդ էր պատճառը, որ  Ուսումնական պարապմունքի վերջում միասին քննարկեցինք, թե ինչպես ավելի շատ սովորողների ներգրավել դասապրոցեսին. տարաբնույթ հարցադրումներ՝ հաշվի առնելով սովորողների կարողությունները, հարցերի գրավոր առաջադրում՝ ժամանակ տալով ավելի դանդաղ մտածող սովորողներին պատասխանելու համար, ասվածի կրկնություններ և այլն: Կարծում եմ, որ այս մեթոդական հնարքները էականորեն կբարձրացնեն սովորողների ակտիվությունը:

Ուրախ եմ, որ մեր Ավագ դպրոցը համալրվել է ևս մեկ եռանդուն, ունակ ու բանիմաց անգլերենի մասնագետով:

 

 

 

Դաս-առաջադրանք Միջին դպրոցի հեռավար ուսուցմամբ սովորողների համար. սեպտեմբերի 29-ին

Simple Past ժամանակաձևի կազմությունը

Անգլերենի բայերը լինում են կանոնավոր և անկանոն:

Կանոնավոր բայերի վրա ավելանում է ed վերջավորությունը:

I work every day. I worked yesterday.

She plays basket-ball every Sunday.  She played basket-ball last Sunday

Եթե բայը վերջանում է y տառով, որին նախորդում է բաղաձայն, ապա` study – studied, copy – copied: Եթե բայը վերջանում է y տառով, որին նախորդում է ձայնավոր, ապա՝ play – played, stay – stayed

I study Armenian Literature.  I studied Armenian Literature last year.

Բոլոր դեմքերի հետ նույն կազմությունն է:

I (you, he, she, we, you, they, Aram, the men) worked until 7 pm yesterday.

Did (you, he, she, we, you, they, Aram, the men,) work until 7 pm yesterday?

I (you, he, she, we, you, they, Aram, the men,) didn’t work until 7 pm yesterday.

 

The students asked questions to the teacher yesterday.

Ընդհանուր հարց

Did the students ask questions to the teacher yesterday?

Հատուկ հարցեր

Who asked questions to the teacher yesterday?

What did the students do yesterday?

What did the students ask to the teacher yesterday?

When did the students ask questions to the teacher?

Այլընտրանքային հարցեր

Did the students ask questions to the teacher or the principal?

Did the students ask questions to the teacher yesterday or two days ago?

Անջատական հարց

The students asked questions to the teacher yesterday, didn’t they?

Մենք արդեն գիտենք հետևյալ կանոնավոր բայերը՝ copy – պատճենել, copy out – դուրս գրել, study – սովորել, ուսումնասիրել, want – ուզենալ, inform – տեղեկացնել, work – աշխատել, stay – մնալ, live – ապրել, like – հավանել, դուրը գալ, love – սիրել, walk – քայլել, smoke – ծխել, change – փոխել, translate – թարգմանել, try – փորձել, try on – հագուստը փորձել, talk – զրուցել, stop – դադարել, դադարեցնել, continue – շարունակել, ask – հարցնել, show – ցույց տալ, enter – մտնել ներս, մուտքագրել, open – բացել, close – փակել, hand – հանձնել, call – զանգել, կանչել, press – սեղմել, ճնշել, comb – սանրել, agree – համաձայնվել, disagree – չհամաձայնվել, arrive – ժամանել

«Be – լինել» բայը անկանոն է: Անցյալի ձևերն են ՝

I was

You were

He, she, it, Aram, –was

We, you, they – were

I was in Tsaghkadzor last summer. Ես Ծաղկաձորում էի անցյալ ամռանը:

They were in Yerevan last week but now they are in Paris. Նրանք Երևանում էին անցյալ շաբաթ, բայց հիմա Փարիզում են:

Last Sunday

Last Sunday evening  I was very tired. I stayed at home all day long. I copied the new text and copied out the new words. Then I studied all the new words. At 1 o’clock I wanted to go out but my friend called me and informed me that he wanted to come to my place. He wanted to work with me. We worked together for 5 hours. We translated 3 texts from English into Armenian.  He stayed at my place until 6 pm. I didn’t like it. I wanted to have a rest. Then at 6 o’clock he asked me to go out with him. I agreed. We walked in the streets. Then he wanted to go to a store to buy clothes. We entered a store. At the men’s clothes department he tried on two shirts and jeans. The jeans were loose on him and he asked  the salesgirl to give him a size smaller. He tried on the jeans but this time they were tight on him. Finally he didn’t buy anything. When I arrived home it was already 9 pm. It was time to watch the news on TV but I was hungry. I opened the fridge and closed it. There was nothing to eat. It was time to go to bed.

Answer the questions

Questions

How did you feel last Sunday evening?

Why were you tired?

What did you do?

Did you copy out the whole text?

What did you study?

What did you want to do at 1 o’clock?

Who called (telephoned) you?

What did your friend inform you?

How long did you work together?

Why didn’t you like it?

What did he ask you to do at 6 o’clock?

Where did you go?

What clothes did he try on?

Did the Jeans fit him?

Did he buy anything?

What time was it when you arrived home?

Did you eat anything?

Անկանոն բայերը կազմում են իրենց անցյալի ձևերը յուրովի:

Go –գնալ went գնացի,

Անկանոն բայերը կազմում են իրենց անցյալի ձևերը յուրովի:

Go –գնալ went գնացի,

Come գալ  came

See տեսնել   saw

Give տալ gave

Take վերցնել took

Bring բերել  brought

Buy գնել   bought

Hear լսել   heard

Put դնել  put

Read կարդալ  read

Write գրել  wrote

Sing երգել  sang

Swim լողալ –swam

Run վազել ran

Think մտածել, կարծել thought

Sit նստել sat

Get got

Wake up արթնանալ woke

 

Ահա մի տեքստ, որտեղ գարծածված են անկանոն բայերի անցյալի ձևերը:

I woke up at 7 am. I went to the window and looked out. It was raining. I washed my hands and face and had breakfast. I put on my clothes and took one of my umbrellas but I saw that it was broken. We had five umbrellas at home. I took another umbrella. It was broken too. All my five umbrellas were broken. I decided to take all my five umbrellas to the umbrella maker. So I took all the five umbrellas and went out. I went to the umbrella maker’s shop.

I gave the five umbrellas to the umbrella maker and said, ″I will come for my umbrellas after my work at 6 o’clock.″ Then I went to the office to work. I worked until 1 o’clock. It was time to have lunch, an

d so I went to the cafe. I sat down at a table and ordered my lunch. When I was having my lunch a young and beautiful woman came up to my table and said, ″May I sit at your table?″ ″Of course, you may.″ I was happy to have lunch with such a beautiful lady. She put her umbrella on a vacant chair and sat down at my table. I wanted to speak to her but I didn’t know what to say. Then I said, ″What nasty weather we are having today!″ ″Bernard Shaw once said that when people don’t know what to speak about, they speak about weather.″ ″Oh, yes, of course. Do you like rainy weather?″ ″No, I don’t like rainy weather. I like my lunch and I want to eat it without speaking.″ ″What a strict woman she is!″, I thought. I finished my lunch, stood up, took the umbrella off the chair, said good-bye to her and wanted to leave. At that moment I heard her voice, ″But it is my umbrella.″ ″Oh, I am sorry. I took your umbrella by mistake. Sometimes I am so absent-minded.″ Then I left the cafe. I went to the office and worked until 6 o’clock. At 6 o’clock I stopped working, put on my jacket and went to the umbrella maker’s shop. I took all my 5 umbrellas and went to the bus stop. I got on the bus, took a vacant seat, put all the 5 umbrellas on my knees and began to play a computer game with my smartphone. Suddenly I heard a woman’s voice which seemed familiar to me, ″Not a bad day for you.″ ″I looked up and saw the same lady from the cafe.″ She was looking at my 5 umbrellas and smiling. She thought I was a thief.

Questions to the text

1. At what time did you wake up yesterday?

2. What did you do when you woke up?

Շարունակեք ինքնուրույն հարցեր տալ տեքստին:

 

Պատասխանել է Ալիսա ղասաբյանը հոկտեմբերի 3-ին: Սխալները ուղղել  պատասխանել եմ հոկտեմբերի 5-ին:

Պատասխանել է Անահիտ Հովհաննիսյանը հոկտեմբերի 5-ին:

Անահիտ ջան, ‹‹diary›› նշանակում է ‹‹օրագիր››: Փաստորեն նա ինքն իրեն է գրում իր օրագրում: Ճիշտ պատասխանը կլինի այսպես. Jack is writing a letter to himself in his diary.

Երրորդ դեմքի համար have to-ի փոխարեն պետք է գործածել has to:

He hates flying.

…because he doesn’t have to be very clever.

his (նրա՝ առանց ապաթարցի) fingers

He writes the word ”decision” three times because he can’t make a final decision but he has to do it. He wants to convince (համոզել) himself.

Մնացածը լավ է:

 

 

 

 

 

 

Մասնակցություն Լեզուների Եվրոպական օրվա տոնակատարությանը. նախագիծ

Յուրաքանչյուր տարի սեպտեմբերի 26-ին Եվրոխորհուրդը միջազգայնորեն նշում է ‹‹Լեզուների Եվրոպական օր›› տոնակատարությունը: Մեր կրթահամալիրը մի քանի անգամ մասնակցել է այդ տոնակատարությանը: Այս տարի էլ կրթահամալիրը հրավեր է ստացել Հայաստանում այս տոնակատարությունը համակարգող բանասիրական գիտությունների դոկտոր-պրոֆեսոր Մելանյա Աստվածատրյանից: Տոնակատարությունը լինելու է Մանկավարժական համալսարանի կուլտուրայի ֆակուլտետի մասնաշենքում:

Մեր կրթահամալիրի սովորողների և դասավանդողների Եվրոպական լեզուների օրվա տոնակատարությանը մասնակցելու նպատակը.

Տոնակատարությանը սովորաբար ներկա են լինում հյուրեր հանրապետության տարբեր ուսումնական հաստատություններից, ներկայացուցիչներ տարբեր Եվրոպական երկրների դեսպանատներից: Մասնակցությունը նպաստում է մեր կրթահամալիրի հեղինակային մանկավարժության տարածմանը:

Այս տարվա մեր մասնակցության բովանդակությունը՝  

Ցույց տալ, որ մեր կրթահամալիրում օտար լեզուների ուսուցումը իրականացվում է ոչ միայն ուսումնական պարապմունքների միջոցով, այլ նաև՝ կրթական փոխանակումների, միջմշակութային հաղորդակցմանը նպաստող միջազգային ճամբարների միջոցով:  

Մասնակցության ձևը  

Եվրոպական լեզուների օրվա տոնակատարությանը միջազգային ճամբարներին մեր մասնակցության փորձը անգլերեն, ֆրանսերեն և վրացերեն կներկայացնեն մեր սովորողները:

Մոլդովայի խաղաղության ճամբարը անգլերեն կներկայացնեն Սահակյան Իլոնան և Սերոբյան Արեգը:  (Ղեկավար՝ Աշոտ Տիգրանյան)

Իզմիրի տիեզերագիտական ճամբարը անգլերեն կներկայացնեն Ղանդիլյան Մարինեն և Ասատրյան Նանեն: (Ղեկավար՝ Տաթև Աբրահամյան)

Մանավիի միջազգային ճամբարը

Վրացերեն կներկայացնեն Նարե Խաչատրյանը և Մերի Զաքոյանը (Ղեկավար՝ Ռինա Շագինյան)

Փարիզի կրթական փոխանակումների ճամբարը

Ֆրանսերեն կներկայացնեն Լիլիթ Գաբրիելյանը և Նիզիբլյան Վայքը: (Ղեկավար՝ Կարինե Թևոսյան)

 

Դաս-առաջադրանք Ավագ դպրոցի հեռավար ուսուցմամբ սովորողների համար. սեպտեմբերի 19-ին

1. Read the text and answer the questions

It’s legal – but is it right?

When people wanted to find their way to a place in the past, they used to have to buy a map. They don’t have  to do that any more. Now they can either buy a GPS, or go online and find maps for just about anywhere. Is this an improvement? Perhaps but some people think some of the online companies are going too far, because they have been sending out cars with photographic equipment on the roofs, to photograph every street and house in the country.

One of these cars arrived on a Wednesday morning in the quiet English village of Broughton. The camera was on a metre-high pole on top of the car and could see over walls and into people’s gardens. Some of the villagers came and stood around the car, and asked the driver and photographer to go away. Journalists quickly arrived on the place , and soon the event was news all over the country.

Of course, the online company in question claims that it is simply collecting information that people on the internet want. But Broughton residents feel differently.

”We used to have privacy in this country – now companies just come and take photographs of our homes without even asking”, said one resident. ”It’s not right. We mustn’t let this happen. We mustn’t lose our right to live privately.”

There is, of course no law to prevent people from taking photographs of houses, so the residents cannot go to court. But many people are asking the question: ”OK, it’s legal, but is it right?” This is a question that won’t go away.

 

1. What did people do in the past to find their way to places?
2. What do people do now to find their way to places.
3. Why do some people think online companies are going too far?
4. What did the villagers of Broughton want the photographer and driver to do?
5. Who else appeared in the village?
6. Why was one resident of Broughton not happy about the photographs?
7. Why can’t the people who live in the village go to court?

 

1. Ինչպես այլ լեզուներում, անգլերենում նույնպես բառերը կարող են ունենալ տարբեր ձևեր՝ արտահայտելով տարբեր իմաստներ: Օրինակ՝ manage (կարողանալ, կառավարել, ղեկավարել) բառը կարող է ունենալ հետևյալ ձևերը՝ manager – կառավարիչ, management – կառավարում, managing, managed :

Հետևյալ նախադասություններում տրված բառերը բործածեք համապատասխան ձևով:

1. Did you get an … to Martha’s party next week? (invite)
2. You don’t need much … to do this work.(equip)
3. She works for te local newspaper. She is a … (journal)
4. Sorry, there are no tickets left. But try again tomorrow, we might get a …(cancel)
5. You should make a … a week before if you want to stay at that hotel. (reserve)
6. He’s still quite ill, but the doctors think there will be some … soon. (improve)
7. My sister works as a … in a hotel in New-York. (reception)
8. He studied hotel … of a hotel. (manage)
9. He hopes that some day he’ll be the … of a hotel somewhere. (manage)
10. I don’t watch Women’s club on TV any more. – I just don’t think it’s very good … (entertain)

• Թարգմանել անգլերեն

1. Երբ նա խոսում է, նրան հետաքրքրությամբ են լսում:
2. Զգույշ եղեք: Պատերը ներկված են:
3. Նա հարցրեց ինփ, թե արդյոք ես ուզում եմ մի գավաթ սուրճ ըմպել:
4. Ո՞րն է տարվա ամենաերկար օրը:
5. Այսօր շատ ավելի զով է, քան երեկ:

 

Պատասխանել են՝

Մանե Սարգսյանը սեպտեմբերի 19-ին: Պատասխանել եմ հաջորդ օրը սխալների ուղղումով:

Դիանա Մինդելին սեպտեմբերի 21-ին: Պատասխանը հրապարակել է իր բլոգում:

https://dianamindeli.blogspot.com/p/english.html

Սխալների ուղղումով պատասխանել եմ սեպտեմբերի 22-ին:

Ավետիս Տետեյանը սեպտեմբերի 23-ին: Պատասխանել եմ նույն օրը՝ սխալների ուղղումով ու բացատրություններով:

Լարիսա Սիրունյանը սեպտեմբերի 23-ին: Նույն օրը պատասխանել եմ սխալների ուղղումով:

Սեպտեմբերի 26-ին մասնակցելու ենք Լեզուների Եվրոպական օրվա տոնակատարությանը

Յուրաքանչյուր տարի սեպտեմբերի 26-ին Եվրոխորհուրդը միջազգայնորեն նշում է «Եվրոպական լեզուների օր» տոնակատարությունը: Հայաստանում այս տոնակատարության համակարգողը մեր կրթահամալիրի լավ բարեկամ բանասիրական գիտությունների դոկտոր-պրոֆեսոր Մելանյա Աստվածատրյանն է: Մեր կրթահամալիրը մի քանի անգամ հաջողությամբ մասնակցել է այդ տոնակատարությանը: Տոնակատարությանը սովորաբար ներկա են լինում հյուրեր տարբեր Եվրոպական երկրների դեսպանատներից: Մասնակցությունը նպաստում է մեր կրթահամալիրի հեղինակային մանկավարժության տարածմանը: Երեք տարի առաջ մեր սովորողները ներկայացրեցին կրթահամալիրի կայքի օտարալեզու էջերը տարբեր լեզուներով: Երկու տարի առաջ մեր մասնակցությունը եղավ օտար լեզուներով բեմադրված փոքրիկ ներկայացումներով, երգերով:

Այս տարի կրթահամալիրի կյանքում մեծ տեղ գրավեցին միջազգային ճամբարները: Ուսումնական կյանքով է ապացուցվում, որ ‹‹Մխիթար Սեբաստացի›› կրթահամալիրում օտար լեզուների ուսուցումը իրականացվում է ոչ միայն ուսումնական պարապմունքների միջոցով (կրթահամալիրում ուսուցանվում է 7 օտար լեզու ըստ ընտրության), այլ նաև՝ կրթական փոխանակումների, միջմշակութային հաղորդակցմանը նպաստող միջազգային ճամբարների միջոցով: Արդեն մի քանի տարի է, ինչ կրթահամալիրի սովորողները մասնակցում են աշխատանքային տարբեր լեզուներով կազմակերպվող միջազգային ճամբարներին տարբեր երկրներում:  Եվրոպական լեզուների օրվա տոնակատարությանը միջազգային ճամբարներին մեր մասնակցության փորձը անգլերեն, ֆրանսերեն և վրացերեն կներկայացնեն մեր սովորողները:

Մոլդովայի խաղաղության ճամբարը անգլերեն կներկայացնեն Սահակյան Իլոնան և Սերոբյան Արեգը:  (Ղեկավար՝ Աշոտ Տիգրանյան)

Իզմիրի տիեզերագիտական ճամբարը անգլերեն կներկայացնեն Ղանդիլյան Մարինեն և Ասատրյան Նանեն: (Ղեկավար՝ Տաթև Աբրահամյան)

Մանավիի միջազգային ճամբարը

Վրացերեն կներկայացնեն Նարե Խաչատրյանը և Մերի Զաքոյանը (Ղեկավար՝ Ռինա Շագինյան)

Փարիզի կրթական փոխանակումների ճամբարը

Ֆրանսերեն կներկայացնեն Լիլիթ Գաբրիելյանը և Նիզիբլյան Վայքը: (Ղեկավար՝ Կարինե Թևոսյան)

 

 

 

 

Մենթոր ուսուցչի աշխատանքը. այլոց փորձի ուսումնասիրում

Յուրաքանչյուր ուսուցիչ մենթորի կարիք ունի

Ամերիկյան «Encompassing Education– Ներառող կրթություն» էլեկտրոնային մանկավարժական բլոգ-ամսագրում հրապարակված է Դիանա Մակ-Քինլիի հոդվածը՝ «The Importance of Mentoring New Teachers – Սկսնակ ուսուցիչների մենթորության կարևորությունը» վերնագրով: Հոդվածի հեղինակը` վերլուծելով Լիզ Ռիգսի «Ինչու՞ են ուսուցիչները ազատվում իրենց աշխատանքից (սկսնակ ուսուցիչների մոտ 50%-ը)» ուսումնասիրությունը, եկել է այն եզրակացության, որ բոլոր սկսնակ ուսուցիչները պետք է ունենան իրենց մենթոր ուսուցիչը, որպեսզի չհիասթափվեն իրենց մանկավարժական գործունեության առաջին տարիներին: Ինչու՞ են սկսնակ ուսուցիչները հիասթափվում իրենց աշխատանքից: Լիզ Ռիգսը սոցհարցումներ է  արել տասնյակ աշխատող և իրենց աշխատանքը թողած նախկին ուսուցիչների և պարզել, որ դրա առաջին պատճառը ուսուցչի նկատմամբ հարգանքի պակասությունն է: Ուսուցիչը որևէ բան ասելու իրավունք չունի՝ նրանց կարծիքը չեն լսում, նրանց ասվում է ինչ անել: Առարկայական ծրագիրը կազմվել է առանց ուսուցչի: Աշխատանքին նվիրված, մեծ պատասխանատվությամբ ու խանդավառությամբ օժտված ուսուցիչը ջանում է իրականացնել գրված ծրագրի յուրաքանչյուր տառը, բառն ու միտքը և շատ շուտով արդեն հոգնատանջված ու հյուծված է լինում: Այս վիճակին էլ գումարվում է նրա ցածր աշխատավարձը (սկսնակ ուսուցչի աշխատավարձը մոտ  $ 3000 է) և նա ստիպված է լինում թողնել իր աշխատանքը: Մենթոր ուսուցիչն, իհարկե, չի կարող բարձրացնել սկսնակ ուսուցչի աշխատավարձը, բայց նա կարող է ազատել սկսնակ ուսուցչին առաջին աշխատանքային օրերի, շաբաթների, ամիսների ու տարիների սթրեսային իրավիճակներից`փոխանցելով նրան ուսուցիչ-սովորող սիրո ու հարգանքի վրա հիմնված միջանձնային ճիշտ փոխհարաբերությունների, դասի ու ամբողջ օրվա պլանավորման, առարկայական ծրագրի իրագործման փորձված գործառույթների, ուսումնական նախագծերի իրականացման վերաբերյալ իր անձնական`տարիների ընթացքում ձեռք բերած փորձը:

Մենթորը սովորաբար տարիների վաստակով բազմափորձ ուսուցիչ է, ով ոչ միայն փոխանցում է կրթական ու առարկայական ծրագիրն իրականացնելու իր սեփական փորձը սկսնակ ուսուցչին, այլ նաև ներառում է նրան տվյալ դպրոցին հատուկ կրթական ու մշակութային կյանքին: Այսառումով յուրահատուկ է մեր կրթահամալիրի մենթոր ուսուցչի աշխատանքը, քանի որ մեր կրթահամալիրն իրականացնում է բլոգային ու նախագծային ուսուցմամբ հեղինակային այլընտրանքային կրթական ծրագիր:

Մենթոր ուսուցիչը նշանակվու՞մ է, թե՞ ընտրվում

Սովորաբար դպրոցի տնօրենն է նշանակում մենթոր ուսուցիչներին, բայց փորձը ցույց է տալիս, որ համագործակցության արդյունավետությունը ավելի բարձր է լինում, երբ ուսուցիչն է ընտրում իր մենթորին:

Իր մենթոր ուսուցչին ուղղված որքա՜ն գորովանք, սեր ու հարգանք կա ուսուցիչ Հիֆեր Ուոլփերթ-Գորենի ‹‹Every Teacher Needs a Mentor– Յուրաքանչյուր ուսուցիչ մենթորի կարիք ունի›› հոդվածում: Լիզն այն մարդն է, ում հետ ես անհոգ ծիծաղում եմ ամեն ուրբաթ, երբ մենք փակում ենք մեր սենյակները ընդմիջման ժամին ու ծլկում ենք սրճարան: Նա այն մարդն է, ով իմ ուղեղը վառ ու ստեղծագործ է պահում և չի թողնում, որ այն պատվի  պատվի ամենօրյա միօրինակության թանձր շղարշով: Նա է, որ վերջին պահին իմ դասի պլանն է կազմում, երբ ստիպված եմ լինում խնամել իմ հիվանդ երեխային: Լիզն առաջին մարդն է, ում հետ կիսում եմ իմ փոքրիկ հաղթանակները և շփոթեցնող պարտությունները: Յուրաքանչյուր ուսուցիչ մի ‹‹Լիզի›› կարիք ունի: Մենթորներն ավելին են, քան ընկերները: Նրանք ոչ պաշտոնական ու ոչ ցուցադրական ձևով են փոխանցում իրենց գիտելիքներն ու փորձը: Նրանք թողնում են, որ խոսես ու արտահայտես քո մտքերը, լուծումներ առաջարկես, բայց կանգնեցնում են, չեն համաձայնվում, երբ սխալ ուղղությամբ ես գնում: Նրանք օգնում են, որպեսզի ձևավորես կրթական սկզբունքներով  քո սեփական վստահ ձանն ու խոսքը:

Ամերիկյան ‹‹Education Week – Կրթական շաբաթ›› էլեկտրոնային պարբերականում հրապարակված են մենթոր ուսուցիչ Քիմբերլի Լոնգի առաջարկած ութ անհրաժեշտ որակները այն վաստակաշատ ու բազմափորձ ուսուցիչների համար, ովքեր ուզում են ստանձնել մենթոր ուսուցչի պատասխանատվությունը:

Հարգանքը  միջանձնային փոխհարաբերությունների առաջին որակն է, որը պետք է ձևավորվի մենթորի և սկսնակ ուսուցչի միջ: Հարգանքը մի օրում չի ձևավորվում: Այն վաստակում են ժամանակի ընթացքում՝ միջանձնային փոխհարաբերությունների չնչին թվացող մանրուքներում, գիտելիքի ու փորձի փոխանցման անկեղծ ու ոչ պաշտոնական զրույցներում:

Լսելը – Սկսնակ ուսուցչին համբերատար ձևով լսելը օգնում է մենթորին ավելի լավ ճանաչել նրան, ավելի լավ, քան առաջին քայլերն անող ուսուցիչը կարող էր սպասել: Լսելով նրան մենթորը հասկանում է, թե երբ է սկսնակ ուսուցիչը լարված լինում վատ վարք ունեցող սովորողների պատճառով, երբ է ինքնավստահ լինում և երբ է օրն ամբողջությամբ հաջողված լինում: Այդ ամենը համակցելով ու վերլուծելով՝ մենթորը կարողանում է ճիշտ ձևով օգնության ձեռք մեկնել:

Մարտահրավերներ նետելը – Լավ մենթոր ուսուցիչը չի թողնում հանգստանալ ձեռք բերածով ու մնալ գտնված հարմարավետ հունի մեջ: Նա անընդհատ արթուն է պահում սկսնակ ուսուցչին, օգնում է նրան գտնելու ինքնազարգացման նոր ուղիներ՝ փնտրելով և փորձարկելով դասավանդման նոր մեթոդներ: Մենթորը նաև խորհուրդներ է տալիս, թե ինչպես ճիշտ արձագանքել  ուսումնական պարապմունքի ընթացքում հանդիպող տարբեր իրավիճակներում:

Համագործակցելը – Մենթոր ուսուցիչը կազմակերպում է սկսնակ ուսուցիչների աշխատանքային հանդիպումներ: Այդ հանդիպումները երկուստեք շահավետ են լինում, քանի որ հանդիպման ավարտին ունենում են նոր գաղափարներ, դժվար իրավիճակները հաղթահարելու նոր ռազմավարություններ:

Հաջողությունը գնահատելը  – Մենթոր ուսուցիչը անկեղծորեն ուրախանում և նշում է իր սկսնակ ուսուցչի ամենափոքր ձեռքբերումները: Չէ՞ որ նրա հաջողությունը նաև մենթորի հաջողությունն է:

Ճշմարտությունն ասելը  – Ազնվությունը ցանկացած փոխհարաբերության հիմքն է: Մենթորը պետք է ճիշտն ասի իր սկսնակ ուսուցչին, օգնի նրան հասկանալու և յուրացնելու դպրոցի ‹‹կարելիների›› և ‹‹չի կարելիների›› քաղաքականությունը ու շատ այլ բաներ, որոնք չեն սովորեցնում համալսարաններում:

Ապահով լինելը – Սկսնակ ուսուցիչը պետք է զգա, որ նորմալ է սխալվելը և այդ մասին մենթորին ասելը: Մենթորին սխալվելու իրողությունը վստահելը և օգնություն ակնկալելը նրանց փոխհարաբերության հիմնաքարային որակներից է: Երբ սխալը խոստովանվում է, մենթոր ուսուցիչը պետք է զգույշ լինի իր պատասխան խոսքում՝ սկսնակ ուսուցչին չվիրավորելու համար: Այդ իրավիճակում ասված խոսքերը երկար են հիշվում: Սկսնակ ուսուցիչը պետք է վստահ լինի, որ իր մենթորը միշտ իր կողքին կլինի և իր սխալները չի քննարկի այլոց ներկայությամբ:

Կարեկցելը – Մենթորը չի մոռանում, որ սկսնակ ուսուցիչը մարդ արարած է ու ապրում է իրական կյանքում, որը լի է ուրախ և տխուր միջադեպերով, և նա երբեմն կարող է դասարան մտնել դրսի կյանքի բեռն ուսերին:  Պետք է կարողանալ լսել նրան, ժպտալ և նույնիսկ՝ գրկել ու մխիթարել: Մի խոսքով՝ լինել նրա պաշտոնապես նշանակված, բայց իսկական ընկերը:

 

Մենթորական աշխատանքի ծրագրի կազմումը      

Բրիտանական Խորհուրդը մշակել է մենթորական աշխատանքի ծրագրի կազմման հիմնադրույթները՝ քայլ առ քայլ (Setting up a mentoring programme):

Քայլ առաջին. Որոշվում է սկսնակ ուսուցչի ուժեղ և թույլ կողմերը, որից ելնելով էլ կարելի է կազմել նրա մասնագիտական զարգացման ուղղությունները:

Նախքան սկսնակ ուսուցչի հետ առաջին հանդիպումը մենթոր ուսուցիչը նրան խնդրում է ինքնագնահատման ձևով ներկայացնել իր ուսումնական պարապմունքների հաջողված և զարգացման կարիք ունեցող կողմերը: Կարելի է նաև այս մասին տեղեկություններ ստանալ սովորողներից, մասնախմբի ղեկավարից:

Քայլ երկրորդ. Կազմակերպվում է սկզբնական հանդիպումը և որոշվում է հետագա հանդիպումների շրջանակը ամբողջ ծրագրի իրականացման ընթացքում:

Այս հանդիպումը ավելի շատ հետազոտական է: Միասին քննարկվում են սկսնակ ուսուցչի ուժեղ և թույլ կողմերը, որից ելնելով էլ կազմվում է մեթոդոլոգիական օգնության ուղղվածությունը:

Քայլ երրորդ. Ապահովվում են մենթորի և սկսնակ ուսուցչի համագործակցության պայմանները:

Որոշվում է հանդիպումների ժամանակացույցը, որի համար դասացուցակը կազմելիս նախատեսվում են ազատ ժամեր և′ սկսնակ ուսուցչի և′ մենթորի համար, ինչպես նաև՝ մի խաղաղ վայր միասին աշխատելու համար:

Քայլ չորրորդ.  Ստուգվում է, թե արդյոք ուսումնական հաստատության ղեկավարությունը հաշվի է առնում սկսնակ ուսուցիչ–մենթոր համագործակցության կարևորությունը:

Սկսնակ ուսուցչի ուսումնական պարապմունքներով ծանրաբեռնվածությունը և արտադասարանական աշխատանքները չեն կարող խանգարել մենթոր ուսուցչի հետ իր ծրագրած աշխատանքին:

 

Մենթորական աշխատանքի ֆիննական խմբային մոդելը

2006-ին Ֆինլանդիայի հանրակրթական համակարգում ներդրվեց և մինչև հիմա գործում է մենթորական աշխատանքի խմբային մոդելը: Մեկ + մեկ՝ մենթոր ուսուցիչ + սկսնակ ուսուցիչ մոդելի փոխարեն սկսեց գործել մեկ + խումբ՝ բազմափորձ ու վաստակաշատ մեկ մենթոր ուսուցիչ + սկսնակ ուսուցիչների խումբ մոդելը: Մենթոր ուսուցիչը ամիսը մեկ անգամ հանդիպում է սկսնակ ուսուցիչների խմբին: Հանդիպման վայրերը կարող են տարբեր լինել՝ դպրոցի գրադարանում, սրճարանում, թանգարանում, ուսուցիչներից մեկի տանը, կամ մի որևէ այլ խաղաղ տեղ: Հանդիպում-հավաքը տևում է 1,5-ից 3 ժամ՝ ուսումնական պարապմունքներից հետո: Հանդիպման ընթացքում ջերմ ու անկաշկանդ մթնոլորտում քննարկում են ձեռքբերումները, տարբեր մարտահրավերների հաղթահարման ուղիները, իրականացվում է առաջավոր փորձի փոխանակում:

Կարծում եմ, որ մեր կրթահամալիրում հաջողությամբ կարող ենք համակցել մենթորական աշխատանքի ամերիկյան անհատական և ֆիննական խմբային մոդելները:

Ինչպիսի՞ն է ձեր կարծիքը:

 

Օգտագործված աղբյուրները

 

The Role of Teacher as Mentor

http://norssiope.fi/norssiope/mentoring/aineistot/pdf_materials/zachary_role_teacher_mentor.pdf

 

Every Teacher Needs a Mentor

https://www.edutopia.org/article/every-teacher-needs-mentor

 

The Importance of Mentoring New Teachers

http://www.incompassinged.com/2017/07/14/the-importance-of-mentoring-new-teachers/

 

Introduction to supporting and mentoring teachers

https://englishagenda.britishcouncil.org/continuing-professional-development/teacher-educator-framework/supporting-and-mentoring-teachers/introduction-supporting-and-mentoring-teachers

 

Setting up a mentoring programme

https://englishagenda.britishcouncil.org/sites/default/files/attachments/setting_up_a_mentoring_programme_v1.pdf

 

Observation as a teacher development tool

https://englishagenda.britishcouncil.org/sites/default/files/attachments/observation_as_a_teacher_development_toolv1.pdf

 

Mentor’s Feedback

https://englishagenda.britishcouncil.org/sites/default/files/attachments/feedback_mentor_observation_v1.pdf

 

Mentors and Mentees in the Finnish Model of Teachers’ Peer Group of Mentoring

https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/00313831.2018.1554601

 

The Finnish Peer Group Mentoring Model

https://www.nyutdannede.no/media/1179/ossava-verme-finland.pdf

Առաջադրանք անգլերենից. Միջին դպրոց. սեպտեմբերի 7-ին

Answer the following questions.

Where are you temporarily (ժամանակավորապես) living now?

Do you like the city you are living in?

Do you go to school in that country or are you taking only this dinstance form of education?

2019-2020 ուստարվա առաջին ուսումնական շրջանի իմ անհատական աշխատանքային պլանը

Ուսումնական պարապմունքներ

Անգլերեն եմ դասավանդելու կրթահամալիրի հեռավար ուսուցման մեջ ներգրավված սովորողներին:

Աշխատանքային շաբաթական ժամաքանակը՝ չնորմավորված ոչ պակաս, քան 12 ժամ հեռավար ուսուցում. Ավագ դպրոց –  , Միջին դպրոց – , Դպրոց-պարտեզների 4-5-րդ դասարաններ: Աշխատանքի վայրը՝ Մեդիա կենտրոն, տուն. Աշխատանքը ներառում է հետևյալ բաղադրիչները՝ դաս-առաջադրանքների կազմում, սովորողների պատասխանների ստուգում, սխալների ուղղմանն ուղղված բացատրություններով պատասխանների կազմում, հեռավար ուսուցման բլոգավարություն:

Քոլեջ – «Զբոսաշրջության ծառայությունների կազմակերպում`օտար լեզվի խորացված ուսուցմամբ» մասնագիտությամբ ուսանողների խումբ – 6 ժամ  (հնարավոր է ավելանա ևս մեկ խումբ): Աշխատանքի վայրը՝  Քոլեջ

Ուսումնական պարապմունքների ընդհանուր ժամաքանակ՝ 18 (22)

Լրացուցիչ հետազոտական, ստեղծագործական աշխատանք

«Զբոսաշրջության ծառայությունների կազմակերպում» մասնագիտության անգլերենի դասընթացի կազմում – 3 ժամ:

Ուսումնական կայքի սպասարկում, հեղինակային մանկավարժական փորձի տարածում անգլիալեզու ընթերցողների համար – 3 ժամ . աշխատանքի վայրը՝ Մեդիա կենտրոն, տուն:  https://mskh.am/en

Դպիրի անգլերեն էջի խմբագրում, հեղինակային մանկավարժական փորձի տարածում անգլիալեզու ընթերցողների համար, – 2 ժամ.  https://dpir.mskh.am/hy/taxonomy/term/415

Մենթորական աշխատանք օտար լեզու դասավանդողների հետ – 2 ժամ

Անգլերենի և ռուսերենի ֆլեշմոբների համակարգում  – 2 ժամ

Հետազոտական աշխատանք մանկավարժական ակումբում. մասնավորապես՝ այլոց փորձի ուսումնասիրում -3 ժամ

 

Ընդամենը՝ 33 ժամ

 

Հունիսի 17-21 մանկավարժական ճամբարի ընթացքում իմ աշխատանքը Քոլեջում

Հունիսի 17–21-ը Քոլեջում

9:00-11:30

• Փառատոնային նախագծերին վերաբերող թարգմանչական աշխատանք Քոլեջի ‹‹Զբոսաշրջային ծառայությունների կազմակերպում›› մասնագիտության սովորողների հետ:

• 2019-2020 ուսումնական տարվա ուսումնական ծանրաբեռնվածության, անհատական պլանի այլ բաղկացուցիչների քննարկում Քոլեջի ղեկավարի հետ:
• Քոլեջի ‹‹Զբոսաշրջային ծառայությունների կազմակերպում›› մասնագիտության անգլերենի 2019-2020 ուստարվա անգլերենի դասընթացի մշակման աշխատանքներ:

Օտար լեզու դասավանդողների աշխատանքային հավաքներ հունիսի 17-21-ի մանկավարժական ճամբարում

Օտար լեզու դասավանդողների աշխատանքային հավաքները Մայր դպրոցում

Հունիսի 17-ին

12։00-13։30 – 2019-2020 ուստարվա նախապատրաստական աշխատանքներ. Օտար լեզու դասավանդողների հավաք ‹‹ծրագրային-մեթոդական փաթեթի ամառային մշակման նախագծեր. առաջարկությունների ներկայացում›› օրակարգով. ներկայացնում և առաջարկում են դասավանդողները:

Հունիսի 18-ին

12:00 – 13:30 – ‹‹Գնահատումը կրթահամալիրում 2018-2019 ուստարում և առաջարկություններ 2018-2020 ուստարվա համար››. ներկայացնում և առաջարկում են դասավանդողները:

Հունիսի 20-ին

12:00-13:30 Օտար լեզու դասավանդողների աշխատանքային հավաք՝ ‹‹Բլեյան կրթական բաց ցանց. 2018-2019 ուստարվա ընթացքում կատարված նախագծեր և 2019-2020 ուստարվա նոր նախագծերի առաջարկություններ››: Ներկայացնում և առաջարկում են դասավանդողները:

 

Teachers’ Choir Sebastatsies

 

Teachers’ Choir Sebastatsies was founded in 2012 with the initiative of the Educational Foundation ″Sebastatsiner″, the artistic director-conductor is Harutyun Topikyan, founder of Yerevan Chamber Choir, honored artist of RA.

It is an open quartet choir and consists of the pedagogical staff of the Educomplex. The choir performs spiritual and secular songs by Komitas, other medieval Armenian chants and the songs by modern Armenian composers, spreads them with educational-cultural-country study campaign concerts, educational liturgies, organizes national rituals and participates in them. The concerts are accompanied by the performances of the author educational programs and educational exchanges.

The choir performs songs in acting and ruined churches, in the areas of other historical monuments and museums, in the village and town squares, concert halls, contributes to the creation of pedagogical choirs.

In all its initiatives, the choir has the blessing and support of the Armenian Apostolic Church.

The choir disseminates its activities on the blog.

The Choir Sebastatsies always gives immediate respond to the invitations to give concerts in Armenia and outside Armenia.

The trainings of the choir are open, and are organized in the Sebastia Concert Hall of the Educomplex Mother School on Tuesdays and Thursdays at 15:15 – 16:30.

Artistic Director: Harutyun Topikyan, tel: 091429234

Choir Director: Armine Topchyan, tel: 093309389, topchik@mskh.am

Director of “Mkhitar Sebastatsi” Educational Complex: Ashot Bleyan, tel: 094431099, bleyan@mskh.am

 

 

Երկրագործ-պարտիզպան սեբաստացիների հունիսի 5-ի ուղերձը

Ուսումնական աշխատանք. թարգմանում ենք անգլերեն

Մենք մեր համայնք Երևան քաղաքի, Մալաթիա-Սեբաստիա վարչական շրջանի իշխանություններին դիմում ենք մեր անմիջական շրջակա միջավայրի պաշտպանված, անվտանգ, խնամված պահելու միասնական խնդրով։

Քաղաքը շարունակ մաքուր, խնամված, կանաչ պահելու գործը մերն է՝ քաղաքացունը, բոլոր տարիքների բնակիչներինը. թողե՛ք մեզ։ Դուք մեզ՝ երկրարագործ-պարտիզպան երևանցիներիս աջակցություն-սպասարկումն ապահովեք այնպես, որ՝

• կանաչին-ծառին-թփին, միջթաղային անցումին, խաղահրապարակին, պուրակին հատկացված հողը՝ պետական-համայնքային, բոլորիս սեփականությունը, այլ նպատակի չծառայի, չօտարվի, չանապատանա.
• երկրագործ-պարտիզպանը ժամանակին ու կարգով ունենա անհրաժեշտը՝ ոռոգման ջուր՝ անխախտ ռեժիմով, ստանա ոռոգման համակարգի ստեղծման-նորոգման, կանաչի խնամքի-սպասարկման միասնական ծառայություններ։

Մենք ստանձնել ենք մեր մանկավարժության բաց ֆիզիկական աշխարհի՝ կրթահամալիրին հանձնված ու հարակից տարածքների, մեր կրթական պարտեզի շուրջտարյա, ամենօրյա խնամքը՝ որպես ուսումնական աշխատանք։ Հրապարկեք ոռոգման ջրի ռեժիմը կրթահամալիրի բանգլադեշում, նրա շրջակա միջավայրում, որ ամռան տապին մեր ստեղծած կանաչ լանջերը, մեր պարտեզները, մարգագետինները, պուրակները խնամված մնան՝ որպես թավիշ-աճող-տարածվող օազիս։ Եվ ապահովեք, որ թաղամասի մյուս ուսումնական հաստատություններին, այլ կազմակերպություններին, բնակելի շենքերին նպատակային օգտագործման հանձնված հողը խնամվի այնպես, որ բնակելի արվարձանում բոլորիս կրթական պարտեզը միասնական-ներառական լինի։

Միացեք մեզ։

«Մխիթար Սեբաստացի» կրթահամալիր, Րաֆֆի 57, հեռախոս՝ 747246, info@mskh.am

 

Հունիսի 5-ին՝ կրթահամալիրում շրջակա միջավայրի պաշտպանության միջազգային օրվա  ստուգատեսի հրավեր։

 

We appeal to the authorities of the municipality of Malatia-Sebastia District in Yerevan, with a joint heartfelt request to maintain our community immediate surroundings protected, secure, safe and well cared of.

The work of keeping the city always clean, well cared of and green is ours: citizens’, inhabitants’ of all ages. Leave it to us. Your task is to provide us, farmer-gardener citizens of Yerevan, with a support-service, so that:

• the state-community piece of land allocated to greenery, inter-block passages, playgrounds, parks may not serve for other purposes, may not be alienated or become desolated.
• Farmer-gardeners can get all the necessary things in time: irrigation water in uninterrupted mode, get joint services of creation and renovation of irrigation systems and maintenance of greenery.

We have taken over all the year round, day-to-day care of our educational garden, the open physical world of our pedagogy and the adjacent territories of the Educomplex, as a form of educational work. Publish the irrigation water regime in the Educomplex Bangladesh (the South-West district of Yerevan) and in its surroundings, so that our green slopes, our gardens, meadows, lawns and parks can remain as a growing green oasis in the heat of the summer. And ensure that the land allocated to other educational institutions, other organizations, residential buildings for the purposeful use, will be taken care of with the same approaches so that our educational garden in the residential suburb can be inclusive.

Join us!

″Mkhitar Sebastatsi″ Educational Complex, Raffi 57, tel: 747246 info@mskh.am

 

Դաս-առաջադրանքհեռավար ուսուցման 5-րդ դասարանի համար

Little և few, a little և a few

Little water – քիչ ջուր, little butter-քիչ կարագ (little-ը «քիչ» իմաստով օգտագործվում է անհաշվելի գոյականների հետ)

few chairs – քիչ աթոռ, few pencils – քիչ մատիտ (few-ն օգտագործվում է հաշվելի գոյականների հետ )

a little – մի քիչ

a few – մի քանի

much water – շատ ջուր, much cheese-շատ պանիր,

many balls – շատ գնդակ, many tables – շատ սեղան

some  և any

There are some apricot trees in the garden.

Հարց տալիս և ժխտելիս some-ի փոխարեն գործածվում է any

Are there any apricot trees in the orchard?

There aren’t any apricot trees in the orchard.

I. Choose the right word

1. He has got (much, many) friends in Yerevan.
2. Has she got (some, any) friends in Gyumri?
3. You should use (little, few) salt.
4. I have got (a little, a few) friends in Vanadzor.
5. There are (little, few) chairs in the hall. We need 2 more chairs.

II. Translate into English

1. Ես շատ ջուր եմ խմում ամռանը:
2. Շատ ծիրանենի կա մեր այգում:
3. Ես քիչ ջուր եմ խմում ձմռանը:
4. Ես աշխատում եմ այստեղ: Ինձ մի քանի մեխ (nail) տուր:
5. Դուք շատ եք աշխատում և քիչ եք ուտում: Դուք պետք է քիչ աշխատեք և շատ ուտեք:
6. Սեղանի վրա կա՞ն գրքեր: Ո՚չ, սեղանի վրա գրքեր չկան:

Խոհեր մի թարգմանությունից հետո

Անգլերեն էի թարգմանում Հասմիկ Ղազարյանի ‹‹Կրթության նպատակը՝ սեփական արժեքներ›› հոդվածը: Հոդվածը իմաստավորվեց ու հետաքրքիր դարձավ, երբ հասա  Մահաթմա Գանդիի այս տողերին՝

Քո հավատամքը համապատասխան է քո մտքին,
Քո միտքը համապատասխան է քո խոսքին,
Քո խոսքը համապատասխան է քո գործողությանը,
Քո գործողությունը համապատասխան է քո սովորությանը,
Քո սովորությունները համապատասխան են քո արժեքներին,
Քո արժեքները համապատասխան են քո ճակատագրին։
Գանդի

Երբ որևէ հոդվածում մի հայտնի մարդու գրածներից մեջբերում եմ հանդիպում, անմիջապես չեմ սկսում այդ տողերը հայերենից անգլերեն թարգմանել: Աշխատում եմ գտնել անգլերեն բնագիրը: Որոնեցի ու գտա Ռոբերտո Վիլարի ուսումնասիրության մեջ: Մահաթմա Գանդիի անգլերեն տեքստը: Արեցի այդ տեքստի իմ թարգմանությունը, որից հետո այդ իմաստուն մտքերի հետաքրքիր զարգացումներ գտա: Այսուհետ բոլոր տեքստերի հայերեն թարգմանություններն իմն են:

Mahatma Gandhi: “Your beliefs become your thoughts, Your thoughts become your words, Your words become your actions, Your actions become your habits, Your habits become your values, Your values become your destiny.”

Մահաթմա Գանդի «Ձեր համոզմունքները դառնում են ձեր մտքերը, Ձեր մտքերը դառնում են ձեր խոսքերը, Ձեր խոսքերը դառնում են ձեր գործողությունները, Ձեր գործողությունները դառնում են ձեր սովորությունները, Ձեր սովորույթները դառնում են ձեր արժեքները, Ձեր արժեքները դառնում են ձեր ճակատագիրը››:

 

Ռոբերտո Վիլարը այն կարծիքին է, որ, միգուցե, Մահաթմա Գանդիին խորհելու առիթ է տվել բուդդայական այս տեքստը:

The original boudhist text The thought manifests as the word, The word manifests as the deed, The deed develops into habit, And the habit hardens into character. So watch the thought and its way with care, And let it spring from love Born out of concern for all beings.

Բնագիր բուդդայական տեքստ Միտքը որպես խոսք է արտահայտվում, Խոսքը՝ որպես գործողություն, Գործողությունը զարգանում ու սովորություն է դառնում, Սովորությունն էլ կարծրանում է ու բնավորություն դառնում: Ուրեմն՝ զգոն եղեք ձեր մտքի ու նրա արտահայտման ձևի նկատմամբ, Եվ թող այն սիրուց բխի, Մտահոգածին՝ բոլորի հանդեպ:

 

Իսկ Մարգարետ Թետչերն էլ իր ելույթում ասել է, որ իր հայրն է միշտ կրկնել այս իմաստուն մտքերը:

Margaret Thatcher: “Watch your thoughts for they become words. Watch your words for they become actions. Watch your actions for they become habits. Watch your habits for they become your character. And watch your character for it becomes your destiny. What we think, we become. My father always said that… and I think I am fine.”

Մարգարետ Թետչեր Հսկեք ձեր մտքերը՝ նրանք խոսքեր են դառնում, Հսկեք ձեր խոսքերը՝ նրանք գործողություններ են դառնում, Հսկեք ձեր գործողությունները՝ նրանք սովորություններ են դառնում, Հսկեք ձեր սովորությունները՝ նրանք բնավորություն են դառնում, Հսկեք ձեր բնավորությունը՝ այն ձեր ճակատագիրն է դառնում:   Մենք դառնում ենք այն, ինչի մասին մտածում ենք: Իմ հայրն էր միշտ դա ասում:

 

Իսկ ի՞նչն է եղել հին չինական ասույթի սկզբնաղբյուրը, որի հեղինակն անհայտ է:

A Chinese proverb expresses the same idea. The author is unknown   Be Careful of Your Thoughts: They Control Your Destiny Be careful of your thoughts, for your thoughts become your words. Be careful of your words, for your words become your actions. Be careful of your actions, for your actions become your habits. Be careful of your habits, for your habits become your character. Be careful of your character, for your character becomes your destiny.

Նույն միտքն է արտահայտում մի չինական ասույթ: Հեղինակն անհայտ է:   Ուշադիր եղեք ձեր մտքերի հանդեպ՝ նրանք ձեր ճակատագիրն են վերահսկում:   Ուշադիր եղեք ձեր մտքերի հանդեպ՝ նրանք ձեր խոսքերն են դառնում,   Ուշադիր եղեք ձեր խոսքերի հանդեպ՝ նրանք ձեր գործողություններն են դառնում,   Ուշադիր եղեք ձեր գործողությունների հանդեպ՝ նրանք ձեր սովորություններն են դառնում,   Ուշադիր եղեք ձեր սովորությունների հանդեպ՝ նրանք ձեր բնավորությունն են դառնում,   Ուշադիր եղեք ձեր բնավորության հանդեպ՝ այն ձեր ճակատագիրն է դառնում:

 

Թարգմանչի կողմից.

Տեղին է այստեղ հիշել Օստապ Բենդերի խոսքն ուղղված Ադամ Կոզլևիչին. ‹‹Ես մի օր արթնացա ու սիրուց ոգևորված պահին մի բանաստեղծություն գրեցի՝

Я помню чудное мгновение,

Передо мной явилась ты,

Как мимолетное видение,

Как гений чистой красоты.

Բայց հետո խոր հիասթափություն ապրեցի, երբ հիշեցի, որ այս տողերը գրել է Ա.Ս. Պուշկինը››:

Այցելում ենք Ավետիք Իսահակյանի տուն թանգարան – We are Visiting Avetik Isahakyan’s Home Museum in Yerevan

 

Today we are visiting AvetiK Isahakyan’s Home Museum in Yerevan. Avetik Isahakyan was a great Armenian poet, writer and public figure. He was born in Alexandrapol (now Gyumri) in 1875 and died in Yerevan in 1957. So he lived and created in the 19th and 20th centuries. He received a good education. He studied at Echmiatsin Theological Seminary and then he continued his education at Leipzig and Zurich Universities studying Literature and History of Philosophy.

Avetik Isahakyan was very much loved and respected by Armenians. Many of his poems became lyrics of songs. The lyrics of these songs are so close to the soul of Armenian country life that common people know for sure these songs to be folk songs. He was also a great patriot.

Hey, my fatherland, how lovely you are!
Your mountain peaks are lost in the mists of heaven.
Your waters are sweet, your breezes are sweet;
Only your children are in seas of blood.… Translation by Alice Stone Blackwell

Է՜յ, ջան-հայրենիք, ինչքա՜ն սիրուն ես,

Սարերըդ կորած երկնի մովի մեջ.

Ջրերըդ անո՛ւշ, հովերըդ անո՛ւշ,

Մենակ բալեքըդ արուն ծովի մեջ:

Avetik Isahakjan lived in this house for ten years, from 1947-1957.

 

Աշոտ Բլեյանի «Manifesto of General Educationon March, 2019» գրի հրապարակումը Linkedin-ում

https://www.linkedin.com/feed/update/urn:li:activity:6512243843310718976/

Դաս-առաջադրանք Միջին դպրոցի հեռավար ուսուցմամբ սովորողների համար. 21-ը հունվարի

Our previous lesson was about describing people. Today’s lesson is about the place where we live.

I live in Yerevan. It is the capital city of the Republic of Armenia. Although Yerevan is an ancient city it looks like a newly built one. They say that Yerevan is 2800 years old but you can hardly find a house which is more than 100 years old. Anyway, I love Yerevan. The population of Yerevan is more than one million. The center of the city is Republican Square. It is considered to be one of the most beautiful squares in the world. It has a pool with tens of dancing fountains with light effects. One can also admire the Opera House which is not far from Republican Square. In front of the Opera House, there is a square which has two names: Theatrical Square and Freedom Square. There are a lot of public gardens in Yerevan. Tourists say that, first of all, they are impressed by the great number of fountains of drinkable water everywhere in the city. They are also impressed by the friendly atmosphere in our city.

Artem Kirakosyan and Ashot Hovhannisyan, can you describe the place where you are living now? I will publish your descriptions on the English page of our school website.

 

Իսկապես կրթված լինելու մասին

Նոամ Չոմսկի

Հեղինակի մասին.

Նոամ Չոմսկին ամերիկյան նշանավոր տեսական լեզվաբան է, աշխարհաճանաչողական գիտնական և փիլիսոփա, ով արմատապես փոխեց լեզվաբանության ասպարեզը՝ ընդունելով, որ լեզուն եզակիորեն մարդկային իրողություն է և հիմնված է նրա ճանաչողական կարողությունների վրա: Ըստ նրա տեսության՝ մարդու ուղեղի բնածին հատկանիշներն են ծնունդ տալիս և′ բանավոր խոսքին, և′ քերականությանը: Նոում Չոմսկին «ճանաչողական հեղափոխության» և «վերլուծական փիլիսոփայության» ամենաակնառու դեմքն է: Նրա գիտական հետազոտությունների լայն ազդեցությունը տարածվում է նաև համակարգչային գիտության և մաթեմատիկայի վրա:

Իր ամբողջ գիտակցական կյանքում Նոամ Չոմսկին նաև ակտիվ քաղաքացի-մտավորական է եղել: Երբ ԱՄՆ ներգրավված էր Վիետնամական պատերազմում, Նոամ Չոմսկին այդ պատերազմի ամենաակտիվ հակառակորդներից էր և գրեց  «Մտավորականների պատասխանատվությունը» հակապատերազմական էսսեն ու դարձավ այն ժամանակվա ԱՄՆ նախագահ Նիկսոնի թշնամին:

 2018-ի դեկտեմբերին Նոամ Չոմսկին դարձավ 90 տարեկան:

Ես Նոում Չոմսկին եմ, Մասաչուսեթսի տեխնոլոգիական ինստիտուտի թոշակի անցած պրոֆեսոր եմ: Ինստիտուտում աշխատել եմ 65 տարի:

Կարծում եմ, որ ավելի լավ չեմ պատասխանի այն հարցին, թե ինչ է նշանակում իսկապես կրթված լինելը, քան եթե հետ գնամ և տվյալ նյութի մասին մի քանի դասական տեսակետներ արտահայտեմ: Օրինակ՝ ժամանակակից բարձրագույն կրթության համակարգի հիմնադիր, մեծ հումանիստ, լուսավորության դարաշրջանի ակնառու ներկայացուցիչ Վիլհելմ Հումբոլդի արտահայտած տեսակետները, ով կրթության և մարդու զարգացման մասին շատ է գրել և, իմ կարծիքով, հիմնավոր կերպով պնդում էր, որ մարդ արարածին ինքնիրացված համարելու գլխավոր սկզբունքը և պահանջմունքն այն է, որ նա կարողանա անկախ, առանց արտաքին վերահսկողության հարցադրումներ անել և կառուցողաբար ստեղծել:

Այս միտքը ժամանակակից պատկերացմամբ մի ֆիզիկոս է արտահայտել հենց այստեղ: Նա իր ուսանողներին ասում էր, որ կարևոր չէ, թե ինչ են իրենք ուսումնասիրում դասապրոցեսի ընթացքում: Կարևորն այն է, թե ինչ են իրենք բացահայտում:

Այս տեսակետից իսկապես կրթված լինել նշանակում է հարցադրումներ անողի վիճակում լինել և ստեղծել քեզ հասանելի ռեսուրսների հիման վրա, որոնց դու հասկանում ես և գոհունակությամբ ընդունում:

Իմանալ, թե որ կողմը նայել, իմանալ, թե ինչպես ձևակերպել լուրջ հարցերը, կասկածել ընդունված ստանդարտ ուսմունքներին, գտնել սեփական ուղին, ձևակերպել այն հարցերը, որոնց պատասխանները արժանի են գտնելու և որոնել այն արահետը, որով գնալու ես, որպեսզի գտնես պատասխանը:

Դա նշանակում է իմանալ, շատ բաներ հասկանալ, բայց ուղեղում ամբարված գիտելիքից շատ ավելի կարևոր է իմանալ, թե որ կողմը նայել, ինչպե՞ս նայել, ինչպե՞ս հարցադրում անել, ինչպե՞ս մարտահրավեր նետել, ինչպե՞ս գործել անկախ, ինչպե՞ս այլոց հետ համերաշխ համագործակցությամբ դիմագրավել աշխարհի մատուցած և քո  հարցադրումների, հետազոտությունների, ինքնակրթության արդյունքում առաջացած մարտահրավերները:

Ահա թե ինչպես պետք է կրթական համակարգը զարգացնի անձին մանկապարտեզից մինչև դպրոցն ավարտելը, և երբեմն, լավագույն դեպքերում, դա այդպես է լինում, ինչը մարդկանց դարձնում է, առնվազն իմ չափորոշիչներով, լավ կրթված:

 

   

Իմ հոկտեմբերյան հաշվետվությունը

Համակարգել եմ անգլերենի և ռուսերենի հոկտեմբերյան ֆլեշմոբները: 

Հեռավար ուսուցման իմ բոլոր առաջադրանքները ուղեկցվել են դասերի շարադրանքներով: Փաստորեն դրանք եղել են դաս-առաջադրանքներ: Սովորողները կարդացել են իմ կազմած դասերը, կատարել են դրանք և ուղարկել ինձ և համապատասխան դպրոցների գրասենյակների ղեկավարներին: Սովորողների պատասխանները իմ ուղղումներով հրապարակված են առաջադրանքնրի տակ:

Դաս-առաջադրանք Միջին և Ավագ դպրոցների հեռավար ուսուցմամբ սովորողների համար: Հոկտեմբերի 28 

Դաս-առաջադրանք Միջին և Ավագ դպրոցների հեռավար ուսուցմամբ սովորողների համար: Հոկտեմբերի 22

Դաս-առաջադրանք 5-րդ դասարանի հեռավար ուսուցմամբ սովորողների համար  հոկտեմբերի 15-ին

Դաս-առաջադրանք Ավագ դպրոցի հեռավար ուսուցմամբ սովորողների համար հոկտեմբերի 12-ին

Դաս-առաջադրանք Միջին դպրոցի հեռավար ուսուցմամբ սովորողների համար. հոկտեմբերի 12-ին 

Դաս-առաջադրանք Միջին դպրոցի հեռավար ուսուցմամբ սովորողների համար. հոկտեմբերի 9-ին  

Առաջադրանք Միջին դպրոցի հեռավար ուսուցմամբ սովորողների համար. հոկտեմբերի 2-ին

Թարգմանչական աշխատանք

Անգլերեն եմ թարգմանել Աշոտ Բլեյանի «Կրթությունը՝ խաղաղության գործիք – Education as a Peace Tool» ներկայացումը 

Սուսան Մարկոսյանի հանձնարարությամբ անգլերենից հայերեն եմ թարգմանել «Սինգապուրում երեխաներն այլևս քննության արդյունքներով չեն գնահատվի» հոդվածը, որը բավականին մեծ արձագանք ստացավ մեր կայքում և ֆեյսբուքում:

Հայերենից անգլերեն եմ թարգմանել Աշոտ Բլեյանի մանկավարժական օրագրի քաղվածքներից կազմված հոդվածը «Քայլ արա ու միացիր ցանցին – Make a Step, Join Bleyan Educational Network»

Անգլերեն եմ թարգմանել Քնարիկ Ներսիսյանի միջազգային հոդված-նախագիծը «Տնից տուն. մարդիկ, ճակատագրեր – From Home to Home: People, Fates»

Անգլերեն եմ թարգմանել Հասմիկ Ղազարյանի հոդվածը «Համագործակցային ուսուցման հնարավորությունները – The Opportunities of Cooperative Learning»

Այլոց փարձի ուսումնասիրություն

Ներառական կրթություն. «Երբ դասարանում ուսումնական հատուկ կարիք ունեցող երեխաներ կան»

Արտագնա դաս Ֆրանկոֆոնիայի ավանում 

Քոլեջի ուսանողների և Գայանե Թերզյանի հետ արտագնա դաս կազմակերպեցինք Ֆրանկոֆոնիայի ավանում:

Կներե՚ք, որ ֆրանսերեն չեմ խոսում

I am Sorry, I Can’t Speak French.

Մասնակցություն մանկավարժական աշնանային ճամբարին

Օտար լեզու դասավանդողների հավաքները

mskh.am կայքի անգլերեն էջի սպասարկումը

Երբ պատժում ենք սովորողին, պատժում ենք նաև ինքներս մեզ (այլոց փորձի ուսումնասիրություն)

Մարմնական պատիժը

 

Աշխարհի 100 երկրներում արգելված է մարմնական պատիժը հանրակրթական դպրոցներում:

1979 թվականին Շվեդիան առաջին երկիրն էր, որ արգելեց մարմնական պատիժը: Ռուսաստանում և նախկին Խորհրդային հանրապետություններում մարմնական պատիժը «ձևականորեն» արգելվել է 1917 թվականին և ըստ աշխատանքային օրենսգրքի, ուսուցչին ազատում են աշխատանքից, եթե նա ձեռք է բարձրացնում սովորողի վրա:

Մեծ Բրիտանիայում մարմնական պատիժը արգելվել է 1986 թվականին:

Ներկայումս տնտեսապես զարգացած երկրներից միայն Սինգապուրի դպրոցներում սովորող տղաների համար է մարմնական պատիժը օրինական:

Ֆինլանդիայում արգելվել է մարմնական պատիժը դպրոցներում 1914 թվականին, իսկ 1984 թվականից ծնողներին նույնպես արգելվում է ծեծելով պատժել իրենց երեխաներին: Այդուհանդերձ, ըստ Ֆինլանդիայում անցկացված 2010 թվականի հարցման՝ երկրի դպրոցականների մեծամասնությունը կողմ է, որպեսզի մարմնական պատիժ սահմանվի իրենց համար:

ԱՄՆ-ի 19, հիմնականում հարավային նահանգներում, մարմնական պատիժ են կիրառում հանրակրթական դպրոցներում:

1977 թվականին ԱՄՆ-ի Գերագույն դատարանը հաստատեց, որ մարմնական պատիժը հակասահմանադրական չէ և յուրաքանչյուր նահանգ ինքն է որոշում՝ կիրառե՞լ այն, թե՞ ո՛չ: Այդ օրենքը դեռևս ուժի մեջ է և մոտ 160000 աշակերտ իր մարմնի վրա զգում է այդ օրենքի ուժը: Օրինակ, Ալաբամա նահանգում հատուկ կարգով որոշված է, թե ինչ երկարություն և հաստություն պետք է ունենա երեխաներին ծեծելու ճիպոտը (24 դյույմ երկարություն, 3 դյույմ լայնություն և կես դյույմ հաստություն): Խփում են հիմնականում հետույքին: Մարմնական պատիժ են կիրառում նույնիսկ տարրական դպրոցում:

Իսկ ո՞ր դեպքերում է օգտագործվում մարմնական պատիժը: Օրինակ, Հյուսիսային Կարոլինայում երեխաներին թույլատրվում է ծեծել հետևյալ դեպքերում.

• Երբ սովորողը կռվել է իր դասընկերոջ հետ:
• Երբ սովորողը ուսճամփորդության ժամանակ ոգելից խմիչք է օգտագործել և հարբել է:
• Երբ սովորողը դպրոցում հրավառություն է արել:

2013-2014 ուսումնական տարվա ընթացքում Հյուսիսային Կարոլինայում մարմնական պատիժների 63%-ը կիրառվել է կռվելու, ագրեսիվ պահվածք ցուցաբերելու, թույլերին նեղացնելու պատճառներով, իսկ 37%-ը՝ դպրոցական ավտոբուսի մեջ վատ վարքի, ուսուցչական անձնակազմի նկատմամբ անհարգալից վերաբերմունքի, դասի ընթացքում բջջային հեռախոսներ օգտագործելու, անպարկեշտ բառեր (հայհոյանքներ) օգտագործելու համար:

Այնուամենայնիվ, բոլոր դպրոցներում վերջին տարիներին մարմնական պատժին դիմելու դեպքերը քչացել են: Եթե նախկինում՝ 70-ականներին, բոլոր սովորողների 4%-ին գոնե մեկ անգամ ծեծում էին, այժմ այդ տոկոսային թիվը դարձել է 0,4: Շատ դպրոցներ սկսել են արգելել մարմնական պատիժները: Մարմնական պատիժը պահպանվել է հիմնականում այն դպրոցներում, որոնք տեղակայված են համեմատաբար աղքատ համայնքներում:

 

Դպրոցից հեռացնելը

Ուշագրավ է Learning English  ամերիկյան ամսագրում հրապարակված Ջոն Քինգի հոդվածը՝ «How should schools deal with misbehaving students? – Ինչպե՞ս պետք է դպրոցները վարվեն վատ վարք ունեցող սովորողների հետ» վերնագրով:

Ջոն Քինգը գրում է, որ ուսումնասիրությունից պարզվել է, որ միայն 2013-2014 ուստարվա ընթացքում մոտ 2,8 մլն ամերիկացի դպրոցականի առնվազն մեկ անգամ ասվել է, որ իրեն կհեռացնեն դպրոցից վատ վարքի համար: ԱՄՆ-ի հանրակրթական դպրոցներում մինչև 8 տարեկան դառնալը չի թույլատրվում վատ վարքի պատճառով նախակրթարանի և կրտսեր դպրոցի երեխային հեռացնել ուսումնական հաստատությունից: Իսկ ո՞ր դեպքերում են ԱՄՆ-ի դպրոցներում 8 տարեկանից բարձր երեխաներին հեռացնում ուսումնական հաստատությունից: Մանկավարժների մեծամասնությունը այն կարծիքին է, որ հեռացնել կարելի է միայն այն դեպքում, երբ սովորողը բռնություն է գործադրում մեկ այլ սովորողի կամ ուսուցչի նկատմամբ: Ուսումնասիրությունները ցույց են տվել, որ ընդհանուր առմամբ անհեռանկարային է սովորողին դպրոցից հեռացնելը: Դպրոցներից հեռացվելով՝ երեխաները հայտնվում են փողոցում և կտրուկ մեծանում է դեռահասների կատարմամբ հանցագործությունների թիվը: Մյուս կողմից էլ՝ եթե ընդհանրապես չի կիրառվում դպրոցներից հեռացնելու պատիժը, մեծապես տուժում են այն սովորողները, ովքեր ուզում են սովորել և իրենց դասաժամին հատկացված ժամանակը վատնվում է կարգապահական հարցեր լուծելու վրա:

Մնացած այլ դեպքերում, երբ սովորողը բարձրաձայն խոսում և խանգարում է դասը, մի որևէ իր է նետում մեկ այլ սովորողի վրա, ուշանում է դասերից, անընդհատ քննարկումներ են ընթանում և պատժի առաջարկություններ են լինում, որոնք տարբերվում են դպրոցից դպրոց, նահանգից նահանգ, բայց մեծամասնության միակ ընդհանուր կարծիքն այն է, որ  սովորողը պետք է պատասխանատվություն կրի իր վատ վարքի համար:

Հոգեբանորեն հաստատված է, որ դեռահասները ավելի ականջալուր են իրենց հասակակիցների ընկերական խորհուրդ-հորդորներին, քան մեծահասակների բարոյական խրատներին: Միգուցե, սա է պատճառը, որ Նյու-Յորքի 40 դպրոցներում գործում է սովորողների վարքի լավացմանն ուղղված ծրագիրը, որում ընդգրկված են հոգեբաններ, փորձառու մանկավարժներ և նաև սովորողներ: Սովորողները հաճախ շատ ավելի լավ լուծումներ են առաջարկում, քանի որ ավելի լավ են ճանաչում իրենց ընկերների բնավորությունը, տարբեր հակումները:

 

Ավելի լավ է կանխարգելել վատ արարքը քան պատժելու ուղիներ փնտրել արդեն արածի համար

Արդյո՞ք արդյունավետ է տարբեր արարքների համար պատիժների տարբեր ձևեր մշակելը: Ծնողների և մանկավարժների մի մեծ խումբ էլ այն կարծիքին է, որ ավելի ճիշտ է կանխարգելել վատ վարքը՝ տեղին և ճիշտ ժամանակին ավելի մեծ ուշադրություն դարձնելով երեխային: Երեխաները, դեռահասները վատ արարք են ցուցաբերում հիմնականում այն դեպքերում, երբ անտեսվում է նրանց ուշադրության կենտրոնում լինելու պահանջը: Այս կարծիքին է, օրինակ, northsouthblonde.com կայքով բլոգերը: Ամեն անգամ, երբ մենք մի որևէ վատ արարքի դեպքում խոժոռ հայացքով գոռում ենք երեխայի վրա, մենք նրան հրահրում ենք նույնկերպ պատասխանել մեզ, հրահրում ենք ավելի վատ արարքների, որոնք անխուսափելիորեն կհետևեն՝ վաղ թե ուշ: Գոռալով, արգելելով մենք միայն կրակի վրա յուղ ենք լցնում: Ահա այդ բլոգերի մի քանի խորհուրդների համառոտ միտքը` ուղղված ծնողներին և կրտսեր դպրոցում դասավանդողներին.

• Երեխայի վրա ձայնը բարձրացնելու փոխարեն մոտեցեք նրան և հանգիստ տոնով խոսեք նրա հետ: Այդ դեպքում նա իրեն կարևորված կզգա և կգիտակցի, որ հասկանում եք իրեն: Նույնն են անում նաև կրտսեր դպրոցի ուսուցիչները: Նրանք հանգիստ են մնում ցանկացած իրավիճակում և այդ հանգստությունը փոխանցվում է երեխային:
• Երբ երեխան հանգստանա, հանգիստ և կարեկցող տոնով այնպիսի հարց եք տալիս, որը լսելով՝ երեխան կգիտակցի, որ դուք հասկանում եք իր այդ պահի զգացողությունները: Այդ ժամանակ նա նույն հանգիստ ձևով էլ կպատասխանի և կասի իր վատ վարքի իրական ու ճիշտ պատճառը. ‹‹Ես հոգնել եմ…, ուզում եմ ուրիշ բան անել…, ուզում եմ, որ խաղաս իմ հետ…, ես քաղցած եմ…, ուզում եմ…››: Ճիշտ հաղորդակցումը կայացավ ու կանխարգելվեց երեխայի էլ ավելի վատ արարքը:
• Այդ պահին բավարարում եք երեխայի պահանջը, բայց և պայման եք դնում նրա առջև. ‹‹հավաքիր խաղալիքներդ և ես դրանք կպահեմ…, կթույլատրեմ համակարգիչով շարունակել քո խաղը այս կամ այն բանը անելուց հետո…, ››
• Մի որևէ բան անելը արգելելու փոխարեն ասեք ձեր երեխային, թե ինչ է թույլատրվում անել: Օրինակ, ‹‹չտեսնեմ քո խալաքնիրը հյուրասենյակում››-ի փոխարեն ասեք. ‹‹կարող ես քո խաղալիքներով խաղալ ննջասենյակում››:
• Գովեք դրական վարքագիծը: Երբ տեսնում եք, որ ձեր երեխան մի լավ բան է արել, ցույց տվեք, թե որքան ուրախ և երջանիկ եք դրա համար: Նա անպայման կուզենա, որ դուք միշտ այդպիսին լինեք իր դրական վարքի շնորհիվ:

 

Միացյալ նահանգները մեծ երկիր է և այնտեղ, անշուշտ, կան առաջադեմ մանկավարժությամբ դպրոցներ իրենց մանկավարժներով: Այս առումով հետաքրքիր է  չորս երեխայի մայր և ուսուցիչ Ստեֆանի Բըրն-Բիանկարդիի (Stephanie Byrne-Biancardi)         կենսափորձը` երեխաների նկատմամբ ընդհանրապես որևէ տեսակի պատիժ չկիրառելու վերաբերյալ: Նա նույնպես հարցի լուծումը տեսնում է երեխաների կարգապահությունը բարձրացնող աշխատանքի կիրառմամբ:

Նույն կարծիքին է նաև Ինդիանայի համալսարանի դպրոցական վարչարարության գծով դոկտորանտ Գրեգ Բրաունը: Մարդու բազմակողմանի դաստիարակությանը վերաբերող սոցիալական Quora կայքում 2018-ի փետրվարին նա մի գրառում է կատարել՝ պատասխանելով ‹‹What are the best punishment methods in schools? – Որո՞նք են պատժի լավագույն մեթոդները դպրոցում›› հարցին: Նա գրում է, որ լավագույն մեթոդն այն է, երբ կարգապահություն ենք սերմանում մեր աշխատանքով և վերանում է պատժելու կարիքը: Բարձր դասարաններում, քոլեջում և բարձրագույն ուսումնական հաստատություններում կարգապահությունը դառնում է անձի ներքին վերահսկողական պահանջը, երբ անձը սկսում է անտեսել այն ամենը ինչը խանգարում է իր սիրելի զբաղմունքը դարձած ուսումնական առարկայի ուսումնասիրմանը: Պատահական չէ, որ ռուսերենում, անգլերենում և այլ եվրոպական լեզուներում ‹‹дисциплина-discipline›› բառը, բացի ‹‹կարգապահություն›› իմաստից, ունի նաև ‹‹ուսումնական առարկա›› նշանակությունը: Ընտրվող ու սիրվող ուսումնական առարկան և դրանից բխող ներքին կարգապահությունը դրական երևույթներ են, իսկ պատիժը՝ բացասական: Պատժի կարիք է առաջանում, երբ ուսումնական հաստատությունում կրթության կազմակերպման գործում և ուսուցիչների աշխատանքում թերացումներ են եղել: Այլ կերպ ասած՝ կրթության ճիշտ կազմակերպման և ուսուցիչների ճիշտ աշխատանքի շնորհիվ նվազագույնի է հասցվում պատժի անհրաժեշտությունը: Պատժին դիմելու անհրաժեշտությունը հասունանում է, երբ դասավանդողը ճիշտ չի պլանավորում իր աշխատանքը, երբ նա չի կարողանում ներգրավել բոլոր սովորողներին ուսումնական պարապմունքի մեջ՝ ըստ յուրաքանչյուր սովորողի ընդունակությունների ու կարողությունների, երբ ներգրավվում են փոքրամասնություն կազմող  ամենաընդունակները, իսկ մնացածներն էլ ստիպված են լինում իրենք իրենց զբաղեցնելու ճանապարհներ փնտրել, կամ էլ՝ ստիպողաբար անում են այն, ինչը չեն սիրում անել: Իսկ որոշ ժամանակ հետո գալիս է դասավանդողի և սովորողների մեծամասնության փրկության զանգը՝ դասի ավարտը:

Այնուամենայնիվ, երբ պատժի կարիք է լինում, պետք է պատժել սովորողին՝ որքան հնարավոր է պահպանելով նրա արժանապատվությունը: Կարգապահական կանոններն էլ պետք է հաշվի առնեն սովորողի արժանապատվությունը:

Պատժին և դաստիարակությանը վերաբերող իր ընդհանրական մտքերին Գրեգ Բրաունը ավելացնում է նաև մի օրինակ, որն իրենց այլընտրանքային դպրոցի աշխատելաոճին է վերաբերում: Նա գրում է, որ իրենց դպրոցի սովորողները հիմնականում այլ դպրոցներից հեռացված պատանիներն են, ովքեր չեն ուզեցել ենթարկվել իրենց դպրոցներում հաստատված կարգ ու կանոնին և ովքեր չեն ուզեցել սովորել այն, ինչը պարտադրվում էր սովորել: Այլընտրանքային այս նոր դպրոցում պատասխանատվությունը դրվում է սովորողների ուսերին, քանի որ այստեղ հաճախելը կամավոր հիմունքներով է: Նրանք արդեն հեռացված են այլ դպրոցներից և կարող են տանը մնալ: Յուրաքանչյուր սովորող իր հետ բերում է ծնողների հետ համաձայնեցված այդ օրվա ուսումնական պլանը, որտեղ նշվում է այդ օրվա դասաժամերի քանակը, ուսումնական առարկան և ցանկալի մակարդակը ըստ իր կարողությունների: Եթե սովորողի այդ օրվա ուսպլանը նախատեսում է միայն ուսճամփորդություն, ապա նա միանում է այն խմբին, որն այդ օրը գնալու է ուսճամփորդության: Այդպիսով ամեն օր սովորողն է պատասխանատու իր գործունեության համար, կարգ չի խախտվում և պատժի կարիք էլ չի լինում նույնիսկ ամենաանկարգապահ և ըմբոստ երեխաների դեպքում:

 

Պարգևատրությունն ընդդեմ պատժի  

 

Գայանան պետություն է Հարավային Ամերիկայում, որի կրթության նախարարությունը հատուկ ուշադրություն է դարձնում երկրի դպրոցներում գործող ‹‹պարգևատրություն և պատիժ›› ծրագրին: Երկրի մանկավարժների համար վերլուծության չընդհատվող գործընթաց է ‹‹Պարգևատրումը ընդդեմ պատժի›› ծրագիրը: Ծրագիրն ուսուցիչների ձեռքին մի լծակ է, որից նրանք օգտվում են, երբ գործ ունեն ուսումնական գործընթացը խանգարող կամ էլ ուսումնատենչ աշակերտների հետ: Նախքան այդ լծակները գործադրելը նրանք պետք է ուսումնասիրեն այդ երկու լծակների դրական և բացասական կողմերը:

Պարգևատրման դրական կողմերը

Ուսուցիչները միշտ էլ ուզում են դրական մթնոլորտ ստեղծել դասարանում, իսկ դրական մթնոլորտ ստեղծելու ճանապարհը սովորողներին պարգևատրումներով դրդելն է, որպեսզի նրանք ավելի լավ սովորեն: Օրինակ, առաջադրանքը ժամանակից շուտ վերջացնելու համար սովորողը համեղ ուտեստով է պարգևատրվում, կամ էլ հանգստի լրացուցիչ ժամանակ է տրվում: Պարգևատրումները լավ են ազդում և դրանք ստացողների, և չստացողների վրա: Առաջինները ոգևորվում են, իսկ վերջինների մոտ պարգևատրում ստանալու ձգտում է առաջանում:

Պատժի դրական կողմերը

Մանկավարժները բավականին հաճախ ընտրում են պատժի լծակը, երբ սովորողները խախտում են կանոնակարգը: Ուստարվա սկզբին նրանք ծանոթացնում են սովորողներին պատժացանկի բոլոր կետերին, որտեղ գրված է, թե ինչ պատժի են արժանանալու այս կամ այն կանոնը խախտելու դեպքում: Պատիժները որոշ ժամանակով սովորողներին զրկում են այն բաներից, որոնք հաճելի են իրենց: Օրինակ, կանոնազանց սովորողին կարող է թույլ չտան դասամիջոցից օգտվել, կամ էլ դասերից հետո նրան պահում են դպրոցում: Այս պատիժներից խուսափելու համար սովորողը չի ուզում այլևս որևէ կանոն խախտի:

Պարգևատրման բացասական կողմերը

Պարգևատրումը սկսում է հակամանկավարժական լինել, երբ սովորողի սովորելու շարժառիթը միայն պարգևատրությունն է դառնում, իսկ որոշ սովորողների համար էլ ուսուցչին գոհացնելն իրենց գլխավոր նպատակն է դառնում:

Պատժի բացասական կողմերը

Պատժի նկատմամբ վախը կարող է սովորողին զրկել նախաձեռնողականությունից, ստեղծականությունից: Սովորողի համար առանցքային է դառնում միայն պատժից խուսափելու գործելակերպը: Նա բավարարվում է աննկատ մնալով:

 

Ամփոփիչ խոսք՝ ուղղված կրթական բոլոր աստիճաններում զբաղված մանկավարժական աշխատողներին

Անհիմն և անհույս է փնտրել ու գտնել մի որևէ երկրի հանրակրթական համակարգում  կիրառվող պատժի ձևեր, որոնք կարող են ընդունելի համարվել մի այլ երկրում: Ժողովուրդները, ազգային ավանդույթները, առանձին անհատներն այնքան տարբեր են: Օրինակ՝ մեծահարուստների ծառայողական մեծ անձնակազմով էլիտար դպրոցներում միջավայրի մաքրության աշխատանքը կարող է պատիժ համարվել, բայց մեր սովորական հանրակրթական դպրոցների սովորողների համար՝ պարտականություն, իսկ որոշ երեխաների համար՝ նույնիսկ հաճելի: Դարեր շարունակ մարմնական պատիժ է կիրառվել աշխարհի գրեթե բոլոր երկրներում, բայց դրանց իրագործման ձևերը տարբերվել են երկրից երկիր, դպրոցից դպրոց և նույնիսկ՝ ուսուցչից ուսուցիչ: Օրինակ՝ որքան որ նվաստացնող են եղել ճապոնական դպրոցի պատժամիջոցները, նույքան էլ ցավոտ՝ եվրոպական դպրոցի ճիպոտահարումները:  Միանշանակ չի էլ կարելի պնդել, որ այդ մարմնական պատիժները միայն բացասական ազդեցություն են ունեցել մարդկության զարգացման վրա: Մեծ Բրիտանիայում դարեր շարունակ՝ մինչև 1986 թվականը, ճիպոտահարել են երեխաներին, բայց Անգլիան է մարդկության պատմության ընթացքում ամենակարևոր հայտնագործությունների բնօրրանը և առաջինն այնտեղ է իրականացվել արդյունաբերական հեղաշրջումը: Այժմ արդեն տարբեր երկրներում աստիճանաբար քչանում են դպրոցից հեռացնելու դեպքերը, քանի որ բոլոր երկրներում էլ սկսել են գիտակցել, որ դպրոցից հեռացված դեռահասը այնքան հեշտությամբ է տրվում տարբեր հանցագործություններ անելու գայթակղությանը: Այդուհանդերձ, դրա առնվազն մի դեպք այնքան արգասաբեր է եղել տեխնիկայի առաջընթացի համար: Խոսքս Թոմաս Ալվա Էդիսոնի մասին է, երբ նրան վատ առաջադիմության համար 8 տարեկանում հեռացրեցին դպրոցից և նա հետագայում աշխարհահռչակ գյուտարար դարձավ: Հետագայում նա արժանիորեն դարձավ նաև ամերիկացի հանրահայտ մանկավարժ-հրապարակախոս Քեն Ռոբինսոնի ‹‹Ինչպես է դպրոցը սպանում երեխայի ստեղծականությունը›› դիտարկման ամենափայլուն օրինակը:

Այժմ արդեն 21-րդ դարն է և ուսուցիչն այլևս գիտելիքի միակ աղբյուրը չէ միջին դպրոցի ավագ դասարաններում և ավագ դպրոցում: Ուսման մեջ շատ ավելի մեծ հաջողություններ են ունենում այն սովորողները, ովքեր համացանցի միջոցով ինքնակրթությամբ են զբաղվում և ժամանակակից առումով շատ ավելի լավ ուսուցիչ է համարվում նա, ով իր սովորողների հետ մենթորական աշխատանք է տանում, սովորեցնում է սովորել, ինքնակրթության է մղում նրանց: Ժամանակակից դպրոցի ամենակարևոր առաքելությունը դարձել է սովորող անհատի ձևավորումը, որը հիմնված է մարդկային ճիշտ փոխհարաբերությունների վրա:

Ըստ ամերիկացի հոգեբան Աբրահամ Մասլոուի ‹‹A Theory of Human Motivation-մարդկային պատճառաբանության(շարժառիթների) տեսության››, յուրաքանչյուր անձ ներդաշնակ և հավասարակշռված հոգեվիճակում է ապրում, եթե իր ամբողջ կյանքի ընթացքում, յուրաքանչյուր տարիքային խմբում բավարարվում են իր մարդկային պահանջմունքները: Մարդը (մեր դեպքում՝ սովորողը ) սկսում է տարբեր սահմանված կանոններ խախտել, երբ նրա պահանջմունքները հաշվի չեն առնվում:

 

Ինչու՞ են այդքան սիրված ու գնահատված մեր դպրոց-պարտեզները և երեխային պատժելու կարիք էլ չի լինում: Պատասխանն այն է, որ այստեղ լիովին բավարարվում են երեխայի տարիքին բնորոշ մարդկային պահանջմունքները.

• ֆիզիոլոգիական պահանջմունքները. հենց ընդարձակ խաղասենյակ-դասասենյակի մի անկյունում հասանելի ջրի ծորակն է և իրենց լեզվով ասած՝ պետքարանը: Երեխան և սնունդ է ընդունում և խաղում է, իսկ նախակրթարանի սաները նաև քնում են:
• անվտանգության պահանջմունքը. Երկաթյա սուր անկյուններով մահճակալների փոխարեն փափուկ ու հաստ ներքնակներ են, որոնք դրված են հատակին և որևէ վտանգ չկա նույնիսկ երկու տարեկանի համար: Լողավազանների առկայությունը և լողուսուցումը ամրապնդում է առողջությունը և երեխայի հետագա կյանքն անվտանգ դարձնելու առաջին քայլերն է ապահովում:
• սիրո և պատկանելիության պահանջմունքը.  Երեխան ընդհանուր պարապմունքի ոգով, դասվարների ու դաստիարակների անմիջականությամբ ընտանեկան սիրո ջերմություն է զգում վաղ առավոտյան, երբ դպրոց-պարտեզ է ոտք դնում: Այդ սերը պահպանվում է նաև ուսումնական պարապմունքների ընթացքում: Ոչ ոք չի գոռում երեխայի վրա այն բանի համար, որ տառերը ծուռ է գրել իր տետրում: Համակարգչային մուտքագրումը համահարթեցրել է ամեն ինչ:

Մարդկային պահանջմունքների բուրգի վերին շերտերը ավելի համապատասխան են միջին և ավագ դպրոցների սովորողների պահանջմունքներին՝ ներառելով նաև ստորին շերտերը:

Պահանջմունքների բավարարումը միջին և ավագ դպրոցներում.

• Ֆիզիոլոգիական պահանջմունքներ. սովորողներին չի բավարարում սննդի կազմակերպումը, որի հետևանքով մեծ դասամիջոցին հարյուրավոր սովորողներ վազում են դեպի մոտակա խանութները և երբեմն ուշացած են ներկայանում հինգերորդ դասաժամին և անարդարացի պատժի կարիք է զգացվում: Լավ է, որ հասանելի ջրի ծորակներ կան առաջին հարկում:
• Անվտանգության պահանջմունքը. Մայր դպրոցը մի նոր անուն է ստացել՝ ‹‹Խառնարան››: Ուրբաթօրյա համերգներին, ստուգատեսային հավաքներին կրթահամալիրում սովորող բոլոր տարիքային խմբերի երեխաները Մարմարյա սրահում սկսում են ճանաչել իրար դրական հույզերով՝ միասին երգելով, պարելով, իսկ Միջին և Ավագ դպրոցների սովորողները միասին են անցկացնում առավոտյան ընդհանուր պարապմունքները: Այս պահանջմունքի բավարարման համար դրական ազդեցություն ունի սովորողներին  հատկացվող պահարանները անձնական իրերի համար: Կրթահամալիրում գործող տարաբնույթ սպորտային ակումբները (ֆուտբոլի, վոլեյբոլի, բասկետբոլի, հեծանվային, նետաձգության, հրաձգային, մարմնամարզության, տրիաթլոնի) նպաստում են սովորողների առողջության ամրապնդմանը, օրը ավելի հագեցած դարձնելուն, ինչը էապես նվազեցնում է կանոնազանցությունը և պատժի կիրառման կարիքը:

Այնուամենայնիվ, ռիսկային են 6-րդ և 10-րդ դասարանները, որտեղ ամենաշատն են նորեկներ լինում և նոր միջանձնային հարաբերություններ են սկսվում: Հնարավոր հակադրությունները մեղմելու, հանդուրժողականություն սերմանելու գործում մեծ է կազմակերպիչների և դասավանդողների դերը:

Այս տարիքային խմբում հասունանում է նաև մարդու աշխատանքի պահանջմունքը: Կրթահամալիրի միջավայրի բարեկարգման, կանաչ գոտիները խնամելու շատ աշխատանք կա: Այնուամենայնիվ, այս հասունացող պահանջմունքին խանգարում է 12-ամյա պարտադիր կրթության օրենքը: Սովորողներ կան, ում համար (ընտանիքների համար նույնպես) աշխատելն ավելի նպատակահարմար և օգտակար կլիներ, քան 17-18 տարեկանում աննպատակ դասերին նստել, խանգարել ուսումնական գործընթացը և անարդարացի պատժի արժանանալ: Պատժի ամենակարևոր պայմանը դրա արդարացիությունն է:

• Սիրո և պատկանելիության պահանջմունքը.  Սիրո և ամուր ընկերական հարաբերությունների ստեղծմանը դրականորեն են նպաստում հաճախակի կազմակերպվող եռօրյա ուսճամփորդությունները: Հեռավար ուսուցման կազմակերպմամբ սովորողը հնարավորություն է ունենում չկտրվել և՛ իր ընտանիքից, և՛ ուսումից, երբ ընտանիքը որոշ ժամանակով հարկադրված է լինում ապրել մեկ այլ երկրում:
• Պատվի (հարգանքի) և ինքնաիրականացման պահանջմունքները. Մարդու պահանջմունքների բուրգի ամենավերին երկու շերտերը միացրեցի, որովհետև դրանք այնքան շատ են փոխկապակցված՝ հատկապես Ավագ դպրոցում: Սովորողն ինքն է կազմում իր անհատական ուսումնական պլանը, ինչը նպաստում է մասնագիտական կողմնորոշմանը: Ընտրությամբ ուսումնական առարկաների, ակումբների ընտրությունը թույլ է տալիս ուսումնառությանը հատկացված ժամանակի մեծ մասը սիրով օգտագործել, ինչը մեծացնում է ինքնավստահությունը, հարգված լինելու հնարավորությունը, սեփական անձի կարևորության գիտակցումը: Այսուհանդերձ, երբ դասավանդողը սկսում է աշխատել միայն ամենաընդունակների և ամենաաշխատասերների հետ. երբ հաշվի չեն առնվում յուրաքանչյուր սովորողի նյութն ընկալելու արագությունը, մտավոր կարողությունները. երբ անհատականացված չեն առաջադրանքները. երբ հանդուրժվում է անհատական համակարգչով դպրոց չգալը, ամեն ինչ հակադարձվում է: Այս ամենը անտեսած դասավանդողը սկսում է ինքնակամ պատիժների դիմել, ինչը խաթարում է և՛ դասավանդողի, և՛ սովորողի սիրո, հարգանքի պահանջմունքների, ինչպես նաև բուրգի ամենավերին շերտի՝ ինքնաիրականացման պահանջմունքի բավարարումը:

 

Օգտագործված աղբյուրներ              

 

John King – How should students deal with misbehaving students?

northsouthblonde.com – Ten ways to discipline your child without yelling

Blogger Calley – www.backtocalley.com -20 Creative discipline & punishment ideas

Erin Kurt – www.lifehack.org/articles/featured- 8 Reasons why children misbehave with solutions

Ministry of Education, Guyana- Rewards and Punishments

Greg Brown – What are the best punishment methods in schools?

Stephanie Byrne-Biancardi – lifehacker.com – Six tips on disciplining children from an experienced teacher

https://en.wikipedia.org/wiki/School_corporal_punishment

Elizabeth T. Gershoff and Sarah A. Font – Corporal Punishment in US public Schools

Laws on Corporal Punishment Around the World

Խրախուսանք և պատիժ

Military Sports Camp in the Schooling Center Arates

The High School students of the “Mkhitar Sebastatsi” Educomplex and also the students of senior classes from the villages of Karaglukh, Taratumb, Aghnjadzor, Goghtanik, Hermon and Yeghegis came to Arates Schooling Center on September 14 to take part in the military sports camp.

The participants have been divided into platoons and are living on field conditions on a special routine: getting up, performing spiritual songs, having meals, jogging along the Yeghegis George, sports trainings: archery, shooting, fencing. Performing military songs and the national anthem is also included in the routine of the day.  Reserve Lieutenant Colonel Armen Davtyan also conducts row trainings.

Deputy Minister of Territorial Administration and Development of RA Davit Gevorgyan, Deputy Minister of Defence Gabriel Balayan, representative of the Ministry of SE Arthur Karapetyan, the head of enlarged Yeghegus community Arthur Stepanyan, head of the Department of Education of Vayots Dzor Arpiar Ghazaryan, directors of schools have come to Arates to see the camp conditions and discuss some issues of future collaboration. The importance and advantages of the camp were discussed during the meeting. The socializing role of the camp for teenagers was especially highlighted so that they can be ready for their future army life. The guests were shown the participants’ readiness for row training. Then, Ashot Bleyan, the Director of “Mkhitar Sebastatsi Educomplex”, and the guests walked around the territory of the schooling center. He told the guests about improvement and restoration works done in the territory and the works still to be done. The houses are already ready to receive guests and camp participants. The Educomplex director especially highlighted the importance of having a military sports base in the area where the camp participants will be able to shoot and overcome obstacles. Mr. Bleyan also showed the territories intended for arts, observatory, laboratories and for other educational programs. Painting easels, placed in the arts area, are ready to meet the learners. The guests had brought a professional telescope for the observatory and a globe for Geography trainings.

 

Written by Arusyak Hokhikyan

The English translation by Yura Ganjalyan

Photos by Smbat Petrosyan

Arates Schooling Center has Opened in Vayots Dzor SHANTNEWS.am

The English translation from Armenian by Yura Ganjalyan

 

A schooling center has opened in Arates, VayotsDzor province in Armenia, with a solemn opening ceremony at the initiative of Yerevan “Mkhitar Sebastatsi” Educational Complex.

The Schooling Center will provide students and teachers with not only camping accommodations in the vicinity of nature, but it will also help to make a close contact with the historical-cultural heritage.

There, we can see Arates Monastery (10-13^th centuries), Holy Zion (10^th century), ST.Mary (11^th century), cross-stones of the 10-16^th centuries and many other historical values.

The former Azerbaijani-populated area of ​​Arates, since 1990 has been provided to “MkhitarSebastatsi” Educational Complex for the construction of a schooling center.

Thanks to the regular visits, cleaning and repairing works carried out by the students, teachers and groups of specialists, Arates has now become more improved and fit for living. The village houses are being repaired and reconstructed and the whole village is turning into a camp.

The reconstruction of the monastery of Arates is included in the project of the school in nature. In order to reproduce the original appearance of the monastery, the architects Samvel Ayvazyan, Amiran Badishyan, Manushak Titanyan conducted research in the 90s. The restoration, however, has not been implemented due to the lack of funds.

Today the drafts have been publicized with presentations. Architect Samvel Ayvazyan presented the works in detail and underscored the unprecedented architectural solution which made it possible to save a large area within the monastery and avoid large pillars.

Arates also has a tent camp for educational, sportive and various types of gatherings. There will be a studio for experienced and beginner architects.

There will also be a three-day military-sportive training camp beginning on September 14, in which students from the Educomplex and Yeghegis School will participate. And the September 21, the Educomplex traditional day of conquering summits, will be held just in Arates. The students of the Educomplex Country Studies Club with their teens from Yeghegis will be the participants.

 

 

The Schooling Center in Arates Yesterday, Today, Tomorrow

 

Translation from Armenian

Yerevan “Mkhitar Sebastatsi” Educational Complex of the Ministry of ES of RA is a state non-profit organization which was established by the Government of RA in 1989.

The authorized state body of the Educomplex, the Ministery of ES of RA, has approved the Educomplex’s regulations (the latest one in 2017) : the aim, subject matter, structure and educational activities. The immovable property given to the Educomplex with the right of free use, is the state ownership. Author (state alternative) pre-school, primary, basic-comprehensive, secondary, vocational educational programs are worked out, organized in the Educomplex and spread by the order of the Ministry of ES of RA. The author educational program of the 2018 year includes support for the organization of general education in the enlarged community Yeghegis in the Vayots Dzor province which will have its continuation in 2019 as working out and experimenting a new model of organizing general education in enlarged communities.

The Schooling Center in Arates (hereafter: Schooling Center) as a school in nature, is a branch of the Educomplex  with its regulations approved by the established order.

In 1989 the Government of Armenia handed the village of Kzlgule, formerly inhabited by Azerbaijanians and now abandoned and isolated in the mountainous area with no roads, to ″Mkhitar Sebastatsi″ Educomplex to build the Schooling Center in Arates (Resolution 462 of the Council of Ministries of Armenian SSR).

The Government of Armenia defined that the only contractor for the design and construction works of the Mkhitar Sebastatsi school- complex institutions should be the research experimental school-complex ″Mkhitar Sebastatsi″. The Government assigned the General Directorate for Conservation and Use of Historical and Cultural Monuments the task to form the design and expenditure documents for the restoration works of Arates Monastery Complex. The Ministry of Road construction and Exploitation was assigned the task to construct the road Ghavushugh-Arates (Resolution 216, of the year 1990). Designing and constructing works of the Schooling Center in Arates began according to our educational task and by the order of the Ministry of People’s Education.  In the period of 1990-1992 the new road Hermon-Arates, the roads around the Schooling Center site were constructed and the foundations of the first constructions were laid. Parallaly, restoration designs of Arates Monastery were created by the order of the Ministry of Culture.

For years Arates has been a special educational environment, a real school in nature for learners, their parents and teachers. In every season of the year camps for learners of different age groups, Plein Airs, creative gatherings and educators’ summer camps with country studies and ecological hiking and swimming activities have been organized.

At the request of the Educational Complex, the Government declined the right of the Educomplex to the majority of the lands on April 29, 2004 with its resolution No. 636-N., leaving only the lands designed for constructions and activities of the Schooling Center. With the same resolution,  the Government obliged the local authorities of the village Hermon in Vayots Dzor province to carry out improvement works  in the territory of the Schooling Center and construct passages, walking paths or tourist trails not including them in the lands which were to be alienated.         The year 2017 was the beginning of the renovation of the Arates Schooling Center. Everything is done with the work and money of the learners and teachers of the Educomplex. It is an open project of the author educational program which creates a real opportunity for all Arates beneficiaries to participate. Partnership being promoted with Vayots Dzor Youth Center is a testimony to this.The activities of the Schooling Center has been defined by the regulations of the Educomplex. The activities are organized according to the yearly Educational Calendar and are elucidated on its educational blog.
Open camps in Arates Schooling Center, educators’ and youth gatherings also attract the learners, teachers in the Yeghegis Gorge, Vayots Dzor and other provinces in Armenia, Artsakh, partners of the educational exchange program in other countries: Georgia, Istanbul, France. We are open to partnership. You are welcome!

Ashot Bleyan, Director of the ″Mkhitar Sebastatsi″ Educomplex

Օտար լեզվի ուսուցումը դարձնել ավելի բովանդակային

Շատերին ծանոթ իրավիճակ է, երբ սովորողն ունի օտար լեզվի բավականաչափ բառապաշար և լեզվական կառուցվածքների ճիշտ կազմության որոշակի գիտելիքներ, բայց դժվարանում է հաղորդակցվել՝ այդ լեզվով կարծիք արտահայտել, պաշտպանել սեփական տեսակետը: Սահուն խոսքի բացակայության, օտար լեզվով սեփական մտքեր արտահայտելու անկարողության հիմնական պատճառն այն է, որ աննպատակ ու բովանդակազուրկ են եղել այդ բառապաշարով և լեզվական կառուցվածքներով կազմված նախադասությունները: Օտար լեզու դասավանդողի նպատակը եղել է այդ բառապաշարի և լեզվական կառուցվածքների ինքնանպատակ ուսուցանումը: Հաղորդակցական իրավիճակներ չեն ստեղծվել, երբ անհրաժեշտ է լինում հանպատրաստից ստեղծել սեփական խոսքը: Այդ դասավանդողը սովորականի նման գոհ է եղել, երբ սովորողը աննպատակ կերպով վերապատմել է դասագրքի տեքստը:    Վերջին տարիներին, իհարկե, մեր կրթահամալիրում բավականին առաջընթաց է եղել հենց միայն այն պատճառով, որ ներդրվել է նախագծային ուսուցումը՝ հրաժարվելով դպրոցական դասագրքերից և լայնորեն օգտագործելով համացանցը: Եվ, այդուհանդերձ, եկել է մի նոր առաջադիմական քայլ անելու ժամանակը: Նախանշված է, որ 2018-2019 ուստարվա ընթացքում ինտեգրվելու է օտար լեզուների և հասարակագիտական ուսումնական առարկաների ուսուցումը: Սա էր օտար լեզու և հասարակագիտական ուսումնական առարկաներ դասավանդողների այսօրվա պարապմունքի գլխավոր թեման: Օտար լեզվի ուսուցման այս նոր ձևը ավելի բովանդակային կլինի, քանի որ հասարակագիտությունը ներառում է մեր սոցիալական կյանքի բոլոր բնագավառները՝ բարոյագիտություն (Էթիկան ethics հետազոտում է մարդկային բարոյականության հետ կապված խնդիրները, այսինքն՝ բարու և չարի, ճշտի և սխալի, առաքինության և արատի, արդարության և հանցանքի խնդիրները, գեղագիտություն-esthetics (գեղագիտական ճաշակ, արվեստ, գեղարվեստական կերպար, գեղեցիկը), հոգեբանություն-psychology (ուսումնասիրում է մարդու ներաշխարհը, նրա հոգեկան կյանքի կոնկրետ փաստերն ու տվյալները, մարդու արարքները, վարքը, ինչպես նաև այն, թե ինչպես է մարդն իրեն դրսևորում այլ մարդկանց հետ հարաբերությունների ժամանակ, բացահայտում է հոգեկան այս կամ այն երևույթի դրսևորման պատճառները և օրինաչափությունները, այսինքն` այն առանձնահատկությունները, որոնք բնորոշ են որոշակի խմբի մարդկանց,   տնտեսագիտություն  (արտադրական հարաբերություններ, աշխատանքի հասարակական կազմակերպման օրինաչափություններ, տնտեսագիտական օրենքների գործողությունը, հասարակական արտադրության կառավարման կիրառվող ձևերը:

Հասարակագիտության ուսումնասիրման բնագավառներից են նաև՝ պատմությունը, մարդաբանությունը, մշակութաբանությունը, սոցիոլոգիան, ազգագրությունը, իրավագիտությունը: Երբ այս բնագավառներին վերաբերող թեմաներով սովորողները կարողանան հայերենով, իսկ հետո նաև՝ ուսումնասիրվող օտար լեզվով մտքեր արտահայտեն, երկխոսություններ կազմեն, զրույցներ վարեն, վիճաբանեն, այդ ժամանակ կարող ենք ասել, որ օտար լեզվի ուսուցումը բովանդակային է դարձել:

Պարապմունքի այս ներածականից հետո նշվեցին 2017-2018 ուստարվա ընթացքում  կրթական տարբեր աստիճաններում մի քանի արդեն իրականացված հասարակագիտական բնույթի նախագծեր: Օրինակ՝ Արևելյան դպրոց-պարտեզում Լիանա Ասատրյանի և Գայանե Փարվանյանի ‹‹Մեր բակը›› նախագիծը (նախագծի հասարակագիտական բնույթը կայանում է նրանում, որ քաղաքացի է դաստիարակվում), Հարավային դպրոց-պարտեզում Աննա Գանջալյանի և Մարիամ Քալանթարյանի ‹‹Մեր զբոսայգիները›› նախագիծը, Միջին դպրոցում Հայկուհի Հովհաննիսյանի ‹‹Բիոլճակ›› նախագիծը, Աշոտ Տիգրանյանի ‹‹Այլընտրանքային պատմություն›› նախագիծը, Ավագ դպրոցում մեծ հաջողություն ունեցած անգլերեն ‹‹Խաղարկային դատարան››-ը Իրինա Ապոյանի ղեկավարությամբ: Այս արդեն իրականացրած նախագծերը ոգևորեցին և հուսադրեցին դասավանդողներին, որ նման նախագծերը անհասանելի ու անմատչելի չեն:

Վերջում առաջարկվեց, որ հինգշաբթի օրը՝ մեր հաջորդ պարապմունքին, յուրաքանչյուր դասավանդող ներկայանա իր հասարակագիտական ուղղվածություն ունեցող նախագծերով, որոնք իրականացվելու են սեպտեմբեր-դեկտեմբեր ուսումնական փուլի ընթացքում: Քննարկվեց նաև Ավագ դպրոցում օտար լեզու և հասարակագիտական ուսումնական առարկաներ դասավանդողների և սովորողների համագործակցությամբ հասարակագիտական հասկացություններ լուսաբանող եռալեզու (հայերեն, ռուսերեն, անգլերեն) դասընթաց ստեղծելու հնարավորությունը:

 

 

Օգոստոսյան մանկավարժական բաց ճամբար

Ուսումնական պարապմունքների ծրագիր օտար լեզու և հասարակագիտական ուսումնական առարկաներ դասավանդողների համար

Պարապմունքների նպատակը. Օտար լեզուների և հասարակագիտական ուսումնական առարկաների ինտեգրված ուսուցման և դասավանդողների համագործակցային աշխատանքի առաջարկությունների քննարկում:

Օգոստոսի 21-ին և 23-ին, ժ 12:30-14:00

1. Որոշակի հասարակագիտական ուղղվածության ռուսերենի և անգլերենի ուսուցման նախագծերի առաջարկում դպրոց-պարտեզների 4-5-րդ դասարանների համար: Պարապմունքի սկզբում առաջարկվում է դիտել 2017-2018 ուստարվա ընթացքում նման բովանդակությամբ արդեն արված նախագծերի արդյունքները, որից հետո դասավանդողներն առաջարկում են իրենց նախանշած նախագծերը 2018-2019 ուստարվա համար: (30 րոպե)
2. Ամփոփվում են Միջին դպրոցի 6-8-րդ դասարաններում հասարակագիտական բովանդակությամբ արդեն արված որոշ նախագծերի արդյունքները: Օտար լեզուների և հասարակագիտական ուսումնական առարկաների ինտեգրմանն ուղղված առաջարկություններ են անում դասավանդողները: (30 րոպե)
3. Ընթերցում ենք Վահրամ Թոքմաջյանի ներկայացրած հասարակագիտության առարկայական ծրագիրը Ավագ դպրոցի 10-րդ դասարանի համար: Ավագ դպրոցի  օտար լեզու դասավանդողները և հասարակագետները քննարկում և առաջարկություններ են անում նոր ուսումնական տարվա ընթացքում իրենց համագործակցության ձևերի վերաբերյալ՝ (հասարակագիտական համատեղ նախագծեր, թարգմանություններ, հասարակագիտական հասկացություններ լուսաբանող բազմալեզու դասընթացի ստեղծում): (30 րոպե)

 

Օտար լեզուների ուսումնական լաբորատորիայի աշխատանքը 2017-2018 ուսումնական տարում

Սեպտեմբեր-հունիս ժամանակահատվածում ամփոփիչ հաշվետվություններ են ներկայացվել յուրաքանչյուր ամսվա վերջին:

Հաշվետվություններում լուսաբանվել են հետևյալ աշխատանքները՝

1. Այլոց փորձի ուսումնասիրություն
2. Օտար լեզու դասավանդողների կատարած թարգմանչական աշխատանքը:
3. Ամենամսյա անգլերեն և ռուսերեն ֆլեշմոբների մասին տեղեկատվություն
4. Օտար լեզու դասավանդողների ուսումնական պարապմունքների և ուսումնական նախագծերի մասին իմ կատարած ուսումնասիրությունները
5. Օտար լեզու դասավանդողների մասնակցությունը ուսումնական ճամբարներին, հեղինակային մանկավարժության հեղինակների հավաքներին:

 

Միջմշակութային հաղորդակցություն թեմայով դասընթացը իր շարունակությունը կունենա նաև հունիսի 25-29-ը

Հունիսի 25

Հանդուրժողականություն – Tolerance

Քննարկվում են այս հարցերը՝

The ability or willingness to tolerate the existence of opinions or behaviour that one dislikes or disagrees with.

Religious tolerance

Tolerance in our History textbooks

Have you ever experienced discrimination on a personal level?

Հունիսի 26

Սոցիալական խնդիրների հաղթահարումը 

Քննարկման համար առաջարկվող հարցեր

• Are there food kitchens for the needy in our country?
• Are there homeless shelters in our country?
• Are there many homeless people in Armenia?
• Are there many suicides in Armenia?
• Are there nursing homes in Armenia?
• What are some reasons that people become homeless?
• What do you think is the most serious problem in Armenia?
  • Why do you think so?
  • What can we do as individuals to solve this problem?

 

Հունիսի 27

Հանրակրթության գլխավոր նպատակը

Տեքստի ընթերցում և քննարկում

“To find out what one is fitted to do, and to secure an opportunity to do it, is the key to happiness.” — John Dewey «Պարզել անհատի մի բան անելու ներքին ունակությունը և տալ նրան այդ բանն անելու հնարավորությունը՝ բանալին է երջանկության»:

 

Հունիսի 28

Կարծրատիպերը հայկական իրականությունում. դրանց հաղթահարումը – Stereotypes in Armenian reality and the ways of overcoming them.

 

View at Medium.com

Մասնագիտական զարգացման դասընթաց մանկավարժական ճամբարում. միջմշակութային հաղորդակցություն

Լիլիթ Մադոյանի լուսաբանումը

Հունիսի 11-15-ը և հունիսի 18-22-ը լողափնյա ամառային ճամբարները կրթահամալիրի դպրոց-պարտեզներում և Միջին դպրոցում

Արևմտյան դպրոց

Մելինե Սիմոնյանը Արևմտյան դպրոց-պարտեզի հունիսի 11-15-ի ամառային ճամբարի պատասխանատուն է և իր բլոգում լուսաբանել է ճամբարի բոլոր օրերը տեքստերով, լուսանկարներով և տեսաֆիլմերով: Ճամբարի բոլոր օրերը հագեցած են եղել լողուսուցմամբ, պարտիզապուրակային աշխատանքներով և կենդանիների խնամքով:

Գրետա Բակունցի բլոգում հրապարակված է հունիսի 18-22-ը ամառային ճամբարի հայտարարությունը և աշխատանքային ծրագիրը:

Բոլոր օրերը միանման են. լող միջավայրի խնամք, խաղեր: Չի նախատեսվում մի որևէ Երևանյան ճամփորդություն, քայլարշավ ճամբարի տարածքից դուրս:

Արևելյան դպրոց

Իվետա Ջանազյանը իր բլոգում ամփոփել է Արևելյան դպրոց-պարտեզի ամառային ճամբարի գործունեությունը հունիսի 11-15-ը: Հաշվետվության մեջ չի երևում ճամբարի ամենօրյա գործունեությունը ժամանակացույցով: Նշված է, որ ամենօրյա լողուսուցում է իրականացվել, բայց բլոգում լավ չի լուսաբանված դա: Ֆեյսբուքում հրապարակված մի նկարի հղում է դրված: Ծիսական հարսանիքի պատրաստությունը և մասնակցությունը չի նշված:

Գայանե Փարվանյանը հունիսի 18-22-ի մանկավարժական ճամբար պատասխանատուն է Արևելյան դպրոցում, բայց մինչև հիմա ոչ մի աշխատանքային ծրագիր չի հրապարակված:

Հարավային դպրոց

Տաթև Մելքոնյանը Հարավային դպրոց-պարտեզի հունիսի 11-15 ամառային ճամբարի պատասխանատուն է եղել: Բլոգում առկա են առանձին նյութեր ճամբարի մասին, բայց չկա ժամանակացույցով ճամբարային գործողությունների ծրագիր: Հաշվետվություն չի արվել:

Հասմիկ Պողոսյանը իր բլոգում հրապարակել է հունիսի 18-22 -ի ամառային ճամբարի մասին հայտարարությունը և աշխատանքային ծրագիրը: Բոլոր օրերին լողը ներառված է օրվա ռեժիմում, բայց ծրագրում բացակայում են քայլարշավները Երևանում (Երևան 2800, գետը քաղաքում):

Հյուսիսային դպրոց

Հայկուհի Հովհաննիսյանի բլոգում առկա է հունիսի 11-15-ը ճամբարի առօրյա ծրագիրը և կատարված աշխատանքները: Լողափնյա ճամբարին բնորոշ առօրյա է իրականացվել`յուրաքանչյուր օր լողը և հեծանիվը ներառված է ծրագրում, իսկ մի օր նույնիսկ եղել է «լողափնյա ֆլեշմոբ»:

Քրիստինե Սահակյանց

Միջին դպրոց

Անուշ Ասատրյանի բլոգում հրապարակված է 11-15-ը ճամբարի հայտարարությունը և ճամբարի ամփոփումը:

Ամփոփման մեջ չի ասվում, թե քանի անգամ են գնացել լողալու: Միայն մի տեսանյութ է հրապարակված: Նշված է ծիսական հարսանիքին պատրաստվելու մասին, բայց չի նշված որևէ մի քայլարշավի, Երևանի մեջ ուսճամփորդության մասին (Երևան 2800, Գետը քաղաքում):

Տաթև Ալեքսանյանի բլոգում հրապարակված է հունիսի 18-22 -ի ամառային ճամբարի մասին հայտարարությունը իր գործունեությունների ծրագրով և ժամանակացույցով:  Ծրագրում ամեն օր առկա է «այցելություն լողավազան» գրառումը օրվա ռեժիմում: Ուրբաթ օրը`հունիսի 22-ին, նախատեսվում է այցելություն Մարտիրոս Սարյանի տուն թանգարան:

Դարձվածքները և ասացվածքները տարբեր լեզուներով

---

Նախաբանի փոխարեն.

Տարիներ առաջ, երբ դեռ մենք կայք չունեինք և բոլորի նման պատի թերթ էինք լույս ընծայում, ես մի փոքրիկ նյութ գրեցի մեր կրթահամալիրի մասին, որն ամբողջովին «մատ» բառով կազմված դարձվածքներից էր. «Մեզ մատով են ցույց տալիս, մեր վրա մատ են թափ տալիս, իրենք մատների արանքով են նայում ամեն ինչին ու մատը մատին չեն խփում, բայց մատների փաթաթան են դարձնում մեր տքնանքով ստեղծածը, բայցևայնպես, ընդունում են, որ մեր մատը խառն է ամեն մի նոր գործում»:

Հետևելով մեր կրթական օրացույցին` ուղիղ ժամը 13:00-ին ես արդեն մեր դպրոցական բակում էի՝ Հայրենագիտական ակումբի դիմացի ծառաստվերաշատ վայրում, որն արդեն դարձել է մեր ամառային ուսումնական տարածքը: Կրթահամալիրի օտար լեզու դասավանդողները և Ավագ դպրոցի մի քանի սովորող այստեղ էին հավաքվել մայրենիի դասավանդող Հասմիկ Ղազարյանի հրավերով՝ քննարկելու մի հետաքրքիր թեմա՝ «Դարձվածքները տարբեր լեզուներով»:

Միևնույն երևույթը բնութագրող տարբեր լեզուներում առկա համարժեք դարձվածքները և երբեմն էլ դրանց բառացի թարգմանությունները բարի ժպիտներ կամ էլ լիաթոք ծիծաղ էին առաջացնում: Օրինակ, պարզեցինք, որ հայերենի «շան տեղ դնել» դարձվածքը երկու իրար հակասող մտքեր է արտահայտում, որը ոչ մի այլ լեզվում առկա չէ, իսկ բառացի թարգմանելն էլ միայն ծիծաղ է առաջացնում: Խոսեցինք դարձվածքների և ասացվածքների մասին, որոնց համարժեքները կարողացանք ասել վեց լեզվով: Օրինակ, «Лучше синица в руках, чем журавль в небе», «A bird in the hand is worth two in the bush», «Այսօրվա մի օրն ավելի լավ է, քան վաղվա երկուսը», «Նաղդ օլսուն, սողան օլսուն (թուրքերեն)»:  Աննա Մարությանը մի օրինակ բերեց ֆրանսերենից, որը շատ նման է հայերենի «ձու գողացողը ձի էլ կգողանա» ասացվածքին, բայց միայն մի տարբերությամբ՝ «Ձու գողացողը ցուլ էլ կգողանա»: Հասմիկ Ղազարյանը անմիջապես կռահեց, որ այդտեղ հարանունների երևույթն է աշխատում, ինչը հաստատեց Աննան՝ ասելով, որ ֆրանսերենում ձու և ցուլ բառերի վերջավորությունները նույն հնչյուններն ունեն «Qui vole un oeuf, vole un boeuf»: Ափսոսում եմ, որ չձայնագրեցի այս հետաքրքիր քննարկումը, երբ միմյանց հերթ չտալով արագ ասվում էին Դիանա Նազարյանի պարսկերեն, Էլեն Քոքչյանի թուրքերեն, Ժաննա Հակոբյանի ռուսերեն, Ռինա Շագինյանի վրացերեն, Նարինե Բարսեղյանի իսպաներեն, Սիլվա Հարությունյանի անգլերեն օրինակներն ու համեմատությունները միևնույն դարձվածքի կամ ասացվածքի վերաբերյալ, որոնց հետևում էր Հասմիկ Ղազարյանի հայերենի հետ կապված  մեկնաբանությունները: Քննարկման թեժ մի պահի մեզ միացան Ջրափի գյուղի դասավանդողներն ու սովորողները: Հետաքրքիր էին նրանց մայրենիի դասավանդողի օրինակները Շիրակի բարբառով:

Խոսում ենք անգլերեն

Ստուգատես-փառատոնային ճամբարի օրերին՝ հունիսի 12- 15-ը կազմակերպվում են անգլերենի քառօրյա պարապմունքներ այն դասավանդողների համար, ովքեր ունեն անգլերեն հաղորդակցվելու որոշակի կարողություններ և ուզում են ակտիվացնել անգլերեն խոսելու իրենց այդ կարողությունները:

Հաղորդակցման թեման մեր կյանքն է՝ առօրյա կենցաղային հարցերից մինչև հեղինակային մանկավարժություն և թավշյա հեղափոխություն:

Պարապմունքները կլինեն նշված օրերին ժամը 11:00-12:00, Ավագ դպրոցի ընթերցասրահում:

Մասնակիցների նախնական ցուցակը

1. Աննա Մարության
2. Մանիկ Պողոսյան
3. Էլեն Քոքչյան
4. Ռինա Շագինյան
5. Հռիփսիմե Առաքելյան
6. Գայանե Թերզյան
7. Էմանուէլ Ագջոյան
8. Նարինե Բարսեղյան
9. Հասմիկ Նալբանդյան
10. Մենուա Հարությունյան
11. Արման Երանոսյան

 

Ֆինն մանկավարժների այցը կրթահամալիր

Երբ երկու տարի առաջ Վահրամ Թոքմաջյանը Դանիայում մասնակցում էր եվրոպական երկրների պատմության ուսուցիչների գիտաժողովին, նա այնպես գրավիչ էր ներկայացրել մեր կրթահամալիրը, որ Ֆինլանդիայի ներկայացուցիչը՝ Ռիտա Միկոլլան, ցանկացել էր անձամբ գալ և տեսնել մեր կրթահամալիրը: Այդպես էլ եղավ: 2017-ի դեկտեմբերին Ռիտա Միկոլլան նամակով հայտնեց Վահրամ Թոքմաջյանին այն մասին, որ կազմակերպում է 30 հոգանոց պատմության ուսուցիչների խմբի այցը Հայաստան: Ֆինն առաջատար պատմության ուսուցիչները համաձայնվել էին Ռիտա Միկոլլայի առաջարկին՝ մեծ ցանկություն հայտնելով գալ ու տեսնել Արարատը, Հայաստանի պատմամշակութային հուշարձանները, հինավուրձ եկեղեցիները, ինչպես նաև՝ մեր կրթահամալիրը: Խումբը ղեկավարում էր Ֆինլանդիայի պատմության և հասարակագիտության ուսուցիչների միության ամբիոնի վարիչ Էէրո Կիտունենը:

Հանդիպեցինք Մեդիա կենտրոնի մոտ: Նրանք մի փոքր անակնկալի եկան՝ տեսնելով մեր Կենտրոնի ներքին դիզայնը՝ շախմաի սրահը, ապակեպատ սենյակները, խոհանոցը, շրջանաձև բացվածքից երևացող աստղացուցարանի մեծ գունդը: Այս ամենը մեր աչքերի համար սովորական տեսարան է, բայց նրանց համար արտասովոր էր ամեն ինչ: Ես նրանց բացատրում էի մեր Կենտրոնի դերն ու նշանակությունը ամբողջ կրթահամալիրի համար և, միևնույն ժամանակ, ինձ համար մի նոր ու անսովոր հպարտություն էի զգում, քանի որ եզակի առիթ էր ինձ ընձեռնվել՝ ներկայացնելու մեր կրթահամալիրը իր հեղինակային մանկավարժությամբ աշխարհի ամենաառաջադեմ հանրակրթական համակարգ ունեցող երկրից ժամանած 30 ուսուցչի: Իմ հպարտությունը մեկ այլ հաճելի երանգ ստացավ, երբ Սուսան Մարկոսյանը մոտեցավ խմբին ու իր կիրթ ու մեղմ ձայնով և ճիշտ կառուցված անգլերեն նախադասությամբ ողջունեց հյուրերին. ‹‹Dear guests, welcome to the Mkhitar Sebastatsi Educational Complex››: Առանձին փոքրիկ խմբերի հետ անգլերեն զրույցի էին բռնվել նաև Վահրամ Թոքմաջյանն ու Ավագ դպրոցի սովորող Լուսինե Ալեքսանյանը: Որոշեցինք, որ մենք կայցելենք Արևմտյան դպրոցը, որպեսզի մեր հյուրերը տեսնեն մեր բոլոր դպրոց-պարտեզներին բնորոշ ուսումնական միջավայրը, ինչպես նաև սովորողների սիրելի վայրը՝ ուսումնական ագարակը:

Արևմտյան դպրոց-պարտեզում մեզ դիմավորեց Տաթև Աբրահամյանը և մեզ ուղեկցեց մի դասասենյակ, որտեղ պետք է ներկայացնեինք կրթահամալիրի կայքը: Հյուրերից մեկը ասաց, որ ինչ-որ թեթևացած զգացում է ապրում և չի հասկանում, թե դա ինչից է: Այդ ժամանակ ես խնդրեցի բոլորին ուշադրություն դարձնել թեթևություն ներշնչող թափանցիկ միջավայրին, որը ստեղծվել է ապակեպատ միջնորմներով ու դռներով: Վերացվել են մարդկանց իրարից բաժանող բետոնե անթափանց պատերը: Անսովոր բնական  լուսավորություն է ամենուր:

Հյուրերի համար հաջորդ անսովոր անակնկալը մեր բազմալեզու կրթահամալիրային կայքն էր: Հերթով սեղմում էի 7 երկրները խորհրդանշող դրոշների պատկերները և ցույց էի տալիս թարմ հրապարակումները մեր հունիսյան ուսումնական ճամբարի առօրյայի մասին: Հյուրերը հետաքրքրվեցին, թե արդյոք այդ բոլոր լեզուները դասավանդվում են մեր կրթահամալիրի դպրոցներում: Նրանց զարմացրեց դրական պատասխանը և հատկապես այն, որ հրապարակված տեքստերի մեծ մասը ստեղծել են տարատարիք սովորողները: Հյուրերի համար ամենամեծ անակնկալը Թուրքիայի դրոշի առկայությունն էր մեր կայքում, ինչը խոսում է այն մասին, որ թուրքերենը նույնպես դասավանդվում է կրթահամալիրում: Հյուրերը պատմության ուսուցիչներ էին և բոլորն էլ գիտեին հայոց ցեղասպանության մասին ու նրանց համար հետաքրքիր էր, թե ինչպես են պատմության ուսուցիչները ներկայացնում այդ թեման իրենց սովորողներին: Վահրամ Թոքմաջյանը նշեց, որ այդ թեման մեր կրթահամալիրի դասավանդողները ներկայացնում են սովորողներին՝ առանց նրանց մեջ հարևան երկրի նկատմամբ ատելություն և այլատյատություն սերմանելու:

Ֆինն ուսուցիչների համար զարմանալի էր նաև, որ լողուսուցումը ընդգրկված է կրթահամալիրի դպրոց-պարտեզների ուսումնական պլանում: Մեր փակ տաքացվող լողավազանի պատուհանը բաց էր և նրանք տեսան լողացող երեխաներին, իսկ մի քանի մետր այն կողմ արևի ջերմությամբ տաքանում էր բաց լողավազանի նոր լցված թարմ ջուրը:

Երբ մեր քայլերն ուղղեցինք դեպի ուսումնական ագարակը, հյուրերին ասացի, որ կրթահամալիրում գործում են ամենատարբեր մարզաձևերի խմբակներ՝ սուսերամարտի, ձիավարության, եռամարտի, նետաձգության, հրաձգության, մարմնամարզության, ֆուտբոլի, վոլեյբոլի, բասկետբոլի: Հյուրերին բացատրեցի, որ ըստ մեր հեղինակային մանկավարժության՝ ‹‹կենդանաբանություն›› ուսումնական առարկան, սերը կենդանիների և բնության նկատմամբ ավելի արդյունավետ է ուսումնական ագարակի առկայությամբ, երբ երեխաները կարողանում են մոտիկից տեսնել կենդանիներին, խնամել նրանց:

Շրջայցն ավարտեցինք Մայր դպրոցով: Դաշնամուրի ձայնը մեզ տարավ համերգասրահ, որտեղ Լիլիթ Առաքելյանը իր դաշնամուրի պարապմունքն էր անցկացնում: Հյուրերը արդեն հոգնած էին և միանգամից հանգիստ նստեցին: Սկզբում Լիլիթի սանը նվագեց իր դասը, իսկ հետո արդեն Լիլիթը բոլորին հիացրեց Կոմիտասի ‹‹Գարուն›› ստեղծագործությամբ: Վահրամ Թոքմաջյանի կաբինետում ավելի մանրամասն ներկայացրեցինք մեր հեղինակային մանկավարժությունը, նախագծային ու բլոգային ուսուցումը՝ ի հակադրություն անգիրի դպրոցի:

Վերջում Ֆինլանդիայի պատմության և հասարակագիտության ուսուցիչների միության ամբիոնի վարիչ Էէրո Կիտունենը շնորհակալություն հայտնեց մեզ՝ ասելով, որ ինքը որպես փորձագետ աշխարհի շատ երկրների դպրոցներում է եղել, բայց հանրակրթություն իրականացնող այսպիսի կրթահամալիր իր դպրոցներով, ուսումնական միջավայրով և ուսուցման առաջադեմ մեթոդներով որևէ տեղ չի տեսել:

 

 

Այո, ճիշտ էր այսօր մեր տիար Աշոտ Բլեյանը Հայելի ակումբում ժամը մոտավորապես 12:30-ին, երբ վստահ ու խրոխտ ձայնով ազդարարեց, որ Հայաստանի հանրակրթական բրենդը ‹‹Մխիթար Սեբաստացի›› կրթահամալիրն է: Ժամը 18:20-ին մոտավորապես նույն բանը այլ խոսքերով և արդեն միջազգային մասշտաբներով հաստատեցին Ֆինլանդիայից ժամանած մասնագետները:

Պայմանավորվեցինք համագործակցային կապեր հաստատել: Էէրո Կիտունենը խոստացավ դա իրենց միության անունից:

 

Հունիսի 18-22-ը կայանալիք մանկավարժական ճամբարի մասնագիտական զարգացման դասընթացի ծրագիր

Դասընթացի նպատակը

Դասընթացի նպատակն է դասավանդողների մոտ ձևավորել մասնագիտական բառարաններից (glossaries), համացանցի թարգմանական անվճար կայքերից օգտվելու, մասնագիտական տեքստեր անգլերենից հայերեն թարգմանելու, ինչպես նաև մասնագիտական զրույցներին մասնակցելու կարողություններ: Աշխատանքային լեզուն անգլերեն է:

Դասընթացի մասնակիցները

Նախընտրելի է, որ մասնակիցները լինեն օտար լեզուներ դասավանդողները և հասարակագետները, քանի որ 2018-2019 ուստարում փորձ է արվելու ինտեգրել օտար լեզուների և հասարակագիտության ուսուցումը: Դասընթացը բաց է նաև բոլոր այն դասավանդողների համար, ովքեր անգլերենը դիտում են որպես միջոց իրենց մասնագիտական ինքնակրթության, այլոց փորձի ուսումնասիրության, ուսումնական նախագծերի իրականացման հետազոտական փուլը արդյունավետ դարձնելու համար:

Դասընթացի մասնակիցները աշխատում են անհատական նոթբուք-նեթբուքերով:

Դասընթացի աշխատաժամանակը

18.06.2018

Առաջին պարապմունք (տևողությունը 90 րոպե)

1. Ներկայանում ենք անգլերեն և պատասխանում ենք այս հարցին. ինչու՞ ընտրեցիր այս դասընթացը: (20 րոպե)
2. Մասնագիտական տերմինների բառարաններ. (20 րոպե)

a glossary of poetic terms   

a glossary of legal terms

a glossary of Social Studies terms 

a glossary of educational terms

3. Մարդու հիմնական իրավունքները և ազատությունները ըստ 2015-ի դեկտեմբերին ընդունված Հայաստանի հանրապետության սահմանադրության (անգլերեն)

Fundamental Human and Civil Rights and Freedoms

Articles 14, 14,1, 15, 16

19. 06.2018

1. Ժողովրդավարություն – Democracy (30 րոպե)
2. The Velvet Revolution in Armenia – Թավշյա հեղափոխությունը Հայաստանում    The beginning, process and victorious end. Can we organize a discussion on this topic? Սկիզբը, ընթացքը, հաղթական ավարտը. կարող ենք այս թեմայով անգլերեն քննարկում կազմակերպել:  (60 րոպե)

Անգլերեն հոդվածներ տնային ընթերցանության համար.

Why Armenia’s velvet revolution won without a bullet fired. BBC News

Ինչու՞ Հայաստանի հեղափոխությունը հաղթանակեց առանց մի փամփուշտ կրակելու. BBC

2018 Armenian Velvet Revolution Wikipedia

20.06.2018

1. Հայաստանի Ազգային ժողովը, խորհրդարանական ընտրություններ (90 րոպե)

The National Assembly of Armenia, parliamentary elections

The Factions in Armenian Parliament – “The Republican Party” Faction, “Tsarukyan” Faction, “Way out” Faction, “Armenian Revolutionary Federation Party” Faction

Դերախաղ.

Հասարակագետները ներկայացնում են Ազգային ժողովը հայերեն, իսկ անգլերեն և այլ օտար լեզուներ դասավանդողները թարգմանում են անգլերեն:

Դերախաղի երկրորդ փուլում դասավանդողները դերերով փոխվում են:

21.06.2018

1. Հանդուրժողականություն – Tolerance

Քննարկում ‹‹Հանդուրժողականությունը կյանքի տարբեր ասպարեզներում›› (90 րոպե)

 

Երիտասարդությունը՝ հանուն մարդու իրավունքների

Օգտակար ուսումնական նախագիծ են անում Քոլեջի գործավարների և զբոսաշրջության խմբերի սովորողները Անահիտ Մելքոնյանի և Գայանե Թերզյանի ղեկավարությամբ: Նախագիծը լավ իմաստով հավակնոտ վերնագիր ունի՝ «Մարդու իրավունքների մասին խոսում ենք երեք լեզվով»:  Թե ապագա գործավարները և թե զբոսաշրջության կազմակերպիչները իրենց առօրյա աշխատանքում անխուսափելիորեն գործ են ունենալու տարբեր իրավական հարցերի հետ, հայտնվելու են այնպիսի իրավիճակներում, երբ անհրաժեշտ է լինելու ճիշտ խոսելու և գործելու՝ հաշվի առնելով մարդու իրավունքները: Այս նպատակին է ծառայում նախագիծը: Սկզբում նրանք ծանոթացել են «Youth for Human Rights – Երիտասարդությունը՝ հանուն մարդու իրավունքների» կայքի նյութերին, որտեղ մատչելի և տարբեր լեզուներով շարադրված են ՄԱԿ-ի մարդու իրավունքների համընդհանուր հռչակագրի հիմնական դրույթները, քննարկել դրանք հայերեն, ռուսերեն և անգլերեն: Նախագծի երրորդ և վերջնական փուլը կայքում առկա մարդու իրավունքներին վերաբերող  տեսահոլովակների հայերեն թարգմանությունն է, որն ավարտելու են հունիսին:

Կլոր սեղան-քննարկում «Մխիթար Սեբաստացի» կրթահամալիրի Ավագ դպրոցում

Հեղինակային մանկավարժության հեղինակների ամենամյա մայիսյան հավաքի երրորդ օրն ինձ համար նշանավորվեց Սիլվա Հարությունյանի կազմակերպած կլոր սեղան-քննարկումով, որի աշխատանքային լեզուն անգլերեն էր: Քննարկման թեման թարգմանչական նախագծերն էին: Քննարկմանը մասնակցում էին 9-11-րդ դասարանների անգլերենի ընտրությամբ սովորողները: Միանգամից ասեմ, որ այս կլոր սեղան-քննարկումը ամենալավ իմաստով պարզերես արեց մեր Ավագ դպրոցի մասնակցությունը մայիսյան հավաքին: Սովորողները անգլերեն խոսում էին սահուն և անկաշկանդ, իսկ ամենակարևորն այն էր, որ կարողանում էին պաշտպանել իրենց տեսակետները: Օրինակ՝ քննարկումը միտումնավոր ավելի թեժ դարձնելու համար ես ասացի, որ անգլերենին հատկացված ժամանակի վատնում է անգլերենից հայերեն թարգմանություններ անելը, որովհետև այդ դեպքում ավելի շատ ժամանակ է ծախսվում հայերեն խոսքը ճիշտ ձևակերպելու վրա և ավելացրեցի, որ հայերենից անգլերեն թարգմանությունները ավելի արդյունավետ են անգլերենը լավ սովորելու համար:

Մեկը մյուսի հետևից սկսեցին ինձ հակադրվել Անի Ջանոյանը, Անուշ Նիկողոսյանը, և Մանե Գևորգյանը:

Միքայել Կամենդատյանը խոսեց վերջերս իրենց կատարած հարցազրույց-տեսաֆիլմի թարգմանության մասին, որը հիմնականում աշխատելու և սովորելու ամուր ու կայուն շարժառիթների մասին էր: Միքայելի արտահայտած մտքերն այնքան կապ ունեին իր իսկ անձի հետ: Չէ՞ որ նա վերջերս հաջողությամբ հանձնել է ընդունելության քննությունները և ընդունվել Դիլիջանի միջազգային քոլեջը:

Տպավորիչ էր Վահե Սարգսյանի խոսքը թարգմանության և, ընդհանրապես, անգլերեն սովորելու մասին: Երբ նա իր մտքերն անգլերեն էր արտահայտում, մտածեցի. «Ի՜նչ ինքնատիպ մտածողություն, վստահ եմ, որ նա որևէ տեղ մասնավոր դասերի չի մասնակցում: Դա սեփական ճանապարհը ինքնուրույն հարթող ինքնավստահ անձի խոսք էր»: Այդպես էլ կար: Քննարկումներից հետո մեր առանձնազրույցում Վահեն ասաց, որ ինքը զարմանում է, թե ինչու են սովորողները այդքան մեծ գումարներ վճարում կրկնուսույցներին, որպեսզի իրենց անգլերեն սովորեցնեն. չէ՞ որ ամբողջ համացանցը ողողված է անգլերեն տեքստերով, Youtube-ի տեսադասերով, գեղարվեստական ֆիլմերով ու երգերով: Վահեին կարողացավ հակադրվել միայն Մարտին Մանասյանը՝ մեկ այլ ինքնավստահ պատանի:

Կլոր սեղան քննարկումը տևեց 45 րոպե, բայց թվաց, որ անցել է ընդամենը 5 րոպե: Ռուսական մի ասացվածք կա՝ ‹‹Счастливые часов не наблюдают››: Մեր Ավագ դպրոցում սովորողները կենտրոնացած չեն ԳԹԿ-ի ձանձրալի  շտեմարանները ծայրից ծայր մի քանի անգամ սերտելու վրա: Նրանք ազատ են իրենց ուսման բովանդակության ու ձևի ընտրության մեջ և այդ պատճառով էլ հասնում են իրենց ուղենշած նպատակին թեթև ու վստահ քայլերով:

Հաղորդակցական օտար լեզուն հեղինակային մանկավարժության հեղինակների ուսումնական նախագիծ

Այսօր որոշեցի այցելել մեր կրթահամալիրի տարբեր դպրոցներ և տեսնել, թե ինչ ուսումնական նախագծեր են իրականացնում մեր օտար լեզու դասավանդողները հեղինակային մանկավարժության հեղինակների ամենամյա մայիսյան հավաքին: Այցելություններս սկսեցի Հարավային դպրոցից: Երրորդ դասարանում անգլերենի ուսումնական պարապմունքը վարում էր Աննա Գանջալյանը: Հաղորդակցական անգլերենի նրա նախագիծն է՝ «Հեռախոսազրույց. համաձայնվում կամ չենք համաձայնվում առաջարկին»: 

Սովորողներն իրենց ուսումնական բլոգներում նախօրոք հրապարակել են իրենց կազմած երևակայական հեռախոսազրույցները, իսկ հիմա արդեն դասարանում զույգերով ներկայացնում են դրանք՝ հանպատրաստից ստեղծելով նոր երկխոսություններ իրենց ընկերների հետ: Նրանք ողջունում են իրար և մի որևէ տեղ գնալու առաջարկություն անում: Դիմացինը կամ սիրահոժար համաձայնվում է, կամ էլ մերժում՝ մի որևէ պատճառով:

 

Պարապմունքի բոլոր մասնակիցներն էին ուզում խոսել, հաղորդակցվել անգլերեն: Չէ՞ որ երկխոսությունն այնքան մոտ է մեր առօրյա կյանքին և հենց այդ պատճառով էլ հետաքրքիր է:

Միջին դպրոցի 7-4 դասարանում ռուսերենի պարապմունք էր վարում Ժաննա Հակոբյանը: Իրականացվող նախագծի անվանումն է «Профессии моих родителей». Իրականացվող նախագծի առաջին փուլը ունեցել է «Мастера своего дела» անվանումը, որի ընթացքում սովորողները սովորել են տարբեր մասնագիտությունների ռուսերեն անվանումները և դրանց հիմնական գործունեությունները: Հիմա արդեն՝ ունենալով նախնական լեզվական գիտելիք, նրանք կարողանում են ուսուցչի հետ հանպատրաստից երկխոսություն վարել իրենց ծնողների մասնագիտությունների վերաբերյալ:

Էմանուել Ագջոյանը՝ մեր կրթահամալիրի աշխարհագրագետը, ինձ հետ անգլերեն հաղորդակցվելու առիթը բաց չի թողնում: Այսօր էլ նա անգլերենով հրավիրեց ինձ իր ուսումնական պարապմունքին՝ խոստանալով, որ ես մի նոր բան եմ սովորելու այնտեղ: Այդ նոր բանը https://maphub.net աշխարհագրական համացանցային քարտեզ-ծրագիրն էր, որի յուրացումը դարձել է միջին դպրոցի յոթերորդցիների մայիսյան հավաքի աշխարհագրության ուսումնական նախագիծը: Պատանի աշխարհագրագետի հետաքրքրությունների բավարարման մի անսպառ գանձարան է այս ծրագիրը:

Վաղը այցելելու եմ Արևելյան և Հյուսիսային դպրոցները:

 

Հունիսյան «Բարեկամություն» մանկավարժական ճամբար «Մխիթար Սեբաստացի» կրթահամալիրում

Անգլերեն դասավանդողների վերապատրաստման մոդուլի համառոտ նախագիծ (ընթացքի մեջ է անգլերեն ընդարձակ, բովանդակային մոդուլի ստեղծման աշխատանքը, որը պատրաստ կլինի մինչև մայիսի 20-ը)

Մասնակիցներ. Երևանից, Հայաստանի տարբեր մարզերից, Արցախից, Վրաստանից ժամանած հանրակրթական դպրոցների անգլերեն դասավանդողներ

Անհրաժեշտ ուսումնական միջավայրը.

Էլեկտրոնային գրատախտակով և պրոյեկտրով կահավորված լսարան, մասնակիցների մոտ անհատական նոթբուքեր (նեթբուքեր), աշխատանքային լեզուն անգլերեն է:

Վերապատրաստման նպատակը. վերապատրաստման երեք օրերի ընթացքում դասավանդողները ձեռք են բերում ուսումնական բլոգ ստեղծելու և վարելու կարողություն, կրթական տարբեր աստիճաններում հաղորդակցական անգլերենի կառուցողական, աշակերտակենտրոն և նախագծային ուսուցման հմտություններ դասավանդման 5 հիմնական բաղադրիչներով՝ խոսելու, լսելով հասկանալու, ընթերցելով հասկանալու, գրելու և թարգմանելու:

Օր առաջին – 2 ժամ

1. Անհատական ուսումնական բլոգի ստեղծում՝ wordpress.com կայքի օգնությամբ:
2. Ուսումնական նյութի ստեղծում և հրապարակում նորաստեղծ բլոգում: Որպես օրինակ առաջարկում եմ անգլերենի հեռավար ուսուցման մեկ-երկու ուսումնական նյութ: Ուսումնական նյութերի տեսակները
3. Խոսելու կարողության զարգացմանը նպաստող դասարանական գործունեության ձևեր (լեզվական խաղեր) և նախագծեր:

Two techniques for the development of the students’ communicative abilities.

Ձյան փաթիլից մինչև ձնագունդ

Oral examination

Կրտսեր դպրոցի «English at our home – անգլերենը մեր տանը» նախագծեր

Իրինա Ապոյանի «The world around us» նախագիծը

 

Օր երկրորդ – 2 ժամ

1. Լսելով և ընթերցելով հասկանալու կարողությունները զարգացնող դասարանական գործունեության ձևեր և տնային առաջադրանքներ որպես լրացուցիչ կրթություն:

Ընթերցելով հասկանալը. https://ganjalyanyura.wordpress.com/2012/04/18/teaching-english-in-classes-of-pupils-with-mixed-abilities-2/

Լսելով հասկանալը

Օր երրորդ – 2 ժամ

1 Գրելու և թարգմանելու կարողությունների զարգացմանը նպաստող գործունեություններ.

Վերապատրաստման մասնակիցները ընդգրկվում են «Բարեկամություն» միջազգային կրթական ճամբարի աշխատանքներում և օրվա մնացած ժամերին մասնակցում են ճամբարային գործունեությանը:

Օտար լեզուների ուսումնական լաբորատորիա

Յուրա Գանջալյան

13.05.2018

 

Օտար լեզուների ուսուցումը հասարակագիտական նախագծերով

2018-2019 ուսումնական տարվա ընթացքում առաջարկվում է համակցել օտար լեզուների ուսուցումը հասարակագիտության հետ: Սա չի նշանակում, որ օտար լեզուների ուսումնական պարապմունքներին ուսումնասիրվող օտար լեզվով վերարտադրվելու են ‹‹հասարակագիտություն›› ուսումնական առարկայի դասերը: Սա նշանակում է, որ այսուհետ կրթահամալիրի դպրոցներում օտար լեզվի ուսուցումը ավելի բովանդակային է դառնում: Իրականացվող նախագծերը Միջին և հատկապես Ավագ դպրոցում առընչվելու են Հայաստանի և ուսումնասիրվող լեզվի լեզվակիր երկրի (երկրների) այնպիսի հասարակագիտական ուղղություններին, ինչպիսիք են մշակութաբանությունը, տնտեսագիտությունը, աշխարհագրությունը, պատմությունը, քաղաքագիտությունը, իրավագիտությունը, հոգեբանությունը և սոցիոլոգիան: Օրինակ՝ Ավագ դպրոցում կարող են իրականացվել այսպիսի նախագծեր՝ «ժողովրդավարությունը Հայաստանում և Ֆրանսիայում (Միացյալ նահանգներում, Գերմանիայում, Թուրքիայում…)», «ազատ շուկայական հարաբերությունները Հայաստանում և Միացյալ թագավորությունում, (Ֆրանսիայում, Գերմանիայում, Թուրքիայում, …)», «Ի՞նչ ուսումնական առարկաներ են ուսումնասիրվում մեր երկրի և Միացյալ նահանգների, Ֆրանսիայի, Գերմանիայի ավագ դպրոցներում»: Այդուհանդերձ, ուսումնական նյութերը չեն նմանակելու և վերարտադրելու նշված ուղղություններով դպրոցական դասագրքերի լեզվական ծանր ու խրթին ոճը: Դրանք լինելու են հաղորդակցական լեզվով ստեղծված երկխոսությունների, կարճ տեղեկատվությունների, փոքրիկ ուսումնասիրությունների տեսքով: Նշված ուղղությամբ 2017-2018 ուսումնական տարվա ընթացքում մեր Ավագ դպրոցում որոշակի չափով աշխատանքներ արվել են: Օրինակ՝ Իրինա Ապոյանի և իր 11-12-րդ դասարանների սովորողների «The world around us» նախագիծը, որի առաջին նախաձեռնողը եղել է Տիգրան Աբրահամյանը:

Միջին դպրոցում հնարավոր է իրականացնել նախագծեր Հայաստանի և ուսումնասիրվող լեզվի լեզվակիր երկրի տոների մասին (այս աշխատանքը որոշ չափով մինչև հիմա արվել է), շրջակա միջավայրի բնապահպանական խնդիրների մասին (7-րդ դասարանցիների հետ այսպիսի թարգմանչական նախագիծ կատարել է Հայկուհի Հովհաննիսյանը): Լուսինե Բուշն իր սովորողների հետ հաջողությամբ իրականացնում է e-twinning միջազգային նախագիծը, որի ոգին շատ նման է այս առաջարկությանը:

Կրտսեր դպրոց-պարտեզների 4-5-րդ դասարաններում հնարավոր է կատարել առաջին քայլերը այս ուղղությամբ: Օրինակ՝ մթերքների և ճաշատեսակների ուսումնական թեման ուսումնասիրելիս կարելի է փոքրիկ տեղեկատվությամբ ավելացնել նաև այն ուտեստների անունները, որոնք սիրված են Ամերիկայում և Անգլիայում: Մեր կրտսեր դպրոցներում արդեն ավանդույթ է դարձել «Ինչպես են տոնում Սուրբ ծնունդը և Ամանորը այլ երկրներում» նախագծի իրականացումը դեկտեմբեր ամսին: Հնարավոր է սրան ավելացնել նաև Սուրբ Զատիկի տոնակատարության մասին փոքրիկ նախագիծ: Աննա Գանջալյանը և Մարիամ Քալանթարյանը այս ուսումնական տարվա աշնանային նախագծով ստեղծեցին  «Մեր զբոսայգիները» էլեկտրոնային պատկերազարդ երկլեզու գրքույքը: Կարելի է շարունակել այս նախագիծը՝ պատասխանելով այս հարցին. «Ինչպիսին են զբոսայգիները Լոնդոնում, Նյու Յորքում»:

Դասավանդողներն իրենց 2018-2019 ուստարվա աշխատանքային պլաններում կարող են առաջարկել նոր նմանատիպ նախագծերի անուններ և ստանձնել դրանց իրականացումը:

Օտար լեզուների ուսումնական լաբորատորիայի մարտ ամսվա հաշվետվությունը

Թարգմանական և խմբագրման աշխատանքներ

Լիանա Ասատրյանը անգլերեն է թարգմանել Դպիրում հրապարակված իմ հոդվածը, որը խմբագրելուց հետո հրապարակել եմ Դպիրում՝ «The knowledge acquired in the result of creative work is always with the learner»:  

Mskh.am-ի անգլերեն էջի սպասարկում:

 

Ամփոփել եմ ռուսերենի և անգլերենի փետրվարյան ֆլեշմոբները:

Ռուսերենի փետրվարյան ֆլեշմոբի առաջադրանքները կազմել և ստացված աշխատանքները ստուգել են՝ Մարիամ Քալանթարյանը՝ 2-3-րդ դասարաններ (մասնակիցների թիվը՝ 56), Ժաննա Հակոբյանը՝ 4-5-րդ և 6-8-րդ դասարաններ, մասնակիցների թիվը՝ 45 և 20), Սեդա Այվազյանը՝ 9-12-րդ դասարաններ (մասնակիցների թիվը՝ 2

Անգլերենի փետրվարյան ֆլեշմոբի առաջադրանքները կազմել և ստացված աշխատանքները ստուգել են՝ Աննա Գանջալյանը՝ 2-3-րդ դասարաններ (մասնակիցների թիվը՝ 85), Լիանա Ասատրյանը՝ 4-5-րդ դասարաններ (մասնակիցների թիվը՝ 86), Յուրա Գանջալյանը՝ 6-8-րդ դասարաններ (մասնակիցների թիվը՝ 15 ), Իրինա Ապոյանը՝ 9-12-րդ դասարաններ (մասնակիցների թիվը՝ 7):

Վարել եմ անգլերենի հեռավար ուսուցումը.  Կազմել եմ 3 առաջադրանք, ստուգել եմ պատասխանները և ուղարկել սովորողներին:

Վարել եմ մարտի 14-ի չորեքշաբթյա սեմինարը «Թարգմանական նախագծեր» թեմայով:

Մարտի 27-ի մասնաժողովի օրակարգի համաձայն գրել եմ  Միջին և Ավագ դպրոցներում անգլերենի հեռավար ուսուցման հաշվետվությունը:

 

 

Մարտի 14. Թարգմանական նախագծեր

Սեմինար-պարապմունքի մեթոդական ուղղվածությամբ ծրագիրը

1. Թարգմանական նախագծերի տեսակները

Կրտսեր դպրոցում

Կրթական այս աստիճանում թարգմանական նախագծերը պետք է լինեն հայերենից օտար լեզու: Տեքստային նյութը պետք է հիմնված լինի «Ես և իմ շրջակա միջավայրը» թեմայի շրջանակներում (դպրոց, տուն, ընտանիք, ընկերներ ), իսկ լեզվական մակարդակը՝ A1:

Նման նախագծեր իրականացվում են մեր կրթահամալիրի դպրոց-պարտեզներում:

Դասավանդողները ներկայացնում են իրենց արդեն իրականացրած նախագծերը:

Հնարավոր է նաև հայտնի հեքիաթների լեզվական առումով պարզեցված  թարգմանություններ: Օրինակ՝ կրթահամալիրային «Թումանյանական օրեր» նախագծի իրականացումը:

Դասավանդողները ներկայացնում են նման նախագծեր:

Միջին դպրոցում  

Կրթական այս աստիճանում սկսվում է նաև օտար լեզվից հայերեն թարգմանական նախագծերի իրականացումը: Նման բովանդակության նախագծեր նպատակահարմար է իրականացնեն մայրենիի, դասավանդողները:

Օրինակ՝ «Առականի», «Խոշորացույց»,

Կարևորվում է նաև հասարակագիտական նախագծերի իրականացումը, երբ անհրաժեշտ է լինում մի որևէ թեմայով ուսումնասիրություն կատարել՝ օգտվելով օտար լեզուներով հրապարակված աղբյուրներից:

Օրինակ՝ Աշոտ Տիգրանյանի «այլընտրանքային պատմություն» նախագիծը:

Հայերենից օտար լեզու թարգմանական նախագծերը օտար լեզու դասավանդողների աշխատանքն է:

Ավագ դպրոցում

Կրթական այս աստիճանում կարևորվում է օտար լեզուներով արտահայտվելու կարողությունը, Ավագ դպրոցի ենթակայքի համար օտար լեզուներով փոքրիկ հոդվածներ գրելու կարողությունը:

Դասավանդողները ներկայացնում են նման նախագծեր:

 

Քառալեզու «Դպիր» նախագծի անհոգնել իրականացում.

 

Թվաբանության ուսուցումը (մաս III). մի գիտափորձի պատմություն

Լ.Փ. Բենեզեթ
Նյու Հեմփշիրի Մանչեսթեր քաղաքի դպրոցների տեսուչ

Առաջին անգամ հրատարակվել է Ազգային կրթական միության ամսագրի 25-րդ հատորի առաջին համարում, 1936-ի հունվարին, էջ 7-8

 

Սա հանրակրթական դպրոցների տեսուչ Լ.Փ. Բենեզեթի թվով երրորդ և վերջին հոդվածն է, որտեղ նա Նյու Հեմփշիրի Մանչեսթերի դպրոցներում իրականացրած թվաբանության ուսուցման մի գիտափորձ է նկարագրում: Հոդվածի առաջին երկու մասերի հրապարակումները [1935-ի նոյեմբերին, էջ 241-4և1935-ի դեկտեմբերին,էջ 301-3] շատ դրական մեկնաբանություններ են ունեցել: Վիլյամ ՄակԷնդրյուն նյութն անվանում է «զորեղ ու լավ ընթերցվող մի գիտական հոդված, որը զերծ է նման հոդվածներին բնորոշ ձանձրալի բնույթից»: Նյու Ջերսիից Հելեն Այվես Շերմերհորնը գրում է, որ վերադառնալով միջին դպրոց մեծահասակների կրթական դաշտում տարիներ շարունակ աշխատելուց հետո, նա «սարսափահար է եղել այն բոլոր փոփոխություններից, որ տեղի են ունեցել, այն մեծ քանակի նոր ուսումնական գործունեություններից, որոնցից յուրաքանչյուրն ինքնին լավն է, այդուհանդերց, անկանոն կերպով խժռում է երեխաների ժամանակը: Աններելի թվաց երեխաների անգլերենի թույլ իմացությունը. Չափազանց քիչ ժամանակ էր հատկացված լեզվամտածողական հմտություններ ձեռքբերելու համար: Հույս ունեմ պարոն Բենեզեթի հոդվածի ազդեցությամբ շատ բաներ կփոխվեն:  Կանզասի Լորենս քաղաքի դպրոցների տեսուչ Ք.Ե. Բըրչը իր նամակում նշում է, որ Լորենսի դպրոցները վերջին երկու տարիներին վերանայում են թվաբանության ծրագիրը: Պարոն Բըրչը առաջարկել է քննարկել Բենեզեթի հոդվածները մասնագիտական հանդիպումներում և դրանց կիրառման հարց բարձրացնել տեղական իրավիճակի լույսի ներքո:

Արդյո՞ք ձերդպրոցը նույն կերպ է մոտենում այս հոդվածներին: Հետաքրքիր կլիներ այս հարցի քննարկման համար կլոր սեղան քննարկում կազմակերպել ձեր համայնքում՝  ներգրավելով մի քանի առաջատար քաղաքացիների և տեսնել, թե ինչպիսին է նրանց վերաբերմունքը:

Հունվարյան ուսումնական ստուգատեսային ճամբարը Արևելյան դպրոց-պարտեզում

Արևելյան դպրոց-պարտեզի ղեկավար Նառա Նիկողոսյանը հունվարյան ուսումնական ստուգատեսային ճամբարի լավ հաշվետվություն է գրել, որում ներառված է ճամբարի ամբողջ գործունեությունը, իրականացված նախագծերը: Հաշվետվության մեջ նշված է ճամբարի լուսաբանումը սովորողների և դասավանդողների բլոգներում, դպրոց պարտեզի ենթակայքում և բազմաթիվ ռադիոներում՝ «Նոր ռադիո», «Պզզան ռադիո», «Խոշորացույց ռադիո», «Բնագետիկ ռադիո», «Ռադիո բզեզ» և այլ ռադիոներ:

Առանձնակի ուշադրության է արժանի «Երևան 2800» նախագիծը, որը ղեկավարել է Իվետա Ջանազյանը: Այս նախագիծը Իվետան ներկայացրել է Դիջիթեք 2018-ի «Ուսումնական բաց նախագիծ» անվանակարգին:

Կարինե Պետրոսյանի սովորող սովորեցնող նախագիծը «Թարգմանում ենք առակներ փոքրիկների համար»:

Սաթենիկ Թորոսյանի բլոգում նույնպես առկա է սովորող սովորեցնող նախագիծը: Նրանք համագործակցում են Միջին դպրոցում մաթեմատիկա դասավանդող Լուսինե Ներսեսյանի և իր դասարանի հետ:

Լիանա ասատրյանը և Գայանե Փարվանյանը նույնպես իրականացրել են «Երևան 2800» նախագիծը;

Հունվարի վերջին շաբաթվա ընթացքում ամփոփվել է մարզական բաց ստուգատեսի արդյունքները:

 

Յուրա Գանջալյան

Ծիսական շաբաթվա առավոտյան ընդհանուր պարապմունքը Արևմտյան դպրոց-պարտեզում փետրվարի 6-ին

Արևմտյան դպրոց-պարտեզի առավոտյան ընդհանուր պարապմունքը ուրախ ու զվարթ, բոլոր սովորողների և դասավանդողների մասնակցությամբ անցավ: Չէի պարում ու երգում միայն ես ու խոհանոցի աշխատողները: Երգեցին ու պարեցին «Պսակ պսակ» և «Գնացեք տեսեք» կատակերգերը, որոնք սազում են այս ծիսական շաբաթին:

Միակ թերի կողմն այն էր, որ բացակայում էին երաժշտության դասավանդողներ Սոֆյա Գրիգորյանը և Նարինե Դավթյանը և երգերը չէին ուղեկցվում ծիսական բառերի կարճ բացատրություններով:

 

Դիջիթեք 2018. «Ուսումնական բաց նախագիծ» անվանակարգ

Դիջիթեք 2018-ի կազմակերպչական և ներկայացված աշխատանքների այն թերությունները, որոնք ընդհանուր են եղել աշխատանքների մեծ մասի համար: 

Ներկայացված շատ աշխատանքներ կան, որոնցից չի հասկացվում, թե ինչ նախագծի մասին է խոսքը: Այդ թերությունը երևում է առանձին սովորողների ներկայացրած աշխատանքներում: Միգուցե, այս թերությունը սկիզբ է առնում դեռ հայտը լրացնելիս, որտեղ ի տարբերություն նախորդ տարիների՝ բացակայում է նախագծի անվանումը:

Հայտի լրացման ձևաթղթում առկա է «խորհրդատու ուսուցիչ» պահանջը, բայց շատ են սովորողների ներկայացրած այն աշխատանքները, որտեղ առկան են ուղղագրական, շարահյուսական սխալներ և տեխնիկական վրիպումներ (օրինակ՝ չափազանց ցածր է, կամ էլ գրեթե չի լսվում տեսաֆիլմի ձայնագրությունը), Youtube-ում հրապարակված նյութի մեջ բացակայում է մեր կրթահամալիրի, դպրոցի անունը: Մի կարևոր թերություն էլ կա, որը ընդհանուր է Youtube-ում մեր կրթահամալիրի կողմից հրապարակված  տեսաֆիլմերի գերակշռող մասին:  Գործունեություններ լուսաբանող տեսաֆիլմերն ուղեկցվում են ոչինչ չասող երաժշտությամբ: Պակասում է խոսքը: Որքան լավ կլիներ, որ այդ տեսաֆիլմերն ուղեկցվեին դասավանդողների, դաստիարակների կամ էլ սովորող-լրագրողների խոսքով: Կարծում եմ, որ խորհրդատու ուսուցիչը պետք է խորհրդատու լինի ոչ միայն նախագիծն իրականացնելու ընթացքում, այլև Դիջիթեքին նյութ ներկայացնելիս:

«Ուսումնական բաց նախագիծ» անվանակարգով եղել է 266 հայտ, որոնցից քննարկման համար առանձնացվել է 11-ը:

266 աշխատանքներից առանձնացված բոլոր այս 11 աշխատանքները արժանի են գնահատման: Կարծում եմ, որ չի կարելի դրանք համեմատել և ասել, որ այս մեկն ավելի լավն է, քան այն մեկը: Չի կարելի Մարինե Մկրտչյանի “Ազգային ծեսերին նոր կյանք” նախագիծը համեմատել Սոնա Փափազյանի “Իմ բնակավայրը” կամ էլ՝ Գրետա Բակունցի “Խոհարարական մաթեմատիկա” նախագծերի հետ: Ո՞ր նախագծի հետ համեմատենք Լուսինե Փաշայանի 6 տարեկանների առաջին բնագիտական փորձերը: Կարծում եմ, որ մանկավարժորեն և տրամաբանորեն ավելի ճիշտ կլինի, եթե չառանձնացվի մի աշխատանք որպես գլխավոր մրցանակակիր: “Ուսումնական բաց նախագիծ” անվանակարգով Դիջիթեք 2018-ի հաղթողներ են բոլոր այս 11 աշխատանքներն իրենց հեղինակներով:

 

77  Սոնա Փափազյան  «Իմ բնակավայրը» Երևան 2800

Երևում է և նախագիծը, և սովորողների աշխատանքները: Նախագծում Սոնա Փափազյանը ձևակերպել է նպատակը, նշել է մասնակիցներին և իրականացման ժամկետները: Կարևոր նախագիծ է: Սովորողները ներկայացնում են իրենց բնակավայրերը: Սովորողների համար աշխատանքն ավելի դյուրին դարձնելու համար Սոնան 13 հարց է կազմել, որոնց պատասխաններից են ստեղծվել տեքստերը: Տեքստերին ուղեկցող լուսանկարներն արել են  սովորողները: 

 Նարեկ Սահակյանի կարծիքը – Շատ լավ ու հետաքրքիր նախագիծ էր արված։ Կարծում եմ՝ սովորողները ևս հաճույքով են իրականացրել այս նախագիծը։ Ինքս էլ բազմաթիվ նոր բաներ սովորեցի։ Ողջունելի է նաև, որ սովորողներն առավելագույնս ներգրավված են եղել նախագծի իրականացման մեջ, իսկ ուսուցչի ներգրավվածությունը համեմատաբար քիչ է եղել։

113 Տաթև Աթոյան «Դպրոցը ամանորյա բաց արվեստանոց»

 Երևում է նախագիծը, կատարված աշխատանքները: Նախագիծն իր մեջ ներառում է դպրոցի ներքին և արտաքին տարածքների, խմբասենյակների, առանձին սրահների ամանորյա ձևավորման աշխատանքներ: Ներկայացված տեսաֆիլմերից մեկը լուսաբանում է նախադպրոցական ուսումնական հաստատությունների դաստիարակների վերապատրաստման 6-րդ փուլը: Միակ թերությունն այն է, որ տեսաֆիլմերը խոսքով չեն լուսաբանվում: 

 Նարեկ Սահակյանի կարծիքը – Սովորողների հետ ոչ ստանդարտ բաներ էին ստեղծել, փորձել մտածել ստանդարտներից դուրս։ Հետաքրիր աշխատանք էր՝ գեղեցիկ ֆոտոշարքերով լուսաբանված։

221  Մարինե Ամիրջանյան,  թարգմանական նախագիծ «Հարյուր հազար հարց ու պատասխան»:

Նախագիծն իրոք ուսումնական է, ընդլայնում է սովորողների աշխարհայացքը, պատասխանում է վաղ հասակից երեխաներինհուզող հարցերին: Նախագծի իրականացմանը մասնակցել է Արևելյան դպրոցի 5- դասարանի բոլոր սովորողները: Նախագծիարդյունքը կարող է որպես ուսումնական նյութ ծառայել կրտսեր դպրոցների այլ սովորողների համար:

Նարեկ Սահակյանի կարծիքը – Լավ ու օգտակար գործ են կատարել։ Սեփական փորձով կարող եմ ասել, որ թարգմանություններ կատարելը բազմակողմանի զարգացնում է մարդուն։ Բայց կարծում եմ՝ տեսակի մեջ յուրօրինակ չէր, քանի որ կրթահամալիրում սովորողներն այսպես, թե այնպես միշտ թարգմանություններ անում ու հրապարակում են։

569 Իվետա Ջանազյան  «Երևան 2800»

Հրապարակված է նախագիծը և սովորողների աշխատանքները: Սա հայրենագիտական նախագիծ է: Հայրենիքի ճանաչումը սկսվում է այն բնակավայրից, որտեղ ապրում ես:

Նարեկ սահակյանի կարծիքը – Մի փոքր նման էր Սոնա Փափազյանենց նախագծին, սակայն այստեղ նաև նշել էին իրենց համայնքի, բնակավայրի, բակի հիմնախնդիրները, ինչը շատ կարևոր է հետագայում դրանց լուծումները գտնելու համար։

583 Էլեն Հովհաննիսյան սովորող  նախագիծ «shopping»

Էլենը ստեղծագործական մոտեցմամբ և տեխնիկական բարդ լուծումներով է նկարահանել այս տեսանյութը, որը «Shopping» անգլերենի նախագծի շրջանակներում է արված: Նա տարբեր հագուստով և մազերի տարբեր սանրվածքներով երկխոսություն է վարում ինքն իր հետ: Չգիտեմ, թե ինչպես է ձայնի և պատկերների մոնտաժն արել:

Նարեկ սահակյանի կարծիքը – Իսկապես շատ հետաքրքիր ու յուրօրինակ նախագիծ էր։ Նկատելի է, որ քիչ ժամանակ չէ ծախսված աշխատանքի վրա։ Բայց ըստ իս, սա ընդամենը շատ լավ նյութ է, որը դժվար թե կարողանանք նախագիծ անվանել։

700 Հերմինե Անտոնյան  «Համակարգչի բաղկացուցիչ մասերը»

Այս նախագծի իրականացմամբ սովորողները ծանոթանում են համակարգչի տարբեր բաղկացուցիչ մասերին, սովորում են խափանված մասերի վերանորոգում կատարել կամ էլ փոխարինել դրանց նորերով:

Արմեն Իշխանյանի կարծիքը – Նախագծի նպատակը լավն է, տեսաուղեցույցով(հայերեն) ավելի մատչելի կլինի շատերի համար ծանոթանալ համակարգչի կառուցվացքին։
Ցավոք տեսաուղեցույցը ինձ համար անհայտ պատճառներով ջնջված է։
Տեսական մասում կա պահանջված չափի ինֆորմացիա։
Ցանկալի կլիներ նաև համառոտ շարադրանք;

Նարեկ սահակյանի կարծիքը – Տեսանյութը ջնջված էր, բայց ուսումնական փաթեթն աչքի անցկացնելուց հետո հստակ երևում է, թե ինչ մեծ աշխատանք է արված, որը նաև շատ օգտակար է բոլորիս համար։

 

750 Գրետա Բակունց Խոհարարական մաթեմատիկա

Նախագծի իրականացումը կատարվել է 2018-ի հունվարյան ստուգատեսային ճամբարի ընթացքում: Նախագծի նպատակն է մաթեմատիկան կապել իրական կյանքի հետ:

Արմեն Իշխանյանի կարծիքը –Արդեն գրել եմ, որ շատ ողջունելի է ցածր դասարանցիների մոտ հետաքրքհություն առաջացնել բնական գիտությունների նկատմամբ, իսկ դա ավելի հեշտ է անել խաղերի միջոցով;
Կցանկանայի, որ շատ լինեն նման նախագծեր;

Նարեկ սահակյանի կարծիքը – կարծում եմ, որ սա բոլոր նախագծերից լավագույնն էր։ Իսկական կրթական նախագիծ էր՝ ոչ ստանդարտ կերպով երեխաներին մաթեմատիկա սովորեցնելու, ինչը շատ ավելի արդյունավետ տարբերակ է, քան գրքային վարժություններ հանձնարարելը։

771 Մարինե Մկրտչյան «Ազգային ծեսերին նոր կյանք»

«Ազգային ծեսերին նոր կյանք» նախագիծը  հանրակրթական դպրոցում իսկական հեղինակային մանկավարժություն է Մարինե Մկրտչյանի համար: Ծիսական պարերգեր կատարելը, արդ ու զարդերը, տարբեր ատրիբուտներ պատրաստելը Մարինե Մկրտչյանից են սովորում թե սովորողները և թե դասավանդողները:

Նարեկ սահակյանի կարծիքը – Շատ լավ օրինակ, թե ինչպիսին պետք է լինի ուսումնական բաց նախագիծը։ Շատ հավանեցի ու հաճույքով դիտեցի-ունկնդրեցի տեսանյութերը։

818 Մարկ Միկաիլ Բնագիտական փորձեր

Հետաքրքիր է, որ մի հայտով ներկայացված են և քիմիական, և ֆիզիկայի և կենսաբանական փորձեր:

Նարեկ սահակյանի կարծիքը – Հետաքրքրությամբ դիտեցի փորձերը, ամեն մի տեսանյութից նոր բաներ սովորեցի։Բայց սա կարելի է ասել՝ աբստրակտ ու անժամկետ նախագիծ էր, քանի որ ընդամենը ներկայացված էին բլոգում «փորձեր» թեգի տակ տեղադրված բոլոր նյութերը։ Մյուս կողմից սովորողն ինքնուրույն կատարել էր այնպիսի փորձեր, որոնք իրեն հետաքրքրել են (ինչն ամենակարևորն է), ու դրանց տեսանյութերը տեղադրել իր բլոգում՝ առանց դասավանդողի օգնության։

841 Աննա Գանջալյան և Մարիամ Քալանթարյան, էլեկտրոնային գիրք

Սա ռուսերեն դասավանդող Մարիամ Քալանթարյանի և անգլերեն դասավանդող Աննա Գանջալյանի համագործակցային նախագիծն է, որ արդյունքում ստեղծվել է էլեկտրոնային գրքույկ «Մեր զբոսայգիները»:

Նարեկ սահակյանի կարծիքը – Ուսուցողական նախագիծ, որի ընթացքում վստահ եմ սովորողները շատ նոր բաներ են սովորել։

846 Զառա Ոսկանյան «Զարգացնող խաղերի ստեղծում»

Արմեն իշխանյանի կարծիքը- Խաղեր ստեղծելը և օգտակար է և հաճելի;
Հույս ունեմ, որ նախագիծը շարունակելի կլինի;
«Տրամաբանական և տեսողական խաղեր» բաժնի հղումը հավանաբար ճիշտ չի, բացվում է ուրիշ տեղ:

Նարեկ Սահակյանի կարծիքը – Նախագիծը դուրս շատ եկավ, քանի որ սովորողները հենց իրենց իսկ ձեռքերով էին պատրաստել զարգացնող խաղեր, որոնք նախատեսված են ոչ միայն իրենց, այլ նաև իրենց թե՛ կրտսեր, թե՛ ավագ ընկերների համար։ Հղումներից մեկը հավանաբար սխալ էր դրված, բայց ընդհանուր ուսումնասիրությունը բավական էր կարծիք կազմելու համար։

923 Լուսինե Փաշայան  «Բնագիտական փորձեր»

Երկրորդ դասարանցիների առաջին բնագիտական փորձերն են, որոնք արվել են տանը մեծ պատասխանատվությամբ և հետաքրքրությամբ:

Արմեն Իշխանյանի կարծիքը – Նախագիծի միտքը ինձ դու եկավ։  Լավ է որ երեխանաերը ցածր դասարաններից շփվեն բնագիտական առարկաների հետ, կատարեն փորցեր; Մեր երկրի զարգացումը մեծապես կախված Է ճշգրիտ գիտությթյուննեից և կարևոր Է երեխաների մոտ հետաքրքրություն առաջացնել բնական գիտությունների նկատմամբ:

Նարեկ Սահակյանի կարծիքը – Այս տարիքում հիշում եմ՝ ինչքան էին ինձ դուր գալիս էսպիսի փորձեր անելը։ Ողջունելի է, որ դեռ երկրորդ դասարանում արդեն բնագիտական փորձեր ու նոր բացահայտումներ են անում։

 

“Ուսումնական բաց նախագիծ” անվանակարգի գնահատման հանձնաժողով

Արմեն Իշխանյան՝ – 9-4 դասարանի սովորող Մարինե Իշխանյանի հայրը, ծրագրավորող

Նարեկ Սահակյան՝ – շրջանավարտ

Յուրա Գանջալյան

 

Առավոտյան ընդհանուր պարապմունքը Քոլեջում փետրվարի 5-ին

Առավոտյան ընդհանուր պարապմունքը վարում էր Մարինե Մկրտչյանը: Մասնակցում էին դասավանդողները, նախակրթարանի սաները և Քոլեջի սովորողները: Սկզբում գրաբար լեզվով Տեառնընդառաջի անծանոթ մի երգի ուսուցում սկսվեց: Մարինե Մկրտչյանը բացատրեց երգի բովանդակությունը, Տեառնընդառաջի խորհուրդը և տող առ տող, տուն առ տուն սկսեցին երգել: Դրանից հետո, քանի որ նախակրթարանի սաները բոլորովին չէին հասկանում բառերը և լուռ կանգնած էին, նրանց դաստիարակը խնդրեց Մարինե Մկրտչյանին երգել փոքրիկների իմացած մի երգ ու միասին երգեցին «Գնացեք տեսեք…»: Փոքրիկները միանգամից աշխուժացան ու մեկ մարդու նման՝ այդ երգին բնորոշ շարժումներով երգեցին այդ երգը մինչև վերջ: Դրանից հետո Մարինեն բացատրեց Բարեկենդանի խորհուրդը և մի երգ սկսեցին երգել, որն այդ տոնի խորհրդին համահունչ էր: Մարինե Մկրտչյանի ծիսական երգերի իմացությունը, անհատնում եռանդը կամաց-կամաց փոխանցվում էր ներկաներին:

Լավ կլիներ, որ այս ծիսական շաբաթվա ընթացքում Մարինեն հնարավորություն ունենար իր ծիսական երգերի իմացությունը փոխանցեր ավելի մեծ թվով դասվարների, դասավանդողների իրապես երգել սիրող սովորողների:

 

Օտար լեզուների ուսումնական լաբորատորիայի աշխատանքը հունվարին

Հունվար ամսին անգլերենի ֆլեշմոբի առաջադրանքները կազմել են հետևյալ դասավանդողները՝ Սիլվա Հարությունյան – 9-12-րդ դասարանների համար, Իրինա Ապոյան – 6-8-րդ դասարանների համար, Լիանա Ասատրյան – 4-5-րդ դասարանների համար և Աննա Գանջալյան – 2-3-րդ դասարանների համար:

Օտար լեզուների դասավանդողները հունվարի 19-ի մեդիաուրբաթի պատասխանատուներն էին և նրանք իրենց սովորողների հետ Մարմարյա սրահում երգեցին տարբեր լեզուներով երգեր նվիրված ամանորին և Սուրբ ծննդին: Մեդիաուրբաթի կազմակերպիչներն էին Լուսինե Բուշը, Հայկուհի Հովհաննիսյանը և Լիանա Ասատրյանը:

Լուսինե Բուշը թարգմանել է Բենեզեթի «Թվաբանության ուսուցում. Մի գիտափորձի պատմություն»  հոդվածի երկրորդ մասը, որը հիմա խմբագրում է Մարիետ Սիմոնյանը:

Իմ կատարած աշխատանքը  

Անգլերենից հայերեն և հայերենից անգլերեն եմ թարգմանել Վիեննայում կայանալիք երգչախմբերի փառատոնի մասին նամակագրությունները:

Հայերենից անգլերեն եմ թարգմանել Մարգարիտ Սարգսյանի հոդվածը. «The International Youth Ethnographic Archaeological Camp as an Effective Environment for the Educational Programme»

Ներկրթահամալիրային ուսումնասիրություն.

Ուսումնասիրել եմ Ավագ դպրոցի բոլոր 9-րդ դասարանցիների բլոգները և ուսումնական առաջին շրջանի գնահատման մատյանները: Ամբողջ աշխատանքը կազմել է 10 էջ: Ուսումնասիրությունը իմ դիտարկումներով ուղարկել եմ Գևորգ Հակոբյանին, Սուսան Մարկոսյանին և Մարթա Ասատրյանին:

Հայերեն եմ թարգմանել Բենեզեթի «Թվաբանության ուսուցում. Մի գիտափորձի պատմություն» հոդվածի առաջին մասը:

 

Հունվարի 8-ին և 9ին ուսումնասիրել եմ Արևմտյան դպրոցի 4-5-րդ դասարանների տարատարիք ճամբարային ջոկատների գործունեությունների մեկնարկն ու ընթացքը:

Հունվարի 23-ին և 24-ին ուսումնասիրել եմ Արևմտյան դպրոցի ճամբարային գործունեության արդյունքները և գրել եմ ‹‹Ստեղծածով սովորածը միշտ սովորողի հետ է. Կրթահամալիրի ուսումնական երկրորդ շրջանի գնահատում ուսումնական մեկ ճամբարի օրինակով›› հոդվածը:

Շարունակել եմ Միջին և Ավագ դպրոցների անգլերենի հեռավար ուսուցումը:

Կազմել եմ Դիջիթեք 2018-ի “Ուսումնական բաց նախագիծ” անվանակարգի պահանջները և Հունվարի 20-ից սկսել եմ ուսումնասիրել այդ անվանակարգով ուղարկված հայտերը: Աշխատանքը դեռ ընթացքի մեջ է:

Շարունակել եմ mskh.am-ի անգլերեն էջի խմբագրումը: Անգլերեն նյութ եմ գրել հունվարի 26-ի ծիսական  հարսանիքի մասին:

Կրթահամալիրի ուսումնական երկրորդ շրջանի գնահատում մի դպրոցի օրինակով

Արդեն մի քանի տարի է, ինչ Երևանի «Մխիթար Սեբաստացի» կրթահամալիրի դպրոցներում գործում են հունվարյան և հունիսյան ուսումնական ստուգատեսային ճամբարները: Հունիսյան ստուգատեսներից են թարգմանչականը, թատերականը, երաժշտականը, կինո-ֆոտո գործունեությանը: Հունիսին գործում է նաև «Բարեկամություն» միջազգային ճամբարը՝ Վրաստանի, Արցախի, Հայաստանի տարբերի մարզերի հանրակրթական դպրոցների սովորողների և մանկավարժական աշխատողների մասնակցությամբ: Կրթահամալիրի հունվարյան ուսումնական ճամբարը նշանավորվում է հանրակրթական ամենամյա Դիջիթեք և բնագիտատեխնիկական ստուգատեսներով: Նշված բոլոր ստուգատեսների անցկացմանը զուգահեռ կրթահամալիրի բոլոր դպրոցները ամբողջովին անցնում են նախագծային ուսուցմանը: Նախագծային ուսուցումը սովորական ավանդական ուսուցման կազմակերպումից տարբերվում է նրանով, որ այն ամբողջովին աշակերտակենտրոն է և հիմնված է սովորողի գործունեության վրա, երբ սովորողը ոչ թե վերարտադրում է ուսուցչի ասածը կամ դասագրքում գրածը, այլ ստեղծում է իրենը իր հետազոտական, փորձարարական աշխատանքով և հասնում է նախանշած արդյունքի: Փաստորեն կրթահամալիրի ուսումնական ճամբարները իրենց բնույթով հաստատում են հին չինական առածը. «Ասա ինձ և ես կմոռանամ, ցույց տուր ինձ և ես կհիշեմ, ներգրավիր ինձ գործունեության մեջ և ես կսովորեմ»:

«Մխիթար Սեբաստացի» կրթահամալիրն ունի չորս կրտսեր դպրոց՝ երկուսից չորս տարեկանների նախակրթարանային խմբերով, Միջին և Ավագ դպրոցներ և միջին մասնագիտական կրթությամբ մի Քոլեջ: Այնպես է ստացվել, որ մեր կրտսեր դպրոց-պարտեզները Մայր (Միջին և Ավագ դպրոցների) շենքի համեմատությամբ իրենց աշխարհագրական դիրքերով համընկնում են աշխարհի չորս կողմերին՝ հյուսիսային, հարավային, արևելյան և արևմտյան և մեր կրտսեր դպրոց-պարտեզները հենց այդպես էլ կոչվում են՝ Հյուսիսային դպրոց-պարտեզ, Հարավային դպրոց-պարտեզ, Արևելյան դպրոց-պարտեզ և Արևմտյան դպրոց-պարտեզ:

Այս հոդվածում ներկայացնում եմ Արևմտյան դպրոց-պարտեզում հունվարի 8-9-ին և 23-24-ին իմ կատարած դիտարկում-ուսումնասիրությունը՝ ցույց տալով ուսումնական ստուգատեսային ճամբարի համար նախատեսված նախագծերը և դրանց իրականացման արդյունքները ճամբարի վերջում:

Այսպիսով, տրված է ձմեռային ուսումնական ստուգատեսային ճամբարի մեկնարկը կրթահամալիրի բոլոր դպրոցներում: Ինձ հետաքրքրում է, թե ինչ նախագծերի վրա են աշխատում 4-5-րդ դասարանների տարատարիք ջոկատները: Նախքան դպրոց մտնելը ուսումնասիրում եմ դպրոցի 4-5-րդ դասարաններում դասավանդողների ուսումնական բլոգները:

Առաջինը հետաքրքրվում եմ թարգմանչական նախագծերով զբաղված սովորողների  գործունեությամբ: Նոր ճամբարային նախագիծ է սկսել Լիլիթ Հայկազունին. «Հանս Քրիստիան Անդերսենի հեքիաթները հայերեն կարդալը և հեշտացված անգլերենով ներկայացնելը»:

Էլինա Սիմոնյանի բլոգում կարդում եմ նույն ջոկատի ռուսերեն թարգմանական նախագծերի մասին: Ուշադրության է արժանի «В мире животных» նախագիծը, որը և հետազոտական է և թարգմանական:

Մաթեմատիկոսների խոհարարական նախագծից   երևում է, որ Գրետա Բակունցը համառորեն ուզում է մաթեմատիկայի ուսուցումը իրական կյանքի հետ կապել:  Իրոք, կոտորակների գաղափարի ամենատեսանելի բացատրությունը խոհանոցում է՝ նոր թխած կլոր գաթան կտրատելիս:

Շուշան Ալեքսանյանի բնագիտական նախագծի գործունեությունը ներառում է կենդանիների խնամք ագարակում, բույսերի և դրանց թաղարների խնամք և’ իրենց Արևմտյան դպրոցում և’ Քոլեջում՝ Շողիկ Պողոսյանի ջերմոց լաբորատորիայում:

Սոնա Փափազյանն իր բլոգում հայրենագետների խումբն անվանել է «հայրենագետ-հետախույզների» ջոկատ:  Սովորողների այս խմբի առանցքային նախագիծը «Ազգային և ավանդական խաղերն» է:

Բազմազան է Զառա Ոսկանյանի տեխնոլոգիական խմբի գործունեության ցանկը: Ահա այդ ցանկից մի օրինակ. «-«2800 խնդրով Երևան» խնդրագիրք. երևանյան տեղային և ընդհանուր, փոքր ու մեծ խնդիրները. նկարագրություն-ուսումնասիրություն, լուծման առաջարկություն-փորձ, լուծում»:

Խոստումնալից ու հետաքրքիր նպատակ է դրել Արմինե Աբրահամյանը իր ստեղծագործող-ընթերցասերների առջև. «Մայրենի լեզվի լաբորատորիա -ընթերցասրահի ստեղծման, ձևավորման աշխատանքներ»:

Բոլոր նախագծային խմբերի գործունեության բնույթն ու էությունը մի բան ստեղծելն է: Սերտածը շատ շուտ մոռացվում է, բայց ստեղծածով սովորածը միշտ սովորողի հետ է:

Պատմեին, չէի հավատա:

Արևմտյան դպրոց-պարտեզի 4-5-րդ դասարանների դասավանդողների բլոգները հունվարի 8-ին ուսումնասիրելուց հետո հունվարի 9-ի առավոտյան արդեն դպրոց-պարտեզում էի, որպեսզի իմանամ, թե ինչպես են հրապարակված նախագծերն իրականացվում: Որքան էլ ինձ պատմեին, չէի հավատա ու զգա այն ամենը, ինչի ականատեսը եղա այդ օրը:

Եթե ինձ ասեին, որ հինգերորդ դասարանցին կարդում է կենդանիների մասին հանրագիտարանը, բարդ լեզվով ու անհարկի մանրամասն տեղեկություններով գրված տեքստից քաղում է իր համար հետաքրքիր միտքը և պարզ ռուսերենով շարադրում իր բլոգում, չէի հավատա: Բայց ես տեսա՝ Էդուարդ Սարգսյանի և Հայկ Ղազարյանի աշխատանքի ականատեսը եղա: Տեսա նաև, թե ինչպես են Լուզիա Եղիազարյանը և Անահիտ Թովմասյանը ռուսերեն կենդանիների մասին երաժշտական մուլտֆիլմի թարգմանությունն անում:

Դպրոցի մեդիահարթակում հավաքվել էր Արմինե Աբրահամյանի ընթերցասեր-ստեղծագործողների խումբը: Երբ վարագույրը մի կողմ քաշեցի ու ներս մտա, ինձ համար անսովոր տեսարան էր: Դասավանդողը լուռ հետևում էր, թե ինչպես է սովորող Հայկ Նահապետյանը իր ընկերներին համակարգչային նոր ծրագիր սովորեցնում: Ծրագիրը կոչվում է Playbuzz, որը, կարծում եմ, օգտակար կլինի նաև ուսուցիչներին, քանի որ այդ ծրագրով կազմում են ուսումնական առաջադրանքներ, թեստեր: «Հայկ, դիմացդ սովորողներ են նստած, որոնք չգիտեն այդ ծրագիրը: Մի քիչ դանդաղ ու ավելի մանրամասն բացատրիր», լսվում է Արմինեի ձայնը: Որքան լուրջ էին հետևում Հայկի բացատրություններին: Շատ ու շատ դասավանդողներ կուզենային այդպիսի լսարան ունենալ:

Իսկ հարևանությամբ Զարուհի Ոսկանյանի տեխնոլոգիայի կաբինետն էր, որտեղ աշխատում էր տեխնոլոգիական նախագծեր իրականացնող խումբը: Այո՚ նրանք աշխատում էին բառի առաջնային ոչ փոխաբերական իմաստով. առաջին դասարանցիների համար գունավոր տառախաղ էին ստեղծում: Մի ժամից նրանք հյուր էին գնալու Աշխեն Թադևոսյանի առաջին դասարանցիներին՝ իրենց հետ տանելով նորաստեղծ տառերը, որպեսզի փոքրիկները կարողանային տառերը կողք-կողքի շարելով՝ բառեր ու նախադասություններ գրել սեղանի վրա:

Սոնա Փափազյանը հավատարիմ էր իրենց «ազգագրական ավանդական խաղեր» նախագծին: Իրենց հերթական ծիսական խաղի համար տարեգաթա էին թխում:

Շատ էի ուզում տեսնել, թե ինչպես է Գրետա Բակունցը մաթեմատիկան համակցում խոհանոցին:  Կարելի է ապրել այնպես, որ երբեք չառնչվել մաթեմատիկային: Կարելի է ապրել այնպես, որ ամենուր առնչվել մաթեմատիկային: Գրետա Բակունցը ապրելու երկրորդ ձևն էր սովորեցնում իր ջոկատի անդամներին: Այդ օրը վաղ առավոտյան նրանք վերցրել էին մրգային աղցանի բաղադրատոմսը և իրենց մաթեմատիկայի ուսուցչի հետ խանութ էին  գնացել: Ի՞նչ արժե տանձի, բանանի, խնձորի և նարինջի մեկ կիլոգրամը: Իսկ ի՞նչ կարժենա բանանի 200 գրամը, խնձորի 250 գրամը և որքա՞ն պետք է վճարել դրանց համար: Կյանքում հանդիպող, ոչ դասագրքային մաթեմատիկայի իսկական խնդիրներ, որոնք լուծում էին պահանջում ոտքի վրա:

Հունվարի 23-ն է և ուսումնական ստուգատեսային ճամբարի վերջին օրերին նորից սկսում եմ հետևել Արևմտյան դպրոցի նախագծերի իրականացման ընթացքին, ծանոթանում արդեն արձանագրված արդյունքներին:

Լիլիթ Հայկազունու և Էլինա Սիմոնյանի թարգմանական խմբի տարատարիք ճամբարականները արդյոք կարողացե՞լ են իրականացնել իրենց թարգմանական նախագծերը: Ի՞նչ արդյունքներ են արձանագրել Գրետա Բակունցի «Մաթեմատիկան խոհանոցում» նախագիծն իրականացնողները: Առաջին դասարանցիները օգտագործեցի՞ն Զարուհի Ոսկանյանի տեխնոլոգիական խմբի ստեղծած գունավոր տառախաղը: Արմինե Աբրահամյանն իր ընթերցասերների խմբով կարողացա՞վ ստեղծել մայրենի լեզվի լաբորատորիա-ընթերցասրահը: Հնարավո՞ր է բացահայտել, թե ինչ ազգային ավանդական խաղեր է խաղացել Սոնա Փափազյանի «Հայրենագետ-հետազոտողների» խումբը:

Ինձ հուզող հարցերի պատասխանները ստանալու համար նախ այցելում եմ Արևմտյան դպրոց՝ հանդիպելու ուսումնական նախագծեր իրականացնող դասավանդողներին, իսկ հետո սկսում եմ ուսումնասիրել նախագծերն իրականացնողների ուսումնական բլոգները:

Ահա գտնում եմ Հանս Քրիստիան Անդերսենի «Մատնաչափիկը» հեքիաթի մոտիվներով պարզեցված տեքստի հայերենից անգլերեն թարգմանությունը, որն արել է 5-րդ դասարանցի Արև Սուքիասյանը:

Հունվարի 9-ի իմ զարմանք արտահայտող «պատմեին չէի հավատա» միտքը իրենց հայերենից ռուսերեն թարգմանություններով արդարացրեցին հինգերորդցիներ Հայկ Ղազարյանը, Տիգրան Մարջանյանը և Լուզիա Եղիազարյանը:

Մաթեմատիկա դասավանդող Գրետա Բակունցի ուսումնական բլոգում երեք տեսաֆիլմերի միջոցով բացահայտում ենք, թե ինչպես է փոքրիկ մաթեմատիկոսների խումբը երկրաչափական պատկերների նմանությամբ թխվածքբլիթներ թխում, մրգեր կտրատում, իսկ կոտորակների գաղափարն իմաստավորում՝ պիցցա պատրաստելով, կտրատելով և համտեսելով:

Այս տեսաֆիլմը ցույց է տալիս, թե ինչպես է Զարուհի Ոսկանյանի տեխնոլոգիական նախագծեր իրականացնող սովորողների պատրաստած   տառախաղը փորձարկվում երկարացված օրվա կազմակերպիչ Փառանձեմ Գրիգորյանի խմբում:

Միշտ էլ այն կարծիքին եմ եղել, որ կենսաբանության տարբեր բաժինների (բուսաբանություն, կենդանաբանություն, գենետիկա) դասագրքերը լի են անհարկի գիտականությամբ գրված տեքստերով, որոնք վանում են դպրոցահասակ սովորողին, չեն թողնում սիրել բնությունը, բույսերին ու կենդանիներին: Բայց չէ՞ որ հանրակրթական դպրոցի հիմնական աստիճանում այս ուսումնական առարկայի գերխնդիրը հենց բնությունը սիրելը պետք է լինի: Դա է բնագիտության կրթական ամենակարևոր չափորոշիչը: Բնությունը սիրելու կրթական չափորոշչի հետևողական ձևավորմանն է ուղղված Շուշան Ալեքսանյանի ճամբարային յուրաքանչյուր օր:

Ո՞վ կարող է տեսնել ու գնահատել անտեսանելին ու անգնահատելին՝ ազգային ինքնաճանաչողության, թեկուզև, փոքր արթնացումը Սոնա Փափազյանի «հայրենագետ-հետախույզների» մոտ՝  հայկական ավանդական հոլախաղով, աքլորակռվով, կոխով,  պարան ձգոցիով, հարսանեկան գաթայի պատրաստումով ու թոնրի լավաշի թխումով, տարբեր ծիսական պարերգերով:

Հունվարյան ուսումնական ստուգատեսային ճամբարի ձեռքբերումներից էր նաև Արմինե Աբրահամյանի «Ստեղծագործ ընթերցասերներ» նախագծային խմբի աշխատանքի արդյունքը՝ մայրենի լեզվի լաբորատորիա-ընթերցասրահի ստեղծումը Արևմտյան դպրոցում: Վստահ եմ, որ Արմինե Աբրահամյանի այս նախագծով ավելացավ կրտսեր դպրոցի 4-5-րդ դասարանցիների մայրենի լեզվի և ընթերցանության նկատմամբ սիրո չափը, բայց ո՞վ կարող է այն չափել ու գնահատել:

Օտար լեզուների ուսումնական լաբորատորիայի պարապմունք

Հունվարի 31-ին առաջարկում եմ կազմակերպել օտար լեզուների ուսումնական լաբորատորիայի պարապմունք:

Պարապմունքի քննարկվող հարցերն են՝

1. Ուսումնական երրորդ շրջանում օտար լեզուների լրացուցիչ կրթության և տնային աշխատանքների բնույթը կրթական տարբեր աստիճաններում՝ կրտսեր, միջին և ավագ դպրոցներում
2. Նախագծային ուսուցման արտացոլումը սովորողների բլոգներում
3. Գործնական առաջարկություններ Ալլա Հովհաննիսյանին (Գյումրիում վրացերեն դասավանդող) և Գյումրիի վրացերեն սովորողների խմբին մեթոդական, մեդիատեխնոլոգիական օգնություն ցույց տալու համար:

Թվաբանության ուսուցումը I. Մի գիտափորձի պատմություն

Լ.Փ. Բենեզեթ

Նյու Հեմփշայեր նահանգի Մանչեսթերի դպրոցների տեսուչ

Առաջին անգամ հրատարակվել է Ազգային կրթական միության ամսագրի 24-րդ հատորի 8-րդ համարում, 1935-ի նոյեմբերին:  

Անգլերենից հայերեն թարգմանությունը`Յուրա Գանջալյանի

 

1929 թվականի գարնանը Նյու Յորք նահանգի Իթաքայի դպրոցների տեսուչ և տեսչության բաժնի նախագահ՝ լուսահոգի Ֆրանկ Դ. Բօյնթոնը, իր մի քանի ընկերներին և աշխատակից տեսուչներին մի հոդված ուղարկեց, որը հանրակրթական դպրոցների մի նոր ծրագիր էր: Նրա թեզի մեխն այն էր, որ մեզ   անընդհատ առաջարկվում է նոր ուսումնական առարկաներ ավելացնել ուսումնական պլանին (անվտանգության հիմունքների ուսուցում, առողջապահության հիմունքների ուսուցում, տնտեսողականության հիմունքների ուսուցում և նման այլ բաներ), բայց ոչ ոք երբևէ չի առաջարկում, որ մենք որևէ բան հանենք ուսպլանից: Նրա հոդվածն ավարտվում էր մի մարտահրավերի նմանվող կոչով, որը, կարծես, ասում էր. «Փորձեք ցույց տալ ինձ, թե ինչը կարող ենք կրճատել  այս նյութից»: Այստեղ, իհարկե՛, մեր միտքն է գալիս ՄաքԷնդրյուսի հայտնի համեմատությունը առ այն, որ ամերիկյան տարրական դպրոցի ուսումնական պլանը նման է Ջոունսի տան ձեղնահարկին: Ջոունսներն այս տուն են տեղափոխվել հիսուն տարի առաջ և երբեք որևէ բան դեն չեն նետել:

Ես մի ամիս սպասեցի և հետո մի ութ էջանոց նամակ գրեցի Բոյնթոնին՝ ասելով նրան, թե, իմ կարծիքով, ինչը կարող է հանվել մեր ներկայիս ուսումնական պլանից: Ես մեջբերում եմ երկու պարբերություն.

Առաջին հերթին, ինձ թվում է, որ մենք շատ ժամանակ ենք վատնում տարրական դպրոցներում՝ մաքառելով այնպիսի թեմաների հետ, որոնք հարկ է բաց թողնել, կամ էլ՝ հետաձգել դրանց ուսուցանումը մինչև այն ժամանակը, երբ երեխաները դրանց սովորելու պահանջն ունենան: Եթե իմ որոշելով լիներ, ես թվաբանության ուսուցումը կհանեի առաջինից վեցերորդ դասարանների ուսպլանից: Ես կթույլատրեի երեխաներին ինքնաշեն նկարված թղթադրամներով առք ու վաճառքի գործառույթների մեջ վարժվել՝ գումարելով գնված ապրանքների գները, և հանում կատարելով՝ որոշել փողի մնացորդը: Չէ՞ որ 11 տարեկան երեխայի համար թվաբանությունն իրական կյանքում միայն այդ իրավիճակում է պետք գալիս:

Կարծում եմ, որ անիմաստ է ութ տարի շարունակ երեխաներին սովորեցնել թվաբանական գործողություններ կատարել հիմնական դպրոցում: Արդյո՞ք տաս տարեկան երեխային կարիք կա իմանալու երկար կամ սյունակով բաժանման գիտելիքը: Թվաբանության ամբողջ նյութը կարելի է հետաձգել մինչև յոթերորդ դասարանը, որից հետո երկու տարում ցանկացած նորմալ երեխա կկարողանա յուրացնել այն:

Նամակը գրելուց հետո որոշեցի, որ եթե իրապես հավատում եմ սրան, ապա կթերանամ իմ աշխատանքում, եթե գործնականում դա չկիրառեմ: Այդ ժամանակ ես արդեն հինգ տարի Մանչեսթերի դպրոցների տեսուչն էի և արդեն ինձ խիստ քննադատության էին ենթարկել, որովհետև ես առաջին երկու ուսումնական տարիների ընթացքում, ինչպես նաև երրորդ ուսումնական տարվա առաջին կեսում, թվաբանությունը դուրս էի թողել ուսումնական պլանից: 1924 թվականին սովորողների թիվը առաջին դասարանում 20%-ով ավելի մեծ էր քան երկրորդում, որովհետև սովորողների մեկ հինգերորդ մասը չէր կարողանում բավարարել երկրորդ դասարան տեղափոխվելու համար թվաբանության պահանջներին և ստիպված էին կրկնել ուսումնական տարին: Մինչև 1929 թվականը առաջին դասարանում սովորողների ներգրավվածությունը ավելի մեծ չէր քան երրորդում:

Միևնույն ժամանակ, ինձ վհատություն էր պատճառում միջին կարողություններով սովորողի անգլերենի գործածման անկարողությունը: Եթե երեխաները ինքնատիպ մտքեր էին ունենում, նրանք չէին կարողանում հասկանալի կերպով վերարտադրել դրանք անգլերեն: Մի օր ես մի ութերորդ դասարան մտա սղագրողի հետ, որը պետ է բառ առ բառ գրի առներ իմ հարցերին տրված երեխաների պատասխանները: Ես փորձում էի հասնել այն բանին, որ երեխաներն իրենց բառերով ասեին ինձ, որ եթե մենք նույն համարիչով երկու կոտորակ ունենք, ապա ավելի փոքր հայտարար ունեցող կոտորակն է մեծը: Ես մեջբերում եմ բնորոշ պատասխաններ առանց խմբագրման:

•  «կոտորակի մեջ փոքր թիվը միշտ ամենամեծն է»:
• «Եթե համարիչները երկուսն էլնույնն են, իսկ հայտարարները մեկը ավելի փոքր է քան մեկը, մեկը, որը փոքր է ավելի մեծ է››:
• «Եթե մի բան ունենայիր և կտրեիր այն ու բաժանեիր երկու կտորների, ավելի փոքր կտորը ավելի մեծն է: Ես նկատի ունեմ այն որը կարող էիր բաժանել ավելի քիչ թվով կտորների ավելի մեծ կտորներն են»:
• «Հայտարարը որը ամենափոքրն է ամենամեծն է»:
• «Եթե երկու համարիչներն էլ նույն թվերն են, ավելի փոքր հայտարարը ամենամեծն է – ավելի մեծը երկուսից»:
• «Եթե ունեք երկու կոտորակ և մի կոտորակը ունի ամենափոքր թիվը ներքևի մասում: Այն կտրվում է մասերի և մեկը ունենում է ավելի շատ մասեր: Եթե երկու կոտորակները հավասար են, ներքևի թիվը ավելի փոքր էր քան մյուս կոտորակինը: Ամենափոքրը ունի ամենամեծ թվով մասեր, ապա կունենար ամենաքիչ թվով մասեր, բայց նրանք ավելի մեծ կտորներ կլինեին քան այն մեկը, որը բաժանել էին ավելի շատ կտորների»:

Սովորական ոչ մասնագետը կկարծի, որ սա հատուկ ընտրված սակավամիտ երեխաների խումբ է, բայց ես վստահեցնում եմ ձեզ, որ մտքերն անգլերեն ձևակերպելու նման կարողությունը բնորոշ է ամբողջ երկրի ցանկացած մասի տասնչորսամյա երեխաներին: Խնդիրն այստեղ երեխաներինը կամ ուսուցչինը չէ. խնդիրն ուսումնական ծրագրի հետ է կապված: Եթե դասընթացի ծրագիրը պահանջում էր, որ երեխաները լավ յուրացնեին սյունակով երկար բաժանումը նախքան չորրորդ դասարանը ավարտելը, իսկ կոտորակների թեման էլ՝ նախքան հինգերորդ դասարանը վերջացնելը, ապա ուսուցիչը ստիպված էր լինում մեծ քանակի ժամեր ծախսել այդ աշխատանքի վրա՝ անտեսելով մտքերն անգելերեն ձևակերպելու-իմաստավորելու վարժանքը: Ես նույն գիտափորձն արել եմ Ինդիանայի նահանգի Վիսկոնսին քաղաքում և ունեցել եմ ճիշտ նույն արդյունքը, ինչը եղել էր Նյու Յորքի Հեմփշայերում:

1929 թվականի աշնանը ես որոշում կայացրեցի փորձարկել մինչև յոթերորդ դասարանը մաթեմատիկան ուսպլանից հանելու և երեխաներին ընթերցել, պատճառաբանել ու մտքերը արտաբերել սովորեցնելու գիտափորձը: «Արտաբերել» ասելով ես նկատի չունեի ուսուցչի ասածի, կամ էլ դասագրքում գրածի նույնությամբ վերարտադրելը: Ես նկատի ունեի անգլերեն խոսելը: Ընտրությամբ կազմեցի 5 դասարան. երրորդ դասարանցիներից բաղկացած երեք դասարան, մեկ դասարան՝ միավորելով երրորդ և չորրորդ դասարանցիներին, և մեկ դասարան՝ բաղկացած միայն հինգերորդ դասարանցիներից: Ես հարցրեցի ուսուցիչներին, թե արդյոք նրանք կցանկանային մասնակցել գիտափորձին: Նրանք երիտասարդ ուսուցիչներ էին՝ միջինը չորս տարվա աշխատանքային փորձառությամբ: Ուսուցիչների մանրազնին ընտրություն կատարեցի, բայց ավելի ուշադիր և մանրազնին էր դպրոցների իմ ընտրությունը: Ներգրավված չորս դպրոցներից երեքը գտնվում էին այն շրջաններում, որտեղ երեխաների ծնողների մայրենի լեզուն անգլերենը չէր: Ես գրություններ ուղարկեցի երեխաների ծնողներին՝ պատմելով պատմելով նրանց գիտափորձի մասին, որը պատրաստվում էի իրականացնել և խնդրեցի նրանց դիմել ինձ, եթե որևէ մեկը դեմ է այդ գիտափորձին: Ես ոչ մի բողոք չունեցա: Իհարկե, ես բավականին համոզված էի դրանում, երբ գրություններ էի ուղարկում նրանց: Եթե ես քաղաքի այլ դպրոցներ գնայի, որտեղ ծնողները ավագ դպրոցների կամ քոլեջների շրջանավարտներ էին, ես բողոքների հեղեղներ կունենայի և իմ գիտափորձը երբեք էլ չէր փորձարկվի: Ես մի քանի զրույց ունեցա ուսուցիչների հետ և նրանք ուսուցման նոր ծրագրին միացան խանդավառությամբ:

Այս նորաստեղծ դասարաններում երեխաներին խրախուսում էին մեծ չափի բանավոր ստեղծական աշխատանք կատարել: Նրանք զեկույցներ էին անում իրենց կարդացած գրքերի,  տեսած միջադեպերի, կատարած այցելությունների մասին: Նրանք պատմում էին իրենց տեսած կինոֆիլմերի մասին և հանպատրաստից պատմություններ էին հորինում: Կենսական լիցքեր էիր ստանում, երբ այցելում էիր այդ դասարաններից որևէ մեկը: Երջանիկ և ուրախ ոգի էր թևածում այնտեղ: Երեխաներն այլևս բազմապատկման աղյուսակը սերտելու կամ էլ սյունակով բաժանումը հաղթահարելու մաքառման լարվածության մեջ չէին: Նրանք լիովին բավականություն էին ստանում դպրոցում անցկացրած ժամերից:

Ութ ամիս անց ես մի սղագրողի հետ այցելեցի քաղաքի բոլոր չորրորդ դասարանները: Քանի որ մեզ մոտ կիսամյակային փոխադրումներ են, այն երեխաները, ովքեր երրորդ դասարանի ավարտական փուլում էին գիտափորձի սկզբին, այժմ արդեն չորրորդ դասարանի առաջին կեսում էին: Հակադրությունը ուշագրավ էր: Երբ ավանդական չորրորդ դասարաններում հարցրեցի, թե ինչ են իրենք կարդում, նրանք կարկամեցին, շփոթվեցին ու երկչոտեցին: Որևէ չորրորդ դասարանում ես մի եզակի երեխա չգտա, ով կարող էր ընդունել, որ կարդալու մեխք է գործել: Խոսք ասելու ոչ մի կամավոր չեղավ, և երբ փորձեցի նրանց հարկադրել խոսել, նրանք ոտքի կանգնեցին, գլուխները տարուբերեցին ու նորից նստեցին: Փորձարարական 4 չորրորդ դասարաններում նույնիսկ չմտածեցին էլ այն մասին, թե ինչ են իրենք կարդում: Յուրաքանչյուր դասարանում անմիջապես 10-12 ձեռք էր թափահարվում օդում, իսկ դեմքերն էլ ընկճված տեսք էին ընդունում, քանի որ մենք ժամանակ չունեինք լսելու իրենց:

Գիտափորձից առաջ մի քանի տարի շարունակ ես այն մտքին էի եղել, որ թվաբանության վաղ ներմուծումը բթացնում ու քնեցնում է երեխայի մտածելու ընդունակությունը: Թվաբանական մի խնդիր կար, որը ես ոչ թե մեկ այլ հարյուր անգամ էի փորձել վեցերորդ, յոթերորդ և ութերորդ դասարաններում: Ահա այդ խնդիրը. «Եթե ես կարող եմ քայլել հարյուր յարդ մեկ րոպեում (1 յարդը 91,44 սմ է), քանի՞ մղոն կարող եմ քայլել մեկ ժամում՝ պահպանելով իմ շարժման նույն արագությունը»: Քսանից տասնիննի դեպքում պատասխանը լինում է 6000 և, եթե ես ժպտալով համաձայնվեի, ամբողջ դասարանը ինքնագոհ շունչ կքաշեր: Բայց եթե ես ասեի. «Պարզ է: Դա նշանակում է, որ ես կկարողանայի այստեղից Սան Ֆրանցիսկո ոտքով գնալ և վերադառնալ մեկ ժամում»: Այս դեպքում անկասկած ծիծաղ է լսվում և երեխաներն էլ հիմարացած տեսք են ընդունում: Այդ պատճառով էլ գիտափորձով դասարանների ուսուցիչներին ասում էի, որ նրանք պետք է երեխաների հետ բարձրություններ, երկարություններ, տարածքների մեծություններ, տարածություններ և նման այլ բաներ չափելու շատ վարժանքներ անեն: Նման աշխատաոճի մեկ տարվա ուսումից հետո ես այցելեցի գիտափորձով դասարան, որն ուսումնական տարվա սկզբում կազմված էր եղել 3-րդ և 4-րդ դասարանցիների միավորումով: Տարվա վերջին նրանք արդեն 4-րդ և 5-րդ դասարանցիներ էին: Ես գրատախտակի վրա մոտավոր քարտեզ նկարեցի, որը պատկերում էր Օնթարիո լճի արևմտյան վերջնամասը, Էրի լճի արևելյան վերջնամասը և Նիագարա գետը: Ես հարցրեցի նրանց, թե ինչ է պատկերված և չզարմացա, երբ նրանք գուշակեցին պատկերված տեղանքը: Հետո ես գետի վրա երեք կետ նշեցի տառերով «Q», «NF» և «B». Նրանք անմիջապես առանց դժվարության հասկացան, որ NF-ը «Niagara Falls-Նիագարայի ջրվեժների»-ի հապավումն է (Նիագարան երեք իրար մոտ գտնվող ջրվեժ ունի), B-ն Բաֆըլլոու քաղաքի առաջին տառն է, բայց նրանց համար հանելուկային էր «Q» տառը: Մի քանիսը պնդեցին, որ դա Քվեբեքն, ուրիշներն այլ կարծիքի էին: Ի վերջո ես ասացի, որ դա Քուինզթաունն է (Queenstown): Հետո ես մեծ ջրվեժը հատող մի գիծ քաշեցի՝ ցույց տալով ջրվեժի վերևի մասի պինդ ու մեծ ժայռաբեկորը և դրա տակի քարազերծ մասը, որը ժամանակի ընթացքում մաշվում էր: Սովորողներն իրենք բացատրեցին, որ ժամանակի ընթացքում ջուրն այնքան է քշում տանում ներքևի փափուկ շերտերը, որ մի օր էլ մեծ ժայռաբեկորն է ընկնում և ջրվեժը, կարծես, հետ է շարժվում՝ հոսանքի հակառակ ուղղությամբ: Հետո ես հայտարարեցի, որ 1680 թվականին, երբ առաջին սպիտակամորթ մարդիկ տեսան ջրվեժը, այն գետի հոսանքի ուղղությամբ  այժմյան դիրքից 2500 ոտնաչափ ավելի ցած էր: Հետո հարցրեցի նրանց, թե ինչ արագությամբ է ջրվեժը շարժվում գետի հոսանքի հակառակ ուղղությամբ: Այս երեխաները, որ մի ամբողջ տարի թվաբանության ֆորմալ դասեր չէին ունեցել, բայց մտածելու վարժանքներ էին արել, ասացին ինձ, որ, եթե արդեն 250 է անցել այն ժամանակից, ինչ առաջին անգամ սպիտակամորթ մարդիկ տեսել են այդ ջրվեժը, ուրեմն ջրվեժը շարժվում է հոսանքի հակառակ ուղղությամբ տարեկան 10 ոտնաչափ արագությամբ: Հետո ես ակնարկեցի, որ գիտությունը պարզել է, որ իրականում ջրվեժը սկիզբ է առել Քուինզթաուն քաղաքի մոտից, որը 10 մղոն հոսանքն ի վար տարածքում է: Ես հարցրեցի, թե քանի տարի է, ինչ ջրվեժը նահանջում է: Նրանք պատասխանեցին, որ եթե 250 տարի է պահանջվել ջրվեժին կես մղոն տեղաշարժվելու համար, ուրեմն 500 տարում մեկ մղոն կշարժվեր, կամ էլ՝ 5000 տարի Քուինզթաունից մինչև ներկայիս դիրքը: Քարտեզն այնպես էի նկարել, որ Նիագարայի ջրվեժից մինչև Բաֆըլոու տարածությունը երկու անգամ ավելի երկար լիներ, քան Քուինզթաունից մինչև Նիագարայի ժրվեժը: Հետո ես հարցրեցի երեխաներին, թե արդյոք որևէ գաղափար ունեն, թե երբ ջրվեժը հետ գնալով կհասնի Բաֆըլոու քաղաքը և կցամաքեցնի դրա կողքի լիճը: Նրանք ասացին, որ դա հաջորդ 10000 տարիների ընթացքում չի լինի: Ես հարցրեցի նրանց, թե ինչպես նրանք գտան այդ պատասխանը և նրանք պատասխանեցին, որ Նիագարա ջրվեժից մինչև Բաֆըլոու 20 մղոն է, իսկ դա երկու անգամ ավելի շատ է, քան Քուինզթաունից մինչև Նիագարա ջրվեժը:

Այնպես պատահեց, որ գիտափորձով դասարանի հետ այդ հանդիպումից հետո ես այցելեցի Նյու Ինգլանդ շրջանի մի մեծ քաղաք իմ գործընկերներ հինգ տեսուչների հետ: Այդ շրջանի դպրոցների աշխատանքը վերահսկող տեսուչը հետաքրքրվեց իմ գիտափորձով դասարանի հետ այդ խնդրի լուծմամբ և առաջարկեց, որ ես նույն խնդիրը տամ իրենց դպրոցներից մեկի հինգերորդ դասարանցիներին: Ընտրվեց քաղաքի լավագույն ցուցադրական դպրոցը, ուր սովորաբար տանում են կրթությամբ հետաքրքրված քաղաքի այցելուներին: Այսպիսով, ես կանգնած էի այդ դպրոցի հինգերորդ դասարանի աշակերտների դիմաց: Փորձնական դասին հետևում էին նաև իմ գործընկեր տեսուչները որպես հանդիսատես: (Հաջորդում է այդ փորձնական դասի սղագրությունը:)

Հյուրընկալող տեսուչ. «Երեխաներ, կցանկանա՞ք, որ Նյու Հեմփշայերի Մանչեսթերի տեսուչ  Բենեզեթը մի քանի հարց տա ձեզ Նիագարայի ժրվեժի մասին»:

Երեխաները հաճույքով համաձայնվեցին:.

Պ-ն Բենեզեթ. (նկարելով մի քարտեզ գրատախտակին)«Երեխաներ, ի՞նչ եմ նկարել գրատախտակին»:

Երեխաներ. «Մեծ լճերը»:

Պ-ն Բ. «Լավ, ո՞ր լճերն են»:

Մի երեխա. «Օնտարիո լիճը և Էրի լիճը»:

Պ-ն Բ. «Լավ. ո՞ր գետն է սա»:

Մի երեխա. «Սուրբ Լոուրենս գետն է»:

Պ-ն Բ. «Դա, իրոք, ճիշտ է: Դա Սուրբ Լոուրենս գետն է: Բայց այստեղ այն ուրիշ անունով են կոչում: Այն կոչում են Նիագարա: Ի՞նչ գիտես Նիագարա գետի մասին»:

Մեկ ուրիշ երեխա. «Նիագարայի ջրվեժներն են այնտեղ»:

Մեկ ուրիշ երեխա. «Նիագարայի ջրվեժները կապված են Նիագարա գետի հետ»:

Պ-ն Բ. «Ինչպե՞ս են նրանք կապված»:

Մի երեխա. «Ջուրը ջրվեժներով թափվում է և լցվում է Նիագարա գետը»:

Պ-ն Բ. «Այո՛, ուժեղ է թափվում: Ձեզնից որևէ մեկը տեսել է Նիագարայի ջրվեժները»:

Երեքը ձեռք է բարձրացնում:

Պ-ն Բ. «Որքան է այդ ջրվեժների բարձրությունը: Որևէ գաղափար ունե՞ք դրանց մասին: Դրանք ավելի բա՞րձր են, քան այս սենյակը»:

Երեխաներ. «Այո» (կասկածանքով)

Պ-ն Բ. «Որքա՞ն է այս սենյակի բարձրությունը»:

Ամենուր սենյակների բարձրությունը 11-40 ոտնաչափ է (3,3-ից 12 մ): Սենյակի բարձրությունը  փաստորեն մոտ 16 ոտնաչափ է (4,8 մետր):  Այս ամենից հետո  ջրվեժների բարձրության հարցը ավելորդ եղավ:

Պ-ն Բ.  «Լավ, պետք չէ հիմա մտատանջվել, թե որքան է Նիագարայի ջրվեժների բարձրությունը: Այս քարտեզի վրա ես մի կետ եմ նշել և անվանել եմ այն “NF” և մեկ ուրիշ կետ էլ նշել եմ “B”. Ի՞նչ է նշանակում “NF”-ը:

Երեխաներ. «Նիագարայի ջրվեժներ».

Պ-ն Բ.  «Ի՞նչ է ցույց տալիս “B”-ն:

Մեկ ուրիշ երեխա. «Ծովախորշ»

Պ-ն Բ. «Ոչ, հիշեք, որ Նիագարա ֆոլզը ոչ միայ ջրվեժի անուն է, այլև՝ քաղաքի»:

Մի երեխա. «Բալթիմոր»

Երկար դադարից հետո սենյակի վերջում նստած հյուրընկալող տեսուչը ասաց, որ այդ քաղաքի անունը նաև կենդանու անուն է:

Մի երեխա. «Բաֆըլոու»

Պ-ն Բ.  «Այո’՚՚: Մեկ ուրիշ քաղաք էլ կա այստեղ, որը ես նշանակում եմ “Q” տառով, բայց այն Քվեբեքը չի: Դա Քուինզթաունն է: Մարդիկ, ովքեր մանրազնին  ուսումնասիրել են այս տեղանքը, պարզել են, որ ինչ-որ մի ժամանակ ջրվեժները եղել են Քուինզթաունի մոտ: Հիմա ինձ ասե’ք: Ի՞նչ եմ ուզում ասել, եթե ասեմ, որ ուզում եմ ցույց տալ ձեզ խնձորի կտրվածքը:

Դասարանը տարակուսած է:

Պ-ն Բ. «Ենթադրենք դանակով կիսում եք խնձորը: Ի՞նչ եմ ցույց տալիս ձեզ, եթե ձեռքում պահեմ խնձորի մի կեսը»:

Մի երեխա. «Խնձորի կեսը»:

Մեկ ուրիշ երեխա. «Խնձորի միջուկը»:

Երրորդ երեխա. «Խնձորի ներսը»:

Պ-ն Բ. «Ասացեք ինձ, արդյոք «կտրվածք»-ը նոր բառը է ձեր մեծամասնության համար»:

Բոլորը միասին. «Ո՚՚’չ»

Պ-ն Բ. ‹‹Լավ, խնձորի կտրվածքը նշանակում է խնձորը մեջտեղից կտրած վիճակում. Ինչու՞ ես ասացի դա ձեզ››:

Միևնույն ժամանակ նա Նիագարայի ջրվեժի կտրվածքն է գծում գրատախտակին:

Մի երեխա. ‹‹Որովհետև դա ջրվեժի կտրվածքն է››:

Պ-ն Բենեզեթը հիմա ցույց է տալիս ջրի տակի երկու տեսակի ապարները և հարցնում է, թե որն է ավելի ամուր: Նրանք ի վերջո գտան, որ վերևի ապարը ավելի ամուր է: Հետո նա բացատրում է, թե ինչպես է ներքևի փափուկ ապարը աստիճանաբար քշվում ջրի շփումից և գալիս է մի պահ, երբ վերևի ապարը օդում, կարծես, կախված է և ծանրության ուժից ընկնում է ցած: Այդ պատճառով է, որ ջրվեժը հետ է գնացել մոտ 10 ոտնաչափ:

Պ-ն Բ. ‹‹Երբ սպիթակամորթ մարդիկ առաջին անգամ տեսան ջրվեժները 1680 թվականին (նա այդ թվականը գրում է գրատախտակին), ջրվեժներն այդ ժամանակ գետի հոսանքի ուղղությամբ ավելի ներքև էին, նրանց այժմյան դիրքը և հաշվարկված է, որ այդ ժամանակվանից ի վեր ջրվեժները հետ են գնացել գետի հոսանքի հակառակ ուղղությամբ մոտավորապես 2500 ոտնաչափ: Որքա՞ն ժամանակ առաջ էր, երբ սպիտակամորթները առաջին անգամ տեսան ջրվեժները:

Մի երեխա. ‹‹Չորս հարյուր տարի››:

Մեկ ուրիշ երեխա. ‹‹Երկու հարյուր տարի››:

Երրորդ երեխա. ‹‹Երեք հարյուր տարի››:

Կռահումների սահմանները տատանվում էին 110-ից 450 տարի: Մի տղա ասում է, որ դա այն ժամանակ էր, երբ Կոլոմբոսը նավով Ամերիկա եկավ: Մեկ ուրիշն էլ ասում է, որ դա ուխտագնացների և պուրիտանների ժամանակաշրջանում էր:

Պ-ն Բ. ‹‹Դե, ինչպե՞ս ենք գտնելու պատասխանը››:

Որոշ ժամանակ ընդհանուր շփոթվածություն տիրեց:

Մի երեխա. ‹‹1680-ից հանենք այժմյան թվականը՝ 1930››:

Պ-ն Բ. ‹‹Հրաշալի է››:

Նա գրատախտակին գրում է.

1680

1930

Պ-ն Բ. ‹‹Հիմա նայք այս գրածին և առանց հանելու ասեք, թե քանի տարի էր տարբերությունը: Տեսեք, թե արդյոք կարող եք հանում կատարել՝ թիվ առ թիվ››

Պետք է նշել, որ ոչ մի երեխա ուշադրություն չդարձրեց այդ թվերի սխալ տեղերի վրա: Նրանք միայն կռահում են՝ 350 տարի, 200 տարի, 400 տարի:

Պ-ն Բ. ‹‹Լավ, եկեք հանենք թիվ առ թիվ››:

Մի երեխա. ‹‹0-ն հանած 0-ից հավասար է 0: 8-ից հանած 3 հավասար է 5: 6-ից հանած 9 հավասար է 3: Պատասխանը երեք հարյուր հիսուն է››:

Պ-ն Բ. ‹‹Ովքե՞ր են կարծում, որ 350-ը ճիշտ պատասխանն է››:

Աշակերտների մոտ երկու երրորդը ձեռք է բարձրացնում: Ի վերջո երկու երեք աշակերտ կարծում է, որ դա սխալ է:

Պ-ն Բ. ‹‹Շատ լավ, ուղղի՛ր››:

Մի երեխա. ‹‹Պետք էր 16-ից հանել 9, որը հավասար կլիներ 7››:

Պ-ն Բենեզեթը գրում է 750-ը որպես պատասխան: Երբ նա հարցրեց, թե քանիսն են մտածում, որ դա է ճիշտ պատասխանը, գործնականում բոլորը ձեռք բարձրացրեցին: Մինչև այս պահը տեղական հյուրընկալող տեսուչը հուսահատ բարկությունից ետ ու առաջ էր անում դռան մոտ, մերթ ընդ մերթ էլ հուսահատությունից ձեռքերը վեր էր բարձրացնում, որ իրենց մրցանակակիր աշակերտները այդպես են իրենց դրսևորում: Որոշ ժամանակ անց, քանի որ պ-ն Բենեզեթը շփոթված տեսք ուներ, երեխաներն էլ աստիճանաբար կորցրեցին ինքնավստահությունը: Ի վերջո, Էլսի Միլլեր անունով մի փոքրիկ աղջիկ գալիս է գրատախտակի մոտ, շրջում է թվերը, կատարում հանում և ասում է, որ պատասխանը 250 տարի է:

Պ-ն Բ. ‹‹Շատ լավ, եթե ջրվեժները 250 տարվա ընթացքում նահանջել են 2500 ոտնաչափ, ապա մեկ տարվա ընթացքում քանի՞ ոտնաչափ են նրանք գետն ի վեր շարժվել››:

Մի երեխա. ‹‹Երկու ոտնաչափ››:

Պ-ն Բենեզեթը ցույց է տալիս , որ լիովին բավարարված է և հարցնում է, թե քանիսն են համաձայն այդ պատասխանի հետ:

Գործնականում ամբողջ դասարանը նորից ձեռք է բարձրացնում:

Պ-ն Բ. ‹‹Որևէ մեկը ունի՞ այլ պատասխան››:

Մի երեխա. ‹‹Ութ ոտնաչափ››:

Մեկ ուրիշ երեխա. ‹‹Քսան ոտնաչափ››:

Ի վերջո Էլսի Միլլերը նորից վեր է կենում և ասում, որ պատասխանը 10 ոտնաչափ է:

Պ-ն Բ. ‹‹Ի՞նչ, տաս ոտնաչա՞փ››(մեծ զարմանք արտահայտելով):

Ամբողջ դասարանը սկսեց ծիծաղել: Էլսի Միլլերը պնդում է իր պատասխանը և պ-ն Բենեզեթը ասում է նրան գալ գրատախտակի մոտ և ապացուցել իր պատասխանը: Նա ասում է, որ տարօրինակ է, որ Էլսի Միլլերը այդքան համառն է, երբ բոլորը նրա դեմ են: Նա, ի վերջո, ապացուցում է իր տեսակետը և պ-ն Բենեզեթը ընդունում է այն և ասում, որ բոլոր մնացած աշակերտները սխալ են:

Պ-ն Բ. ‹‹Մի մղոնի որքան մասն է ջրվեժը հետ շարժվել 250 տարվա ընթացքում››:

Երեխաները կռահում են. ‹‹3/2, 3/4, 2/3, 1/20, 7,8›› – ամեն ինչ բացի 1/2-ից: Դասի ավարտի զանգը տալիս է:

Պետք նշել, որ տեղական տեսուչը մի փոքր հուշում կատարեց սկզբում, որը չարվեց Մանչեսթերի երեխաներին, երբ ասվեց ‹‹Նիագարայի ջրվեժներ››: Նրանք նախապատրաստված էին, որ ճանաչեին իմ քարտեզը: Մանչեսթերի երեխաները, որոնք չէին սովորել բազմապատկման աղյուսակներ, բայց շատ էին խոսել տարածությունների և չափսերի մասին, միանգամից հասկացան, որ 2500 ոտնաչափը մոտավորապես կես մղոն է, մինչդեռ, ավելի մեծ քաղաքի երեխաները, որոնք նոր էին սերտել բազմապատկման աղյուսակը, քիչ գաղափար ունեին տարածության մասին:

Ես այնքան էի հիացած գիտափորձի հաջողությամբ, որ 1930-ի աշնանը մենք 6-7 նոր գիտափորձով դասարաններ բացեցինք:

Մի օր էլ ես անգլերեն արտահայտվելու գիտափորձ արեցի: 7-բ դասարանի առջև կախեցի Ֆրեդերիք Վոգի մի նկարի կրկնօրինակը, որտեղ բաց ծովում լողում էր մի փոքրիկ սառցաբեկոր, որի վրա մի բևեռային սպիտակ արջ էր նստած: Սկզբում գիտափորձն արեցի ավանդական ուսումնական պլանով ու առարկայական ծրագրերով սովորող երեխաների հետ: Այդ դասարանում սովորողների գերակշիռ մասի համար անգլերենը մայրենի լեզու էր: Ես խնդրեցի երեխաներին գրեն այն, ինչ զգում են և ինչն իրենց ոգեշնչում է, երբ նայում են նկարին: Երեք քառորդ ժամ հետո ես այդ նույն նկարը կախեցի մեկ ուրիշ՝ գիտափորձով 7-բ դասարանի առջև, որտեղ միայն 3 երեխայի համար էր անգլերենը մայրենի լեզու: Հետո ես կանչեցի քաղաքի դպրոցների 7-րդ դասարաններում դասավանդող ուսուցիչներին և նրանց համար բարձրաձայն կարդացի նախ մի դասարանի 10 ամենալավ գրավոր աշխատանքները, իսկ հետո՝ մյուս դասարանի 10 ամենալավ աշխատանքները: Ես հարցրեցի նրանց, թե արդյոք նրանք զգացին տարբերությունը: Մի ուսուցիչ ակնարկեց, որ մի խումբը մյուսից մոտ մեկ ու կեսից երկու տարի ավելի առաջ է արտահայտվելու հասունությամբ քան մյուսը և բոլորն էլ համաձայնվեցին այդ պնդման հետ: Ես ասացի ուսուցիչներին. ‹‹Եթե ասեմ ձեզ, որ մի խումբը ‹‹A›› դպրոցից է, իսկ մյուսը՝ ‹‹B››, ի՞նչ եք կարծում, որ դպրոցի աշակերտներն են ավելի լավ գրել››: Նրանք ասացին. ‹‹Անկասկած ‹‹A›› դպրոցի երեխաները, ում ծնողները տանը անգլերեն են խոսում››:

«Ոչ, այդպես չէ, հենց հակառակը››, ասացի ես, և անվստահության ու անհավատության շշուկներ լսվեցին: Հետո մենք վերլուծեցինք գրավոր աշխատանքները և հաշվեցինք ավանդական ուսուցմամբ աշակերտների օգտագործած ածականները: Օգտագործված էր քառասուն ածական. սիրուն, լավ, կապույտ, կանաչ, ցուրտ, սառը և այլն: Հետո մենք հաշվեցինք մյուս խմբի օգտագործած ածականները և մենք գտանք 128 ածական, որոնք ներառում էին այնպիսիները, ինչպիսիք են՝ հոյակապ, ապշեցուցիչ, ոգեշնչող, եզակի, փառահեղ և այլն: Փոքրիկ հույները, հայերը, լեհերը, ֆրանսիացի-կանադացիները շատ էին առաջ անցել իրենց անգլիախոս հակառակորդներից:

Հաջորդը մի նմանատիպ թեստ էր: Ես միևնույն բնանկարը (գետ Մանչեսթերի մոտ) կախեցի 10 հինգերորդ դասարաններում: Նրանց հինգը ավանդական դասարաններ էին, իսկ մյուս հինգը՝ գիտափորձային: Նույն պատմությունը եղավ: Գիտափորձով դասարանները գերազանցեցին իրենց արտահայտվելու սահունությամբ: Գիտափորձով ուսուցմամբ երեխաները այնպիսի բառեր էին օգտագործել, որ մյուսները նույնիսկ չէին էլ լսել: Գիտափորձով ուսուցմամբ ամենավատ ուղղագրությամբ գրավորը ավելի քիչ ուղղագրական սխալներ ուներ, քան ամենալավ ավանդական ուսուցմամբ սովորողը: Ամենազարմանալին այն էր, որ 5-րդ դասարանի առաջին ուսումնական շրջանում սովորող գիտափորձով երեխաները, ովքեր մաթեմատիկա չէին սովորում, ավելի լավ արդյունք ցույց տվեցին քան ավանդական 5-րդ դասարանի սովորողները, ովքեր ավարտական ուսումնական շրջանում էին:

Այժմ արդեն պատրաստ էինք իրականացնելու ավելի մեծ ծավալի գիտափորձ: Մինչև 1932 թվականի աշունը Մանչեսթերի դպրոցների երրորդ, չորրորդ և հինգերորդ դասարանների մոտ կեսը արդեն նոր ուսումնական պլանով էր աշխատում: Դպրոցների տնօրեններից մի քանիսը կասկածամիտ էին և խնդրեցին թվաբանության ֆորմալ ուսուցումը հետաձգել մինչև վեցերորդ դասարանի սկիզբը՝ յոթերորդի փոխարեն: Չորս դպրոցի թույլատրվեց սկսել օգտագործել թվաբանության դասագիրքը 6-րդ դասարանի երկրորդ ուսումնական շրջանում, որը պայմանականորեն անվանվում է 6-B դասարան:

Բոստոնի համալսարանի պրոֆեսոր Գայ Ուիլսոնը թույլտվություն խնդրեց մեր կրթական ծրագրի զննում իրականացնել: Մեր ավագ դպրոցի ուսուցիչներից մեկը Բոստոնի համալսարանի մագիստրատուրայում էր սովորում և Գայ Ուլյամսը նրան հանձնարարություն տվեց պարբերաբար, ուստարվա ընթացքում, թվաբանության ստուգողական աշխատանքներ տալ Մանչեսթերի դպրոցների 200 վեցերորդ դասարանցիների: Այդ 200 թիվը արդար բաժանված էր 98 գիտափորձով աշակերտների և 102՝ ավանդական: Նրանք քաղաքի բոլոր վեցերորդցիներն էին: Նրանց կեսը թվաբանություն չէր անցել մինչև վեցերորդ դասարանի սկիզբը, իսկ մյուս կեսը թվաբանության առարկայական ծրագրով ուսում էր ստացել երրորդ դասարանի սկզբից: Ինչպես և սպասվում էր, առաջին ստուգողական աշխատանքները ավելի լավ կատարեցին ավանդական կրթություն ստացողները, քանի որ ստուգվում էին թվաբանական չորս գործողություններ կատարելու հմտությունները: Ապրիլին արդեն բոլոր դասարաններն իրենց արդյունքներով հավասարվեցին, իսկ երբ հունիսին տրվեց վերջին ստուգողականը, ամենաբարձր արդյունքը քաղաքում գիտափորձով մի դասարանինն էր: Այլ կերպ ասած, այս երեխաները՝ շրջանցելով թվաբանական գործողություններ կատարելու սկզբնական վարժանքը, կարողացան մեկ տարվա ընթացքում հասնել 6-րդ դասարանի ավարտական մակարդակին, որին ավանդական ուսումնական պլանով սովորողները հասնում են երեք ու կես տարվա թվաբանական  վարժանքների ընթացքում:

 

Մեկնարկին հետևում է ընթացքը

Պատմեին, չէի հավատա:

Երեկ ներկայացրեցի Արևմտյան դպրոցի ուսումնական ստուգատեսային ճամբարի տարատարիք ջոկատների գործունեության մեկնարկը: Այսօր նորից Արևմտյան դպրոցում եմ և հետևում եմ նախագծերի իրականացման ընթացքին: Որքան էլ ինձ պատմեին, չէի հավատա ու զգա այն ամենը, ինչի ականատեսը եղա այսօր:

Եթե ինձ ասեին, որ հինգերորդ դասարանցին կարդում է կենդանիների մասին հանրագիտարանը, բարդ լեզվով ու անհարկի մանրամասնություններով գրված տեքստից քաղում է իր համար հետաքրքիր միտքը և պարզ ռուսերենով շարադրում իր բլոգում, չէի հավատա: Բայց ես տեսա՝ Էդուարդ Սարգսյանի և Հայկ Ղազարյանի աշխատանքի ականատեսը եղա: Տեսա նաև, թե ինչպես են Լուզիա Եղիազարյանը և Անահիտ Թովմասյանը ռուսերեն կենդանիների մասին երաժշտական մուլտֆիլմի թարգմանությունն անում:

Դպրոցի մեդիահարթակում հավաքվել էր Արմինե Աբրահամյանի ընթերցասեր-ստեղծագործողների ջոկատը: Երբ վարագույրը մի կողմ քաշեցի ու ներս մտա, ինձ համար անսովոր տեսարան էր: Դասավանդողը լուռ հետևում էր, թե ինչպես է սովորող Հայկ Նահապետյանը իր ընկերներին համակարգչային նոր ծրագիր սովորեցնում: Ծրագիրը կոչվում է Playbuzz, որը, կարծում եմ, օգտակար կլինի նաև ուսուցիչներին, քանի որ այդ ծրագրով կազմում են ուսումնական առաջադրանքներ, թեստեր: «Հայկ, դիմացդ սովորողներ են նստած, որոնք չգիտեն այդ ծրագիրը: Մի քիչ դանդաղ ու ավելի մանրամասն բացատրիր», լսվում է Արմինեի ձայնը: Որքան լուրջ էին հետևում Հայկի բացատրություններին: Շատ ու շատ դասավանդողներ կուզենային այդպիսի լսարան ունենալ:

   

Իսկ հարևանությամբ Զառա Ոսկանյանի տեխնոլոգիայի կաբինետն է, որտեղ աշխատում է տեխնոլոգիական ջոկատը: Այո՚ նրանք աշխատում են բառի առաջնային ոչ փոխաբերական իմաստով. առաջին դասարանցիների համար գունավոր տառախաղ են ստեղծում: Մի ժամից նրանք հյուր են գնալու Աշխեն Թադևոսյանի առաջին դասարանցիներին՝ իրենց հետ տանելով նորաստեղծ տառերը: Փոքրիկները կարող են տառերը կողք-կողքի շարելով՝ բառեր ու նախադասություններ գրել սեղանի վրա:

 

Սոնա Փափազյանը հավատարիմ է իրենց «ազգագրական ավանդական խաղեր» նախագծին: Իրենց հերթական ծիսական խաղի համար տարեգաթա են թխում:

 

Շատ էի ուզում տեսնել, թե ինչպես է Գրետա Բակունցը մաթեմատիկան համակցում խոհանոցին:  Կարելի է ապրել այնպես, որ երբեք չառնչվել մաթեմատիկային: Կարելի է ապրել այնպես, որ ամենուր առնչվել մաթեմատիկային: Գրետա Բակունցը ապրելու երկրորդ ձևն է սովորեցնում իր ջոկատի անդամներին: Այսօր նրանք վերցրել են մրգային աղցանի բաղադրատոմսը և իրենց մաթեմատիկայի ուսուցչի հետ խանութ են գնացել: Ի՞նչ արժե տանձի, բանանի, խնձորի և նարինջի մեկ կիլոգրամը: Իսկ ի՞նչ կարժենա բանանի 200 գրամը, խնձորի 250 գրամը և որքա՞ն պետք է վճարել դրանց համար: Կյանքում հանդիպող, ոչ դասագրքային մաթեմատիկայի իսկական խնդիրներ, որոնք լուծում են պահանջում ոտքի վրա:

    

Զարմանալի ուսումնական ճամբար է Արևմտյան դպրոցում:

Արևմտյան դպրոցի ուսումնական ստուգատեսային ճամբարի նախագծային տարատարիք ջոկատները. հունվարի 8

 

Ստեղծածով սովորածը միշտ սովորողի հետ է:

Տրված է  ձմեռային ուսումնական ստուգատեսային ճամբարի մեկնարկը կրթահամալիրի բոլոր դպրոցներում: Այսօր եղել եմ կրթահամալիրի Արևմտյան դպրոցում:

Սկսել են գործել Սոնա Փափազյանի հայրենագետների, Շուշան Ալեքսանյանի բնագետների, Զառա Ոսկանյանի տեխնոլոգիական, Գրետա Բակունցի մաթեմատիկների, Լիլիթ Հայկազունու և Էլինա Սիմոնյանի թարգմանիչների և Արմինե Աբրահամյանի ստեղծագործողների ջոկատները:

Ինձ համար բնական էր, որ առաջինը հետաքրքրվեցի թարգմանիչների ջոկատի գործունեությամբ: Հետաքրքիր ճամբարային նախագիծ է սկսել Լիլիթ Հայկազունին. «Հանս Քրիստիան Անդերսենի հեքիաթները հայերեն կարդալը և հեշտացված անգլերենով ներկայացնելը»:

Էլինա Սիմոնյանի բլոգում, կարդում ենք նույն ջոկատի ռուսերեն թարգմանական նախագծերի մասին: Ուշադրության է արժանի «В мире животных» նախագիծը, որը և հետազոտական է և թարգմանական:

Մաթեմատիկների ջոկատի խոհարարական նախագիծը:  

Նախագծի բովանդակությունից երևում է, որ Գրետա Բակունցը համառորեն ուզում է մաթեմատիկայի ուսուցումը իրական կյանքի հետ կապել:  Իրոք, կոտորակների գաղափարի ամենատեսանելի բացատրությունը խոհանոցում է՝ նոր թխած կլոր գաթան կտրատելիս:

Շուշան Ալեքսանյանի բնագիտական ջոկատի գործունեությունը համապատասխանում է ջոկատի անվանը. կենդանիների խնամք ագարակում, բույսերի և դրանց թաղարների խնամք և’ իրենց Արևմտյան դպրոցում և’ Քոլեջում՝ Շողիկ Պողոսյանի ջերմոց լաբորատորիայում:

Սոնա Փափազյանն իր բլոգում հայրենագետների ջոկատն անվանել է «հայրենագետ-հետախույզների» ջոկատ:  Ջոկատի առաջիկա օրերի առանցքային նախագիծը «Ազգային և ավանդական խաղերն» է:

Բազմազան է Զառա Ոսկանյանի տեխնոլոգիական ջոկատի գործունեության ցանկը: Ահա այդ ցանկից մի օրինակ. «-«2800 խնդրով Երևան» խնդրագիրք. երևանյան տեղային և ընդհանուր, փոքր ու մեծ խնդիրները. նկարագրություն-ուսումնասիրություն, լուծման առաջարկություն-փորձ, լուծում»:

Խոստումնալից ու հետաքրքիր նպատակ է դրել Արմինե Աբրահամյանը իր ստեղծագործողների ջոկատի առջև. «Մայրենի լեզվի լաբորատորիա -ընթերցասրահի ստեղծման, ձևավորման աշխատանքներ»:

Բոլոր ջոկատների թվարկված նախագծերի բնույթն ու էությունը մի բան ստեղծելն է: Սերտածը շատ շուտ մոռացվում է, բայց ստեղծածով սովորածը միշտ սովորողի հետ է:

Բուլատ Օկուջավայի երկու երգերի հայերեն թարգմանությունը տարեմուտի երեկոյին

 

Ֆրանսուա Վիյոնի աղոթքը (Երգի ձայնագրությունը)
Բուլատ Օկուջավա

Քանի դեռ պտտվում է երկիրը,
Քանի դեռ պայծառ է լույսը,
Տեր Աստված, տուր յուրաքանչյուրին այն,
Ինչի կարիքը նա ունի:

Իմաստունին խելք տուր,
Վախկոտին՝ նժույգ,
Փող տուր երջանիկին,
Ու իմ մասին էլ չմոռանաս:

Քանի դեռ պտտվում է երկիրը,
Տեր Աստված, Քոնն է զորությունը,
Թող նա հագենա իշխելուց, ով
տենչում է իշխանության,

Առատաձեռն էլ թող դադար առնի՝
Գոնե մինչև մայրամուտ,
Կայենին ապաշխարում տուր
Ու իմ մասին էլ չմոռանաս:

Ես գիտեմ՝ ամենակարող ես,
Հավատում եմ Քո իմաստությանը,
Ինչպես սպանված զինվորն է հավատում,
Որ դրախտում է ինքը ապրում,

Ինչպես ամեն մի ականջ հավատում է,
Քո խոսքերին ցածրաձայն,
Ինչպես և մենք ենք հավատում,
Չիմանալով, թե ինչ ենք մենք անում:

Տեր իմ Աստված,
Կանաչաչյա Տեր իմ,
Քանի դեռ պտտվում է երկիրը,
Եվ նույնիսկ ի զարմանս իրեն,

Քանի դեռ կա նրա մեջ
Ժամանակ ու կրակ,
Տուր ամենքին քիչ-քիչ,
Ու իմ մասին էլ չմոռանաս:

 

Վրացական երգ (Երգի ձայնագրությունը)
Բուլատ Օկուջավա

Տաք հողի մեջ խաղողի կորիզը կթաղեմ,
Ու որթատունկը կհամբուրեմ, ու հասած ողկույզը կքաղեմ,
Ու ընկերներիս կկանչեմ, սիրտս էլ սիրուն կհարմարեցնեմ,
Այլապես՝ ինչու եմ ապրում այս հավերժ երկրում:

Հավաքվե′ք, հյուրեր իմ, եկե′ք, հյուրասիրում եմ,
Հենց իմ երեսին ասե′ք այն, ինչին արժանի եմ,
Երկնային Տերը մեղքերիս համար ներում կուղարկի,
Այլապես՝ ինչու եմ ապրում այս հավերժ երկրում:

Իմ Դալին կերգի ինձ համար՝ իր մուգ կարմիր զգեստը հագին,
Ինքս էլ՝ սպիտակ ու սևով, կխոնարհեմ գլուխս նրա առաջ,
Եվ կլսեմ ու կլսեմ, եվ կմեռնեմ սիրուց ու վշտից,
Այլապես՝ ինչու եմ ապրում այս հավերժ երկրում:

Եվ երբ վերջալույսի շողերը կանցնեն անկյունից անկյուն,
Թող նորից ու նորից աչքերիս առաջ գան
Կապույտ գոմեշը, սպիտակ արծիվն ու կարմրախայտը ոսկեգույն,
Այլապես՝ ինչու եմ ապրում այս հավերժ երկրում:

Կապույտ գոմեշը, սպիտակ արծիվն ու կարմրախայտը ոսկեգույն,
Այլապես՝ ինչու եմ ապրում այս հավերժ երկրում:

Ռուսերենից թարգմանությունը՝
Յուրա Գանջալյանի

Այս երգերը անցյալ տարի դեկտեմբերի 31-ի երեկոյան էի թարգմանել, բայց իմ բլոգում չէի հրապարակել: Հրապարակել էի միայն Ֆեյսբուքում ու մոռացել էի այդ մասին: Ուղիղ մեկ տարի անց Ֆեյսբուքն ինձ հիշեցրեց այն: Շնորհակալ եմ:

Մշակույթ, արվեստ, քաղաքակրթություն, արժեք. Գևորգ Տեր-Գաբրիելյանի ձևակերպումների քննարկում

Մի քանի անգամ կարդացի Գևորգ Տեր-Գաբրիելյանի բանավոր խոսքի սղագրությունը՝ հասկանալու համար նրա ձևակերպումները մշակույթի, ստեղծագործության, արվեստի գործի և քաղաքակրթության մասին:

Որոշ դեպքերում համաձայնվեցի նրա ձևակերպումների հետ, իսկ որոշ դեպքերում էլ՝ ոչ:

Նախ խոսենք մշակույթի մասին: Նա այնքան անհասկանալի է խոսում այդ բոլորի կողմից ընդունված և հստակ պատկերացված հասկացության մասին, որ, ակամայից, կասկածներ են առաջանում մշակույթի մեր սեփական պատկերացումների մասին: Ստիպված նոից բառարան նայեցի և ամեն իր տեղն ընկավ: Oxford-ի բացատրական բառարանում մշակույթ բառը ունի երե հիմնական նշանակություն և ձևակերպում.

1. Արվեստի և մարդկային այլ ինտելեկտուալ նվաճումների ամբողջությունը: Օրինակ՝ գրականությունը, թատրոնը, բալետը, ճարտարապետությունը, …
2. Մի որոշակի ժողովրդի կամ հասարակության գաղափարները, սովորույթները և սոցիալական վարքը: Օրինակ`հայկական գորգագործությունը, հարսանեկան ծեսը, ամանորի տոնակատարությունը հայաստանցիների ընտանիքներում, հայկական եկեղեցիների ճարտարապետությունը, խաչքարերը, ռուս մոլոկանների և հնահավատների-староверы կենսակերպը…
3. Կյանքի երևույթների նկատմամբ վերաբերմունք, վարք, որը բնորոշ է մի որոշակի սոցիալական խմբի. Օրինակ՝ գողականությունը, Ամստերդամի Կարմիր լապտերների փողոցի և Թայլանդի մարմնավաճառների կենսակերպերը

Ես համաձայն չեմ Գևորգ Տեր-Գաբրիելյանի մշակույթի ձևակերպման հետ:

Մշակույթը ստեղծագործական արարքի, գործողության վրա հիմնված մի արդյունք է, որը ունիկալ է, որի պեսը աշխարհում, քաղաքակրթությանը, մեզ հայտնի աշխարհում, մեզ հայտնի մարդկության պատմության ընթացքում չի եղել: Այդպիսի իրը, այդպիսի արարքը, այդպիսի ստեղծագործությունը պատկանում է մշակույթին:

Այս ձևակերպումը համընկնում է մշակույթի օքսֆորդյան ձևակերպման վերը նշված երեքից միայն երկրորդին՝ մեր խաչքարերի և լավաշի օրինակով: Բայց չէ՞ որ մշակույթ է նաև արվեստը (օքսֆորդյան ձևակերպումներից առաջինը), որը մարդկային նվաճումների ամբողջության մասն է կազմում:

Բանախոսի հետ չի համաձայնվում նաև դահլիճում նստած մի ունկնդիր. Դահլիճ – Իմ տեսանկյունով մեկնաբանեմ. ուղղակի ես, էստեղ մենք, մշակույթը իրոք ավելի մի գլոբալ հասկացողություն է, մի կաթսա է, որի մեջ մտնում է նաև արվեստը: Եվ մշակույթի մեջ կա (ամեն ինչ). մարդկության զարգացման, հասարակություն, համայնք ստեղծելու էդ գործիքները նորից դառնում են մշակույթ:

Համաձայն եմ բանախոսի առաջ քաշած այն դրույթին, որ մշակութային արժեքը քաղաքակրթական է դառնում, երբ այն արժևորվում, ընդունվում և տիրաժավորվում է այլ ժողովուրդների կողմից: Օրինակ՝ դուդուկը քաղաքակրթական արժեք է ստացել, քանի որ այն օգտագործում են նաև այլ երկրներում՝ Թուրքիայում, Վրաստանում, Ադրբեջանում է: Դուդուկի երաժշտությունն օգտագործվում է տարբեր երկրների ֆիլմերում: Հայկական խաչքարերը մնացել են միայն որպես հայկական մշակութային արժեքներ (օքսֆորդյան երկրորդ ձևակերպումը):

Հետաքրքիր և ընդունելի են ստեղծագործականության քայլերի և քաղաքակրթական արժեքների մասին ձևակերպումները: Եթե նրա մտքերը տեղայնացնենք մեր կրթահամալիրի օրինակով, ապա պատկերն այսպիսին է. մեր կրթահամալիրի հեղինակային այլընտրանքային մանկավարժությունը կրթական մշակութային երևույթ է Հայաստանում: Հիմա մեր ամենօրյա աշխատանքի (մարզերի մանկավարժական աշխատողների վերապատրաստումներ, մեր մանկավարժական աշխատողների հեղինակային մանկավարժական փորձի տարածման համար կատարվող արտագնա նախագծերը)քայլերն ուղղված են այն բանին, որ մեր մանկավարժությունը դառնա Հայաստանի կրթական մշակութային արժեք: Մեր հեռահար նպատակը մեր մանկավարժությունը քաղաքակրթական արժեք դարձնելն է:

 

Աղբյուրը՝ http://am.epfarmenia.am/wp-content/uploads/2017/12/Culture-Civilization-Value_November-7-2017_published-December-23-2017.pdf

 

Վիրտուալ ճամփորդություն mskh.am-ի ենթակայքերով և դասավանդողների ու սովորողների բլոգներով

Ավագ դպրոցի իր սովորողներին ֆիզիկայի դասավանդող Հասմիկ Նալբանդյանը հետաքրքիր ու ժամանակակից առաջադրանք է տվել. Ի՞նչ սկզբունով են աշխատում ռադիոն, հեռուստացույցը, բջջային հեռախոսը և համացանցային կապը:

Դեկտեմբերի 15-ին Հասմիկ Նալբանդյանը Ավագ դպրոցի սովորողների հետ  իրականացրել է ուսումնա-գիտական ճամփորդություն դեպի «Արփի սոլար»:

Հետաքրիր է Էմանուել Ագջոյանի “Համագործակցություն Շուշիի տեխնոլոգիական համալսարանի հետ” նախագիծը:

Իսկ ո՞վ և ինչի՞ց է պատրաստել Մարմարյա սրահում տեղադրված ձնեմարդը:

Հնարավոր չէ Մարիետ Սիմոնյանի բլոգը բացել ու չկարդալ հրապարակված նյութերը: Մոտեցող ամանորի ու Սուրբ ծննդյան շնչին համահունչ ընտրված ընթերցանության նյութեր են Պաուլո Կոելոյի «Խոսեի սանդալները» և «Սուրբ ծննդյան հեքիաթ սրինգ նվագող աղջկա մասին», Հանս Քրիսիան Անդերսենի «Լուցկիներով աղջիկը» հեքիաթները 6-րդ դասարանցիների համար:

Միջին դպրոցի ենթակայքը նույնպես նախատոնական շնչով է լցված: Այստեղ վերջին օրերի նյութերում գերիշխում են Ժաննա Հակոբյանի հրապարակած սովորողների ռուսերեն նյութերը. Միլենա Մանուչարյան:

Արևելյան դպրոցում Մարինե Ամիրջանյանի հանձնարարությամբ 2017 թվականը ամփոփում են սովորողներ Արեգ Հակոբյանը, Շահանե Հովսեփյանը, Սյուզաննա Գրիգորյանը, Օֆելյա Անդրեասյանը, Մարիա Աբրահամյանը, Նարե Ղազարյանը:

Արևմտյան դպրոցի մաթեմատիկայի դասավանդող Գրետա Բակունցը 4-5-րդ դասարանների  սովորողների հետ պատրաստել է մաթեմատիկական տոնածառ:

Հյուսիսային դպրոցի դաստիարակներ Օլյա Մանդալյանը և Սաթեն Գևորգյանը դեկտեմբերի 23-ին ժամը 10:00-ին սկսում են 2-4 տարեկանների ծնողական սեմինարը:

Հարավային դպրոցի անգլերենի դասավանդող Աննա Գանջալյանի 3-րդ դասարանցիները անգլերեն նամակ են գրել Ձմեռ պապիկին՝ ներկայանալով և նշելով, թե ինչ նվեր են ուզում ստանալ:

Իր տեսակի մեջ եզակի է Առնոլդ Միքայելյանի Շախմատի ուսումնական կենտրոնի բլոգը:

Օտար լեզուների ուսումնական լաբորատորիայի դեկտեմբեր ամսվա հաշվետվությունը

Դեկտեմբեր ամսվա համար առանձնացրել եմ հետևյալ աշխատանքները՝

Արևմտյան դպրոց

Լիլիթ Հայկազունի

Անգլերենի դեկտեմբերյան ֆլեշմոբի առաջադրանքների կազմում և աշխատանքների ստուգում.

Էլինա Սիմոնյան  – ռուսերենի դեկտեմբերյան ֆլեշմոբի առաջադրանքների կազմում (4-5-րդ դասարաններ): Ֆլեշմոբը կայանալու է դեկտեմբերի 22-ին:

Արևելյան դպրոց

Լիանա Ասատրյանը – իր թարգմանությամբ օգնել է այլոց փորձի ուսումնսիրությանը ‹‹Կերպարվեստը և տեխնոլոգիան հանրակրթությունում››:

Գայանե Փարվանյան – ռուսերենի դեկտեմբերյան ֆլեշմոբի առաջադրանքների կազմում (9-12-րդ դասարաններ): Ֆլեշմոբը կայանալու է դեկտեմբերի 22-ին:

Անահիտ Նաղդալյան – – ռուսերենի դեկտեմբերյան ֆլեշմոբի առաջադրանքների կազմում (2-3-րդ դասարաններ) և բոլոր առաջադրանքների խմբագրում և հրապարակում  Google –ի ձևաթղթերում: Ֆլեշմոբը կայանալու է դեկտեմբերի 22-ին:

Անահիտ Նաղդալյանը թարգմանել է նաև Ռինա Շագինյանի հոդվածը ռուսերեն:

Հյուսիսային դպրոց

Հայկուհի Հովհաննիսյան – անգլերենի դեկտեմբերյան ֆլեշմոբի առաջադրանքների կազմում և աշխատանքների ստուգում.

Հարավային դպրոց

Աննա Գանջալյան –  անգլերեն է թարգմանել Աշոտ Բլեյանի Դպիրում հրապարակված գրերից հատվածներ անգլերեն:

Միջին դպրոց

Ժաննա Հակոբյան – Մարիետ Սիմոնյանի 2 հոդվածների հայերենից ռուսերեն թարգմանությունները

  Ավագ դպրոց

Սիլվա Հարությունյան – Անգլերենի դեկտեմբերյան ֆլեշմոբի առաջադրանքների կազմում (2-3-րդ դասարաններ) և աշխատանքների ստուգում.

Իրինա Ապոյան – Անգլերենի դեկտեմբերյան ֆլեշմոբի առաջադրանքների կազմում (4-5-րդ  դասարաններ) և աշխատանքների ստուգում.

Նարինե Բարսեղյան – այլոց փորձի ուսումնասիրության համար թարգմանություն իսպաներենից <<Կերպարվեստը և տեխնոլոգիան հանրակրթությունում>>

Էլեն Քոքչյան – – այլոց փորձի ուսումնասիրության համար թարգմանություն թուրքերենից <<Կերպարվեստը և տեխնոլոգիան հանրակրթությունում>>

 

Ռինա Շագինյան –վրացերեն է թարգմանել իր գրած <<Հայ-վրացական հանրակրթական կամուրջները 2018-ի շեմին>> հոդվածը:

Մանկավարժության կենտրոն

Յուրա Գանջալյան

mskh.am-ի անգլերեն էջի նյութերի ստեղծում, խմբագրում, որի մեջ հրապարակել եմ նաև տնօրենի օրագրի երեք գրերի իմ համառոտ թարգմանությունները:

Խմբագրել եմ Աշոտ Բլեյանի ‹‹Չվերջացող, զարմանալի աշունն այս – This autumn, endless and wonderful›› օրագրի գրերի շարքից հատվածների Աննա Գանջալյանի թարգմանությունը:

Խմբագրել և Google ձևաթղթերում եմ հրապարակել անգլերենի դեկտեմբերյան ֆլեշմոբի առաջադրանքները և ամփոփել եմ արդյունքները:

Շարունակել եմ Միջին և Ավագ դպրոցներում հեռավար ուսուցման մեջ ընդգրկված սովորողների համար առաջադրանքների կազմումը, պատասխանների ստուգումը:

Եղել եմ mskh.am-ի կայքի հերթապահ-խմբագիրը դեկտեմբերի 15-ին:

Դեկտեմբերին այլոց փորձի ուսումնասիրության ամփոփեչ հոդվածն եմ գրել ‹‹Կերպարվեստը և տեխնոլոգիան հանրակրթությունում››:

 

 

Կրթահամալիրում օտար լեզու դասավանդողների 2017-ի նոյեմբերի նախագծային աշխատանքների հաշվետվությունը

Արևելյան դպրոց

Լիանա Ասատրյան

Անգլերենի նոյեմբերյան ֆլեշմոբի առաջադրանքի կազմում և ստացված պատասխանների ստուգում, ամփոփում: (2-3-րդ դասարանցիների համար)

Անգլերենի նոյեմբերյան ֆլեշմոբի բացահայտումները

«Պապն ու շաղգամը» անգլերեն ռադիոբեմադրություն

Այլոց փորձի ուսումնասիրություն. Անգլերենից հայերեն թարգմանություն «Արվեստի և տեխնոլոգիայի համադրությունը բարձրացնում է ստեղծականությունը»

Այլոց փորձի ուսումնասիրություն. Անգլերենից հայերեն թարգմանություն «Ինչու ես չեմ հանձնարարում տնային աշխատանք»  Այս թարգմանությունը Լիանան արել էր նոյեմբերի սկզբին և ես օգտագործել էի այն իմ ամփոփիչ հոդվածում, բայց լիանայի աշխատանքը հոկտեմբերյան հաշվետվության մեջ չէր մտել:

 

Անահիտ Նաղդալյան

Ռուսերենի նոյեմբերյան ֆլեշմոբի առաջադրանքի կազմում, ստացված պատասխանների ստուգում, ամփոփում (6-8-րդ և 9-12-րդ դասարաններ)

Ռուսերենը նույնպես օտար լեզու է

Проект «Себастаци»

 

Արևմտյան դպրոց

Լիլիթ Հայկազունի

Լիլիթ Հայկազունին իր առաջին թարգմանությունն է արել Dpir 2017-ի համար: Թարգմանել է Մարիետ Սիմոնյանի հոդվածը «To Be Independent, Responsible, Enthusiastic Means To Be Creative»

 

Էլինա Սիմոնյան

Ռուսերենի նոյեմբերյան ֆլեշմոբի առաջադրանքի կազմում, ստացված պատասխանների ստուգում, ամփոփում (2-3-րդ դասարաններ)

Ռուսերենը նույնպես օտար լեզու է

Հիվանդ լինելու պատճառով տնային աշխատանքի վերաբերյալ «Учительская газета»-ից իր թարգմանությունը Էլինա Սիմոնյանը ներկայացրել էր ուշացումով՝ նոյեմբերի 14-ին «Տնային աշխատանքներ՝ կողմ կամ դեմ»

Ռադիոնյութեր

 

Հարավային  դպրոց

Աննա Գանջալյան

Անգլերենի նոյեմբերյան ֆլեշմոբի առաջադրանքի կազմում և ստացված պատասխանների ստուգում, ամփոփում: (4-5-րդ դասարանցիների համար)

Անգլերենի նոյեմբերյան ֆլեշմոբի բացահայտումները

Աննա Գանջալյանը և Մարիամ Քալանթարյանը նոյեմբերին հրապարակել են իրենց համագործակցային նախագծի արդյունքը՝ «Մեր զբոսայգիները» անգլերեն և ռուսերեն էլեկտրոնային գիրքը, որը ստեղծել են Հարավային դպրոցի 5-րդ դասարանցիների հետ:

Նախագիծ Անգլերենը մեր տանը 1-ին, 2-րդ և 3-րդ դասարանցիների հետ:

Նախագիծ 4-րդ դասարանցիների հետ «Իմ ընկերոջ մասին»

Անգլերեն Ռադիոնյութեր

 

Մարիամ Քալանթարյան

Ռուսերենի նոյեմբերյան առաջադրանքի կազմում և պատասխանների ստուգում, ամփոփում

(4-5-րդ դասարաններ)

Ռուսերենը նույնպես օտար լեզու է

Մարիամ Քալանթարյանը ԱննաԳանջալյանի հետնոյեմբերին հրապարակել են իրենց համագործակցային նախագծի արդյունքը՝ «Մեր զբոսայգիները» անգլերեն և ռուսերեն էլեկտրոնային գիրքը, որը ստեղծել են Հարավային դպրոցի 5-րդ դասարանցիների հետ:

Նախագիծ «Я и моя семья»

 

 

Հյուսիսայի դպրոց

Հայկուհի Հովհաննիսյան

Նախագիծ Sport + English

 

Ավագ դպրոց

Իրինա Ապոյան

«Հետաքրքիր աշխարհը մեր շուրջը –The Interesting World Around Us» շուրջտարյա նախագծի առաջին տեսահոլովակը Ավագ դպրոցի սովորողների հետ:

 

Ռինա Շագինյան

Դպիրի նոյեմբերյան համարում հրապարակվել է Ռինա Շագինյանի «Հայ-վրացական հանրակրթական կամուրջները 2018-ի շեմին» հոդվածը:

 

Աննա Մարության

Աննա Մարությանը ֆրանսերեն աղբյուրներից այլոց փորձի ուսումնասիրություն թարգմանություն է կատարել «Կերպարվեստը և տեխնոլոգիան հանրակրթությունում»

 

Էլեն Քոքչյան

Դպիրի նոյեմբերյան համարում հրապարակվել է Էլեն Քոքչյանի թուրքերենից արված թարգմանություն-ուսումնասիրությունը տնային աշխատանքի վերաբերյալ:

 

 

Միջին դպրոց

Ժաննա Հակոբյան

Դպիրի նոյեմբերյան համարում հրապարակվել է Ժաննա Հակոբյանի թարգմանությամբ Մարգարիտ Սարգսյանի հոդվածը «Образовательный обмен как учебный проект»:

Նոյեմբեր ամսին Ժաննա Հակոբյանը ուսումնական նախագծեր է իրականացրել Միջին և Ավագ դպրոցներում:

Ռուսերենի հեռավար ուսուցման դասեր է տալիս Ռուբեն Գալստյանին:

 

Քոլեջ

 

Անահիտ Մելքոնյան և Գայանե Թերզյան 

Քոլեջի դասավանդողներ Անահիտ Մելքոնյանը և Գայանե Թերզյանը ավարտին են հասցրել «Խոսող գիրք» նախագծային աշխատանքի  2-րդ մասը, որը կոչվում է «Նվեր պստիկներին և մեծերին»:

 

 

Յուրա Գանջալյան

Իմ համակարգած աշխատանքները

Տրված է անգլերենի նոյեմբերյան ֆլեշմոբի մեկնարկը

Անգլերենի նոյեմբերյան ֆլեշմոբի բացահայտումները

 

Սկսում ենք մասնակցել ռուսերենի նոյեմբերյան ֆլեշմոբին

Ռուսերենը նույնպես օտար լեզու է

 

Օտար լեզուների ուսումնական լաբորատորիայի հավաք-քննարկում

 

Նոյեմբերին Դպիրում հրապարակվեց «Սովորողի տնային ուսումնական աշխատանք» այլոց փորձի ուսումնասիրության իմ հոդվածը, որը արվել էր օտար լեզուների դասավանդողների թարգմանությունների և անձամբ իմ համացանցային փնտրտուքների հիման վրա:

 

Անգլերենի հեռավար ուսուցման ուսումնական նյութ , վարել եմ հեռավար դասերը Ռուբեն Գալստյանի, Դավիթ Խաչատրյանի, Միքայել Մնացականյանի, Ինեսա Թումասյանցի հետ:

Նոյեմբերի 2-ի բազմալեզու սեմինարը

Խմբագրել եմ To Be Independent, Responsible, Enthusiastic Means To Be Creative» Լիլիթ Հայկազունու թարգմանությունը:

Խմբագրել եմ mskh.am-ի անգլերեն էջը

Անձամբ թարգմանել եմ “Հեղինակային կրթական ծրագրով ձեռքբերումներ” նյութը անգլերեն:

Մեթոդական ցուցումներ եմ տալիս դասավանդողներին, պատասխանում եմ նրանց նամակներին: